§ 31. Wprowadzanie, wyprowadzanie koni i jazda na ujezdzalni.
(275) Zolnierz wprowadza konia wedlug’ p. 238 lub 240 do ujezdzalni, prowadzi go lewq rqkq wzdluz
106
scian, robi na dlugiej scianie zwrot w lewo i po paru krokach staje. Nastqpnie zaklada lejce na szyjq ko
nia, sciqga strzemiona w döl, ustawia siq przed ko- niem zwröcony twarzq do Iba konskiego ustawia ko
nia prosto i staje z lewej strony obok konia wedlug p. 238. Gdy zolnierz niema broni bocznej, lewa rqka zwisa naturalnie, jesli ma bron bocznq, ujmuje jq we
dlug p. 229.
(276) Na komendq:
„Z uiezdzalni!“
opuszcza zolnierz wraz z koniem ujezdzalniq, podciq- gnqwszy wpierw strzemiona i ujqwszy lejce w rqce tak jak przy wprowadzaniu do ujezdzalni.
(277) Jesli wiqcej zolnierzy wprowadza konie na ujezdzalniq, to postqpuje jeden za drugim w odstqpie 3 kroköw, liczonych od ogona do Iba. — Gdy wszy- scy jeMzcy znajdujq siq na dlugiej scianie pada ko
menda: „W lewo — zwrot!“ a gdy jezdzcy zblizajq siq ku srodkowi ujezdzalni, komendernje nauczyciel:
„Stöj!“, poczem wszyscy jezdzcy postqpujq w mysl przepisöw zawartych w p. 275.
(278) Przy wyprowadzaniu koni z ujezdzalni mia- rodajnemi sq przepisy p. 276.
(279) Jesli oddzial dosiadl koni poza ujezdzalniq wöwczas na komendq: „Pojedynczo na trzy k ro k i
od-107 stqpu na praw q (lew q) rqkq stqpa (klusem ) — marsz!“, jezdzcy jadq na nakazana rqkq i w nakaza- nem tempie bez zatrzymania siq dalej po ujezdzalni.
W podobny sposöb zachcwuje siq jezdziec jezdzqcy pojedynczo.
(280) Na komendq: ,,Z ujezdzalni stqpa, (klusem )—
marsz!“ opuszcza kazdy jezdziec sam dla siebie ujez
dzalniq.
§ 32. Jazda na ujezdzalni.
(281) Jazda na ujezdzalni powinna trwac okolo 3-ch kwadransy, jednakowoz winny konie byc tak przed lekcya jak i po lekcyi pöl godziny jezdzone w stqpie. Lejce nalezy wöwczas koniom podac ja k naj- dluzsze, a krok winien byc dfugi i spokojny. W razie niepogody, zimna nalezy konie natychmiast odprowa- dzic do stajni, jednakowoz przed lekcyq nalezy je dluzej zatrudniac pracq, w stqpie. Po kazdej lekcyi na
lezy konie przyzwyczajac do wychodzenia z frontu, do trqbki i do strzalöw.
(282) Na ujezdzalni mozna jezdzie „w oddziale“
i „ pojedyn czo“. Glöwnq uwagq nalezy klasc na jazdq
„pojedynczo“, gdyz ona czyni jezdzca i konia samo- dzielnym i okazuje stopien wyksztalcenia tak jezdzca jak i konia.
108
(283) W oddziele utrzymuje kazdy jezdziec odstqp 3-ck kroköw, mierzonych od ogona do Iba.
(284). Z rzqdu albo plutonu formuje siq oddzial na komendq: „Pojedynczo na trzy k ro k i odstqpu na pra
wq (lew a) rqkq! stqpa (klusem ) — marsz!“, przyczem z plutonu jedzie zaplecznik zaraz za poprzednikiem.
(285) Jesli oddzial formowany jest wedlug p. 277 i juz poprzednio jezdzcy dosiedli koni, wöwczas ko- menderuje siq: „Na praw q (lew q) rqkq stqpa (klu sem ) — marsz!“, poczem wszyscy jezdzcy röwnocze
snie ruszajq z miejsca i jadq wprost na przeciwnq scianq i zwracajq przy scianie konie na odpowiedniq
rqkq. ! ;
(286) W oddziale jezdzq jezdzcy na ujezdzalni tyl
ko klusem i stqpa i przerabiajq tylko te cwiczenia, przy ktörych jeden pozostaje za drugim, kazdy je
zdziec wykonuje nakazany zwrot lub zmianq na tem miejscu, na ktörem dokonal je j przewodnik (jadqcy jako pierwszy). Wszystkie inne zwroty, chody bocz- ne, jazda krötkim galopem i w tempie zaostrzonem jest tresciq jazdy „pojedynczo“.
