Dzięki uprzejm ości J W P a n a P r e z e s a Iz b y N o tarjaln ej w P rzem y ślu o trzy m ała I z b a N o ta rja ln a w K rakow ie szereg ustaw , ro z p o rz ą d z e ń i p ro jek tó w ustaw, odnoszących się do refo rm y u s ta w y n o ta rjaln e j w Iiepublice A ustrjackiej.
M aterjały pow yższe m ożna podzielić n a dwie g ru py , a mianowicie n a g r u p ę zm ian już p rze p ro w a d z o n y c h w d r o dze ustaw odaw czej i n a g r u p ę zm ian dopiero zamierzonych.
Do g r u p y pierw szej zaliczam ustaw ę z dn ia 1 lipca 1921 r. Dz. Ust. N r 158 (B undesgesetzblatt), w y d a n ą i ogło
s z o n ą w dniu 16 lipca 1921 r. oraz odnoszące się do tejże u s ta w y ro z p o rz ą d z e n ia w ykonaw cze z 22 g r u d n ia 1921 r.
Dz. U staw N r 273 poz. 757 i z d n ia 12 sierp n ia 1926 r. Dz. U.
N r 54 poz. 252.
C y to w an a wyżej u staw a z 1 lipca 1921 r. w p ro w ad z a n azw ę dla n o ta rju s z a „n otarju sz publiczny" (óffentlicher N o tar) i szereg innych uzupełnień, odnoszących się do zm iany stosunków prawno-politycznych, ja k n a p r z y k ła d co do obyw atelstw a, ślu b o w ania służbowego.
U staw a p ow yższa n a d a je inne brzm ienie dotychczaso
w ym p a r a g r a f o m 79, 80 i 81 dotychczasow ej u staw y n o ta r ja ln e j z d n ia 25 lipca 1871 r. N r 75 Dz. p. p. austr.
Z m ian y te o dnoszą się do w p ro w ad zo n eg o cyto w an a wyżej u s ta w ą t. zw. re je stru pośw iadczeń (B e u rk u n d u n g sre- gister), a to odnośnie do legalizacji podpisów (§ 79 ust. not.), o k a z a n ia d o k u m e n tu (§ 80 ust. not.) i świadectw życia (§ 81 ust. not.).
W ed łu g p rz e p isu cytowanej wyżej u staw y z 1 lipca 1921 r., § 82 u staw y n o ta rja ln e j w now em b rzm ieniu z a r z ą d za w pisyw anie legalizacji podpisów, o k a z a n ia d o k u m en tu i świadectw życia do t. zw. r e je s tr u poświadczeń, przyczem znosi p rzep is w ciągania tych czynności do ogólnego reper- torjum.
Do § 79 u s ta w y n o ta rjaln e j w p ro w ad z a now ela z 1 lip
ca 1921 r. expressis v erbis p rzep is § 3 pierw szej noweli do austr. k o dek su cywilnego z d n ia 12 p a ź d z ie rn ik u 1914 r.
Dz. p. p. austr. N r 276 co do zdolności kobiet do p r z y b ie r a n ia ich ja k o św iadków ak tu i tożsamości.
C y to w an a u s ta w a znosi rów nież p rzep is u s tęp u e) § 116 u staw y no ta rjaln e j austr., co do obow iązku u tr z y m y w a n ia w ykazów osób będących pod kuratelą.
