VI. CONTROLLING I WPROWADZANIE ZMIAN DO STRATEGII
VI.2. Kryteria i ocena realizacji strategii
Podstawowym zagadnieniem w controllingu przedsięwzięcia jest stwierdzenie, czy zaawansowanie realizacji projektów w danym momencie odpowiada wielkościom planowanym. Wątpliwości nie budzi możliwość pomiaru czasu realizacji przedsięwzięcia.
Sytuacja jest tu jednoznaczna i stwierdzenie dotrzymania lub nie terminów pośrednich lub terminu końcowego jest stosunkowo proste. Znacznie większe problemy pojawiają się w przypadku konieczności stwierdzenia, czy wydatki na realizację przedsięwzięcia są ponoszone nie tylko zgodnie z planowanymi terminami czy kosztami, ale również czy w wyniku ponoszonych kosztów osiągnięto zaplanowaną jakość, czyli wynik projektu. W stosunku do ostatniego wymogu mogą wystąpić znaczne wątpliwości i rozbieżności. W literaturze
przedmiotu opisano wiele metod i technik controllingu przedsięwzięcia, pozwalających na identyfikację ewentualnych problemów w realizacji poszczególnych procesów (projektów) oraz efektywne określenie stopnia osiągnięcia określonego kryterium oceny realizacji projektu.
Każda z nich ma zalety i wady, co determinuje jej zastosowanie. Użycie właściwej metody pozwala na efektywne śledzenie przebiegu przedsięwzięcia i odpowiednio wczesną reakcję w przypadku wystąpienia zakłóceń w procesie realizacji projektu. Do najczęściej stosowanych metod należą:
− wizualizacja projektu,
− analiza odchyleń (harmonogramu, kosztów, roboczogodzin, itp.),
− analiza wartości dodanej,
− przegląd realizacji „kamieni milowych” w czasie trwania przedsięwzięcia,
− analiza wartości uzyskanych,
− zasada 0-50-100,
− analiza trendów.
Z obserwacji procesu realizacji badanych przedsięwzięć wynika, że w praktyce najpowszechniej stosowne są dwie pierwsze z wymienionych metod, ponieważ są proste w zastosowaniu. Do prawidłowego monitorowania i weryfikacji strategii należy wykorzystać następujące wskaźniki przyporządkowane poszczególnym celom strategicznym:
A. Rozbudowa i modernizacja infrastruktury społeczeństwa informacyjnego,
/zamierzonym efektem do roku 2015 jest zapewnienie dostępu do szerokopasmowego Internetu na poziomie 85%/
B. Edukacja na rzecz społeczeństwa informacyjnego,
/zamierzonym efektem do roku 2015 jest osiągnięcie wskaźnika digital literacy na poziomie 1,5 dla całego społeczeństwa i 2,5 dla młodzieży/
C. Elektroniczne usługi publiczne,
/zamierzonym efektem do roku 2015 jest oferowanie elektronicznych usług publicznych na poziomie 100%/
D. Rozwój e-gospodarki.
/zamierzonym efektem do roku 2015 jest osiągnięcie odsetka podmiotów gospodarczych korzystających z Internetu na poziomie 100%/
Ad.A. Rozbudowa i modernizacja infrastruktury społeczeństwa informacyjnego Tabela VI.2.1
Wskaźnik (monitoring) Częstotliwość
monitorowania
Liczba kilometrów traktów światłowodowych raz w roku
Liczba kilometrów zmodernizowanej i nowopowstałej sieci LAN raz w roku
Liczba punktów dostępowych w sieci LAN raz w roku
Liczba punktów dostępowych połączonych siecią WAN raz w roku
Liczba wdrożonych systemów bezpieczeństwa sieci raz w roku
Liczba zainstalowanych serwerów baz danych i aplikacji raz w roku
Liczba gmin z dostępem do szerokopasmowego Internetu raz w roku
Liczba miejscowości z dostępem do szerokopasmowego Internetu raz w roku Wartość inwestycji w rozbudowę infrastruktury telekomunikacyjnej raz w roku
Liczba PIAP-ów (bez telecentrów) w gminie raz w roku
Liczba telecentrów w gminie raz w roku
Liczba uruchomionych w danym roku PIAP-ów (bez telecentrów) w gminie raz w roku
Liczba uruchomionych w danym roku telecentrów w gminie raz w roku
Liczba gmin z PIAP-ami raz w roku
Odsetek mieszkańców korzystających z Internetu przynajmniej raz w miesiącu (%) raz w roku Odsetek mieszkańców korzystających z Internetu przynajmniej raz w tygodniu (%) raz w roku
Telefoniczne łącza główne na 1000 mieszkańców raz w roku
Liczba komputerów w urzędzie (gminnym, miejskim, powiatowym) (szt., %) raz w roku Źródło: opracowanie własne.
