Miasteczko
304, oddal. zach. zach. po³udniowe od Limanowy 23 kilom. Parafia w miejscu.
Pocz¹tek osady i pocz¹tek miasta nieznany305. D³ugosz wymienia Mszyana miêdzy miejscowociami nale¿¹cemi do uposa¿enia pierwotnego klasztoru Cystersów w Szczyrzycach, a zabranemi ok. r. 1380 przez Ludwika wêg.306 (Lib. ben. III, 438). Jeli prawd¹ jest wiadomoæ o ufundowaniu i uposa¿eniu parafii w r. 1345 przez Kazimierza W. (patrz ni¿ej: Koció³ paraf.) to musia³a wtedy M. byæ w³oci¹ królewsk¹ (Zakrzewski, Najdawniejsze dzieje Szczyrzyca, Rozpr. Ak. Um. Wydz. histor. filoz. II, XVI, 62). Czêæ zabudowañ ko³o kocio³a, plebaniê, karczmê, ratusz, pocztê i szko³ê nazywaj¹ Mieci-skiem307. Tu by³o miasto pierwotne, zwane te¿ Rosenberg (£epkowski Jerzmanowski, Podró¿ po Ga-licyi, Bibl. warsz. 1850 tom III, 194). R. 1505 M. nale¿y do starostwa nowotarskiego (Morawski, S¹de-czyzna II, 379), ale potem by³o osobne starostwo niegrodowe308, które 1761 dzier¿y³ Ignacy Zboiñski, a w r. 1770 obejmowa³o Miecisko i kilka wsi. R. 1767 rz¹d austr. sprzeda³ starostwo Piotrowi Wodzic-kiemu309 (S³own. geogr.). Rosenberg mieli zniszczyæ Szwedzi (£epkowski Jerzmanowski j.w.). W na-szych czasach w³acicielami obszaru dworsk. byli: Albin Korytowski, a po nim January Struszkiewicz [Stró¿kiewicz] (S³own. geogr.).
S¹ tu tartaki, oraz m³yn do mielenia koci (S³own. geogr.).
304 £epkowski i Jerzmanowski okrelaj¹ w roku 1849 Mszanê jako wie, £epkowski, Jerzmanowski 1850, s. 194.
305 Przyjmuje siê, i¿ miasto Mszana lokowane by³o przez króla ok. 1346 roku. Domniemana jest ponadto faza lokacyjna wczesna (przed rokiem 1346), odnosz¹ca siê do wsi Mszana, której istnienie potwierdza dokument Kazimie-rza Wielkiego z 1365 roku, zezwalaj¹cy so³tysowi Mszany dawno osadzonej na prawie magdeburskim na lokacjê wsi Mszana Górna. Krasnowolski wskazuje w tym przypadku na niejednoczesnoæ lokacji wiejskiej i miejskiej, na co wska-zuj¹ te¿ ró¿ne jednostki miary zastosowane przy rozmierzaniu granic oraz centrum miasta. Z faz¹ polokacyjn¹ wi¹¿e siê natomiast rych³y upadek m³odego miasta, którego centrum osadnicze ju¿ w 1409 roku okrelane jest jako Mieci-sko a wiêc miejsce po miecie. Na podstawie ladów osadniczych, Krasnowolski przyjmuje, i¿ rynek owego miasta by³ kwadratem o boku 200 stóp, tj. ok. 66 metrów, natomiast centrum osadnicze okrela na 4 x 4 sznury, tj. 200 x 200 metrów, zob. Krasnowolski 2004, s. 136-139, il. 98-99.
306 Zob. przyp. nasz 139.
307 Kiryk uwa¿a, i¿ powstanie parafii w Mszanie Dolnej nast¹pi³o równoczenie z lokacj¹ osady miejskiej,
za³o-¿onej na obszarze wsi królewskiej. Osada ta, wed³ug aktu z 1409 roku, nosiæ ju¿ mia³a nazwê Miecisko. Nie wiadomo jaki osi¹gnê³a finalnie poziom rozwoju, ostatecznie bowiem zanik³a, ale jeszcze w koñcu XVI wieku ¿ywa by³a w Msza-nie tradycja funkcjonowania owego miasteczka, gdy¿ wizytatorzy z 1595 i 1596 roku zapisali tê miejscowoæ jako: villa Mszana quondam oppidum, Kiryk 1980, s. 380. Pierwotny koció³ drewniany p.w. Wniebowziêcia Najwiêtszej Marii Panny zlokalizowany by³ wród cmentarza grzbalnego, na zapleczu po³udniowo-zachodniego bloku zabudowy przy-rynkowej, Krasnowolski 2004, s. 138, il. 98.
