Procedury, określenie zadań i współpracy podmiotów ratowniczych

Kolejnym istotnym elementem jest zapewnienie procedur działania i  współ-działania służb wchodzących w skład systemu ratowniczego, określenie kompeten-cji i zasad dowodzenia działaniami. Jest to działanie trudne, ale bez odpowiednich,

Projektowanie systemu ratowniczego 179 jasnych i klarownych ustaleń w tym zakresie mogą powstawać niedomówienia, za-cięcia działań oraz występowanie obszarów „niczyich”.

'RVWĊSQHQDU]ĊG]LDGRWZRU]HQLDV\VWHPyZUDWRZQLF]\FK

Bardzo ciekawym rozwiązaniem informatycznym stosowanym do projektowa-nia rozmieszczeprojektowa-nia podmiotów ratowniczych i  ustalaprojektowa-nia obszarów ich działaprojektowa-nia jest Program CIS-KOSMAS®, który pozwala na modelowanie systemu ratownicze-go dla określoneratownicze-go obszaru z uwzględnieniem wszystkich podstawowych czynni-ków mających wpływ na bezpieczeństwo pożarowe.

Program CIS-KOSMAS® przedstawia miasto jako obszar o danej konfiguracji wraz z lokalizacją jednostek ratowniczo-gaśniczych Straży Pożarnej, rejonów ope-racyjnych, wyposażenia jednostek ratowniczo-gaśniczych itp. System w  sposób graficzny przedstawia istniejący układ dróg, który umożliwia znacznie bardziej szczegółową analizę procesu, np. automatyczne określanie najkrótszej i najszybszej trasy przejazdu dla wysyłanych do akcji pojazdów (przy założeniu maksymalnych prędkości przejazdu na różnych ulicach). Podczas modelowania przemieszczania się pojazdów pod uwagę brana jest rzeczywista prędkość przejazdu przed dany ob-szar oraz ukształtowanie dróg.

Ryc. 2. Widok miasta, dla którego wykonywana jest analiza

Źródło: http://albrus-ssv.narod.ru/e_kosmas.htm [dostęp 15.10.2013].

System symulacji CIS-KOSMAS® jest programem komputerowym, który w  różnym stopniu uszczegółowienia i  opisuje procesy, działania oraz zdarzenia

występujące lub związane z  pracą danej służby ratowniczej od momentu zareje-strowania zgłoszenia o zdarzeniu aż do powrotu ratowników do jednostki.

W systemie jest to określone jako algorytm modelowania, który przy pomocy operacji logicznych i matematycznych zależności opisuje dany proces i umożliwia jego analizę z zachowaniem zależności od stałych i tymczasowych uwarunkowań.

Oprócz tego działania czy zdarzenia trwające w  rzeczywistości wiele godzin lub dni mogą być odtworzone w systemie w czasie kilku minut lub sekund. Uzależnio-ne jest to od potrzeb użytkownika – poziomu dokładności wykonywaUzależnio-nej analizy, czasu na dokonanie symulacji oraz możliwości sprzętowych komputera, na którym zainstalowano system symulacji.

W trakcie tworzenia modeli do symulacji określonych zdarzeń, działań i pro-cesów pojawia się wiele pytań i wątpliwości, np. „Jak obliczyć/ustalić odstępy mię-dzy zgłoszeniami o zdarzeniach”, „Jaki zaplanować czas niezbędny do wykonania działań na miejscu zdarzenia”, oraz „Jak ustalić drogę dojazdu pojazdów do miejsca zdarzenia tak, aby odzwierciedlały warunki rzeczywiste”.

Kolejność zdarzeń oraz charakter działań definiowany jest w systemie na pod-stawie analizy statystycznej danych rzeczywistych dotyczących tych parametrów w danej służbie ratowniczej. Ich modelowanie odbywa się za pomocą różnego ro-dzaju algorytmów, np. odstępy czasu pomiędzy zgłoszeniami określane są metodą rozkładu ekwipotencjalnego zmiennych.

W odróżnieniu od automatycznych systemów dysponowania system symulacji CIS-KOSMAS® pozwala na uzyskanie informacji w  zakresie możliwego wpływu decyzji administracyjnych na szeroki zakres aspektów funkcjonowania danej służ-by ratowniczej.