Rozdziałow i VIII. u staw y n o ta rjaln e j austr. n a d a n o nowe brzmienie, a mianowicie §§ 124, 142 o kollegjacli n o ta rja ln y c h i Izb ac h n o tarjaln ych . C yto w an a u staw a w p ro w a dza now y przepis, że kollegja n o ta rja ln e tw o rzą n o ta rju s z e i k an d y d a c i n o tarjaln i, zap isan i w spisach k a n d y d a tó w n o ta rja ln y c h i tw orzący t. zw. g ru p ę k a n d y d a tó w n o ta rjaln y c h . W edług cytow anej u staw y I z b a n o ta rja ln a sk ład a się z n o ta rju s z y w liczbie od 6 do 10 (Wiedeń) i trzech k a n d y d ató w n o tarjaln y ch , w zględnie 5 (Wiedeń). W skład człon
ków Iz b y n o ta rjaln e j w chodzą je d n a k tylko k a n d y d a c i n o tarjalni, uzdolnieni do su b sty tu cji i to tylko ci, k tó rzy w y
k a zu ją najm niej 7 lat p rak ty k i.
Z a k re s działan ia Izb y je st określony, podobnie ja k w ustaw ie n o ta rjaln e j z r. 1871, z tą jed y n ie zmianą, że za
kres działania Iz b y n o ta rjaln e j rozciąga się n a w y b ó r za
stępców n a posiedzenie delegatów (Delegiertentag), r o z s tr z y gan ie sp raw co do udziału k a n d y d a tó w n o ta rja ln y c h w Izbie i p rz y g o to w y w a n ie umów zbiorowych.
C y to w an a now ela w p ro w ad z a rów nież no w ą instytucję, a mianowicie t. zw. posiedzenie delegatów Iz b (Delegiertentag), m ające za zad an ie zastępstw o interesów s tan u i staw ianie wniosków w kw estjach p raw n y ch, odnoszących się do o r g a nizacji n o ta rja tu i o pinjow anie wniosków w tycłiże spraw ach.
P o w ołane wyżej ro z p o rz ą d z e n ia w ykonaw cze z d n ia 22 g r u d n ia 1921 r. i z d nia 12 sierp n ia 1926 r. zaw ie rają bliższe szczegóły co do sposobu p ro w a d z e n ia t. zw. r e je s tr u p ośw iadczeń i p o d a ją wzór takiego rejestru.
Do g r u p y drugiej, dotyczącej zm ian zam ierzonych w ustaw ie n o tarjaln ej, odnoszę p rzedłożenie rządow e, ogło
szone w N rze 371 pro jek tó w ustaw odaw czych.
Między zm ianam i m ającem i większe znaczenie nietylko d la n o ta rja tu , ale tak że dla społeczeństwa, jest p r o je k to w a n a zm iana brzm ien ia § 3 ust. not. z r. 1871, idąca w kie
r u n k u rozszerze n ia bezpo średn iej egzekucji z aktów nota- rjalnych. W y k o n aln o ść z mocy ak tu n o ta rja ln e g o n a d a je p r o je k t nietylko wtedy, g d y chodzi o dług, w y ra ż o n y w p ie
n ią d zach lub innych zam iennych rzeczach, lecz tak że wtedy, g d y chodzi o zobow iązanie się do o d d a n ia pew nej o z n a czonej rzeczy, do nabycia, przeniesienia, o g ran iczen ia i znie
sienia p raw a, do zd an ia ra c h u n k u lub do zabezpieczenia pew nej oznaczonej p re te n sji pieniężnej. W y m ó g w y k o n al
ności ak tu n o ta rja ln e g o re g u lu ją p rzep isy p ra w n e p o zo sta
wione bez zm iany z dotychczasow ego § 3 u staw y z r. 1871, a mianowicie co do d o k ła d n eg o oznaczenia osoby u p r a w nionej i zobowiązanej, ty tu łu p raw n eg o , p rzed m io tu i czasu św iadczenia oraz w yraźnej zgo d y zobow iązanego n a w y
k onalność aktu,
Co do ziszczenia się w a r u n k u i nad ejścia k alen d arzo w o nie oznaczonej chwili p o zo stają w mocy dotychczasow e przepisy.
