W tym rozdziale analiza zostanie przeprowadzona na dwóch pozio-mach odniesienia. Na pierwszym z nich opisowi podlegać będą połączenia między wrocławskimi stacjami i przystankami kolejowymi a stacją Wrocław Główny. Będzie ona miała bardziej szczegółowy charakter niż ta dokonana
na drugim poziomie odniesienia, na którym to zostaną przedstawione pasa-żerskie połączenia kolejowe między wszystkimi stacjami i przystankami uka-zane w formie macierzy połączeń i macierzy czasu połączeń. Uwzględniono tylko te połączenia, z których może korzystać podróżny posiadający odpo-wiedni typ biletu na komunikację miejską, bez uiszczania dodatkowej opłaty.
Kwestie te zostały wyjaśnione w rozdziale drugim opracowania.
Biorąc pod uwagę pasażerskie połączenia kolejowe między wrocław-skimi stacjami i przystankami kolejowymi a stacją Wrocław Główny, można wydzielić kilka poziomów ich natężenia (ryc. 6). Największa liczba połączeń, powyżej 25 na dobę, do głównej stacji kolejowej w mieście jest realizowa-na z realizowa-następujących stacji i przystanków: Wrocław Mikołajów (41 połączeń), Wrocław Muchobór (36), Wrocław Brochów (29), Wrocław Nadodrze, Wroc-ław Psie Pole oraz WrocWroc-ław Sołtysowice (po 28 połączeń). Stacje WrocWroc-ław Psie Pole, Wocław Sołtysowice, Wrocław Nadodrze oraz przystanek kolejowy Wrocław Mikołajów są położone przy linii kolejowej nr 143 (ten ostatni także przy linii 271, wyprowadzającej ruch w kierunku Poznania), wiodącej w kie-runku Oleśnicy, Namysłowa, Kluczborka. Przystanek osobowy Wrocław Mu-chobór jest natomiast położony przy linii kolejowej nr 273 (kierunek Głogów, Zielona Góra) i 275 (kierunek Legnica), a Wrocław Brochów przy linii nr 132 (kierunek Opole, Katowice).
Średnie natężenie połączeń pasażerskich ze stacją Wrocław Główny wynoszące między 15 a 25 połączeń na dobę jest notowane na wymienionych poniżej stacjach i przystankach: Wrocław Leśnica (22 połączenia), Wrocław Nowy Dwór (22), Wrocław Kuźniki (17), Wrocław Pracze (17), Wrocław Sta-dion (17) i Wrocław Żerniki. Wszystkie one są położone przy liniach kole-jowych nr 273 lub 275. Najmniejsze natężenie połączeń kolekole-jowych z głów-ną stacją kolejową we Wrocławiu, poniżej 15 połączeń na dobę, ma miejsce na 6 branych pod uwagę elementach infrastruktury kolejowej. Są to: Wrocław Osobowice (13 połączeń), Wrocław Popowice (13), Wrocław Świniary (13), Wrocław Zachodni (12), Wrocław Pawłowice (9) oraz Wrocław Zakrzów (9).
Wymienione stacje i przystanki osobowe znajdują się przy trzech liniach kole-jowych: 271, 274 (kierunek Jaworzyna Śląska, Wałbrzych, Jelenia Góra) oraz 326 (kierunek Trzebnica). Jak więc widać, obsługa podróżnych w przypadku połączeń wewnątrzmiejskich jest realizowana z różną częstotliwością, w za-leżności od tego, na jakiej linii kolejowej dana stacja czy przystanek kolejowy są położone. Ze względu na fakt, że we Wrocławiu nie stworzono odrębnego systemu szybkiej kolei miejskiej, liczba połączeń, która może być realizowana w ujęciu wewnątrzmiejskim, zależy od częstotliwości kursowania pociągów, które w założeniu powinny w głównej mierze obsługiwać inny segment po-dróżnych (połączenia regionalne czy międzyregionalne).
Ryc. 2. Liczba połączeń między wrocławskimi stacjami i przystankami kolejowymi a stacją Wroc-ław Główny oraz czas najszybszego i najwolniejszego połączenia
Źródło: opracowanie własne na podstawie Rozklad-pkp.pl.
Analizując czas połączeń między stacją Wrocław Główny a pozostały-mi wrocławskipozostały-mi stacjapozostały-mi i przystankapozostały-mi kolejowypozostały-mi, można dojść do wnio-sku, że mimo nadal trwających prac modernizacyjnych i często niezadowala-jącego stanu infrastruktury, co skutkuje na poszczególnych odcinkach ograni-czeniami prędkości, transport kolejowy zapewnia w przeważnie zadowalający czas połączeń między poszczególnymi obszarami miasta. Często jest on zde-cydowanie krótszy od pozostałych dostępnych środków transportu.
