O b ja ś n ie n ia : R. P. = Rucli p ra w n ic z y i e k o n o m ic zn y — O. S. P. = O rzecznictw o 9ądów nolskich. — P. P. A. = P rze g lą d P raw a i a d m in istra cji. — G. P. = Glos P raw a — P. S. = P rz e g lą d Sądow y. — O rzeczenie, p rz y k tó re in nie u m ieszczo n o żad n e g o z p o w y ższy ch z n a ków = d ru k o w a n e po ra z p ie rw szy w „P rzeg ląd zie N o ta ija ln y m 14. — I, I. = Izb a p ie rw sza
d la b. z ab o ru ro sy jsk ieg o . — I III. = Izba III d la b, zab o ru a u strja ck ie g o .
1. U S T A W O D A W S T W O P O R O SY JSK 1E .
1) K o d e k s cyw iln y K rólestw a P o ls k ie g o i K o d e k s N ap o leo n a . A rt. 269. A k t sta n ą cyw iln ego, jako ak t w iary publicznej nie m oże być obalony li tylko w drodze zarzutów , zgłoszon ych w toku po
stęp ow an ia o spadek. Aby m ogło to nastąpić, k onieczne je s t w y to czen ie pow ództw a w tym przedm iocie (I. I 2 6 kw ietD ia 1 9 2 6 C. 1 8 4 3 /2 4 , R. P . E . R. V II. z. 1).
Art. 1382. J e ż e li pow ództw o było w ytoczon e o zap łatę sum y w w a lu cie za gran icznej z w ym ien ien iem rów now artości w w a lu cie pol
sk iej, w n iesien ie dodatkow ego podania o u zu p eła ien ie k onkluzji słow am i
„z różnicą kursu w dzień w p ła ty “ je s t jed yn ie dozw olonem dokładniej- szem określeniem żądań pow odowych. W przypadkach, gdy opóźnienie w y p ła ty sum y spow odow ane zostało przez w in ę dłużnika, w ierzy ciel m oże żądać prócz odsetek praw nych w yn agrod zen ia szkody dla niego p ow stałej na zasad zie ogólnego przepisu art. 1 3 8 2 (I. I 2 0 m aja 1 9 2 5 C. 2 4 8 7 / 2 5 , 0 . S. P. T. V N r 5 0 5 ).
2) K o d e k s cyw iln y rosyjski (Zbioru o staw , tom X ).
N a obszarze, na którym obow iązuje Cz. 1. tom u X . ros. pr. cyw . pozw anem u w sądzie pokoju o przyw rócenie zakłóconego posiadania, słu ży prawo obrony przez w y to czen ie ak cji w zajem nej o w łasn ość, jednak z za strzeżen iem , że akcja w zajem n a m ieści się w gran icach m aterjal- nych w ła ściw o ści sądu pokoju, a nadto sąd pokoju w każdym p o s z c z e g óln ym przypadku na p odstaw ie fak tyczn ego stanu sp raw y i po n ależy- tem uzasad n ien iu p ow ziętego w niosku m ocen je s t zarządzić, aby każde z tych pow ództw rozpoznane było odd zieln ie (art. 2 5 8 2 u. p. c.) (I. I 1 6 - 3 0 czerw ca, 1 4 lip ca 1 9 2 6 C. 2 1 2 7 /2 4 , 0 . S. P. T . V N r 5 0 2 ) .
3) U sta w a h ip o te czn a z 1818 r.
Art. 11. u st. hip. — art. 1589 k. c. a) P rzyrzeczen ie sp rze
d aży nieruchom ości, u czyn ion e z zadatkiem , n ie stw arzając żadnych praw rzeczow ych dla n abyw cy, n ie krępuje w ła śc ic ie la w rozporządzeniu n ie ruchom ością na rzecz osób trzecich.
b) Akt zaw ierający przyrzeczenie sprzedaży, uczynione z zadatkiem , będąc um ow ą w y łą czn ie osobistą, n ie może n a w et za zgodą Btron być
w cią g n ięty do w ykazu hipotecznego: ob jaw ien ie tak iego aktu w w y k a zie je s t pod w zględem hipotecznym bezprzedm iotow e i bezskuteczne (I. II 2 2 maja 1 9 2 5 C. 6 5 /2 4 , O. Ś. P. T . Y Nr 5 0 7 ).
