I. Wspieranie rodziny
3. Dodatkowe formy wspierania rodziny
4.1. Poradnictwo specjalistyczne
Konsultacje i poradnictwo specjalistyczne realizowane jest w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej przez pracowników Ośrodka Poradnictwa Specjalistycznego i Interwencji Kryzysowej. Wsparcie psychologiczne, pedagogiczne w zakresie przemocy i rozwiązywania kryzysów udzielane jest indywidualnie i jest dostosowane do potrzeb klienta. Dodatkowe wsparcie specjalistyczne stanowi poradnictwo prawne.
W celu zwiększenia dostępności do poradnictwa specjalistycznego, usługa wsparcia specjalistycznego w 2021 r. realizowana była od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:30 do 18:00.
Czas oczekiwania na korzystanie z poradnictwa specjalistycznego w formie poradnictwa psychologicznego nie przekracza tygodnia, a poradnictwa prawnego nie trwa dłużej niż dwa tygodnie.
Poradnictwo specjalistyczne prowadzone jest przez 2 psychologów i 1 prawnika, wspieranych przez 3 pracowników socjalnych, 1 aspiranta pracy socjalnej, 3 osoby zatrudniane w formie umowy zlecenia do pełnienia dyżurów nocnych i w dni wolne od pracy oraz kierownika OPSiIK.
Wsparciem w formie poradnictwa specjalistycznego w 2021 r. objętych zostało 614 rodzin (1047 osób). Ponad 92% z nich to rodziny naturalne, 8% (48 rodzin) stanowiły rodziny zastępcze. Z poradnictwa psychologicznego skorzystało 245 rodziny, natomiast wsparcie prawne otrzymało 369 rodzin.
Poradnictwo psychologiczne prowadzone jest w formie konsultacji psychologicznych, których częstotliwość uzależniona jest od indywidualnych potrzeb klienta.
Poradnictwo prawne prowadzone jest przez radcę prawnego w wymiarze 25 godzin tygodniowo. W 2021 r. dla 369 rodzin przeprowadzono 475 konsultacji prawnych.
W celu świadczenia wysokiej jakości usług adekwatnych do potrzeb klientów, pracownicy OPSiIK stale podnoszą swoje kwalifikacje poprzez udział w szkoleniach i cyklicznej comiesięcznej superwizji.
38 4.2. Interwencja kryzysowa.
Pracownicy Ośrodka Poradnictwa Specjalistycznego i Interwencji Kryzysowej podejmują również działania interwencyjne na rzecz osób i rodzin będących w stanie kryzysu psychicznego, emocjonalnego itp. Celem działań interwencyjnych jest przywrócenie równowagi psychicznej i umiejętności samodzielnego radzenia sobie z trudnościami, a tym samym zapobieganie przejściu sytuacji kryzysowej w stan chronicznej niewydolności psychospołecznej.
Klasyczny model interwencji kryzysowej polega na zapewnieniu wsparcia emocjonalnego, budowaniu poczucia bezpieczeństwa oraz redukowaniu lęku.
Z pomocy w formie interwencji kryzysowej korzystają osoby i rodziny znajdujące się w sytuacjach kryzysowych m. in.: doświadczające przemocy, ofiary przestępstw, rodziny osób uzależnionych, osoby znajdujące się w krytycznej sytuacji życiowej spowodowanej zdarzeniami losowymi i innymi czynnikami zewnętrznymi.
W 2021 r. ze wsparcia w formie interwencji kryzysowej skorzystało 7 rodzin z czego 2 osoby skorzystało dodatkowo ze schronienia w pokojach interwencyjnych.
Schronienie udzielane jest na okres do 3 miesięcy osobom znajdującym się w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia w związku z występowaniem przemocy domowej. Wsparcie w formie interwencji kryzysowej, w tym udzielenie schronienia w pokojach interwencyjnych prowadzone jest przez 7 dni w tygodniu przez 24 godziny na dobę.