Po § 3 u staw y z 1871 r. do d aje p ro je k t now y § 3 a), w p ro w a d z a ją c y do samej u staw y n o ta rjaln e j p rzep is z o r d yn acji egzekucyjnej, a mianowicie z §§ 88 ustęp 3 i 138 ustęp 1. (P rzep is ten po stanaw ia, że m ożna pro w ad zić egze
kucję n a nieruchomości b ezpo śred n io przeciw późniejszem u nabyw cy, g d y na p od staw ie w y k o n aln eg o ak tu n o ta rjaln e g o zain tab u lo w a n em jest p ra w o zasta w u n a tej nieruchomości z d o datkiem w skazu jącym n a b ezp o śred n ią w ykonalność aktu).
P rz e p is p o w yższy m a n a celu usunięcie daw nej spornej k w estji p ra w n e j i zró w n an ia p r a w a zastaw u zaintabulowa- n ego z mocy w y ko n aln eg o ak tu n o ta rja ln e g o z p raw em zastaw u, p rzy k tó rem ad n o to w an o w y konalność w drodze egzekucji. Celem, do k tó reg o z d ąż a p ro je k t p ro p o n u ją c zm ianę b rzm ien ia § 3 u staw y z r. 1871, ro zszerza jące g o n a ty ch m ia sto w ą w y konalność z a k tu n o ta rja ln e g o także i na inne czynnności i św iadczenia p raw ne, je st usunięcie
Przeg ląd N o ta rja ln y 4
przew lekłych procesów i zapew nienie u p ra w n io n y m n a ty c h m iastow ego zasp o k o jen ia ich p re te n sji z mocy a k tu n o tarjalnego.
P r o je k t p recy z u je ściślej § 4 ustęp 1 u s ta w y n o ta rja l
nej z r. 1871 w p ro w a d z a ją c doń przep is z o rd y n acji eg ze
kucyjnej, a mianowicie a rty k u ł XVII. u staw y w prow adczej do ord y n acji egzekucyjnej.
W ed łu g p r o je k tu § 4 o trzy m ałb y brzmienie: „w yko
nalności ak tu n o ta rja ln e g o m ożna zaprzeczyć (bestreiten) w d ro d ze skargi. Jeżeli wniesiono s k a rg ę dopiero po dozw o
leniu egzekucji, to do egzekucji m a zastosow anie § 36 o rd y n acji egzekucyjnej".
P r o je k t zmienia jed y n ie stylistycznie ustęp 2 § 4 u staw y z r. 1871, pow ołując w nim p rzep is § 42 L. 5 o rd y n acji egze
kucyjnej o w strzy m aniu egzekucji.
P ro je k t zd ąża rów nież do zniesienia kaucyj n o ta rja l
nych, w ychodząc z założenia, że kaucje te zostały zdewa- luow ane co do n o ta rju szy od d a w n a u rzęd u jący ch i p r o p o n u je zw rot tychże kaucyj n o ta rju szo m z tem, że g d y n o ta rju sze dotychczasow i kaucyj tych nie podejm ą, to p r z e znaczone zo stan ą n a cele d o b ro czyn n e dla s ta n u n o ta rja l
nego. O ileby miały być u trz y m a n e n ad al kaucje, to kau cje te p o w in n y być znacznie wyższe od ustalo n y ch przez do
tychczasow ą ustawę, co znow u stałoby się zb y t wielkim ciężarem dla n o ta rju s z y now om ianow anych, k tó rzy nie b y liby w możności kaucyj tych złożyć.
P r o je k t d ąży do zm iany dotychczasow ego p rzep isu odnośnie do wymogów studjów celem w stąpienia do n o ta rjatu , p rzep isu jąc jak o obow iązkow e złożenie trzech eg za
minów teoretycznych, a nie ja k dotychczas dw u egzam inów teorety czn ych lub d oktoratu.
P r o je k t zaw iera jedynie ogólną w zm iankę o niszczeniu aktów, d okum entów i pieczęci u rzędo w y ch n o ta rju s z y i Izb n o ta rjaln y c h , p o zo staw iając bliższe określenie r o z p o r z ą d z e niu w ykonawczemu.
E. S.