4) P roced u ra cyw iln a.
Art. 1584. W yrok p rzysąd zen ia nieruchom ości, sprzedanej na lic y tacji publicznej, w tedy tylk o uzasadnia o czy szczen ie hipoteki z w ierzy teln o ści na mocy art. 1 5 8 4 u. p. c. gdy nabyw ca w yk on yw u jąc w a runki licy ta cy jn e , składa do depozytu sądow ego całą postąpioną cenę poniew aż w tedy w yw iązu je się całk ow icie ze sw ych zobow iązań z tytu łu nabycia, a u iszczon a cena sta je się za m ia st nieruchom ości przedm iotem zaspokojenia w ierzy cieli, lub też, gdy u zysk u je zezw o len ie w szystk ich osób za in tereso w a n y ch (I. I 1 2 m arca 1 9 2 6 C. 1 0 0 5 /2 5 , R . P. E . r. V II z. 1).
U. U S T A W O D A W S T W O P O A U ST R JA C K 1E.
1) K o d e k s cyw iln y.
§ 26. G m iny parafjalno n ie są osobam i praw nym i i n ie m ają zdolności procesow ej (I. III 31 m arca 1 9 2 6 Rw. 1 6 2 1 /2 5 , P . P . A.
r. L I z. 9 — 1 2 N r 2 8 5 ).
§ 91. M ałżonek, który u zy sk a ł rozwód m a łżeń stw a , zaw artego w d zieln icy poaustrjackiej, w in ien je s t dostarczyć żon ie u trzym anie, je ż e li w d zieln icy p orosyjskiej orzeczono w sądzie duchow nym rozw ód z jeg o w in y (I. III 1 lu teg o 1 9 2 6 R w . 1 4 7 1 /2 5 , O. S. P. T . V N r 5 1 4 ).
§ 276 u. c. Sąd m oże dla nieobecnego ustan ow ić kuratora, je ś li n ie ma p ew nych w iadom ości o jego teraźn iejszem m iejscu pobytu, choćby is tn ia ły w tej m ierze n iep ew n e w sk azów k i (I. III 1 3 lip ca 1 9 2 6 Rw. 7 5 3 /2 6 , P. P . A. r. L I N r 2 8 8 ' .
§ § 312 i 428. D o rzeczy w isteg o oddania rzeczy niernchom ej w po
sia d a n ie w ystarcza, gdy darujący ośw iadcza, że zezw a la n a objęcie po
siadania, a obdarowany n a stęp n ie rzecz darow aną w posiadanie obejm ie (I. III 1 3 lip ca 1 9 2 6 R w . 7 2 4 /2 6 , P. P. A. r. L I N r 2 8 8 ).
§ 783 u. c. D zied zic testa m en to w y n ie może być pozyw any o u zu p ełn ien ie części obow iązkow ej dziedzica koniecznego, je ś li ze spadku nic n ie otrzym uje (I. III 2 5 m aja 1 9 2 6 R w . 2 4 4 4 / 2 5 , P. P . A . r. L I Nr 2 9 4 ).
§ § 784 i 786 u. c. Zachowek n a leży obliczać podług w artości m asy spadkow ej z czasu rzeczy w isteg o p rzyd zielen ia zachow ku, a nie z czasu śm ierci spadkodaw cy (I . III 3 1 m arca 1 9 2 6 R w . 1 6 2 1 /2 5 , P . P. R.
r. L I N r 2 9 2 ).
2) N orm a ju rysd yk cyjn a i procedura cyw ilna.
§ 101 u. j. Sądy p olskie nie są w ła ściw e do sąd zen ia sporów przeciw Skarbow i obcego p ań stw a (I. III 2 m arca 1 9 2 0 Rw. 1 3 3 /2 0 , P. P. A. r. L I N r 3 0 5 ).