4.3. Mieszkania chronione.
Pełnoletni wychowankowie rodzinnej i instytucjonalnej pieczy zastępczej w ramach indywidualnego programu usamodzielnienia mogą otrzymać wsparcie w formie skierowania do mieszkania chronionego.
W strukturach MOPS funkcjonują dwa mieszkania chronione dla 4 wychowanków. Czas pobytu w mieszkaniu chronionym zależy od indywidualnych potrzeb wychowanka ustalanych podczas spotkania wychowanka z pracownikiem socjalnym i określany jest do momentu uzyskania możliwości samodzielnego funkcjonowania w środowisku. (W Rzeszowie wychowanek opuszcza mieszkanie chronione najczęściej po otrzymaniu mieszkania z zasobów Miasta Rzeszowa.)
W trakcie pobytu w mieszkaniu chronionym osoby otrzymują wsparcie w formie poradnictwa specjalistycznego w zakresie pomocy w rozwiązywaniu bieżących problemów
39
psychologicznych i prawnych. Pomoc na rzecz w/w świadczy pracownik socjalny obejmuje ona przygotowanie do samodzielnego funkcjonowania w dorosłym życiu poprzez wsparcie w załatwianiu spraw urzędowych, zdrowotnych, prowadzenie treningów kulinarnych oraz planowania i zarządzania osobistym budżetem, pomoc w uzyskaniu mieszkania, a także wsparcie w innych potrzebach zgłaszanych przez mieszkańców. W 2021 r. z pomocy w formie mieszkań chronionych skorzystały 2 osoby.
4.4. Działania realizowane na rzecz kandydatów do pełnienia funkcji rodzinnej pieczy zastępczej.
Kwalifikacja kandydatów na rodziny zastępcze, której celem jest sporządzenie opinii o posiadaniu predyspozycji i motywacji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej.
Opinia wystawiana jest przez psychologa, który posiada co najmniej wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku psychologia oraz 2-letnie doświadczenie w poradnictwie rodzinnym. Opinia sporządzona jest na podstawie szczegółowej diagnozy psychologicznej kandydatów z wykorzystaniem następujących metod diagnostycznych:
do badania osobowości wykorzystywane są testy:
• NEO-PI-R;
• NEO-FFI;
• Kwestionariusz Osobowości EPQ-R;
• Minesocki Inwentarz Osobowości MMPI-2;
postawy wychowawcze diagnozowane są:
• Skalą Postaw Rodzicielskich Plopa;
• Kwestionariuszem dla Rodziców Ziemskiej;
• Test Kompetencji Rodzicielskich TKR
• Kwestionariusz do Oceny Kandydatów na Rodziców Adopcyjnych, Opiekunów, Opiekunów Prawnych i Mediatorów CUIDA;
do analizy sfery emocjonalnej wykorzystywane są:
• Test Zdań Niedokończonych RISB;
• Inwentarz Stanu i Cechy Lęku Stai;
• Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego LBQ;
• Test Rozumienia Emocji TRE;
• Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych CISS;
40
inteligencja i sfera poznawcza badana jest z wykorzystaniem:
• Testu WAIS-R;
• Testu Matryc Ravena;
• Testu Pamięci Wzrokowej Bentona;
funkcjonowanie rodziny i panujących w niej relacji poddawane jest analizie na podstawie:
• Testu rysunku rodziny;
• Skali Oceny Rodziny;
• Kwestionariusza Komunikacji Małżeńskiej;
• Kwestionariusza Stylów Przywiązaniowych.
W 2021 r. Zespół do Spraw Rodzinnej Pieczy Zastępczej oraz Instytucjonalnej Pomocy Dziecku skierował do OPSiIK 12 osób – jako kandydatów do pełnienia funkcji rodzin zastępczych oraz 3 osoby jako kandydatów do pełnienia funkcji rodziny wspierającej proces usamodzielnia wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych, w celu przeprowadzenia kwalifikacji.