308 W po³. XVII wieku Mszana wchodzi w sk³ad dóbr królewskich dzier¿awionych przez Micha³a z Zakliczyna Jordana, Lustracja 1659-1664, s. 91-94. Przez ca³y wiek XVIII nale¿a³a nastêpnie do Terakowskich, wpierw Jana stolnika zakroczymskiego, nastêpnie jego syna Gabriela pisarza grodzkiego krakowskiego, £epkowski, Jerzmanow-ski 1850, s. 195.
309 Pomy³ka pisarska Tomkowicza, gdy¿ S³ownik geograficzny sprzeda¿ tê datuje na rok 1797 (zob. SGKP, t. 6, s. 782), za Kaleciak 1986, s. 17 na rok 1798.
* Tych dwóch przedmiotów nie widzia³em w r. 1893. Obraz bardzo piêkny z XVII w. to mo¿e to 4 wiêci, obrazek wisz¹cy w prezbiteryum, na którym tylko monogramu siê nie dopatrzy³em.
Koció³ paraf. . Micha³a arch. Patron: Henryk hr. Krasiñski.
Wed³ug przywilejów dochowanych w oryg. w konsystorzu tarnowskim a w kopii na miejscu310, koció³ paraf. za³o¿y³ i uposa¿y³ Kazimierz W. w r. 1345311 (£epkowski Jerzmanowski j.w.). Wed³ug innej wersyi za³o¿ycielami Pieni¹¿kowie; filiami by³y: Niedwied i Olszowa (?) i nale¿a³a tu tak¿e prebenda we wsi Mszana górna, zniesiona po powodzi 1813 r. R. 1689 nabyto tu o³tarz Przemienienia Pañsk. ze zburzonego kocio³a . Anny w Krakowie312 (X. Bukowski, Koció³ . Anny. Biblioteka Krak. Nr 17).
Plebani313: r. 1593 Gabryel Nobrzyn Rzuchowski (S³own. geogr.). R. 1642-1683 J. Kazimierz Be³za, sekret. W³adys³awa IV i kapelan król., a tak¿e proboszcz w Mylenicach (patrz ni¿ej: Dawny opis kocio³a).
27/8 1895
314Budynek murowany
315, w stylu niby gotyckim, niedawno wystawiony przez budowniczego Wdowiszewskiego z Krakowa
316. Wewn¹trz jeszcze nie wykoñczone urz¹dzenie
317.
310 Kopia ta wpisana zosta³a w inwentarz kocio³a, za³o¿ony w roku 1594, a z uwierzytelnionego zapisu
wynika-³o, i¿ przy akcie nadania obecni byli: Venerabilis Joan. Wolbran, J. U. D. Praepositus Ecclesiae S. Nicolai extra muros civitatis Cracov., Gustaw Zieman Scholast. Msticoriens. in Paienczno Praebendarius Eccles. s. Geronidis ad Craco-viam. W 1595 roku do parafii in oppido Msana nale¿a³y wsie: Mszana górna, dolna, Mieciska, S³omka, £ostówka,
£entowe, Witów, Niedwied, Konina, Poremba, Olszówka, Raba, Glisne, Kasinka zob. £epkowski, Jerzmanowski 1850, s. 195.
311 Kiryk podaje, i¿ wzniesienie kocio³a i uposa¿enie plebana w Mszanie Dolnej dokona³o siê za spraw¹ Kazimie-rza Wielkiego w 1346 roku, prawdopodobnie równolegle z pocz¹tkami miejskiej osady Miecisko, która lokowana na obszarze wsi królewskiej, póniej zanik³a, zob. Kiryk 1980, s. 380.
312 Przy rozbiórce krakowskiego kocio³a w. Anny daj¹cy siê jeszcze u¿yæ materya³ i niektóre sprzêty pozo-stawiono, o³tarze za do innych kocio³ów odst¹piono. I tak wielki o³tarz sprzedano do Wojnicza za 66 z³r. 20 gr., o³tarz N. Panny Maryi do ¯ywca za 275 z³r., o³tarz przemienienia Pañskiego do Mszczany [sic] za 388 z³., w. Joachima do Niedwiedziej Poremby za 5000 z³., mensê do Igo³omii. Za o³tarz w. Krzy¿a do Dembicy [sic] wziêto 220 z³., zob.
