Rozdział 2 Modele biznesowe, jako kierunki wspomagające funkcjonowania
2.2 Rodzaje modeli biznesowych
2.2.1 Modele biznesowe ukazane przez Michaela Rappa i Paula Timmersa
W związku z ciągłym rozwojem dziedziny informatyki, a przede wszystkim Internetu, ukazuje się jego znaczącą rolę w zdobywaniu przez przedsiębiorstwo dużych zysków poprzez jego różnorodne możliwości. To właśnie z wykorzystaniem Internetu można docierać do coraz większej grupy odbiorców jak i również dokonywać analizy występującej konkurencji oraz rynku w jakim funkcjonuje. W związku z tym autorzy wskazują na obecność występowania 9 rodzajów modeli biznesowych, które mają właśnie internetowy charakter.51
• Model pośrednika
• Model reklamowy
• Model kupca
• Model pośrednika uzyskiwanych informacji
• Model producenta
• Model sieci afiliowanej
• Model wirtualnej wspólnoty
• Model abonencki
• Model taryfowy
Model pośrednika:52
W tym typie modelu funkcjonują przedsiębiorstwa, których działalność oparta jest na zarabianiu poprzez pośredniczenie między różnymi organizacjami i klientami. Naliczają one
50
M. Wierzbiński, Model biznesowy a strategia i zarządzanie strategiczne, „Prace naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, op. cit., s. 482.
51
A. Afuah, Ch. L. Tucci, Biznes internetowy, strategie i modele, wyd. Oficyna Ekonomiczna, Kraków, 2003r, s. 87.
52
sobie pewny zarobek mający charakter jednorazowy, od wykonywanych czynności w ramach swojej działalności. Wyróżnia się tutaj:
• Pośredniczenie pomiędzy przedsiębiorstwami – B2B
• Pośredniczenie pomiędzy przedsiębiorstwem a nabywcą – C2C
Model ten składa się różnych części m.in., wyróżnia się następujące:
Wykonywanie usług prowadzących do realizacji poszczególnych wymian handlowych Dystrybucja towarów i usług
Miejsce dokonywania aukcji Miejsce umieszczania ogłoszeń
Miejsce sprzedaży i kupna określonych towarów
Model reklamowy:53
Znaczącą rolę w tym przypadku przypisuje się stronie WWW, w której jej założyciel umieszcza, a następnie przekazuje do powszechnego wglądu pożądane informacje w celu przyciągnięcia uwagi przez osoby przeszukujące dane strony. Źródłem dochodu w tym przypadku jest działalność polegająca na umieszczaniu poszczególnych form reklam w danych stronach internetowych, opłacanych przez osoby zlecające reklamy, jak również różne inne działania, które przyciągają internautów do zaznajomienia się ze specyfiką danej strony. Funkcjonowanie tego modelu daje możliwość konkurowania na rynku wszystkim, którzy posiadają w swojej działalności wymagane interesujące witryny internetowe.
W skład modelu reklamowego wchodzą różne serwisy internetowe, np. :
• Serwis mający charakter uniwersalny
• Serwis zajmujący się wybranymi dziedzinami, w których szczególnie się specjalizuje
• Działania podejmowane w celu skutecznej realizacji marketingu motywującego innych
• Serwis, który nie prowadzi swojej działalności głównie w celu zarobkowym, aby
osiągnąć jak największe zyski
53
Model pośrednika informacyjnego:54
Działalność przedsiębiorstwa działającego w ramach tego modelu polega na dogłębnym zbieraniu potrzebnych danych na temat klientów, które mają znaczące wartości dla innych firm. Informacje takie są przekazywane, w celu zarobkowym, dalej innymi organizacjom, a następnie są przez nich odpowiednio wykorzystywane i przetwarzane. Kroki te umożliwiają utworzenie najlepszego modelu klienta wraz potrzebnymi wskazówkami służącymi do polepszania obsługi określonych nabywców. Przedsiębiorstwa modelu pośrednika informacyjnego, w okresie pozyskiwania potrzebnych danych, przyciągają internautów poprzez oferowanie im pewnych udogodnień, jakimi mogą być: różnego typy nagrody, czy też możliwość darmowego korzystania z informacji na stronach założyciela. Z działalności takich organizacji mogą korzystać również klienci indywidualni, a więc ich oferta nie jest przeznaczona wyłącznie dla innych firm.