Proces wydawania opinii dla jednej osoby odbywa się w trakcie od 4 do 7 spotkań z psychologiem, podczas których prowadzone są rozmowy, wywiady i testy mające na celu przeprowadzenie pełnej diagnozy kandydatów. Następnie na podstawie zgromadzonego materiału psycholog opracowuje pisemną opinię o posiadaniu predyspozycji i motywacji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej. Pełna diagnoza jednego kandydata, na którą składają się spotkania z kandydatem i opracowanie opinii wymaga około 10 godzin pracy psychologa.
W 2021 r. wydanych zostało 15 opinii o kandydatach. Zgodnie z zapisem ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, rodziny zastępcze zawodowe i niezawodowe oraz prowadzący rodzinny dom dziecka są zobowiązane do przedstawienia co 2 lata opinii o posiadaniu predyspozycji i motywacji do pełnienia powierzonej funkcji.
Pracownicy OPSiIK w 2021 r. przeprowadzili badania psychologiczne i wydali opinie 15 rodzinom. Szkolenia dla kandydatów realizowane są w formie grupowej i indywidualnej.
Szkolenia dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej są źródłem informacji i pomocy jak być dobrym rodzicem zastępczym. Proces szkoleniowy obejmuje edukację mającą na celu zdobycie odpowiedniej wiedzy i umiejętności niezbędnych do sprawowania opieki zastępczej.
Pracownicy OPSiIK realizują szkolenia na podstawie autorskiego programu przygotowanego przez pracowników Zespołu do Spraw Rodzinnej Pieczy Zastępczej oraz Instytucjonalnej Pomocy Dziecku oraz OPSiIK zaakceptowanego przez Ministerstwo
41
Rodziny Pracy i Polityki Społecznej. Program obejmuje łącznie 60 godzin zajęć, z czego pracownicy OPSiIK realizują następujące bloki tematyczne:
Rodzina naturalna dziecka - jak z dzieckiem o niej rozmawiać (2 godziny);
Rozwój więzi emocjonalnych u dziecka przyjętego do rodziny zastępczej (2 godziny);
Mity i stereotypy obrazu dziecka wychowywanego w pieczy zastępczej (1 godzina);
Rozłąka dziecka z rodzicami naturalnymi a jego funkcjonowanie w rodzinie zastępczej (2 godziny);
Dysfunkcyjność naturalnego środowiska rodzinnego od strony przeżyć i doświadczeń dziecka (3 godziny);
Jak skutecznie komunikować się z dzieckiem? (4 godziny);
Występowanie przemocy w rodzinie (4 godziny);
Metoda Video Home Training (2 godziny);
Rozwój dziecka a zaspokajanie jego potrzeb (2,5 godziny);
Kompensacje opóźnień i deficytów rozwojowych dzieci i młodzieży. Sposoby stymulacji i aktywizacji dzieci do prawidłowego rozwoju (2,5 godziny).
W 2021 r. zrealizowano jedno szkolenie w którym wzięło udział 6 kandydatów na rodziców zastępczych i jedno szkolenie uzupełniające dla 2 kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej.
42 II. Zadania Organizatora Pieczy Zastępczej.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Rzeszowie Organizator rodzinnej pieczy zastępczej realizuje założenia wynikające z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. W Ośrodku funkcjonuje Zespół do Spraw Rodzinnej Pieczy Zastępczej oraz Instytucjonalnej Pomocy Dziecku, w skład Zespołu wchodzą:
kierownik;
siedmiu koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej;
pedagog;
starszy specjalista pracy socjalnej;
starszy pracownik socjalny;
pracownik socjalny.
Pracownicy Zespołu realizują zadania Organizatora rodzinnej pieczy zastępczej.
Koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej dokonują diagnozy sytuacji dzieci umieszczonych w rodzinnej pieczy, przygotowują we współpracy z rodzicami zastępczymi plan pomocy dziecku, a także oceniają jakość wykonywania obowiązków spoczywających na rodzicach zastępczych.
Zespół prowadzi działalność diagnostyczno-konsultacyjną, której celem jest pozyskiwanie kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, szkolenie kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka.
Ponadto Zespół przygotowuje rejestr rodzin zastępczych, udziela wsparcia rodzinom i dzieciom poprzez prowadzenie grupy wsparcia, grupy socjoterapeutycznej i pomoc wolontariuszy. Zapewnia także pomoc psychologiczną, pedagogiczną, prawną, reedukacyjną i rehabilitacyjną. Przygotowują rodziny zastępcze na przyjęcie dziecka m.in. poprzez zgromadzenie niezbędnych dokumentów dotyczących dziecka, jego rodziny i rodzeństwa.
W przypadku, gdy rodzina zastępcza okresowo nie może sprawować opieki, w szczególności z powodów zdrowotnych lub losowych albo zaplanowanego wypoczynku, organizują opiekę
nad dzieckiem w formie rodzin pomocowych.
W 2021 r. Zespół do Spraw Rodzinnej Pieczy Zastępczej oraz Instytucjonalnej Pomocy Dziecku zrealizował następujące zadania:
1. Prowadzenie naboru kandydatów do prowadzenia pieczy zastępczej poprzez:
umieszczenie informacji na stronie internetowej;
prowadzenie fanpage’a na facebooku;
43
2. Kwalifikowanie kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka. Zadanie to wymaga dogłębnej diagnozy pedagogicznej i psychologicznej w zakresie możliwości stworzenia właściwego środowiska życia rodzinnego dla przyjmowanego dziecka, motywacji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej oraz kompetencji rodzicielskich. W ramach diagnozy pracownicy Zespołu podejmują następujące działania:
a) Gromadzenie niezbędnej dokumentacji kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej – 12 kandydatów (w tym 3 rodziny) w tym:
kierowanie zapytań o udzielenie informacji o osobie do Krajowego Rejestru Karnego – 12 zapytań;
zaświadczeń lekarskich – 12 zaświadczeń;
zaświadczeń o zarobkach – 8 zaświadczeń;
odpisów aktów małżeństwa – 3 aktów;
opinii o funkcjonowaniu dziecka w szkole lub przedszkolu – 8 opinii;
sporządzanie informacji do pracowników socjalnych i asystentów rodziny o przebiegu pracy z kandydatami na rodziców zastępczych i rodzicami biologicznymi – 9 informacji.
b) Przeprowadzenie badań pedagogicznych oraz analizy w nawiązaniu do art. 42 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej – 26 spotkań, w tym 13 na terenie Ośrodka i 13 w miejscu zamieszkania rodziny.
c) Zorganizowanie zespołów w celu dokonania analizy procesu kwalifikacji kandydatów i wydania opinii kwalifikacyjnej - podczas posiedzenia 7 zespołów wydano 6 opinii.
d) Przygotowanie opinii pedagogicznej co do kwalifikacji kandydatów na rodzinę zastępczą – 9 opinii.
e) Zorganizowanie spotkań z kandydatami w celu udzielenia informacji zwrotnych dotyczących przebiegu procesu kwalifikacji wraz z proponowanymi zaleceniami – 1 spotkanie.
3. Wydawanie opinii o spełnieniu warunków i oceny predyspozycji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej spokrewnionej – 2 opinie.
4. Prowadzenie szkoleń dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka (zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2011 r. w sprawie szkoleń dla kandydatów
44
do sprawowania pieczy zastępczej) - zorganizowano 1 szkolenie dla 6 kandydatów w terminie: od marca 2021 r. do maja 2021 r.