Dzięki temu zasila organy decyzyjne w  obfity zestaw informacji/parametrów dotyczących funkcjonowania systemu ratowniczego na danym terenie i umożliwia uzyskanie odpowiedzi na pytania: „Co się stało”, „Co się dzieje”, „Co się stanie, je-śli…”

0RĪOLZRĞFLV\VWHPX&,6.260$6Š

System daje możliwość badania i analizy działań ratowniczych straży pożarnej w zróżnicowanych rzeczywistych i hipotetycznych sytuacjach:

– zmiany częstotliwości i struktury zgłoszeń ratowniczych;

– zmiany rozłożenia/dystrybucji zgłoszeń ratowniczych z  uwzględnieniem czasu i obszaru;

Projektowanie systemu ratowniczego 181

Ryc. 3. Panel zmiany ilości/rozkładu zgłoszeń z danego obszaru

Źródło: http://albrus-ssv.narod.ru/e_kosmas.htm [dostęp 15.10.2013].

– zmiany ilości jednostek na służbie (pojazdów) z uwzględnieniem pory dnia;

– zmiany obsady i ilości pojazdów bojowych w jednostce ratowniczo-gaśniczej;

Ryc. 4. Panel ustalania obsady jednostek ratowniczo-gaśniczych Źródło: http://albrus-ssv.narod.ru/e_kosmas.htm [dostęp 15.10.2013].

– zmiany liczby i rozmieszczenia jednostek ratowniczo-gaśniczych w danym obszarze;

Ryc. 5. Panel rozmieszczania lub usuwania jednostek ratowniczo-gaśniczych Źródło: http://albrus-ssv.narod.ru/e_kosmas.htm [dostęp 15.10.2013].

– zmiany rejonów operacyjnych;

Ryc. 6. Panel dodawania, usuwania lub zmiany rejonów operacyjnych Źródło: http://albrus-ssv.narod.ru/e_kosmas.htm [dostęp 15.10.2013].

Projektowanie systemu ratowniczego 183 – oraz analizowanie i porównywanie schematów dysponowania itp.

Ryc. 7. Panel ustalania zasad dyspozycji jednostek do akcji

Źródło: http://albrus-ssv.narod.ru/e_kosmas.htm [dostęp 15.10.2013].

3RGVXPRZDQLH

Podsumowując, stwierdzić należy, że projektowanie systemu ratowniczego po-winno opierać się na analizie aktualnego stanu organizacji, wyposażenia, wyszko-lenia itp. oraz na analizie rozwiązań innych krajów, których doświadczenia są róż-norodne i bogate.

Analizy te i wnioski z nich wyciągnięte powinny umożliwić wyznaczenie odpo-wiednich parametrów pracy, mierzalnych, które umożliwią optymalizację systemu ratowniczego – zapewnienie porównywalnej jakości działań ratowniczych nieza-leżnie od miejsca w kraju, w którym te działania mają być wykonane w odniesieniu do rodzaju działań, czasu ich podjęcia (odpowiedniego), możliwości sprzętowych i zapewnieniu odpowiedniej liczby ratowników, rozmieszczenia jednostek ratow-niczych itp.; przyjęcie tych wartości jako standardowych i stanowiących dane wej-ściowe do obróbki komputerowej.

Warto zbudować oprogramowanie informatyczne umożliwiające analizę stanu aktualnego względem założonych standardów – wskazania kierunków niezbęd-nych zmian oraz umożliwiających budowanie systemu ratowniczego dla obszarów rozwijających się. Wzorowanego na programie CIS-KOSMAS® z  powodzeniem

stosowanego przez Rosjan i Niemców, jednak uszytego na miarę polskich warun-ków i zasad współdziałania służb.

Analizy wykonane przy pomocy takiego oprogramowania pozwolą dokonać przeglądu stanu obecnego oraz wyznaczyć kierunki rozwoju i optymalizacji sy-stemu ratowniczego w Polsce, zapewniającego jego dostępność dla mieszkań-ców, w porównywalnej jakości, niezależnie od miejsca zamieszkania na terenie kraju.