J. Bukowski, Koció³ akademicki w. Anny. Monografia historyczna, Biblioteka Krakowska, nr 17, 1900, s. 30 wraz z przyp. 1.
313 Wed³ug £epkowskiego i Jerzmanowskiego, probostwo tutejsze otrzymywali znamienici w zawodzie nauko-wym i politycznym mê¿owie, a mianowicie akademicy krakowscy. Pierwszym proboszczem w Mszanie by³ w 1546 roku Mateusz de Jas³o. Nastêpnie, w latach 1602-1612, Fr¹czkowicz Joannes praep. s. Leonardi Casmiriae et plebanus in Lubieñ. Kolejno: Skrobkowicz Joannes phil. Doct. ab a. 1622. Morenda Gabriel J. U. Doct. (zmar³ w 1644). Górski Jacobus J. U. D. (profesor prawa i rektor Akademii Krakowskiej), Can. Cat. Cra. Decanus Ska³ensis Colleg. Om. SS.
Crac. Canon. Prothonotarius apostol. 1642 resignavit. Jod³owski Stanislaus (autor panegiryków ³aciñskich) J. U. Doc.
Can. Cat. Praemysl. Curatus in Krzywcza, et Strachocin in Mszana, Regalin et Olszówka 1684-1710. Be³za Casimirus sekr. króla W³adys³awa IVgo, kapelan królewski, Praepo. in Mylinicze, tutaj proboszcz od 1642-1683. Josephus de Zakliczyn Jordan Ca. Crac. Cat. Archidia. Sandecen. in Podegrodzii Niegowic praepo. in Mszana parochus ab 1710-1718 resignavit. Markiewicz Josephus de Slupnice natus Casimiriae J. U. D. et Philo. Can. Coll. Sandecensis et Cielecens. Decanus Tymbar. Paroch. in Mszana 1757-1801, zob. £epkowski, Jerzmanowski 1850, s. 195-196.
314 Na posiedzeniu Grona Konserwatorów Galicji Zachodniej, 7 listopada 1895, konserwator Dr. Tomkowicz zda³ sprawê z wycieczek w ci¹gu lata odbytych w celu dokoñczenia inwentaryzacyi dawnego swego okrêgu konserwa-torskiego. Mówi¹c o Mszanie Dolnej, poda³ informacje o dwóch obrazach przeniesionych z kocio³a starego (w.
Micha³ oraz Zaniêcie NMP), a tak¿e du¿ym Ukrzy¿owaniu, tymczasowo zawieszonym w o³tarzu bocznym, TGKGZ 1900, s. 423.
315 Zob. Czêæ ilustracyjna, il. 65. £epkowski i Jerzmanowski zastali w Mszanie Dolnej koció³ drewniany, który opisali nastêpuj¹co: Koció³ drewniany, z tak¹¿ wie¿¹; z kilku przybudowañ z³o¿ony, stanowi ca³oæ niezmiernie orygi-naln¹ i niesymetryczn¹; dzi w nader z³ym znajduje siê stanie, £epkowski, Jerzmanowski 1850, s. 195.
316 Budowê nowego kocio³a w Mszanie, wznoszonego na miejscu starego, rozpocz¹³ ks. Jakub Jankowski w roku 1891, wed³ug projektu Wincentego Juliusza Wdowiszewskiego (starszego brata Jana Kacpra Wdowiszewskie-go 1853-1904, kustosza a póniej dyrektora Muzeum Techniczno-Przemys³oweWdowiszewskie-go w Krakowie). Urodzi³ siê w Krako-wie w roku 1849. W 1870 ukoñczy³ Instytut Techniczny w KrakoKrako-wie, nastêpnie pracowa³ jako technik rz¹dowy. Od 1886 roku by³ inspektorem budownictwa miejskiego w Krakowie, a w latach 1886-1887 sekretarzem Towarzystwa Technicz-nego w Krakowie. W roku 1899 zosta³ prezesem tego Towarzystwa. By³ cz³onkiem Komisji Historii Sztuki Akademii Umiejêtnoci, a od 1900 roku dyrektorem budownictwa miejskiego w Krakowie. Zmar³ w Krakowie w roku 1906, por.
