Proces tworzenia modelu biznesowego

Dobrze dobrany, a następnie odpowiednio wdrażany model biznesowy, daje przedsiębiorstwu wiele pożądanych korzyści, jakimi jest przede wszystkim przychód oraz sposoby obniżania kosztów działalności, które z kolei generują zyski stanowiące najważniejszy elementem funkcjonowania wszystkich firm, gdyż wszystkie nastawione są na jego jak największe osiągnięcie. Dlatego przy tworzeniu modelu biznesowego bardzo ważne

są wszystkie podejmowane kroki, od samego początku, gdyż tylko wtedy może on być odpowiedni dla poszczególnej działalności gospodarczej.

Proces kształtowania modelów biznesowych Magretta porównuje do tworzenia pewnego rodzaju opowieści. Najważniejszym elementem w tym przypadku jest łańcuch wartości, w skład którego wchodzą dwie podstawowe części:⁸⁹

• pierwsza część łańcucha wartości

Jest ona połączeniem wszystkich elementów, które są niezbędne do wytworzenia danego wyrobu, a więc: przygotowywanie, zdobywanie odpowiednich surowców oraz sama produkcja.

• Druga cześć łańcucha wartości

W tym przypadku mamy do czynienia z elementami związanymi z efektywnym oferowaniem oraz sprzedawaniem nabywcom wytworzonych wyrobów: określenie grup nabywców dla których chcemy sprzedawać produkt bądź też usługę, drogi jakimi można do nich dojść, proces sprzedażowy, rozpowszechnianie produktów bądź usług na wybranym ryku lub rynkach.

Jeśli mamy do czynienia z procesem tworzenia zupełnie nowego modelu biznesowego najważniejsze są różne innowacje, którymi kieruje się przedsiębiorstwo, jakimi mogą być: produkt wcześniej nieosiągalny na danym rynku, który ma za zadanie głownie zaspokoić wcześniej nie zidentyfikowane potrzeby nabywców, innowacje dotyczące procesu produkcyjnego, sprzedażowego jak również dróg jakimi musi podążać wyrób w celu dotarcia do finalnego nabywcy.

Bardzo ważnym zadaniem jakie należy wykonać po odpowiednim określeniu modelu biznesowego jest sprawdzenie ich za pomocą następujących testów:⁹⁰

• _Narracyjny

Odpowiada na pytania obejmujące istotności i logiki na temat modelu biznesowego.

• Liczb

Odpowiada na pytanie dotyczące opłacalności wprowadzania modelu biznesowego.

89

A. K. Koźmiński, Zarządzanie w warunkach niepewności…, op. cit., s. 123.

90

Pokazują one czy dany model biznesowy odpowiednio pasuje do prowadzonej działalności danego przedsiębiorstwa, i czy korzystnym krokiem będzie jego wdrażanie. Informacje takie umożliwiają uniknięcia wielu niepotrzebnych strat.

Aby wytworzony model biznesowy cieszył się dużym powodzeniem należy wcześniej dogłębnie zaznajomić się ze specyfiką prowadzonej działalności. Zwraca się przede wszystkim uwagę na posiadane umiejętności przedsiębiorstwa oraz możliwości dotyczące dążenia do ich ciągłego poszerzania i udoskonalania. Są one podstawą przy projektowaniu modelu biznesowego, gdyż pokazują na jakie efekty można w rzeczywistości liczyć w przyszłości.

Istotnym zagadnieniem w przypadku budowy modeli biznesowych jest pojęcie: przedsiębiorstwa kształtującego swój odpowiedni potencjał, funkcjonującego w oparciu o następujące reguły oraz dylematy ich zastosowania:⁹¹

• _{Pierwsza reguła}

Dostosowując się do niej należy intensywnie podążać do wyszukiwania różnic, jakie występują między przedsiębiorstwem, a otoczeniem w jakim ono funkcjonuje, dotyczą one przede wszystkim działań konkurencyjnych firm. Różnice te pomagają w określeniu posiadanego potencjału, ze względu na ukazanie co wyjątkowego posiada dana firma w odróżnieniu do innych. Umożliwia to osiągnięcie przewagi nad konkurencją, ze względu na fakt posiadania czegoś, czego inni nie mają i nie są w stanie szybko osiągną. Występujące pomiędzy przedsiębiorstwami asymetrie mają swe źródło w różnorodnych zasobach, np. dotyczących wykształcenia i umiejętności pracowników, efektywne poszerzanie danych obszarów działalności, własność intelektualna. Są one najważniejszymi elementami organizacji, które mogą przynieś największe zyski, dlatego tak bardzo ważne jest ich umiejętne rozpoznanie i wykorzystanie.

• Druga reguła

Dotyczy ona kształtowania wcześniej określonych konfiguracji dotyczących zdolności organizacji, czyli wspólnie powiązanych ze sobą elementów. W ich skład wchodzą najważniejsze umiejętności i ukształtowanie projektowe, będące zbiorem posiadanych umiejętności wraz z predyspozycjami do ich odnawiania, wdrażania oraz wspierania.

91

Konfiguracje takie charakteryzują się trudnością w ich naśladowaniu, co odróżnia ich znacząco od występujących samodzielnie zdolności organizacyjnych. Należy odpowiednio dostosować do nich strukturę organizacyjną, aby umożliwiała ona dysponowanie właśnie tymi zdolnościami, ich wyróżnianie się na tle innych, rozwój oraz zastosowanie narzędzi pomocnych w celu jak najlepszej eksploatacji. Ich odpowiednie wykorzystanie powoduje powstanie sieci powiązanych ze sobą korzyści, gdzie jedne są warunkiem utworzenia się innych. Powstały model biznesowy rozwija się naturalnie w celu osiągnięcia właśnie tych korzyści.

• Trzecia reguła

W przypadku tej reguły istotna rolę odgrywa zajmowany przez dane przedsiębiorstwo rynek. Firmy muszą tak prowadzić swoją działalność, aby w jak najlepszy sposób zidentyfikować i zużytkować pojawiające się na nim szanse, które z kolei są prekursorem odpowiedniego dysponowania własnymi konfiguracjami umiejętności.

Powiązane jest to z faktem, iż nawet najlepsze konfiguracje zdolnościowe nie przyniosą pożądanego rezultatu, jeśli nie odnajdziemy dróg zbytu oferowanych wyrobów. A więc przy ich tworzeniu należy zwrócić szczególna uwagę na potrzeby i pragnienia nabywców, aby się do nich odpowiednio dostosować, przynosząc sobie największe zyski. Klienci są najważniejszym ogniwem prowadzenia działalności, więc koniecznym działaniem jest określenie odpowiednich grup, do których przedsiębiorstwo chce dotrzeć. Może ona dotyczyć małych grup nabywców lub też szerokich.