Istnieją dwie grupy pośredników informacyjnych:
• Portale, które w swojej działalności wykorzystują system rekomendacji
• Portale, które rejestrują swoich odbiorców
Model kupca:55
Opiera swoją działalność poprzez dokonywanie sprzedaży zarówno przez hurtowników jak i detalistów, danych towarów i usług, przy szczególnym wykorzystaniu funkcji Internetu. Uwzględnia się tutaj zarówno zapłatę określoną przez wszelkiego rodzaju licytacje czy też po wcześniej ustalonych cen.
Rodzaje kupców:
• Model handlowca wirtualnego
• Model handlowca katalowego
• Model handlowca mający charakter mieszany, w którym zawarte są cechy handlowca
zarówno internetowego jak i również tradycyjnego
• Model handlowca posiadającego w swojej ofercie wyłącznie produkty posiadające elektroniczne cechy
54
A. Afuah, Ch. L. Tucci, Biznes internetowy, strategie i modele, op. cit., s. 88.
55
Model producenta:56
Model ten nastawiony jest na bezpośrednią sprzedaż do klienta ostatecznego, z pominięciem innych kanałów łańcucha sprzedaży, m.in. hurtowni czy też innych detalistycznych przedsiębiorstw. Produkt czy też usługa są oferowane oraz promowane za pomocą Internetu i trafiają prosto do finalnego nabywcy. Takie rozwiązanie pociąga zasobą występowanie wielu pozytywnych cech, jakimi są: mniejsze koszty związane z posiadaną ofertą, lepsze dostosowanie do wymagań klientów ze względu na znajomość ich pragnień dotyczących danego produktu czy też usługi, pozytywnie oddziałujący kontakt między firmą a klientem. Jednak wśród wielu pozytywnych cech takiej metody znajdujemy również jej negatywną stronę dotyczącą występowania pewnych nieporozumień między poszczególnymi elementami strumienia dystrybucji.
Model sieci afiliowanej:57
Podkreśla on duże znaczenie pomiędzy ścisła współpracą między firmami obsługującymi strony internetowe. Za pomocą Internetu nabywcy oglądający jedną stronę mogą z łatwością przejść do innych, ze względu na występowanie funkcji bezpośredniego odesłania do kolejnych miejsc. Przyciśniecie w okienko reklamy przedsiębiorstwa powoduje przeniesienie na jego stronę internetową. Firmy oferujący taki model pobierają opłaty za każdorazowe wybranie przez klienta, w taki sposób, danej strony internetowej i dokonaniu nabycia. Wysokość takiej opłaty jest ustosunkowana od uzyskanego przychodu przedsiębiorstwa oferującego produkty czy też usługi.
Model wirtualnej wspólnoty:58
W przypadku tego modelu zakłada się, iż osoby współtworzące dany serwis internetowy, czują do niego duże przywiązanie. W konsekwencji prowadzi to do częstszego korzystania właśnie z niego, gdyż właśnie w tym miejscu spotykają się oni wzajemnie ze sobą. Stanowią one pożądaną i efektywną część nabywców.
56
A. Afuah, Ch. L. Tucci, Biznes internetowy, strategie i modele, op. cit., s. 88.
57
A. Afuah, Ch. L. Tucci, Biznes internetowy, strategie i modele, op. cit., s. 89.
58
Model taryfowy:59
Stawka, jaka obowiązuje w przypadku jego eksploatacji, jest ściśle uzależniona od wykorzystania dostępnych zasobów. Określane jest każdorazowe korzystanie przez nabywcę, co stanowi podstawę uiszczania opłat. Dzięki czemu można w pewnym stopniu ograniczyć koszty poprzez uniknięcie opłat za elementy niepotrzebne i niewykorzystywane.
Model abonencki:60
Zakłada on, iż korzystanie z serwisu internetowego jest możliwe tylko dzięki uiszczeniu opłaty, która w pewnym sensie oznacza wykupienie abonamentu potrzebnego do poruszania się po nich. Model abonencki niesie za sobą również niekorzystne konsekwencje, gdyż nabywcy którzy zapłacili pewną sumę pieniężną za korzystanie z serwisu zwykle wykorzystują go wiele razy, w przeciwieństwie do darmowego dostępu, co z kolei wiąże się z dużym przeciążeniem. Nabywcy są zwykle zdania, iż jeśli dokonali wpłaty muszą ją w pełni wykorzystać więc mogą torować dostęp dla innych.