S. £oza, Architekci i budowniczowie w Polsce, Warszawa 1954, 324.
Dwa skromne o³tarze boczne, barokowe, przeniesione ze zburzonego
318. Obrazy
. Micha³ depc¹cy szatana, rodek tryptyku ma³ych rozmiarów. Malowanie na desce, olejne, wcale szlachetne, ju¿ w duchu renesansu. S. Micha³ stoi pod ³ukiem bramy architektonicznej
319. T³o z³ocone, subtelnie grawirowane ostrem narzêdziem we wzór plecionkowy z kó³ek z³o¿ony
320. Rama stara oryginalna, z³ocona z podobnym grawirunkiem. Tymczasowo ustawiony na prowizorycznym w. o³tarzu.
Zaniêcie M. Boskiej, rodek tryptyku, zawieszony na cianie w kociele
321. Wys. ok.
1.50 m., szer. ok. 1.30 m
322. Na drzewie malowanie, jak siê zdaje olejne, wcale dobre i poprawne. T³o z³ocone, wyt³aczane we wzór. Doko³a M.B. kilkanacie postaci apo-sto³ów
323. Obraz mocno zniszczony, podziurawiony gwodziami
324.
317 Wed³ug napisu w przedsionku pod wie¿¹ polichromiê wnêtrza wykonano w latach 1918-1920, staraniem ówczesnego proboszcza ks. Józefa Stabrawy i parafian. Autorem dekoracji by³ artysta malarz Juliusz vel Julian Maka-rewicz (1854-1936), por. I. Bal, MakaMaka-rewicz Juliusz (Julian), [w:] SAP, t. 5, Warszawa 1993, s. 251-253. Jak s³usznie zauwa¿aj¹ Chrzanowski i Kornecki, polichromia w kociele w Mszanie Dolnej nale¿y do najefektowniejszych prac Makarewicza. Obserwujemy w niej trawestowanie i stylizowane w¹tków secesyjno-m³odopolskich w duchu historyz-mu; niew¹tpliwie du¿y wp³yw mia³y nañ odkrycia sandomierskie, inspiruj¹ce go zdobnictwem bizantynizuj¹cym, Chrza-nowski, Kornecki 1982, s. 549.
318 Dzi ju¿ ich nie ma w kociele, w latach I wojny wiatowej zosta³y zast¹pione architektonicznymi retabulami o³tarzowymi utrzymanymi w duchu neogotyckim.
319 Aktualnie obraz podawany jest zabiegom konserwatorskim. Prace prowadzi art. kons. Agnieszka Chojkow-ska-Sawicka w Krakowie. Na podstawie wspó³czesnej fotografii, wykonanej przed bie¿¹c¹ konserwacj¹, obraz wydaje siê byæ ju¿ dzie³em powsta³ym w pocz. XVII wieku. Kompozycja zamkniêta jest renesansow¹ arkad¹, a skrzyd³a Micha³a Archanio³a nachodz¹ na jej przy³ucza ukazane w naro¿nikach. Draperie szat wiêtego, ukazanego dynamicznie, podczas walki z szatanem, posiadaj¹ ju¿ stylizacjê zdecydowanie nowo¿ytn¹. Byæ mo¿e jest to tylko efekt dawnej kon-serwacji, przeprowadzonej ok. 1920 roku przez Juliana Makarewicza. Tomkowicz ogl¹da³ tablicê w stanie autentycznym, na d³ugo przed t¹ restauracj¹.
320 Rama obrazu zdobiona jest grawerowanym i z³oconym ornamentem plecionkowym oraz dekoracj¹ plastycz-n¹ w postaci wyd³u¿onych, manierystycznych rautów, wskazuje na jej powstanie w pocz. XVII stulecia. Wszystko to sprawia, i¿ obraz w. Micha³a Archanio³a uznaæ nale¿y za pozosta³oæ niezachowanej, manierystycznej nastawy o³tarzo-wej, ufundowanej najpewniej w pocz¹tkach XVII stulecia.