5. Gromadzenie i przekazywanie niezbędnej dokumentacji rodzicom zastępczym dotyczącej dziecka umieszczanego w rodzinie zastępczej - zgodnie z art. 38a:
informacja o dziecku – 8 egzemplarzy;
odpis zupełny aktu urodzenia – 12 egzemplarzy;
dokumentacja o stanie zdrowia dziecka – 2 egzemplarzy;
diagnoza psychofizyczna dziecka – 3 diagnozy;
poświadczenie zameldowania dziecka – 4 egzemplarzy;
odpis aktu zgonu rodziców – 2 egzemplarze.
6. Gromadzenie i przekazywanie do Regionalnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Rzeszowie Oddział Ośrodek Adopcyjny, dokumentacji dotyczącej dzieci z uregulowaną sytuacją prawną, w celu poszukiwania dla nich rodzin przysposabiających (zgodnie z art.
38a i 139a) – 3 dzieci.
Przekazano:
informacje oraz dokumentację dotyczącą dziecka zgłoszonego do przysposobienia – 3 egzemplarze;
opinie dotyczące dziecka – 3 egzemplarze;
odpisy zupełne aktu urodzenia – 3 egzemplarze;
akty zgonów rodziców biologicznych – 2 egzemplarze;
dokumentacje o stanie zdrowia dziecka – 3 dzieci.
7. Zorganizowanie pomocy i wsparcia osobom sprawującym rodzinną pieczę zastępczą poprzez:
prowadzenie przez pracowników MOPS grupy wsparcia w ramach projektu
„ Po stronie rodziny”– 5 spotkań, łącznie 10 uczestników;
zapewnienie w ramach projektu „Po stronie rodziny” superwizji dla rodzin zastępczych – 4 spotkania, 8 uczestników;
zapewnienie w ramach projektu „Po stronie rodziny” indywidualnego wsparcia coacha – spotkania dla 11 uczestników (w 2021 r. zrealizowano 33 godziny wsparcia);
zorganizowanie w ramach projektu „Po stronie rodziny” warsztatów z zakresu kompetencji społecznych „Elementarz świadomego rodzica” – 2 spotkania dla 8 osób;
45
zorganizowania w ramach projektu „Po stronie rodziny” zajęć rewalidacyjnych – arteterapii dla 17 dzieci (wychowanków rodzin zastępczych) – 4 spotkania;
zapewnienie w ramach projektu „Po stronie rodziny” wsparcia dietetyka dla 7 wychowanków rodzinnej pieczy zastępczej;
zapewnienie w ramach projektu „Po stronie rodziny” diagnozy i terapii logopedycznej (raz w tygodniu) dla 10 wychowanków rodzinnej pieczy zastępczej;
zorganizowanie dla wychowanków rodzin zastępczych spotkania ze św. Mikołajem – 61 dzieci;
wsparcie wolontariuszy – opracowano porozumienie z Studenckim Kołem Naukowym POLIGLOCI przy Katedrze Lingwistyki Stosowanej w Instytucie Neofilologii , Kolegium Nauk Humanistycznych – w celu rozpoczęcia wsparcia w nauce dla wychowanków rodzinnej pieczy zastępczej w formie on-line.
8. Sporządzanie protokołu oględzin w miejscu zamieszkania rodziny zastępczej w celu ustalenia występujących braków w wyposażeniu niezbędnym do przyjęcia dziecka do rodziny zastępczej oraz sporządzanie protokołu z odbioru zakupionych rzeczy z tytułu pokrycia wydatków związanych z potrzebami przyjmowanego dziecka – 24 protokoły.
9. Sporządzanie protokołu oględzin w miejscu zamieszkania rodziny zastępczej zawodowej w celu przyznania rodzinie pomocy finansowej na remont oraz sporządzanie protokołu z odbioru – 5 protokołów.
10. Prowadzenie rejestru kandydatów zakwalifikowanych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej i niezawodowej lub do prowadzenia rodzinnego domu dziecka oraz osób już pełniących funkcję rodziny zastępczej zawodowej lub rodzinnego domu dziecka – 4 aktualizacje.