§§ 552 i 559 p . c . W m yśl §§ 5 5 2 i 5 5 9 p. c. n ie n ależy u w zględ n iać w p ostępow ania w spraw ach w ek slo w y ch zarzutów , p od n ie
sio n y ch dopiero w toku rozpraw y przeciw nakazow i za p ła ty (I. III 2 3 lu teg o 1 9 2 6 R w . 1 4 0 /2 0 , O. S. P. T. V Nr 5 0 9 ). (T a k sam o orzeczenie z 2 7 k w ietn ia 1 9 1 6 R w . 1 4 7 /2 6 '.
3) P a te n t n iesporny.
§ 11 (i § 225 P. c.) J e ż e li w spraw ie niespornej, której nie- uznano za ferjalną, początek czasokresu do rekursu przypada w czasie feryj sądow ych, czasokres ten przedłuża się o ca ły czas feryj sądow ych (I. III 9 czerw ca 1 9 2 6 Rw. 4 2 0 /2 6 , P. P. A. r. L I N r 2 4 5 ) .
4) O rdynacja egzek u cyjn a.
§ 382 1. b. O sk u teczn ości zakazu zb yw an ia i ob ciążan ia n ieru chom ości, w ydanego na zasad zie § 3 8 2 1. b. ord. egz. r o zstrzy g a ch w ila je g o w yd an ia (T. III 2 9 m arca 1 9 2 3 R. 1 1 7 /2 3 , O. S. P. T . V N r 5 0 8 )
5) U staw a h ip oteczn a.
§ § 5 3 i 5 6 (poz. § 1 3 u st. ugod.). Z p ierw szeń stw em adno
ta cji zam ierzonego ob ciążenia m ożna in tab u low ać tak że prawo zastaw u d la sum y kaucyjnej (I. III 3 lip ca 1 9 2 6 R. 4 9 1 /2 6 , O. S. P . T. V Nr 5 1 0 ).
111. U S T A W O D A W S T W O PO LSK IE.
1) U sta w a o o ch ron ie lok atorów .
U stę p 3. p. 10. u sta w y o ochronie lokatorów ma za sto so w a n ie jed y n ie do wypadku, gdy w yp u szczający w najem sam poprzednio w w y n ajętym lokalu prow adził przedsiębiorstw o.
W aru n ek , że lokal w ynajm uje się do czasu, dopóki w ła śc ic ie l domu g o n ie będzie potrzebow ał dla sieb ie je s t w ażny (I. I. O. 2 1 k w ietn ia 1 9 2 5 C. 7 1 6 /2 4 , O. S. P. T . V N r 4 9 9 ).
Art. 2 u st. 1 1. k. i art. 1. P lac przeznaczony na skład drzew a n ie podlega u sta w ie o ochronie lokatorów (I. III 1 4 w rześn ia 1 9 2 6 R w . 4 5 0 /2 6 , P . P . A. r. L I N r 3 3 9 ).
2) R ozp orząd zen ia w aloryzacyjn e.
§ 1 . J e ż e li pożyczka udzielona zo sta ła w obcej w a lu cie (d o la ry ) w czasie, kiedy obrót w alu tam i obcem i b y ł zakazany, w ierzy ciel ma do
dłużnika tylko ro szczen ie o zw rot n iesłu szn eg o w zb ogacen ia się. To roszczen ie opiew ać m usi na w alu tę krajow ą i u leg a przerachow aniu (I. III 5 maja 1 9 2 6 R w . 2 1 7 8 /2 5 , P. P. A. r. L I N r 3 2 4 ).
§§ 5 i 6. H ipoteki kaucyjne przerachow uje się podług m iary ustaw ow ej w §§ 5, 6 rozp. w al., bez w zględu na ty tu ł p ow stan ia ro szcze
n ia (I. III 1 5 czerw ca 1 9 2 6 R. 4 0 2 /2 6 , P. P. A. r. L I N r 3 2 8 ).
§ 40. W ie r z y c ie l, którego pretensja przekazana zo sta ła w m iejsce za p ła ty dla zaspokojenia p reten sji w zajem nej dłużnika, może się dom agać przerachow ania, przekazu bowiem n ie można u w ażać za zap łatę p rzyjętą w m yśl § 4 0 rozp. w al. (I. III 1 9 sty czn ia 1 9 2 6 R. 9 1 8 /2 5 , 0 . Ś. P.
