Misjonarz, czy nauczyciel? Praca wynikająca z powołania

Pojęcie misjonarstwa w kontekście pracy badanych osób pojawiało się z dużą częstotliwością podczas przeprowadzanych wywiadów. Bez względu na pozytywne cechy osobowościowe oraz wysokie kompetencje badanych, profesja nauczyciela (ze szczególnym uwzględnieniem grupy wuefistów), nie cieszy się wysokim prestiżem

społecznym oraz wiąże się ze stosunkowo niskimi zarobkami, a samym pedagogom ciężko jest odpowiedzieć na pytanie o przyczyny wyboru zawodu nauczyciela i jego dalszego praktykowania w tak niesprzyjającym otoczeniu, bez odwoływania się do metafizycznych pojęć związanych z powołaniem, czy misją:

NWF4: Ja jestem bardzo świadomym człowiekiem, wiem co robię, jak robię i na co moje czyny wpływają. Jakbym zauważyła u siebie problem z motywacją, gdybym wiedziała, że nie realizuje już swojej misji i zadań w stu procentach, to bym zrezygnowała.

Niewątpliwie cel ich pracy – przekazywanie wiedzy i wartości, które przekładają się na dorosłe życie osób przez nich kształconych, wiąże się z ogromną odpowiedzialnością i zaangażowaniem. Związany jest również z niezwykle ważnymi dla młodego człowieka wartościami jak: troska o drugiego człowieka, zrozumienie, poświęcenie swojej uwagi i czasu, czy bezwarunkowa pomoc w trudnych sytuacjach. Cel ten niewątpliwie jest istotny, nie jest jednak zdaniem nauczycieli odpowiednio eksponowany, rozumiany i doceniany społecznie, nie zauważa się również niezwykle trudnego i zmiennego charakteru pracy wuefisty:

Każda sytuacja w szkole wymaga nie tyle powtarzania tego, co się już kiedyś robiło, lecz otwarcia się na nowość. Uczeń wymaga od nauczyciela kreatywności pojmowanej jako wykraczanie poza to, co się już wie i umie. Jego twórczość nie jest czymś wyjątkowym, lecz codziennym i elementarnym obowiązkiem tworzenia, a nie odtwarzania własnego, wypracowanego sposobu bycia z uczniem. To ciągłe tworzenie jest charakterystyczną cechą tego zawodu i sprawia, że przygotowanie nauczyciela do pełnienia tak ważnej roli jest zawsze prowizoryczne. (Żegnałek i Gutkowska-Wyrzykowska, 2017, s. 174)

Wuefista, chcąc nadążać za coraz to nowymi obowiązkami, zadaniami i oczekiwaniami nieustannie się dokształca, doskonali zwoje umiejętności, nie robi tego jednak z ustawowego obowiązku (najczęściej opłaca te kształcenie z prywatnych środków), ale właśnie z uwagi na dynamiczne środowisko pracy, które wymaga od niego, aby był „na czasie”, miał aktualną wiedzę i kompetencje, wykazuje się więc bezinteresowną troską o rozwój i przyszłość nauczanej młodzieży.

Wuefiści nie mają cienia wątpliwości, że ich praca związana jest z powołaniem i ma w dużej mierze charakter misyjny. Zauważają, że w ich gronie nie znajdują się osoby, które wybrały zawód nauczyciela z finansowych pobudek, ale zawsze przyświecała im misja przekazywania swojej wiedzy:

NWF4: Jeżeli nie szuka się nowych form ruchu, ćwiczeń, to praca może stać się nudna. Ileż można robić tego samego, przewrotów, odbić, bo to jest tak, że cały czas przychodzą nowe jednostki, wkrada się powtarzalność, musisz realizować z nimi ten sam materiał w zakresie podstawy i rolą nauczyciela jest potrafić zrobić to w taki sposób, żeby nie powtarzać tych samych ćwiczeń, nie uczyć w ten sam sposób. To jest pewnego rodzaju praca z misją, nauczyciel, który tego nie czuje, nie będzie w stanie się spełnić w tym zawodzie.

Oczywiście w przypadku badanej grupy dużą rolę w wyborze profesji pełni zamiłowanie do sportu i aktywności fizycznej, jest to jednak pasja, która ich zdaniem działa na korzyść pełnieniu swojego powołania w roli nauczyciela. Stanowią oni bowiem dzięki niej przykład, wzór do naśladowania, który mają okazję przekazywać szerszemu gronu odbiorców. Nie ma w opinii badanych argumentów, które przemawiają za wyborem profesji wuefisty, mieszczących się w kryteriach współczesnego świata, w dużej mierze skoncentrowanego na policzalnych

korzyściach (wysoka pensja, sprecyzowane obowiązki oraz godziny pracy, stabilne zatrudnienie związane z bogatym zapleczem benefitowym). Są oczywiście w ich opinii pewne zalety pracy w charakterze nauczyciela, związane ze stosunkowo małą ilością godzin dydaktycznych (która jednak stanowi mit, w przypadku zaangażowanych pedagogów), długimi płatnymi wakacjami, czy brakiem jednostajności (ciągłe wyzwania):

NWF6: Ja tu nie będę narzekał, bo po prostu bardzo lubię tę pracę, nie wyobrażam sobie pracy w zakładzie, taśmowej nudnej. Tutaj mam wolność, swobodę, mogę przygotować się jak chcę, przeczytać co chcę, przeprowadzić w najlepszy dla mnie sposób lekcję, to mi się podoba, nie jestem robotem, nie wyobrażam sobie tego.

Nie wpływają one jednak w kontekście długoterminowym na zaangażowanie badanych z uwagi na duży zakres ich odpowiedzialności i stresu wynikającego z wielu czynników (m.in. trudny rodzic, niegrzeczny uczeń, niski prestiż zawodu). Wuefiści zwracają uwagę, że nie wystarczy sama pasja do sportu, którą realizować mogą przecież w innych sferach życia. Aby właściwie wprowadzić dzieci i młodzież w dorosłość i jednocześnie przekazać im potrzebną wiedzę i wartości, należy ich zdaniem łączyć w sobie wysokie kompetencje i predyspozycje w danym kierunku (w przypadku badanych związane ze sportem oraz pedagogiką), jak i posiadać dużą świadomość celu nauczania i związanych z nim wyrzeczeń oraz bezinteresownej postawy:

NWF4: Ja nie wiem, chyba to jest dar od boga. Nie jestem ci teraz w stanie powiedzieć, co ja bym zrobiła gdyby..., ale gdy staję przed danym zadaniem, gdy powstaje jakiś problem, to potrafię zadziałać i go rozwikłać. Stwarzam warunki do realizacji zadania, przekładam to na przykład na sytuacje życiowe. Mówię: „No zobacz, jak teraz sobie poradziłeś, to jak może Ci

ten sukces pomóc w przyszłości, poszerzyć horyzont myślenia”. Na takiej zasadzie działam, to jest ważne w danej chwili. To wynika z pedagogicznego przygotowania, ale i trzeba mieć to w sobie. Wiem, jakie mogą być problemy i czego nie należy bagatelizować.

W innym przypadku nauczyciel wychowania fizycznego może szybko się wypalić i nie będzie w stanie zrealizować misji w takim samym stopniu, jak zaangażowany, pełen optymizmu (pomimo licznych przeszkód) wuefista.