Podobnie jak przy opisywaniu liczby połączeń, stacje i przystanki kolejowe zostały podzielone na trzy grupy ze względu na czas połączenia ze stacją Wrocław Główny. Do pierwszej grupy, dla której czas połączenia z główną stacją kolejową w mieście nie przekracza (nawet dla najwolniejszego połączenia) 15 minut, zalicza się najwięcej, bo aż dziewięć stacji i przystan-ków kolejowych: Wrocław Brochów, Wrocław Kuźniki, Wrocław Mikołajów, Wrocław Muchobór, Wrocław Nowy Dwór, Wrocław Popowice, Wrocław Sta-dion, Wrocław Zachodni i Wrocław Żerniki. W skład drugiej grupy, dla któ-rej czas połączeń z Wrocławiem Głównym oscyluje w przedziale 15–20 mi-nut, wchodzą: Wrocław Leśnica, Wrocław Nadodrze, Wrocław Osobowice i Wrocław Pracze. W pozostałych pięciu przypadkach (Wrocław Pawłowice,
Wrocław Psie Pole, Wrocław Sołtysowice, Wrocław Świniary, Wrocław Za-krzów) czas dojazdu do stacji Wrocław Główny wynosi powyżej 20 minut.
Skrajnym przykładem jest tutaj jedno z połączeń na odcinku Wrocław Psie Pole – Wrocław Główny, którego czas wynosi 43 minuty. Wszystkie z wy-mienionych w ostatniej grupie przystanków i stacji kolejowych są położone we wschodniej i północnej części Wrocławia.
Opisując natężenie połączeń według przedziałów czasowych między przystankami i stacjami kolejowymi uwzględnionymi w opracowaniu a sta-cją Wrocław Główny, wyraźnie można zauważyć pewne tendencje. Natężenie połączeń realizowanych w kierunku głównej stacji kolejowej jest największe między godzinami 6.00 a 10.00 (tab. 1). Od tego schematu odbiegają jedynie przystanki osobowe Wrocław Pawłowice i Wrocław Zakrzów. Należy jednak nadmienić, że dla nich natężenie połączeń jest niewielkie i trudno formułować w takiej sytuacji daleko idące wnioski. Z kolei wśród połączeń wychodzących z głównej stacji kolejowej dominują te realizowane w godzinach 14.00–18.00.
Pewne odchylenia od tej normy wykazują, podobnie jak we wcześniejszym przypadku, jedynie Wrocław Pawłowice i Wrocław Zakrzów. Taką sytuacje można uznać za korzystną dla potencjalnych pasażerów kolei. W kierunku centrum miasta najwięcej połączeń jest realizowanych w godzinach dojaz-dów do pracy czy szkoły (6.00–10.00), natomiast ruch w kierunku obszarów peryferyjnych jest najbardziej wzmożony w godzinach popołudniowych (14.00–18.00), kiedy potencjalni pasażerowie wracają do swoich domów.
Znaczne natężenie połączeń pasażerskich utrzymuje się również w godzinach 18.00–22.00 w obydwu analizowanych kierunkach. Niekorzystnie natomiast przedstawia się sytuacja w przedziale czasowym 10.00–14.00 oraz godzinach wieczornych i wczesnoporannych (22.00–6.00). Szczególnie między godzi-ną 22.00 a 6.00 natężenie połączeń pasażerskich osiąga minimalne wartości.
Za mankament należy uznać również kursowanie analizowanych pociągów w nieregularnych odstępach czasu. Autorzy opracowania zdają sobie jednak sprawę, że na chwilę obecną bardzo trudno byłoby dokonywać w tej kwestii daleko idących zmian, biorąc pod uwagę wielorakie czynniki.
Wspomniany już we wcześniejszych częściach opracowania charak-ter branych pod uwagę połączeń kolejowych (głównie połączenia o zasięgu regionalnym) determinuje sytuację, że prawie wszystkie z nich rozpoczyna-ją lub kończą swój bieg na stacji Wrocław Główny. Jedynie dla kilku połą-czeń analizowana kwestia przedstawia się odmiennie, są to jednak przypadki o marginalnym znaczeniu. Tym samym bezpośrednie połączenia ze wszyst-kimi wrocławswszyst-kimi stacjami i przystankami osobowymi posiada jedynie główna stacja kolejowa w mieście (skomunikowana bezpośrednimi połącze-niami z 18 stacjami i przystankami osobowymi) (tab. 2).
Tab. 1. Natężenie połączeń pasażerskich według przedziałów czasowych między stacją Wroc-ław Główny a pozostałymi stacjami i przystankami kolejowymi we WrocWroc-ławiu
Relacja połączeń
Przedziały czasowe
2.00-6.00 6.00-10.00 10.00-14.00 14.00-18.00 18.00-22.00 22.00-2.00 Brochów – Główny
Źródło: opracowanie własne na podstawie Rozkładu jazdy Wrocław.
