UWARUNKOWANIA EKOFIZJOGRAFICZNE
OGRANICZENIA WYNIKAJĄCE Z WYMOGÓW OCHRONY DZIEDZICTWA PRZYRODNICZEGO
Ograniczenia w zagospodarowaniu przestrzennym wynikają z ustanowienia obszarowych i obiektowych form ochrony przyrody.
Na terenie objętym opracowaniem obszarowe formy ochrony przyrody to:
• 2 Obszary Natura 2000 - PLH260014 Dolina Bobrzy i PLH260041 Wzgórza Chęcińsko-Kieleckie
• Chęcińsko – Kielecki Park Krajobrazowy;
• Kielecki Obszar Chronionego Krajobrazu oraz Chęcińsko – Kielecki Obszar Chronionego Krajobrazu ;
• 5 rezerwatów przyrody – Biesak, Kadzielnia, Karczówka, Ślichowice, Wietrznia;
• uŜytek ekologiczny,
• stanowisko dokumentacyjne przyrody nieoŜywionej
• zespół przyrodniczo-krajobrazowy.
Chęcińsko-Kielecki Park Krajobrazowy został utworzony na mocy Rozporządzenia Nr 17/96 wydanego w dniu 2 grudnia 1996 roku Wojewody Kieleckiego, zmienionego Rozporządzeniem 75/2005 Wojewody Świętokrzyskiego (DZ.U. Woj. Świętokrzyskiego 156 poz. 1936).
Na obszarze Chęcińsko – Kieleckiego Parku Krajobrazowego, jak równieŜ na obszarach chronionego krajobrazu, obowiązują następujące zakazy, które wymagają uwzględnienia przy określaniu sposobu ich zagospodarowania9:
• likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydroŜnych i nadwodnych, jeŜeli nie wynikają z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej lub zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urządzeń wodnych;
• wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym
9 Na podstawie Ustawy o ochronie przyrody z 2004 r. , art. - wybrane zakazy, istotne dla planowania zagospodarowania przestrzennego.
S G G W K a t e d r a A r c h i t e k t u r y K r a j o b r a z u 294 lub przeciwosuwiskowym lub budową, odbudową, utrzymaniem, remontem lub naprawą urządzeń wodnych;
• dokonywania zmian stosunków wodnych, jeŜeli słuŜą innym celom niŜ ochrona przyrody lub zrównowaŜone wykorzystanie uŜytków rolnych i leśnych oraz racjonalna gospodarka wodna lub rybacka;
• likwidowania, zasypywania i przekształcania zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych;
W stosunku do obszarów chronionego krajobrazu ustanowiono następujące zakazy dotyczące zagospodarowania przestrzennego:
Zakazy CH-KOChK KOChK POChK
zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia ich nor, legowisk, innych schronień i miejsc rozrodu oraz tarlisk, złoŜonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynności związanych z racjonalną gospodarką rolną, leśną, rybacką i łowiecką; przydroŜnych i nadwodnych, jeŜeli nie wynikają one z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej i zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z
zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub utrzymaniem, budową, odbudową, naprawą lub remontem urządzeń wodnych;
dotyczy stref
dokonywania zmian stosunków wodnych, jeŜeli słuŜą innym celom niŜ ochrona przyrody lub zrównowaŜone wykorzystanie uŜytków rolnych i leśnych oraz racjonalna gospodarka wodna lub rybacka starorzeczy i obszarów wodno – błotnych
dotyczy stref
szerokości 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem urządzeń wodnych oraz obiektów słuŜących prowadzeniu racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej
nie dotyczy dotyczy stref krajobrazowych A , B i P
nie obowiązuje
S G G W K a t e d r a A r c h i t e k t u r y K r a j o b r a z u 295 W rezerwatach przyrody obowiązują ograniczenia wynikające z art. 15 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, a mianowicie10:
• budowy lub rozbudowy obiektów budowlanych i urządzeń technicznych, z wyjątkiem obiektów i urządzeń słuŜących celom parku narodowego albo rezerwatu przyrody;
• uŜytkowania, niszczenia, umyślnego uszkadzania, zanieczyszczania i
dokonywania zmian obiektów przyrodniczych, obszarów oraz zasobów, tworów i składników przyrody;
• zmiany stosunków wodnych, regulacji rzek i potoków, jeŜeli zmiany te nie słuŜą ochronie przyrody;
• pozyskiwania skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, minerałów i bursztynu;
• niszczenia gleby lub zmiany przeznaczenia i uŜytkowania gruntów;
• prowadzenia działalności wytwórczej, handlowej i rolniczej, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych w planie ochrony;
• ruchu pieszego, rowerowego, narciarskiego i jazdy konnej wierzchem, z wyjątkiem szlaków i tras narciarskich wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego, a w rezerwacie przyrody - przez organ uznający obszar za rezerwat przyrody;
• wspinaczki, eksploracji jaskiń lub zbiorników wodnych, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego, a w rezerwacie przyrody - przez organ uznający obszar za rezerwat przyrody;
• wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu.