11. Współpraca ze środowiskiem lokalnym, ośrodkami pomocy społecznej, powiatowymi centrami pomocy rodzinie, sądami, instytucjami oświatowymi, podmiotami leczniczymi, a także kościołami i związkami wyznaniowymi oraz organizacjami społecznymi:
kontakt osobisty – 134;
kontakt telefoniczny – 400;
korespondencja – 605.
12. Organizacja posiedzeń zespołów dokonujących oceny sytuacji dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej – 25 posiedzenia.
13. Przeprowadzenie okresowej oceny sytuacji dzieci przebywających w rodzinnej pieczy zastępczej:
46
konsultowanie oceny sytuacji dzieci – 153 konsultacji;
przygotowanie ocen sytuacji dziecka przez pracowników prowadzących bezpośrednią pracę z rodzicami zastępczymi – 182 oceny;
przygotowanie i przekazanie do Sądu oceny zasadności dalszego pobytu dziecka w pieczy zastępczej – 182 ocen.
W przypadku dzieci w wieku poniżej 3 lat oceny dokonywano co 3 miesiące, a sytuację dzieci starszych oceniano nie rzadziej niż co 6 miesięcy. W procesie oceny brali udział:
Za-ca dyrektora, kierownik Zespołu, psycholog, pedagog, specjalista pracy socjalnej, właściwy koordynator rodzinnej pieczy zastępczej, asystent rodziny, pracownik socjalny w przypadku jeśli rodzina naturalna nie była objęta asystenturą, pedagog szkolny.
Na posiedzenia zespołów zapraszani są również rodzice zastępczy, osoby bliskie dziecku oraz rodzice biologiczni niepozbawieni władzy rodzicielskiej.
14. Dokonywanie oceny rodziny zastępczej – 15 ocen.
W tym celu zgromadzono:
zaświadczenia lekarskie o stanie zdrowia rodziców zastępczych – 30 zaświadczeń;
zaświadczenia lekarskie o stanie zdrowia dziecka – 21 zaświadczeń;
zaświadczenia o dochodach – 9 zaświadczeń.
15. Przygotowanie we współpracy z asystentem rodziny i odpowiednio rodziną zastępczą lub prowadzącym rodzinny dom dziecka, planu pomocy dziecku – 89 planów.
16. Sporządzenie monitoringu realizacji planu pomocy dziecku – 328 monitoringów.
17. Pomoc rodzinom zastępczym w nawiązaniu wzajemnego kontaktu – 24 rodzin zastępczych.
18. Zapewnienie dostępu do specjalistycznej pomocy dla dzieci, w tym:
psychologicznej – 37 dzieci;
reedukacyjnej – 7 dzieci;
rehabilitacyjnej – 17 dzieci.
19. Zapewnienie dostępu do specjalistycznej pomocy dla rodziców zastępczych 102 rodzin, w tym:
psychologicznej, skorzystało 36 osób;
reedukacyjnej, skorzystało 23 osoby;
rehabilitacyjnej, skorzystało 13 osób.
20. Udzielanie wsparcia pełnoletnim wychowankom rodzinnych form pieczy zastępczej – 42 wychowanków.
47
21. Pełnienie funkcji opiekuna usamodzielnienia – dla 1 wychowanka.
22. Pomoc przy tworzeniu indywidualnego programu usamodzielnienia – dla 7 wychowan- ków.
23. Współpraca z Sekcją ds. Pieczy Zastępczej i Wsparcia Osób Usamodzielnianych w zakresie prawidłowości wykorzystania przyznanej pomocy finansowej oraz zmiany w sytuacji rodziny i dziecka.
24. Zgromadzenie dokumentacji i przekazanie na posiedzenie Zespołu ds. okresowej oceny dziecka przebywającego w placówce – 33 egzemplarze.
