Ustawa pruska z 8 lipca 1920 w przedmiocie zmiany § 34 pruskiej ustaw y o policji polnej i leśnej z 1 kwietnia 1880 (Das Gesetz vom 8 Juli 1920 zur Änderung d es § 34
des p reu ssischen Feld- und Forstpolizeigesetzes vom 1 April 1880.
§ 34 p ru s k ie j u sta w y o p o lic ji po ln ej i leśn ej z 1 k w ie tn ia 1880 m ia ł doty ch czas n a s tę p u ją c e b rzm ien ie: «K to po za w y p ad k a m i p rze w id zia n em i w § 36 8 p. 2 kod. k ar. n a ru s z a ro z p o rz ą d z e n ia policy jn e, w y d an e w celu ochrony p o ży tec zn y c h lu b tę p ie n ia sz k o d li
w y c h z w ie rz ą t i roślin, k a ra n y b ęd z ie g rz y w n ą p ie n ię ż n ą do 150 m k, albo are szte m » . U s ta w ą z 8 lip c a 1920 p a ra g ra f te n z o s ta ł zm ieniony ja k n a s tę p u je : « W łaśc iw i m in istro w ie i p o d le g łe im wdadze p o lic y jn e m a ją p ra w o w y d aw ać za rz ą d z e n ia w sp raw ie ochrony g a tu n k ó w zw ie rz ą t, ro ślin i re z e rw a tó w p rzy ro d n icz y ch , j a k ró w n ież w sp ra w ie t ę p ie n ia szkodliw ych ro ślin i z w ie rz ą t, dotyczące ró w n ież s tr ą d u i p rzy b o c zn eg o m orza».
U s ta w a t a s tw o rz y ła p ra w n e p o d sta w y p o d a k c ję ochrony p rz y ro d y i je j z a b y tk ó w w P ru sie c h , je d n a k ja k o w y d an a po r a ty f ik a c ji T r a k ta tu W e rsa ls k ie g o , t. j . po 10 sty c z n ia 1920 r. n ie obow iązuje w ogóle w b. dzielnicy p ru sk ie j.
B o z p o rz ąd z en ie w ykonaw cze do te j u sta w y , p rzezn aczo n e d la w ła d z i u r z ę d ó w ,-k tó rym poruczono j e j w ykonyw anie, u k az ało się w O rę d o w n ik u R z esz y N iem ieckiej i M onito
rze P ru sk im (D e u tsc h e r R e ic h san z eig e r u n d P re u s s is c h e r S ta a tsa n z e ig e r) z 3 sty c zn ia 1921, n a s tę p n ie zaś w ty m ż e o rg an ie z dnia 26 lip c a 1921 (N r. 172) p o ja w ia się, w y d an e n a
b W. Kulesza-: Zagrożone wrzosowisko nadm orskie «Ochrona przyrody» zeszyt 2.
— 73 —
m ocy u s ta w y z 8 lip c a 1920, ro zp o rzą d zen ie p o lic y jn e m in istra nau k i, sz tu k i i ośw iecenia p u b lic z n e g o i m in istra ro ln ic tw a , dom en i lasów , za rzą d z a ją c e ochronę całego sz ereg u rz a d k ic h g a tu n k ó w z w ie rz ą t i roślin.
R o z p o rz ąd z en ie to p odajem y poniżej w dosłow nym p rz e k ła d z ie :
R o z p o r z ą d z e n i e p o l i c y j n e .
N a m ocy u sta w y z 8 lip c a 19 2 0 (Z biór U s ta w s. 437), d o tyczącej zm iany § 34 u sta w y o p o lic ji polnej i leśnej z 1 k w ie tn ia 1880, w zw iązk u z § 136 u sta w y o ogólnym z a rz ą d z ie k r a ju z 30 lipca 18 8 3 (Zb. U st. s. 195) z a rząd z a się n a o b szar p a ń stw a co n a s tę p u je :
§ 1. G a tu n k i z w ie rz ą t i roślin, w ym ienione w za łą cz n ik ac h 1 i 2, p o d le g a ją ochronie.
O ch ro n a ro z c ią g a się n a ca ły ro k , o ile inaczej nie postanow iono.
