Artykuł 3
Koncepcja samorządu lokalnego
1. Samorząd lokalny oznacza prawo i zdolność społeczności lokalnych, w gra nicach określonych prawem, do kierowania i zarządzania zasadniczą częścią spraw publicznych na ich własną odpowiedzialność i w interesie ich mieszkańców.
2. Prawo to jest realizowane przez rady lub zgromadzenia, w których skład wchodzą członkowie wybierani w wyborach wolnych, tajnych, równych, bezpośred nich i powszech-nych i które mogą dysponować organami wykonawczymi im podlegającymi. Przepis ten nie wyklucza możliwości odwołania się do zgromadzeń obywateli, referendum lub każ-dej innej formy bezpośredniego uczestnictwa obywateli, jeśli ustawa dopuszcza takie rozwiązanie.
[…]
Artykuł 8
Kontrola administracyjna działalności społeczności lokalnych
1. Wszelka kontrola administracyjna społeczności lokalnych może być doko nywana wyłącznie w sposób oraz w przypadkach przewidzianych w Konstytucji lub w ustawie.
2. Wszelka kontrola administracyjna działalności społeczności lokalnych po winna w zasadzie mieć na celu jedynie zapewnienie przestrzegania prawa i zasad konstytucyj-nych. Kontrola administracyjna może jednakże obejmować kontrolę ce lowości realizo-waną przez organ wyższego szczebla w odniesieniu do zadań, któ rych wykonanie zosta-ło społecznościom lokalnym delegowane.
3. Kontrola administracyjna społeczności lokalnych powinna być sprawowana z zachowaniem proporcji między zakresem interwencji ze strony organu kontroli a zna-czeniem interesów, które ma on chronić.
[…]
Artykuł 11
Prawna ochrona samorządu lokalnego
Społeczności lokalne mają prawo do odwołania na drodze sądowej w celu za pewnienia swobodnego wykonywania uprawnień oraz poszanowania zasad samo rządności lokalnej, przewidzianych w Konstytucji lub w prawie wewnętrznym.
UMOWA MIĘDZYNARODOWA EUROPEJSKA KONWENCJA RAMOWA O WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ MIĘDZY WSPÓLNOTAMI I WŁADZAMI TERYTORIALNYMI
sporządzona w Madrycie dnia 21 maja 1980 r. […]
Artykuł 1
Każda z Umawiających się Stron zobowiązuje się ułatwiać i wspierać współ pracę transgraniczną wspólnot i władz terytorialnych podlegających jej właściwości ze wspól-notami i władzami terytorialnymi podlegającymi właściwości innej Uma wiającej się Strony. Będzie ona czyniła starania na rzecz zawarcia porozumień i przyjęcia uzgodnień niezbędnych w tym celu, z poszanowaniem odrębnych posta nowień konstytucyjnych każdej ze Stron.
Artykuł 2
1. Za współpracę transgraniczną uważa się w myśl niniejszej konwencji każde wspólnie podjęte działanie mające na celu umocnienie i dalszy rozwój sąsiedzkich kon-taktów między wspólnotami i władzami terytorialnymi dwóch lub większej licz by Umawiających się Stron, jak również zawarcie porozumień i przyjęcie uzgodnień ko-niecznych do realizacji takich zamierzeń. Współpraca transgraniczna ograniczona jest ramami właściwości wspólnot i władz terytorialnych, w sposób określony przez prawo wewnętrzne. Niniejsza konwencja nie narusza zakresu i rodzaju tej właści wości.
2. W myśl niniejszej konwencji wyrażenie „wspólnoty i władze terytorialne” od-nosi się do jednostek, urzędów i organów realizujących zadania lokalne i regio nalne oraz uważanych za takie przez prawo wewnętrzne każdego państwa. Każda z Umawiających się Stron może jednak w momencie podpisywania niniejszej kon wencji lub w formie późniejszego powiadomienia Sekretarza Generalnego Rady Europy określić jednostki, urzędy i organy, jak również przedmiot i formy działania, co do których zamierza ogra-niczyć zakres stosowania niniejszej konwencji bądź które zamierza wyłączyć z zakresu jej stosowania.