Przeważnie bezpośrednie połączenia są możliwe jedynie między stacjami i przystankami kolejowymi, które znajdują się na tej samej linii kolejowej lub na tej samej trasie realizowanych połączeń pasażerskich. Naj-lepsza sytuacja pod tym względem, pomijając Wrocław Główny, ma miej-sce dla przystanku osobowego Wrocław Mikołajów. Ma on bezpośrednie
połączenia z 10 stacjami i przystankami na obszarze Wrocławia. Wynika to z faktu, że Wrocław Mikołajów jest położony przy dwóch ważnych liniach kolejowych nr 143 i 271, na których odbywa się wzmożony ruch pasażerski.
Zdecydowanie najgorzej wypada Wrocław Brochów mający bezpośrednie po-łączenia pasażerskie jedynie z Wrocławiem Głównym. Pozostałe analizowane stacje mają bezpośrednie połączenia z od czterech do siedmiu stacji i przy-stanków osobowych na obszarze Wrocławia.
Biorąc pod uwagę połączenia realizowane do i z danej stacji czy przy-stanku, należy stwierdzić, że liczba połączeń jest taka sama albo różni się w tym względzie o jedno lub dwa połączenia na dobę w zależności od kie-runku kursowania pociągów. Według wyszukiwarki połączeń kolejowych zamieszczonej na stronie internetowej www.rozklad-pkp.pl, między poszcze-gólnymi stacjami i przystankami kolejowymi, gdzie nie są realizowane po-łączenia bezpośrednie, występuje możliwość popo-łączenia pośredniego z jedną przesiadką. Liczba takich połączeń waha się od kilku do kilkunastu w zależ-ności od lokalizacji w sieci kolejowej wybranej stacji lub przystanku osobo-wego. Dla połączeń pośrednich występują jednak bardzo duże dysproporcje, jeśli chodzi o czas najszybszego i najwolniejszego połączenia w danej relacji (tab. 3). Tym samym część najwolniejszych możliwych połączeń pośrednich w wybranych relacjach jest bardzo niekorzystna dla pasażerów ze względu na czas przejazdu. Z kolei najszybsze połączenia, dzięki krótkiemu czasu oczekiwania podczas przesiadki, mogą stanowić bardzo dobrą alternatywę względem transportu autobusowego lub tramwajowego. Pewne rozbieżności czasowe występują również w zależności od kierunku kursowania pociągów, biorąc pod uwagę zarówno połączenia bezpośrednie, jak i pośrednie. Nieste-ty na wrocławskich stacjach i przystankach kolejowych nie ma informacji o ewentualnej możliwości takiej przesiadki.
Tab. 2. macierz liczby połączeń między stacjami i przystankami kolejowymi we Wrocławiu BrochówX290/130/160/150/180/150/160/120/80/120/130/160/160/130/120/110/8 Główny28X172240352722138131727271713128 kuźniki0/1317X0/140/9170/120/130/90/70/9170/120/12170/90/100/7 Leśnica0/16220/14X0/11190/13220/110/80/110/140/140/140/140/110/110/8 mikołajów0/12410/130/15X0/15270/15138130/1327270/131338 muchobór0/163616190/16X0/17190/110/80/11160/170/17160/110/100/8 Nadodrze0/14280/130/15280/15X0/150/11120/110/1331310/130/111/912 Nowy Dwór0/16220/12220/11190/13X0/110/80/110/140/140/140/120/110/110/8 osobowice0/10130/100/10130/110/100/10X0/5130/100/100/100/101320/5 Pawłowice0/990/80/890/9120/80/8X0/80/812120/80/80/812 Popowice0/10130/100/10130/110/100/10130/5X0/100/100/100/101320/5 Pracze0/1317170/140/9170/120/140/90/70/9X0/120/12170/90/100/7 Psie Pole0/15280/130/15280/15310/150/12120/120/13X310/130/121/1012 Sołtysowice0/15280/130/15280/15310/150/12120/120/1331X0/130/121/1012 Stadion0/1317170/140/9170/120/130/90/70/9170/120/12X0/90/100/7 Świniary0/10130/100/10130/110/100/10130/5130/100/100/100/10X20/5 Zachodni0/12120/100/1020/110/100/1020/620/100/100/100/102X0/6 Zakrzów0/990/80/890/9120/80/8120/80/812120/80/80/8X Żerniki0/12150/10170/9150/11150/90/70/90/110/110/110/100/90/90/7