321 Obraz doæ wczenie doczeka³ siê opracowania monograficznego, por. J. Szablowski, Zaniêcie Matki Bos-kiej, obraz cechowy z pocz¹tku w. XVI w Mszanie Dolnej, PKHS, t. 7, 1937-1938, s. 7-16., il. 4-5. Badacz ten po przedstawieniu szerokiej analizy ikonograficznej i stylistycznej kompozycji, uzna³ tablicê za odleg³y przyk³ad oddzia³y-wania rodkowej czêci poliptyku mariackiego Wita Stwosza, za w kategoriach kompozycyjnych wskaza³ na podo-bieñstwa ze rodkow¹ scen¹ tryptyku bodzentyñskiego, fundacji biskupa Jana Konarskiego. Wród bli¿szych analogii wymieni³ obraz Zaniêcia Matki Boskiej w Muzeum Narodowym w Warszawie oraz obraz o tym samym temacie na plebanii w Chodowie w powiecie miechowskim, tam¿e, s. 14-15, il. 7-8, 10. Ostatecznie uzna³ tablicê z Mszany za dzie³o ³¹cz¹ce siê pod wzglêdem stylistycznym z o³tarzem bodzentyñskim i szeregiem obrazów wokó³ niego zgrupo-wanych, których powstanie z ma³ymi wyj¹tkami przypada na pierwsz¹ æwieræ w. XVI i które wysz³y z krakowskiego
rodowiska artystycznego, tam¿e, s. 16; por. tak¿e KZS 1951, s. 8, il. 22. Chrzanowski, Kornecki 1982, s. 157-158, il. 85, nawi¹zuj¹c do pogl¹du Szablowskiego, uznali obraz z Mszany za dzie³o warsztatu Marcina Czarnego. Zaniêcie z Mszany wzmiankuje równie¿ Gadomski 1995, s. 27, nie zalicza jednak tej kompozycji co oczywiste (przede wszyst-kim ze wzglêdu na doæ nik³e walory artystyczne kompozycji i odmienny charakter maniery indywidualnej) do krêgu dzie³, które wyjæ mog³y z warsztatu b¹d to samego Marcina Czarnego, b¹d jego syna Miko³aja, por. Gadomski 1995, s. 59-65.
322 Wymiary kompozycji w wietle ram wynosz¹: 158 x 128 cm.
323 Zbli¿ona formu³a ikonograficzna znana jest z kilkunastu ma³opolskich przedstawieñ Zaniêcia Matki Bos-kiej, które niemal bez wyj¹tku powsta³y w latach 1510-1530, por. Gadomski 1995, s. 26-27, il. 20, 21, 34, 78, 79, 121, 161, 217.
324 Wed³ug zapiski terenowej (najpewniej Bogdana Tretera) z 1928 roku: Obraz 1). Zaniêcie N. P. Marii i 2). w.
Micha³a zrestaurowa³ Makarewicz [Julian]. Inform. ks. prob. z Mszany Dol. Zob. Mszana Dolna. Koció³ wypisy
Krucyfiks wielki, rzebiony z drzewa, piêkny, ze zniesionego kocio³a (ma byæ u¿yty w têczy kocio³a nowego)
325.
Ornaty
Bia³y, uchodz¹cy za najstarszy, z fundacyi rzekomo Kazimierza W. Wspania³a tkanina srebrna i z³ota w kwiaty stylizowane
326. Wiek XVII (muzealny)*.
Zielony. Boki z grubego sztywnego adamaszku zielonego. Kolumny t³o haftowane sre-brem; na kolumnie i bokach bogaty haft jedwabny w kwiaty kolorowe. Bardzo piêk-ny, dobrze zachowany. Wiek XVII
327.
Czerwony. Kolumna, jak poprzedniego, boki z adamaszku czerwonego we wzór grana-tu, tkanina cenna stara. Wiek XVI
328.
Czerwony. Kolumna na tle srebrnem haftowane kwiaty jedwabne kolorowe; boki z ryp-su cienkiego czerwonego jedwabnego, na którym s¹ haftowane z³otem kwiaty styli-zowane
329.
Na strychu maj¹ byæ jeszcze sprzêty
330, obrazy i ornaty ze zniesionego kocio³a
331. Dzwony stare maj¹ byæ, ale ich widzieæ nie mog³em dla braku czasu.
Archiwum kocielne ma byæ; nie widzia³em.
Z dawnych opisów.
Koció³ drewniany z tak¹¿ wie¿¹. W. o³tarz ozdobny w rzeby mieci piêkny obraz na tle z³oconem,
redniowieczny: Zaniêcie N. Maryi P. U spodu tego obrazu wyobra¿enie dwóch klêcz¹cych ksiê¿y. Po lewej stronie ksi¹dz z siw¹ brod¹, z herbem ... i doko³a herbu litery: J. C. B. P. A. P. M. S. R. M. S. a.