ROZPORZĄDZENIE (WE) NR 1082/2006 PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT) […]
Artykuł 1
Charakter EUWT
1. Europejskie ugrupowanie współpracy terytorialnej, zwane dalej „EUWT”, może zostać utworzone na terytorium Wspólnoty na warunkach i z zastrzeżeniem ustaleń przewidzianych niniejszym rozporządzeniem.
2. Celem EUWT jest ułatwianie i upowszechnianie współpracy transgranicznej, transnarodowej lub międzyregionalnej, zwanych dalej „współpracą terytorialną”, między jej członkami określonymi w art. 3 ust. 1, wyłącznie w celu wzmocnienia spójności ekonomicznej i społecznej.
3. EUWT posiada osobowość prawną.
4. W każdym z państw członkowskich EUWT posiada zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych o najszerszym zakresie przyznawanym osobom prawnym na mocy prawa krajowego tego państwa członkowskiego. Może ono, w szczególności, nabywać lub zbywać mienie ruchome i nieruchome oraz zatrudniać pracowników i wy-stępować jako strona w postępowaniu sądowym.
[…] USTAWA z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa Art. 1. [Termin wprowadzenia trójstopniowego podziału terytorialnego pań-stwa] 1. Z dniem 1 stycznia 1999 r. wprowadza się zasadniczy trójstopniowy podział
terytorialny państwa.
2. [Typy jednostek zasadniczego podziału] Jednostkami zasadniczego
trójstop-niowego podziału terytorialnego państwa są: gminy, powiaty i województwa. [...]
USTAWA z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy DZIAŁ I Przepisy wstępne
Rozdział 1
Prawa wyborcze
[…]Art. 2. [Zasady prawa wyborczego] W wyborach głosować można tylko osobiście,
chyba że kodeks stanowi inaczej.
Art. 3. [Zasady prawa wyborczego] W tych samych wyborach głosować można
tylko jeden raz. […]
Art. 10. [Czynne prawo wyborcze] § 1. Prawo wybierania (czynne prawo
wybor-cze) ma: […]
3) w wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego: a) rady gminy – obywatel polski oraz obywatel Unii Europejskiej niebędący obywatelem polskim, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat, oraz stale za-mieszkuje na obszarze tej gminy,
b) rady powiatu i sejmiku województwa – obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat, oraz stale zamieszkuje na obszarze, odpowiednio, tego powiatu i województwa;
4) w wyborach wójta w danej gminie – osoba mająca prawo wybierania do rady tej gminy.
§ 2. Nie ma prawa wybierania osoba:
1) pozbawiona praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu;
2) pozbawiona praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu; 3) ubezwłasnowolniona prawomocnym orzeczeniem sądu.
Art. 11. [Bierne prawo wyborcze] § 1. Prawo wybieralności (bierne prawo
wybor-cze) ma: […]
5) w wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego – osoba mająca prawo wybierania tych organów;
6) w wyborach wójta – obywatel polski mający prawo wybierania w tych wy-borach,
który najpóźniej w dniu głosowania kończy 25 lat, z tym że kandydat nie musi stale zamieszkiwać na obszarze gminy, w której kandyduje.
§ 2. Nie ma prawa wybieralności w wyborach osoba:
1) skazana prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestęp-stwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępprzestęp-stwo skarbowe, z tym że w przypadku wyborów, o których mowa w § 1 pkt 6, skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe;
2) wobec której wydano prawomocne orzeczenie sądu stwierdzające utratę prawa wybieralności, o którym mowa w art. 21a ust. 2a ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz treści tych dokumentów […].
§ 3. Prawa wybieralności nie ma obywatel Unii Europejskiej niebędący obywatelem polskim, pozbawiony prawa wybieralności w państwie członkowskim Unii Europejskiej, którego jest obywatelem.
§ 4. Nie ma prawa wybieralności w wyborach wójta w danej gminie osoba, która została uprzednio dwukrotnie wybrana na wójta w tej gminie w wyborach wójta zarzą-dzonych na podstawie art. 474 § 1. […]