Po raz pierwszy metodę pracy opartą na intensywnym indywidualnym wsparciu klienta przy jednoczesnym zastosowaniu usług pośrednictwa pracy i poradnictwa zawodowego w trakcie całego procesu orientacji zawodowej oraz poszukiwania za-trudnienia, zastosowano w 2012 roku, w
ra-mach projektu aktywizacji osób młodych.
Impulsem do przeprowadzenia projektu była wizyta studyjna w Szwecji, w trakcie której pracownicy urzędu mieli możliwość poznania sposobu pracy szwedzkiego od-łamu organizacji pozarządowej Ingeus. Gru-pę docelową projektu stanowiło 9 osób w wieku do 25 lat, które nie posiadały do-świadczenia zawodowego. Głównym
mo-tywem doboru uczestników była trudna Zajęcia warsztatowe dla osób poniżej 25 r.ż.
sytuacja osób młodych na rynku pracy i utrzymujący się wysoki poziom bezrobo-cia wśród tej grupy. Na problem pozostawania w sytuacji bezrobobezrobo-cia osób młodych składał się zarówno brak doświadczenia zawodowego, jak i brak znajomości rynku i realiów pracy, brak umiejętności poszukiwania pracy oraz nieumiejętność poradzenia sobie z nową sytuacją, jaką była zmiana roli życiowej z osoby uczącej się na pracującą.
Intensywne działania aktywizacyjne prowadzone były w okresie trzech miesięcy, od października do grudnia 2012 roku. Do projektu oddelegowano dwóch pracowników Urzędu: doradcę zawodowego i pośrednika pracy tzw. doradców pracy. Zamysłem było, aby osoby piastujące odmienne stanowiska wzajemnie się uzupełniały w propozycjach pomocy kierowanych do osób bezrobotnych, ale również by w tym samym czasie uczy-ły się od siebie i stopniowo wzbogacauczy-ły swój warsztat pracy. Celem projektu miało być nie tylko podjęcie zatrudnienia przez uczestników, ale przede wszystkim przygotowanie ich do samodzielnego, skutecznego radzenia sobie na rynku pracy oraz wykształcenie w nich odpowiedzialności za własną karierę zawodową. Po etapie rekrutacji, w trakcie
po-rad indywidualnych wstępnie określono cele zawodowe uczestników. Następnym dzia-łaniem było zorganizowanie warsztatów z zakresu aktywnego poszukiwania pracy.
Uczestnicy poznawali efektywne sposoby poszukiwania pracy oraz zdobywali umie-jętności z zakresu tworzenia dokumen-tów aplikacyjnych oraz autoprezentacji w trakcie rozmowy kwalifi kacyjnej. Najistot-niejszym elementem projektu było jednak wypracowanie Indywidualnego Planu Po-szukiwania Pracy dla każdego uczestnika.
Pomysł na stworzenie planu pojawił się ponieważ zakładano, że uczestnicy mogą nie być w stanie podjąć pracy w trakcie relatywnie krótkiego okresu realizacji projektu i po jego zakończeniu będą samodzielnie kontynuować poszukiwanie zatrudnienia. Indywidualny Plan Poszukiwania Pracy (IPPP) różnił się od tradycyjnego Indywidualnego Planu Działa-nia. Był tworzony wspólniez doradcami i zawierał konkretne działania, jakie celem znale-zienia zatrudnienia miał cyklicznie wykonać klient, np. w okresie jednego tygodnia. Wśród potencjalnych działań mogło znaleźć się: przeglądanie ofert na wytypowanych stronach internetowych, czy nawiązanie kontaktu osobistego z określonymi pracodawcami. Plany poszczególnych osób różniły się z uwagi na odmienne cele zawodowe oraz indywidual-ne style działania uczestników. Uzupełnieniem planu był indywidualny dziennik działań, w którym uczestnik odnotowywał kolejne podejmowane przez siebie kroki mające na celu znalezienie zatrudnienia, to jest: wysłane aplikacje, rozmowy kwalifi kacyjne,
IPPP oraz Dziennik Działań – projekt dla osób do 25 roku życia
nawiązane kontakty. Realizacja kolejnych działań oraz ewentualne trudności, które pojawiały się w ich trakcie, były przyczynkiem do prowadzenia rozmów rozwojo-wych z klientami. IPPP okazał się być również bardzo korzystny ze względu na to, że uczestnicy, zwłaszcza w początkowym etapie realizacji projektu, bywali niesyste-matyczni i „chaotyczni” w podejmowaniu działań zmierzających do podjęcia pracy.