W stosunku do uŜytku ekologicznego oraz Stanowiska dokumentacyjnego przyrody nieoŜywionej ustanowiono następujące zakazy
- uszkadzania i zanieczyszczania gleby;
- wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym lub przeciwpowodziowym albo budową, odbudową, utrzymywaniem, remontem lub naprawą urządzeń wodnych;
10Są to wybrane zakazy, istotne dla planowania zagospodarowania przestrzennego.
S G G W K a t e d r a A r c h i t e k t u r y K r a j o b r a z u 296 - wylewania gnojowicy, z wyjątkiem nawoŜenia uŜytkowanych gruntów rolnych;
- dokonywania zmian stosunków wodnych, jeŜeli zmiany te nie słuŜą ochronie przyrody albo racjonalnej gospodarce rolnej, leśnej, wodnej lub rybackiej;
- likwidowania, zasypywania i przekształcania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych;
- niszczenia, uszkadzania lub przekształcania obiektu lub obszaru.
W uchwale Rady Miejskiej w Kielcach (nrr XLI/999/2009) w sprawie ustanowienia
„Zespołu przyrodniczo-krajobrazowego Grabina - Dalnia”, w ramach ochrony Obiektu:
wprowadzono następujące zakazy:
1) niszczenia, uszkadzania lub przekształcania Obiektu;
2) uszkadzania i zanieczyszczania gleby;
3) wydobywania dla celów gospodarczych skał, minerałów oraz skamieniałości.
OGRANICZENIA WYNIKAJĄCE Z WYSTĘPOWANIA OBSZARÓW NARAśONYCH NA NIEBEZPIECZEŃSTWO POWODZI
Na terenie objętym opracowaniem, obszary naraŜone na niebezpieczeństwo powodzi występują w dolinach Silnicy, Lubrzanki i Bobrzy z Sufragańcem.
Ograniczenia w zagospodarowaniu terenów naraŜonych na niebezpieczeństwo powodzi wynikają z ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Prawo wodne (Dz. U. 2011 r. Nr 32, poz. 159). Zgodnie z art. 88d Ust. 1, Dla obszarów naraŜonych na niebezpieczeństwo powodzi wskazanych we wstępnej ocenie ryzyka powodziowego, sporządza się mapy zagroŜenia powodziowego. Rzeki przepływające przez Kielce nie znalazły się we Wstępnej Ocenie Ryzyka Powodziowego realizowanej przez Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. Istniejące mapy zagroŜenia powodziowego zostały wykonane na zlecenie miasta Kielce.
Zgodnie z art. 88d. ust. 2. Na mapach zagroŜenia powodziowego przedstawia się w szczególności:
1. obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest niskie i wynosi raz na 500 lat lub na których istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia ekstremalnego;
2. obszary szczególnego zagroŜenia powodzią;
3. obszary obejmujące tereny naraŜone na zalanie w przypadku:
S G G W K a t e d r a A r c h i t e k t u r y K r a j o b r a z u 297 a) przelania się wód przez koronę wału przeciwpowodziowego,
b) zniszczenia lub uszkodzenia wału przeciwpowodziowego, c) zniszczenia lub uszkodzenia budowli piętrzących,
d) zniszczenia lub uszkodzenia budowli ochronnych pasa technicznego
Zgodnie z Art. 88e, Ust. 1. dla obszarów szczególnego zagroŜenia powodzią, sporządza się takŜe mapy ryzyka powodziowego, na których przedstawia się:
1) szacunkową liczbę mieszkańców, którzy mogą być dotknięci powodzią;
2) rodzaje działalności gospodarczej wykonywanej na obszarach szczególnego zagroŜenia powodzią
3) instalacje mogące, w razie wystąpienia powodzi, spowodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości;
4) występowanie: ujęć wody, stref ochronnych ujęć wody lub obszarów ochronnych zbiorników wód śródlądowych, kąpielisk, obszarów Natura 2000, parków narodowych oraz rezerwatów przyrody, a w uzasadnionych przypadkach: obszary, na których mogą wystąpić powodzie, którym towarzyszy transport duŜej ilości osadów i rumowiska oraz potencjalne ogniska zanieczyszczeń wody.
Miasto Kielce jest w posiadaniu map ryzyka powodziowego.
Zgodnie z artykułem 88f, ust. 5 granice obszarów przedstawionych na mapach zagroŜenia powodziowego oraz mapach ryzyka powodziowego uwzględnia się w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, planie zagospodarowania przestrzennego województwa, miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego oraz w decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzji o warunkach zabudowy. Artykuł 88f, ust.6 określa, Ŝe od dnia przekazania map zagroŜenia powodziowego i ryzyka powodziowego jednostkom samorządu terytorialnego, wszystkie decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzje o warunkach zabudowy na obszarach wykazanych na mapach
zagroŜenia powodziowego, muszą uwzględniać poziom zagroŜenia powodziowego wynikający z wyznaczenia tych obszarów.