Brochów Główny kuźniki Leśnica mikołajów muchobór Nadodrze Nowy Dwór osobowice Pawłowice Popowice Pracze Psie Pole Sołtysowice Stadion Świniary Zachodni Zakrzów
Źródło: opracowanie własne na podstawie Rozklad-pkp.pl. Wyjaśnienie: połączenia bezpośrednie/połączenia z przesiadką
Tab. 3. macierz czasu połączeń między stacjami i przystankami kolejowymi we Wrocławiu BrochówX8-9-/21-119-/32-92-/17-86-/18-83-/25-93-/26-86-/27-71-/44-114-/21-64-/28-126-/35-102-/31/98-/24-122-/34-77-/20-62-/41-112-/30-1 Główny5X8-1115-176-76-713-159-1116-2127-328-915-2022-2718-2311-1622-558-925-3012 kuźniki-/19-5010-11X-/15-130-/21-372-3-/28-131-/9-124-/32-72-/48-152-/25-646-7-/38-140-/34-1362-/38-77-/21-60-/46-150-/12 Leśnica-/27-7015-18-/18-108X-/28-418-10-/35-1285-7-/41-120-/52-149-/33-113-/25-132-/44-137-/40-133-/21-128-/51-126-/43-87-/49-1473- mikołajów-/14-596-7-/27-115-/25-88X-/17-626-8-/19-829-1521-252-3-/34-12216-2012-15-/30-11815-4934-4518-23-/22-1 muchobór-/17-627-927-10-/18-39X-/25-1202-3-/29-69-/43-141-/22-619-13-/35-129-/31-1255-9-/35-83-/18-69-/40-1395- Nadodrze-/22-6614-19-/37-123-/36-967-11-/27-87X-/30-90-/42-8013-15-/30-72-/44-1308-114-6-/40-126-/48-8656/35-9511-12-/33- Nowy Dwór-/24-649-12-/12-1024-7-/21-352-4-/28-122X-/35-114-/45-143-/27-107-/19-125-/38-131-/34-127-/15-105-/40-120-/37-81-/42-1412- osobowice-/26-6716-18-/37-149-/37-519-10-/28-113-/31-123-/31-116X-/59-1447-8-/44-156-/41-132-/37-128-/40-152544-46-/56-142-/34-1 Pawłowice-/37-8229-37-/52-100-/51-9422-30-/42-8515-17-/45-87-/57-135X-/45-127-/59-1074-57-9-/55-103-/69-140-/52-1432-3-/48- Popowice-/19-609-10-/30-141-/30-1142-3-/21-105-/24-115-/24-1087-11-/52-136X-/37-148-/34-124-/30-120-/33-14413-4136-39-/49-134-/27- Pracze-/26-5717-196-7-/22-137-/28-469-11-/35-138-/16-131-/39-79-/55-159-/32-71X-/45-147-/41-1434-/45-84-/41-67-/53-157-/19 Psie Pole-/32-7724-43-/47-134-/46-10717-35-/37-9810-12-/40-101-/52-1154-5-/40-108-/54-141X2-4-/50-137-/59-12167/47-1062-3-/43-1 Sołtysowice-/29-7422-38-/44-130-/43-10314-32-/34-947-8-/37-97-/49-1118-9-/37-104-/51-1373-4X-/47-133-/56-11764/44-1026-7-/40-1 Stadion-/22-5312-142-/18-133-/24-405-6-/31-134-/12-127-/41-75-/50-155-/28-674-/41-143-/37-139X-/41-80-/24-62-/48-153-/15 Świniary-/32-7322-36-/43-154-/44-12715-29-/34-118-/37-128-/37-1215-6-/65-14912-27-/50-161-/47-137-/43-133-/46-157X49-52-/62-147-/40-1 Zachodni-/30-7210-12-/32-82-/33-10741-56-/27-98-/34-108-/28-10152-71-/48-12244-59-/39-89-/43-117-/39-113-/35-8557-84/X-/46-120-/33- Zakrzów-/35-8027-34-/50-98-/49-9220-27-/40-8313-14-/43-85-/55-1332-3-/43-125-/57-1052-35-6-/53-101-/67-138-/50-141X-/46- Żerniki-/24-6712-15-/15-1213-4-/24-445-7-/31-1252-3-/38-133-/48-146-/30-126-/22-128-/40-134-/37-130-/18-124-/43-139-/46-100-/45-144X
Brochów Główny kuźniki Leśnica mikołajów muchobór Nadodrze Nowy Dwór osobowice Pawłowice Popowice Pracze Psie Pole Sołtysowice Stadion Świniary Zachodni Zakrzów Żerniki
Źródło: opracowanie własne na podstawie Rozklad-pkp.pl. Wyjaśnienie: połączenia bezpośrednie/połączenia z przesiadką; (-) – brak połączeń bezpośredn w danej relacji
5. Integracja kolejowych połączeń osobowych