Koszty utrzymania dziecka w całodobowej placówce opiekuńczo-wychowawczej

Zgodnie z obowiązującym od 1 stycznia 2012 r. określeniem zawartym w art. 196 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, średnie miesięczne wydatki przeznaczone na utrzymanie dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej stanowi kwota rocznych wydatków przeznaczonych na działalność tej placówki wynikająca z utrzymania dzieci z poprzedniego roku kalendarzowego, bez wydatków inwestycyjnych, powiększona o prognozowany średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, przyjęty w ustawie budżetowej na dany rok kalendarzowy, podzielona przez liczbę miejsc w placówce, ustaloną jako sumę rzeczywistej liczby dzieci w poszczególnych miesiącach poprzedniego roku kalendarzowego.

Średnie miesięczne wydatki przeznaczone na utrzymanie dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej ustala starosta i ogłasza w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

Zarządzeniem Nr VIII/1245/2021 Prezydenta Miasta Rzeszowa z dnia 19 marca 2021 r.

w sprawie ustalenia średnich miesięcznych wydatków na utrzymanie dziecka w placówkach opiekuńczo-wychowawczych na terenie miasta Rzeszowa przyjęto wysokości średnich miesięcznych wydatków na utrzymanie dziecka. Wynosiły one:

1) Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza im. dr. H. Hanasiewicza, ul. Unii Lubelskiej 4 – 7 628 zł;

2) Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza im. Marii Hanasiewicz, ul. Unii Lubelskiej 4a – 7 124 zł;

3) Dom dla Dzieci „Dobrawa” w Rzeszowie, ul. Nizinna 30/1 – 7309 zł;

4) Dom dla Dzieci „Mieszko” w Rzeszowie, ul. Nizinna 30/2 – 7 309 zł;

5) Dom dla Dzieci „Bolesław” w Rzeszowie, ul. Nizinna 30/2B – 7 309 zł.

61 IV. Usamodzielnienia.

Na terenie Miasta Rzeszowa jednostką odpowiedzialną za wspieranie procesu usamodzielnienia i przyznawanie świadczeń osobom usamodzielnianym jest Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej – Sekcja ds. Pieczy Zastępczej i Wsparcia Osób Usamodzielnianych.

Podejmowane działania w zakresie usamodzielnienia obejmują realizację zadań:

1. Przyznawanie świadczeń wychowankom pieczy zastępczej.

Osobie opuszczającej, po osiągnięciu pełnoletności, rodzinę zastępczą, rodzinny dom dziecka, placówkę wychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczo-terapeutyczną

1) przyznaje się pomoc na:

a) kontynuowanie nauki;

b) usamodzielnienie;

c) zagospodarowanie;

2) udziela się pomocy w uzyskaniu:

a) odpowiednich warunków mieszkaniowych;

b) zatrudnienia;

3) zapewnia się pomoc prawną i psychologiczną.

Wsparciem Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Rzeszowie w 2021 r. objętych było 44 usamodzielnianych wychowanków, z czego:

 pomocą pieniężną na kontynuowanie nauki zostało objętych 29 wychowanków rodzin zastępczych, na łączną kwotę 129 164,99 zł;

 pomocą na zagospodarowanie zostało objętych 8 wychowanków rodzin zastępczych na łączną kwotę 36 000,00 zł;

 pomocą na usamodzielnienie zostało objętych 7 wychowanków rodzin zastępczych na łączną kwotę 32 267,00 zł;

 pomocą pieniężną na kontynuowanie nauki było objętych 15 wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych, na łączną kwotę 73 475,49 zł;

 pomocą na zagospodarowanie zostało objętych 3 wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych na łączną kwotę 13 000,00 zł;

62

 pomocą na usamodzielnienie zostało objętych 6 wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych na łączną kwotę 38 733,00 zł.

W okresie sprawozdawczym wydano w powyższym zakresie następujące decyzje administracyjne:

 przyznające pomoc na kontynuowanie nauki - 16 decyzji;

 uchylające pomoc na kontynuowanie nauki - 23 decyzji;

 zwrot nienależnie pobranego świadczenia na kontynuowanie nauki - 23 decyzji;

 przyznające pomoc na usamodzielnienie – 13 decyzji;

 przyznające pomoc na zagospodarowanie - 12 decyzji.