25. Udział w Zespołach ds. okresowej oceny dziecka w placówkach opiekuńczo - wychowawczych na terenie Miasta Rzeszowa – udział w 5 zespołach.
26. Diagnoza psychofizyczna dzieci kierowanych do rodzinnej pieczy zastępczej. Diagnoza ma na celu przeprowadzenie wstępnej oceny rozwoju psychofizycznego dziecka i opracowanie na jej podstawie zaleceń, zawierających kierunki działań wspierających prawidłowy rozwój i funkcjonowanie dziecka w rodzinie zastępczej. Diagnoza może zostać przeprowadzona tylko i wyłącznie na podstawie pisemnej zgody opiekunów prawnych dziecka. Rozmowa z opiekunem prawnym ma na celu przeprowadzenie wywiadu na temat dotychczasowego funkcjonowania dziecka. Dalszy etap diagnozy dziecka odbywa się na podstawie wywiadu u rodziny, w której dziecko aktualnie przebywa oraz bezpośredniego badania dziecka narzędziami diagnostycznymi.
W 2021 r. psycholog przeprowadził 3 diagnozy psychofizyczne dzieci kierowanych do rodzinnej pieczy zastępczej.
27. Gromadzenie niezbędnej dokumentacji dotyczącej przygotowania pozwu o dochodzenie świadczeń alimentacyjnych w przypadku gdy od umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej upłynął rok – przygotowanie 17 pozwów, do których zgromadzono niezbędną dokumentację.
28. Przygotowanie wniosków do Sądu o wydanie zarządzeń opiekuńczych względem dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej po upływie 18 miesięcy od daty ich umieszczenia – wnioski dla 4 dzieci.
29. Nie stwierdzono możliwości powrotu dzieci pod opiekę rodziców biologicznych.
30. Organizacja i nadzorowanie kontaktów dzieci umieszczonych w rodzinnej pieczy zastępczej z rodzinami biologicznymi. W ramach podtrzymywania więzi dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych z ich biologicznymi rodzicami na terenie Zespołu organizowane są kontakty rodziców z dziećmi. W kontaktach tych uczestniczą pracownicy Zespołu. Z przebiegu i obserwacji spotkań, zachowania rodziców
48
biologicznych, ich relacji z dziećmi, sposobu spędzania z nimi czasu, sporządzane są notatki.
31. Porady i wsparcie psychologiczne dla dzieci i rodziców zastępczych – z takiej formy pomocy skorzystało 37 rodzin zastępczych - 280 porad. Taka forma pomocy służyła rozpoznaniu sytuacji dziecka w rodzinie, obserwacji funkcjonowania dziecka, udzieleniu wsparcia dziecku i opiekunom, udzielaniu porad wychowawczych oraz psychoedukacji opiekunów.
Rezultaty pracy:
zapewnienie wychowankom rodzinnych form pieczy zastępczej odpowiednich warunków bytowych, z uwzględnieniem potrzeb emocjonalnych, zdrowotnych, edukacyjnych i rekreacyjnych;
odbudowywanie i podtrzymywanie pozytywnych relacji dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych z rodzicami biologicznymi (udostępnienie miejsca na kontakt, uczestnictwo koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej w spotkaniach);
działania zmierzające do uregulowania sytuacji prawnej dzieci celem skierowania ich do ośrodka adopcyjnego i poszukiwania rodziny adopcyjnej;
adopcja – 1 dziecko;
podnoszenie kompetencji wychowawczych rodziców zastępczych poprzez rozmowy edukacyjne, spotkania tematyczne realizowane w ramach grup wsparcia;
udzielanie porad i wsparcie psychologiczne dla dzieci i rodziców zastępczych – 37 rodzin;
organizowanie pomocy rzeczowej (odzież, obuwie, zabawki, materiały szkolne, itp.) dla wychowanków i rodziców zastępczych;
III. System pieczy zastępczej.
Organizowanie pieczy zastępczej następuje w ostateczności, po wyczerpaniu wszystkich gwarantowanych przepisami możliwości wsparcia rodziny w jej środowisku zamieszkania.