(287) Przy lekcyach jazdy „pojedynczo“ rozröz- niamy dwa rodzaje a to 1) gdy wszyscy jezdzcy je- zdzq na jednq rqkq, 2) gdy jezdzcy jednoczesnie je- idzq na obie rqce.
(288) Pierwszy rodzaj jazdy odbywa siq, gdy pada
109 komenda: „R ozjechac siq na praw q rqkq!“, przyczem
oddzial rozjezdza siq i rozdziela röwnoczesnie na ca- lej ujezdzalni. Nauczyciel komenderuje poszczegölne tempa, zwroty, chody boczne, kola, zatrzymywanie siq i marsz w tyl, przyczem kazdy jezdziec rozpoczy- na nakazane cwiczenie po uprzedniem zebraniu ko
nia. Nauczycielowi wolno wöwczas poszczegölnym jezdzcom nakazywac rozpoczynac i powtarzac po
szczegölne cwiczenia. Jesli jeden z jezdzcöw podje- dzie za blisko do poprzedzajqcego go jezdzca winien nie przez mijanie lecz przez odpowiedni zwrot odstqp nalezyty uzyskac. Na komendq: „Zm iana!“ albo „Pöl- kolem — zmiana!“ przechodzi jezdziec z jednej rqki na drugq.
(289) Drugi rodzaj jazdy odbywa siq na komendq:
„R ozjechac siq!“ (bez podawania rozkazti na jakq rqkq), poczem jezdzcy zaehowujq siq podobnie jak to jest przepisanem w p. 288, jedynie jezdzq na dowol- nq rqkq. Jezdzqcy na lewq rqkq winni dla unikniqcia zderzen z jezdzqcymi na prawq rqkq, utrzymywac stale odstqp 3-ch kroköw od sciany.
(290) Oddzial formuje siq na komendq; „Za ulanem N. — oddzial!“ Wywolany ulan podnosi prawq rqkq do göry i wpada w stqpa reszta dojezdza w tempie poprzednio komenderowanem na 3 kroki odstqpu.
(291) Na ujezdzalni jezdzq jezdzcy z dobytq
bro-110
niq tylko wyjqtkowo, jezeli chce si$ ich do wladania szablq przyzwyczaic. Gdy bron jest dobytq, nie na
lezy komenderowac ehodöw bocznych.
(292). Po skonczonej lekcyi na komendq: „Rzqd!“
formuje sic; rzqd na dwa kroki z tylu za nauczycie- lem. Nauczyciel winien wöwczas ustawic si^ blizko jednej z krötkich scian ujezdzalni i tylem do niej. Ka
zdy z jezdzcöw ma przed wjechaniem w rzqd popasc w stc;pa, aby koni nie przyzwyczajac do tloczenia sic;.
(293) Jesli jezdzono pojedynczo, wöwczas na ko- mend^ „Rzqd!“ zwraca pierwszy na krötkiej scianie, przy ktörej ustawil sii; nauczyciel, znajdujqcy sic; je zdziec konia do srodka i staje za nauczycielem w od- stepic 2-ch kroköw. Inni dojezdzajq i formujq rzqd ustawiajqc si§ z lewej bqdz z prawej pierwszego.
(294) Z oddzialu formuje si^ rzqd w ten sposöb, ze przewodnik zwraca pierwszy a inni objezdzajqc go ustawiajq si^ obok niego.
(295) Po uformowaniu rz^du nalezy przez wywoly- wanie poszczegölnycli jezdzcöw cwiczyc ich w wyjez- dzaniu z frontu; dzieje sic; to na komendq: „Ulan X. Y. stqpa (klusem ) — marsz!“ Przy wyjezdzaniu w krötkim galopie nalezy koniowi pozostawic wybör nogi. Uwagt; nalezy zwracac na wyjezdzanie wprost przed siebie po linii prostej. Przed przeciwleglq kröt
111