1681, co znaczy: J. Casimirus Be³za (by³ sekretarzem W³adys³awa IV, kapelanem król. prepozytem mylenickim i proboszczem tutejszym 1642-1683); po prawej stronie portret ksiêdza z h. Poraj i litera-mi: J. Z. N. C. M. r. 1681**, co mo¿e oznacza: Jospehus Zb³udzki, parochus niedwiedziensis. Oni obaj zap. o³tarz sprawili332.
Obraz Trzej Królowie, po prawym boku o³tarza, malowany w sposobie bizanckim***.
archiwalne, opis kocio³a z 1928 r., WUOZwNS, nr inw. 282. Aktualnie obie tablice poddawane s¹ ponownym zabie-gom konserwatorskim, które prowadzi w Krakowie art. kons. Agnieszka Chojkowska-Sawicka.
325 Zachowany do dzisiaj, zawieszony w kruchcie pod wie¿¹ kocieln¹, znacznych rozmiarów i niez³ej wartoci artystycznej, jednak pochodz¹cy zapewne dopiero z 1 po³. XIX wieku.
326 Zachowany w sk³adziku nad zakrysti¹.
327 W sk³adziku nad zakrysti¹ zachowa³ siê jeden ornat zielony, ale pochodz¹cy z 1 po³. XVIII wieku.
328 Tego ornatu dzi ju¿ nie ma.
329 Zachowany w sk³adziku nad zakrysti¹.
330 £epkowski i Jerzmanowski notuj¹ ponadto: Now¹ chor¹giew, przedstawiaj¹c¹ górali u stóp Maryi, malowa³ Stolarski z Mylenic; prêdzej koloryt, ani¿eli rysunek, za zaletê tego malowid³a poczytaæ mo¿na, oraz w mieszkaniu ks.
proboszcza ( ) olejno na p³ótnie malowany obraz S¹d Salomona pêdzla A. Grzymiñskiego. Jest to lichy malarz z Kalwaryi, zob. £epkowski, Jerzmanowski 1850, s. 197.
331 Wed³ug zapiski terenowej (najpewniej Bogdana Tretera) z 1928 roku w kociele by³y nadal 2 ornaty z XVII w.
Zob. Mszana Dolna. Koció³ wypisy archiwalne, opis kocio³a z 1928 r., WUOZwNS, nr inw. 282.
332 Fragment ten, za £epkowskim i Jerzmanowskim, cytuje równie¿ Szablowski, s³usznie domylaj¹c siê, i¿
zarówno postacie dwóch klêcz¹cych ksiê¿y, monogramy, jak i datê nale¿y odnosiæ do nowszej nastawy o³tarzowej, w któr¹ wstawiony zosta³ starszy obraz pónogotycki, por. Szablowski, Zaniêcie Matki Boskiej, obraz cechowy , s. 11.
* W r. 1895 mówiono, ¿e bêdzie z³o¿ony w Muzeum dyec. w Tarnowie.
** Tych postaci donatorów i dat oraz liter doszukaæ siê nie mog³em i nikt z miejscowych o nich nie wiedzia³.
*** Podobno zabrane do Tarnowa do Muzeum dyecez. (relacya X. Proboszcza).
Chrystus na krzy¿u wraz z ca³ym bocznym o³tarzem wziêty w r. 1813 z zatopionej kaplicy . Anny.
Nad zakrysty¹ wielki sk³ad rzeb, obrazów, aparatów kocielnych i chor¹gwi kocielnych. Wiele z nich warto odnowiæ, zw³aszcza obrazy.
Miêdzy paramentami ornat przerabiany nici¹ z³ot¹ i srebrn¹ i dosyæ dobrze zachowany, ma byæ darem Kazimierza W. (?)
Dzwon wiêkszy ma napisy: M. Jacob Frlicher (?) vixi: nunc auctus (?) mors mihi facta bona est. Na wieszadle (?) dzwonu na miedzianej blasze wyryte: Anno Dni MDCX die XVIII Januarii benedictus (?) in honorem beatissimae Virg. Mariae parocho. Rdo. Jacobo Gorski i u. d. ecles. (s.) coltae (s.) om. SS.
Crac. custode Dzwon mniejszy ma legendê: Ave Maria gratia itd..
Dzwon z r. 1610 lany przez Jakuba Erlichera (Ko³aczkowski, Wiadomoci tycz¹ce siê przemys³u i sztu-ki, str. 410).