2. Organizowanie wsparcia osobom usamodzielnianym - wychowankom pieczy zastępczej przez wspieranie procesu usamodzielnienia.

Pracownicy socjalni pracują z 85 usamodzielnianymi wychowankami na podstawie indywidualnego programu usamodzielnienia. Zgodnie z jego założeniami wspierają wychowanka w realizacji celów związanych z współdziałaniem ze środowiskiem, uzyskaniem wykształcenia, uzyskaniem dostępu do świadczeń zdrowotnych, pomocy w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, polepszeniu jakości życia, poprzez motywowanie do podjęcia zatrudnienia.

W związku z koniecznością (wynikającą z art. 145 ust. 2 ustawy) wskazania przez usamodzielnianego wychowanka osoby, która podejmie się pełnienia funkcji opiekuna usamodzielnienia, wobec braku wsparcia najbliższego środowiska rodzinnego wychowankowie wskazują pracowników socjalnych Sekcji ds. Pieczy Zastępczej i Wsparcia Osób Usamodzielnianych. W roku 2021 pracownicy pełnili funkcję opiekuna usamodzielnienia dla 6 wychowanków.

Ze względu na trwający w dalszym ciągu stan epidemiczny w kraju, osobiste wsparcie wychowanków zostało znacznie ograniczone. Praca socjalna prowadzona była głównie poprzez rozmowy telefoniczne. W rozmowach pracownicy dopytywali o trudności wychowanków spowodowane izolacją, zdalnym nauczaniem, ograniczeniem osobistych kontaktów z grupą rówieśniczą, ograniczoną ilością miejsc pracy i utratą pracy, a także bardzo ograniczoną liczbą mieszkań socjalnych przeznaczonych dla usamodzielnianych wychowanków.

63

W 2021 r. mieszkania socjalne otrzymało 4 usamodzielnianych wychowanków, opuszczających pieczę zastępczą. Osoby te otrzymały wsparcie poprzez szczegółowe wskazówki w zakresie formalności związanych z odebraniem mieszkania tj. odebranie skierowania na mieszkanie socjalne w BGM w Rzeszowie, dokonanie meldunku, podpisanie umowy najmu mieszkania w MZBM.

Pomimo sytuacji epidemicznej aż 37 wychowanków posiadało stałe źródło utrzymania w postaci pracy, pozostali nie podjęli zatrudnienia z powodu opieki nad dziećmi bądź posiadali inne źródło utrzymania np. rentę rodzinną.

W ramach pracy socjalnej na rzecz wychowanków podejmowano działania:

- motywowanie wychowanków do kontynuowania nauki także w trybie zdalnym,

- ścisła współpraca ze szkołami w celu ustalenia sytuacji dotyczącej kontynuowania nauki, - ustalanie czy wychowankowie posiadają ubezpieczenie zdrowotne, informowanie o ewentualnych konsekwencjach w sytuacji braku ubezpieczenia zdrowotnego,

- udzielanie informacji o uprawnieniach i przysługujących świadczeniach,

- zapewnienie wychowankom dostępu do specjalistycznej pomocy poprzez m. in.

informowanie o możliwości wsparcia psychologicznego, prawnego.

Powyższe działanie były zróżnicowane i dostosowane do indywidualnych potrzeb i zasobów wychowanków.

64 V. Zestawienie potrzeb.

Analiza dotychczasowej pracy:

 Zespołu ds. Rodzinnej Pieczy Zastępczej oraz Instytucjonalnej Pomocy Dziecku;

 Zespołu ds. Asysty Rodzinnej;

 Sekcji ds. Pieczy Zastępczej i Wsparcia Osób Usamodzielnianych;

 Ośrodka Poradnictwa Specjalistycznego i Interwencji Kryzysowej

w zakresie realizacji ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej umożliwia wskazanie następujących potrzeb:

W Zespole ds. Rodzinnej Pieczy Zastępczej oraz Instytucjonalnej Pomocy Dziecku dostrzegalne są potrzeby w zakresie:

 tworzenia rodzinnych form pieczy zastępczej - wskazane jest systematyczne zwiększanie liczby niezawodowych rodzin zastępczych i zawodowych rodzin zastępczych, a w szczególności pozyskanie zawodowej specjalistycznej rodziny i rodzinnego domu dziecka;

 promowania rodzicielstwa zastępczego na terenie miasta w celu pozyskiwania kandydatów do pełnienia funkcji rodzin zastępczych;

 superwizji pracy koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej;

 przeprowadzenia specjalistycznych szkoleń mających na celu podnoszenie kwalifikacji a także zachowanie i wzmocnienie kompetencji opiekuńczo – wychowawczych już funkcjonujących rodzin zastępczych;

 stałego podnoszenia kwalifikacji kadry, świadczącej wsparcie w zakresie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

W Zespole do Spraw Asysty Rodzinnej dostrzegalne są potrzeby w zakresie:

 prowadzenia treningów umiejętności członków rodzinw zakresie aktywności społecznej;

 działań wychowawczych mających na celu przekazanie wiedzy i umiejętności służących przygotowaniu do pełnienia ról społecznych, np. matki, ojca, babci, pracownika, itp.;

65

 działań mających na celu ponowne włączanie do środowiska rodziców, młodzieży, dzieci poprzez nauczenie ich zachowań zgodnych z wymogami otoczenia, normami społecznymi i prawnymi;

 organizacji dodatkowego wsparcia dla dzieci, młodzieży oraz rodziców przeżywających trudności opiekuńczo-wychowawcze;

 zorganizowania treningów kompetencji dla rodziców, których celem będzie tworzenie warunków do prawidłowego rozwoju dziecka w rodzinie, w sferze psychicznej, emocjonalnej, społecznej i socjalnej (aktywne spędzanie czasu wolnego z dzieckiem, porządkowanie mieszkania, radzenie sobie z agresją);

 poszerzania możliwości rozwoju społecznego i kulturowego rodzin poprzez uczestnictwo w ofercie kulturalnej miasta (bilety do kina, teatru, na basen, itp.);

 organizacji spotkania z Sędziami Sądu Rodzinnego, którego celem byłoby zaprezentowanie pracy asystenta rodziny i opracowanie modelu współpracy pomiędzy jednostkami;

 organizacji kolejnego spotkania z pracownikami Powiatowego Urzędu Pracy celem kontynuacji tworzenia płaszczyzny współpracy, wspólnych rozwiązań na rzecz kompleksowego wsparcia rodziny;

 organizowania kampanii społecznych adresowanych do mieszkańców miasta Rzeszowa o tematyce pomocy społecznej i asystentury rodzin, a także promowania idei rodzin wspierających dla rodzin objętych wsparciem Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej;

 organizacji akcji informacyjnej – propagowania działań na rzecz kobiet w ciąży i ich rodzin wynikających z Ustawy „Za życiem”;

 poszerzenia współpracy z wolontariuszami (zarówno studentami pomagającymi dzieciom w opanowaniu podstawy programowej jak i osobami starszymi pełniącymi rolę „zastępczego dziadka, babci”).

Dodatkowo, niezbędnym elementem dla procesu standaryzacji usług w postaci wsparcia przez asystenta rodziny jest dbałość o rozwój i proces kształcenia asystenta poprzez systematyczną superwizję, w obszarze metodologicznym, uczestnictwo w kursach, szkoleniach, konferencjach jak też wymiana doświadczeń środowiska asystenckiego poprzez kontynuację systematycznych spotkań Grupy Wymiany Doświadczeń Asystentów Rodziny z Podkarpacia.

66

W Sekcji ds. Pieczy Zastępczej i Wsparcia Osób Usamodzielnianych widoczne są potrzeby w zakresie zapewnienia środków finansowych na świadczenia dla dzieci umieszczonych w rodzinnej pieczy zastępczej oraz na świadczenia dla wychowanków pieczy zastępczej.

W Ośrodku Poradnictwa Specjalistycznego i Interwencji Kryzysowej dostrzegalne są potrzeby w zakresie:

 prowadzenie grup socjoterapeutycznych dla dzieci z rodzin w których występuje przemoc domowa;

 stworzenie grupy wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie.

Wskazane potrzeby w sposób systematyczny będą realizowane poprzez podjęcie odpowiednich działań zmierzających do profesjonalizacji świadczonych usług.