Piecza zastępcza jest sprawowana w formie:
rodzinnej;
instytucjonalnej.
49 1.Rodzinna piecza zastępcza.
Na terenie Rzeszowa w 2021 r. funkcjonowały następujące typy rodzin zastępczych (stan na 31 grudnia 2021 r.):
Źródło: opracowanie własne
Zadania dotyczące przyznawania i wypłat świadczeń rodzinom zastępczym, prowadzącym rodzinne domy dziecka oraz wychowankom pieczy zastępczej na terenie Miasta Rzeszowa realizuje Sekcja ds. Pieczy Zastępczej i Wsparcia Osób Usamodzielnianych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej. W sekcji zatrudnionych jest: Kierownik, pięciu pracowników socjalnych i jeden pracownik zatrudniony w charakterze pomocy administracyjnej.
Do zadań Sekcji ds. Pieczy Zastępczej i Wsparcia Osób Usamodzielnianych w szczególności należy:
przyznawanie świadczeń rodzinom zastępczym;
przyznawanie świadczeń wychowankom pieczy zastępczej;
organizowanie wsparcia osobom usamodzielnianym, opuszczającym różne formy pieczy zastępczej przez wspieranie procesu usamodzielnienia;
prowadzenie postępowań administracyjnych mających na celu ustalenie opłaty rodzicom dzieci umieszczonych w rodzinnej pieczy zastępczej.
0 10 20 30 40 50 60 70
rodziny spokrewnione rodziny niezawodowe rodziny zawodowe rodziny zawodowe pełniące funkcję
pogotowia rodzinnego
52 27
4 2
64 42
10 5
liczba dzieci liczba rodzin
50
W okresie od 1 stycznia 2021 r. do 31 grudnia 2021 r. pomocą finansową zostało objętych:
85 rodzin zastępczych (w których było umieszczone 112 dzieci z terenu Miasta Rzeszowa) na łączną kwotę: 1 406 924,12 zł
w tym:
pomocą pieniężną na pokrycie kosztów utrzymania dziecka było objętych 85 rodzin zastępczych na łączną kwotę 1 075 895,98 zł,
dodatek na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania 15 dzieci w kwocie 32 849,03 zł otrzymało 14 rodzin zastępczych,
jednorazowe świadczenie na pokrycie niezbędnych kosztów związanych z potrzebami przyjmowanego dziecka do rodziny na łączną kwotę 51 800,00 zł otrzymało 13 rodzin zastępczych dla 23 dzieci,
środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnym w wysokości odpowiadającej kosztom ponoszonym przez rodzinę zastępczą zawodową na czynsz, opłaty z tytułu najmu, opłaty za energię elektryczną i cieplną, wodę, gaz, odbiór nieczystości stałych i płynnych, dźwig osobowy, antenę zbiorczą, abonament telewizyjny i radiowy, usługi telekomunikacyjne oraz związanym z kosztami eksploatacji dla 8 rodzin zastępczych zawodowych na łączną kwotę 52 509,35 zł oraz dla 20 rodzin zastępczych niezawodowych na łączną kwotę 159 605,25 zł,
pokrycie kosztów związanych z przeprowadzeniem niezbędnego remontu lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego otrzymały 4 rodziny zawodowe na kwotę 20 000,00 zł,
dofinansowaniem do wypoczynku poza miejscem zamieszkania dzieci objęto 19 rodzin zastępczych dla 29 dzieci, na łączną kwotę 14 264,51 zł.
15 rodzin zastępczych „w ramach Porozumień (w których było umieszczone 19
15 rodzin zastępczych „w ramach Porozumień (w których było umieszczone 19