Ad.B. Edukacja na rzecz społeczeństwa informacyjnego
Tabela VI.2.2
Wskaźnik (monitoring) Częstotliwość
monitorowania
Wskaźnik digital literacy dla młodzieży (raczej powiaty niż gminy) raz w roku Wskaźnik digital literacy dla społeczeństwa (raczej powiaty niż gminy) raz w roku Liczba mieszkańców mających umiejętności na poziomie m.in. Europejskiego Certyfikatu
Umiejętności Komputerowych ECDL
raz w roku
Liczba nauczycieli mających umiejętności na poziomie m.in. Europejskiego Certyfikatu Umiejętności Komputerowych ECDL
raz w roku
Liczba osób bezrobotnych przeszkolonych w zakresie technologii informacyjnych i komunikacyjnych (poziom ECDL)
raz w roku
Liczba bezrobotnych (wśród młodzieży) przeszkolonych w zakresie technologii informacyjnych i komunikacyjnych (poziom ECDL)
raz w roku
Liczba opracowanych materiałów edukacyjnych (gry edukacyjne, materiały multimedialne)
raz w roku
Liczba materiałów edukacyjnych (gry edukacyjne, materiały multimedialne) publikowanych w portalu wojewódzkim
raz w roku
Liczba transakcji w ramach elektronicznej platformy handlu materiałami edukacyjnymi raz w roku
Liczba dostępnych szkoleń w ramach zdalnego nauczania raz w roku
Liczba istniejących lokalnych operatorów społeczeństwa informacyjnego raz w roku Liczba utworzonych lokalnych operatorów społeczeństwa informacyjnego raz w roku Liczba projektów wygenerowanych przez lokalnych operatorów społeczeństwa
informacyjnego
raz w roku
Liczba uczestników na szkoleń realizowanych w ramach zdalnego nauczania raz w roku Liczba komputerów w szkołach (w gminie, mieście, powiecie) (szt., %) raz w roku Liczba uczniów (studentów) przypadająca na jeden komputer w regionie raz w roku Liczba uczniów (studentów) przypadająca na jedno stanowisko dostępu do
szerokopasmowego Internetu w regionie
raz w roku
Liczba doktoratów (z informatyki, elektroniki, telekomunikacji) uzyskanych w ośrodkach akademickich w stosunku do liczby absolwentów
raz w roku
Liczba funkcjonujących ośrodków badawczo-rozwojowych raz w roku
Liczba projektów zrealizowanych przez ośrodki badawczo-rozwojowe raz w roku Liczba projektów zrealizowanych przez ośrodki badawczo-rozwojowe na rzecz firm z
regionu
Liczba stron www instytucji publicznych umieszczonych w ramach portalu raz w roku
Liczba stron www firm umieszczonych w ramach portalu raz w roku
Liczba wejść na portal Miesięcznie, rocznie (statystyki www)
Ocena portalu według metody WAES co pół roku
Odsetek JST korzystających z podpisu elektronicznego (%) raz w roku Liczba usług publicznych dostępnych via Internet w gminie raz w roku
Liczba spraw załatwianych przez Internet w gminie raz w roku
Odsetek mieszkańców województwa korzystających z e-usług raz w roku Czas i koszt poniesiony przez obywatela w celu uzyskania usługi publicznej (%) raz w roku Liczba komputerów w urzędzie (gminnym, miejskim, powiatowym) wyposażonych w
system operacyjny - wolne oprogramowanie (szt.%)
raz w roku
Liczba wdrożonych kompleksowych systemów zarządzania w administracji publicznej raz w roku Liczba wdrożonych systemów elektronicznego obiegu dokumentów raz w roku
Liczba wdrożonych systemów elektronicznej archiwizacji raz w roku
Liczba wdrożonych systemów informatycznych raz w roku
Źródło: opracowanie własne.
Ad.D. Rozwój e-gospodarki
Tabela VI.2.4
Wskaźnik (monitoring) Częstotliwość
monitorowania
Liczba inwestycji w gminie z sektora nowych technologii co pół roku Liczba firm opracowujących, dostosowujących i wdrażających wolne oprogramowanie co pół roku Liczba firm dynamicznie rozwijających się (tak zwanej gazele) co pół roku Odsetek przedsiębiorstw korzystających z e-usług w Regionie (%) raz w roku Odsetek firm korzystających z podpisu elektronicznego (%) raz w roku Liczba nowych miejsc pracy związanych z rozwojem infrastruktury informatycznej, raz w roku Źródło: opracowanie własne.
Wymienione wskaźniki nie wyczerpują możliwości pomiaru stopnia realizacji przyjętej strategii. Można je rozbudowywać o jeszcze bardziej szczegółowe miary, jednak syntetyczna ocena powinna uwzględniać tylko najistotniejsze aspekty badanych obszarów. Należy również podkreślić, że w chwili obecnej niemożliwe jest ustalenie na przykład liczby firm z sektora ICT w województwie zachodniopomorskim, nie mówiąc o bardziej szczegółowych danych statystycznych dotyczących tego sektora, z uwagi na brak tego typu danych w „Biuletynie Statystycznym Województwa Zachodniopomorskiego”. Jednym z pierwszych postulatów dotyczących monitoringu wprowadzania strategii budowy społeczeństwa informacyjnego w województwie zachodniopomorskim jest zmiana skostniałej, archaicznej sprawozdawczości Urzędu Statystycznego w Szczecinie i dostosowanie jej do współczesnych potrzeb województwa.