Dopiero z czasem, w trakcie indywidualnej pracy z doradcami pracy kształtowali nawyki niezbędne do efektywnego poszukiwania pracy i utrwalali nabyte w trak-cie warsztatów umiejętności, a intensywność współpracy z doradcą stopniowo się zmniejszała. Początkowo było to kilka spotkań tygodniowo, które w dalszym etapie ograniczyły się do sporadycznego kontaktu w miarę potrzeb. Wobec klientów sto-sowano również usługi z zakresu pośrednictwa pracy. Doradcy pracy pozyskiwali oferty dla swoich podopiecznych oraz utrzymywali kontakt z pracodawcami, do których kierowano uczestników projektu. Dzięki informacjom od przedsiębiorców o przebiegu procesu rekrutacji możliwe było identyfi kowanie obszarów do rozwoju i właściwe ukierunkowanie dalszej pracy z klientem.
Ponownie ten sposób pracy wykorzystano w 2014 roku w ramach projektu „Nowa Ja” skierowanego do 12 kobiet długotrwale bezrobotnych. Grupa docelowa projektu i zakres problemów różnił się od opisywanych uprzednio. Utracie umiejętności porusza-nia się po rynku pracy towarzyszyły takie kwestie, jak: utrata kompetencji zawodowych, obniżenie poziomu samooceny, redukcja aktywności społecznej i ograniczenie kontak-tów społecznych. W związku z powyższym w projekcie „Nowa Ja” zastosowano działania, których nie uwzględniał poprzedni projekt takie jak: grupy wsparcia, trening psychospo-łeczny, szkolenie z zakresu rozwijania kompetencji społecznych oraz staże. Elementem łączącym obie grupy była jednak złożoność problemów wymagająca wieloaspektowego wsparcia. Podobnie jak w poprzednim projekcie, z uczestniczkami pracowali wspólnie doradca zawodowy i pośrednik pracy. Ponownie, głównymi elementami pracy z klien-tem było zastosowanie Indywidualnych Planów Poszukiwania Pracy oraz intensywnego wsparcia ze strony doradcy zawodowego i pośrednika pracy.
Efektem projektu w odniesieniu do osób nieposiadających doświadczenia, które nie ukończyły 25 roku życia, było podjęcie pracy przez sześciu benefi cjentów. Ponadto jedna osoba rozpoczęła działalność gospodarczą.
Dwoje uczestników przerwało udział w pro-jekcie w początkowym okresie jego trwania.
Dwie osoby po kilku miesiącach ponownie zarejestrowały się w Urzędzie, z czego jedna w krótkim czasie ponownie znalazła
zatrud-nienie. Efektywno projektu dla osób do 25 roku ycia Uczestniczki projektu „Nowa Ja”
Efektywność projektu dla osób do 25 roku życia
Projekt „Nowa Ja” zakończył się podjęciem pracy przez 10 uczestniczek. Jedna osoba zdecydowała się na zarobkowy wyjazd za granicę, kolejna odmówiła przyjęcia oferty pra-cy bez uzasadnionej przyczyny. Dwie z uczestniczek po kilkumiesięcznym zatrudnieniu ponownie zarejestrowały się w Urzędzie.
Efektywność projektu „Nowa Ja”
Wyniki projektów świadczą więc o tym, że podejście integrujące jest sposobem pra-cy, który w obydwu przypadkach zapewnił co najmniej 80% efektywność zatrudnienia, w przypadku aktywizacji osób w trudnej sytuacji na rynku pracy. Jej rezultaty utrzymują się w dłuższej perspektywie czasu. Poza nielicznymi przypadkami osoby ponownie nie rejestrują się w Urzędzie, co jest szczególnie widoczne w przypadku projektu realizowa-nego w 2012 roku. Można przypuszczać, że sukces tej metody opiera się na unikatowej formie pracy, w trakcie której nie tylko pracownicy urzędu mają możliwość lepszego poznania swoich klientów, a co za tym idzie kierowania do nich w sposób bardziej traf-ny oferty pomocy. Jest to również metoda, która pozwala na lepsze poznanie samego siebie przez klienta, zbudowanie przez niego poczucia sprawstwa i własnej skuteczności oraz podejmowanie bardziej świadomych i trwalszych decyzji zawodowych. Jest ona jednak równocześnie czasochłonna, przez co można ją stosować jedynie wobec małych grup. Wymaga również od doradców dużego zaangażowania i wiedzy
interdyscyplinar-podjħcie pracy rozpoczħcie dziaųalnoƑci gospodarczej przerwania
podjħcie pracy rezygnacja z oferty pracy wyjazd zarobkowy podjęcie pracy rozpoczęcie działalności gospodarczej przerwania
wyjazd zarobkowy rezygnacja z oferty pracy
podjęcie pracy
nej. Pomoc nie ogranicza się bowiem tylko do procesu orientacji zawodowej i wsparcia w poszukiwaniu pracy. Towarzyszenie klientowi w trakcie całego procesu oznacza również radzenie sobie z jego okresami załamania aktywności i zmniejszenia wiary we własne siły. Praca z klientem wymaga dużej otwartości, zrozumienia i akceptacji, ale także dużej elastyczności. Zdarzają się bowiem momenty, w których podtrzymanie aktywności klienta wymaga bycia nie wspierającym, a dyrektywnym doradcą – stawiania ambitnych zadań, przesuwania granic i egzekwowania działań.