Zgodnie z Art. 88l., Ust.1. Na obszarach szczególnego zagroŜenia powodzią zabrania się wykonywania robot oraz czynności utrudniających ochronę przed powodzią lub zwiększających zagroŜenie powodziowe, w tym:
1) wykonywania urządzeń wodnych oraz budowy innych obiektów budowlanych;
2) sadzenia drzew lub krzewów, z wyjątkiem plantacji wiklinowych na potrzeby
S G G W K a t e d r a A r c h i t e k t u r y K r a j o b r a z u 298 regulacji wód oraz roślinności stanowiącej element zabudowy biologicznej dolin rzecznych lub słuŜącej do wzmacniania brzegów, obwałowań lub odsypisk;
3) zmiany ukształtowania terenu, składowania materiałów oraz wykonywania innych robot, z wyjątkiem robot związanych z regulacją lub utrzymywaniem wód …., a takŜe utrzymywaniem, odbudową, rozbudową lub przebudową wałów przeciwpowodziowych wraz z obiektami związanymi z nimi funkcjonalnie.
NaleŜy zwrócić uwagę na zapis wskazujący moŜliwość odstąpienia od realizacji zakazów na obszarach szczególnego zagroŜenia powodzią, umoŜliwiający zgodnie z Art. 88l, ust.2 odstąpienie od wyŜej wymienionych zakazów:,„…jeŜeli nie utrudni to ochrony przed powodzią, dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej moŜe, w drodze decyzji, na obszarach szczególnego zagroŜenia
powodzią, zwolnić od zakazów określonych w ust. 1.”
Na obszarach szczególnego zagroŜenia powodzią, w celu zapewnienia właściwych warunków przepływu wód powodziowych, dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej moŜe, w drodze decyzji:
1) wskazać sposób uprawy i zagospodarowania gruntów oraz rodzaje upraw wynikające z wymagań ochrony przed powodzią;
2) nakazać usunięcie drzew lub krzewów
Na terenie objętym opracowaniem, wskazano granicę strefy zalewowej dla wody 1%.
Stanowi ona strefę szczególnego zagroŜenia powodzią. W niniejszym opracowaniu za jeden z głównych czynników przyczyniających się do zwiększenia zagroŜenia powodziowego uznano zabudowę terenów zalewowych den dolinnych, a w konsekwencji ograniczenie obszarów naturalnej retencji oraz wzrost powierzchni nieprzepuszczalnych (ulice, place, dachy itp.), co skutkuje gwałtownym odpływem powierzchniowym.
Zgodnie z Art. 88m dla terenów, dla których nie określono obszarów naraŜonych na niebezpieczeństwo powodzi, właściwy dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej moŜe, w drodze aktu prawa miejscowego, kierując się potrzebą ochrony wód wprowadzić zakazy, (o których mowa w art. 40 ust. 1 pkt. 3) lokalizowania nowych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, gromadzenia ścieków, odchodów zwierzęcych, środków chemicznych, a takŜe innych materiałów, które mogą zanieczyścić wody, prowadzenia odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, w tym w szczególności ich składowania. Taka sama moŜliwość wprowadzenia zakazów przez
S G G W K a t e d r a A r c h i t e k t u r y K r a j o b r a z u 299 RZGW dotyczy zakazów wyszczególnionych w art. 88l, ust. 1., z racji kierowania się względami bezpieczeństwa ludzi i mienia
Ustawa Prawo wodne ustanawia takŜe przepisy, niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania wałów przeciwpowodziowych, zgodnie z W celu zapewnienia szczelności i stabilności wałów przeciwpowodziowych zabrania się:
1) przejeŜdŜania przez wały oraz wzdłuŜ korony wałów pojazdami lub konno oraz przepędzania zwierząt, z wyjątkiem miejsc do tego przeznaczonych;
2) uprawy gruntu, sadzenia drzew lub krzewów na wałach oraz w odległości mniejszej niŜ 3 m od stopy wału po stronie odpowietrznej;
3) rozkopywania wałów, wbijania słupów, ustawiania znaków przez nieupowaŜnione osoby;
4) wykonywania obiektów budowlanych, kopania studni, sadzawek, dołów
oraz rowów w odległości mniejszej niŜ 50 m od stopy wału po stronie odpowietrznej;
5) uszkadzania darniny lub innych umocnień skarp i korony wałów.
WyŜej wymienione przepisy powinny być uwzględnione w projektowaniu przyszłego zagospodarowania obszaru objętego opracowaniem. Zgodnie z Art. 88n, Ust.3, jeŜeli nie wpłynie to na szczelność i stabilność wałów przeciwpowodziowych, marszałek województwa moŜe, w drodze decyzji, zwolnić od wyŜej wymienionych zakazów.
OGRANICZENIA WYNIKAJĄCE Z ODDZIAŁYWANIA ELEMENTÓW