T. V N r 5 1 3 ).
. § 40. D la u zasad n ien ia żąd an ia dopłaty m iarodajne je s t w y łą czn ie za strzeżen ie, uczynione w cza sie dokonyw ania w p łaty. 1'oprzednie ośw iad
czen ia są bez zn aczen ia praw nego (I. I I I 2 7 w rześn ia 1 9 2 6 Rw. 1 5 2 4 /2 6 , P. P. A. r. L I Nr 3 3 0 ).
§ 47. J e ż e li na w ierzy teln o ść is tn ie je akt n otarjalny, w yk on aln y podług § 3. ust. not., p rzerachow anie odbyw a się trybem niespornym — a droga sądow a je s t niedopuszczalna (I. III 23 lutego 1 9 2 6 R. 2 2 5 /2 6 , P . P. A. r. L I N r 1 2 9 ).
4) Praw o w e k slo w e i cz e k o w e .
Art. 37 u st. w e k slo w ej. P rezen tow an ie w ek sla kuratorow i n ie obecnego do za p ła ty je s t zbędne (I. III R w . 7 5 3 /2 6 , P . P . A. r. L I Nr 2 8 7 ).
Art. 89 u st. w ek sl. O rgan urzędow y, p rzed staw iający do za p ła ty w ek sel, który już poprzednio p ryw atn ie był b ezsk u teczn ie do za p ła ty przedstaw iony, ma obow iązek, gdy dłużnik sum ę w ek slow ą płaci, doma
gać się tak że przypadających mu za czynność urzędow ą (art. 4 0 ) n a leżn o ści (za in k aso) i w ra zie odmowy może z powodu jej n iezap łacen ia założyć p rotest (Og. Zgr. 5 m aja 1 9 2 6 2 0 5 /2 5 , R. P . E. r. V II z. 1).
5) R ozp. P rezyd en ta R zeczy p o sp o litej P o lsk iej z 27 sierp n ia 1924 D z U. § 769. (O o d setk a ch ).
Odsetki praw ne w w ysok ości 2 4 ° /0 ( 1 5 ° / 0) nie m ają zastosow an ia do roszczeń, pow stających za gran icą na rzecz ob yw ateli polskich (I. III 2 6 m aja 1 9 2 6 Rw. 2 0 6 1 /2 5 , O. S. P. T. V p. 5 1 2 ).
IV. S P R A W Y N O T A R JA L N E . 1) B. zabór austrjacki.
K om isarjat sąd ow y. I) U m owa, za w arta pom iędzy notarjuszem a stronam i co do w yn agrod zen ia za czyn n ości urzędow e kom isarza sąd o
w ego je s t niew ażn a. N otarjusz może dochodzić tych n ależn ości tylko w drodze przepisanej dla n ależn ości sądow ych (§§ 2 8 i 3 0 tary fy n a
leżn ości za czynności kom isarza Bądowego). To, co notarjnsz otrzym ał od stron ponad uchw ałę sądow ą, w in ien je s t stronom zw rócić (I. III, O.
1 0 listop ad a 1 9 2 6 R w . 1 4 0 5 /2 6 ) .
2 ) ReknrB rew izy jn y od uch w ały Sądu rekursow ego o u sta len ie kosztów notarjusza, jako kom isarza sądow ego, je s t n ied op u szczaln y (§ 1 5 ust. 2. post. niesp. i art X . ces. rozp. z 1 czerw ca 1 9 1 4 Nr 2 0 8 , D z.
P. P .), (I. III, O. z 2 4 m arca 1 9 2 5 R. 1 8 8 /2 5 .
§ 3 ust. not. Skarga o zap łatę roszczen ia, na które w ierzyciel p osiada akt n otarjalny, opatrzony w k lauzulę w yk on aln ości, je s t dopuszczalną (I. II I 17 lu tego 1 9 2 6 R. 8 9 0 /2 5 i 3 m arca 1 9 2 6 R. 2 0 /2 6 , P. P. A.
r. L I Nr 1 2 8 ).
(P or. orzeczen ie przy § 4 7 rozp. w al.).