Z a rz ą d z e n ia u sta n a w ia ją c e ochronę g a tu n k ó w zw ie rząt, ro ślin i re z e rw a tó w p rz y ro d n ic z y c h w z a k re sie szerszym , niż to rozporządzenie, p o z o s ta ją w m ocy i mogą też b y ć w p rzy sz ło śc i w ydaw ane.
U z n a n ie za r e z e rw a t p rzy ro d n icz y dokonyw a się d ro g ą ro zp o rząd zen ia w łaści
w ych m in istró w .
§ 2. W z b ro n io n e j e s t za sa d zan ie się n a z w ie rz ę ta chronionych g a tu n k ó w .— za łą cz n ik 1 — sw aw olne ic h n iep o k o jen ie, z a sta w ia n ie n a n ie p rz y rz ą d ó w łow nych, łow ienie ich lu b u b ija n ie . W z b ro n io n e j e s t ró w n ież w y b ie ra n ie i psucie ja j, g n ia zd i w szelkich in n y c h m ie jsc w y lę g u ta k ic h zw ie rząt. § 1 u s tę p 3 o g ólno-państw ow ej u sta w y w p rzed m io cie ochrony p ta c tw a z 30 m a ja 1908 (Dz. u st. s. 317) obow iązuje j e d n a k rów n ież w sto su n k u do p ta c tw a , k tó re chronione j e s t p rze z rozporządzenie, w y d a n e n a m ocy u sta w y z 8 lip c a 19 2 0 (Zb. U st. s. 437).
P rz e p is y n in ie jsz e ro z c ią g a ją się rów n ież n a s trą d i m orze p rzybrzeżne.
P o sta n o w ie n ia o z b ie ra n iu j a j m ew w łaściw ych, — L a rin a e — ale nie ry b itw , p o z o s ta ją niezm ienione.
§ 3. W z b ro n io n e j e s t za sa d zan ie się n a p ta c tw o w p o rze nocnej, w y jąw sz y k ac zk i — A n a tid a e , g łu sz ca •— T e tra o u ro g a llu s, c ie irz e w ia — L y ru ru s t e tr ix i słom ki — Scolopacinae.
Z a p o rę nocną u w a ż a się o k res czasu, jzioczynający się w g odzinę po zachodzie słońca i kończący się n a g o d zin ę p rz e d w schodem słońca.
§ 4. W z b ro n io n e j e s t u su w an ie albo u sz k ad z an ie chronionych ro ślin — za łą cz n ik 2 — w szczególności ic h w y k o p y w an ie i w y ry w a n ie, ja k o t e i z b ie ra n ie i zry w an ie k w ia tó w , g a łę z i lu b k o rzen i, albo ich odcinanie. O ile nie postanow iono inaczej, zakaz te n nie odnosi się do pożytk o w n ik a.
§ 5. Z a k a z u je się p o d le g a ją c e ochronie w m yśl n in ie jsz eg o ro zp o rzą d zen ia g a tu n k i zw ie
r z ą t z ich ja ja m i i gniazd am i, j a k rów nież rośliny, o ile nie zarządzono inaczej, o fiaro w y w a ć do n ab y c ia , zak u p o w ać, sp rze d aw ać i przew ozić. T em u zakazow i po d le g a te ż k a ż d y in n y sposób n ab y w a n ia lu b zbyw an ia, o fe rta albo p o śred n ictw o p rz y ta k ic h czynnościach p raw n y ch , tu d z ie ż z a ciąg a n ie zobow iązania w celu n a b y cia lu b zbycia.
§ 6. P aństw m w y U rz ą d O pieki n a d pom nikam i p rz y ro d y w P ru sie c h , B e rlin -S ch ö n eb erg , G runew m ldstrasse 6 /7, p rez es re je n c ji, n a o b szar re je n c ji albo je j części, ja k ró w nież u pow ażnione p rze z n iego p o d le g łe m u w ład z e, są u p ra w n io n e do wrydawrania pisem nych le g ity m a cy j, k tó r e u p o w a ż n ia ją w ym ienioną w n ic h osobę do w stę p u na cudze te ry to rju m d la b ad a ń i p oszukiw ań, k tó re m a ją n a celu ochronę g a tu n k ó w z w ie rz ą t, ro ślin lu b re z e rw a tó w przy ro d n iczy ch .
W y s ta w ie n ie le g ity m a c ji n a s tę p u je n a p rz e c ią g je d n e g o ro k u kalen d arzo w eg o . W w y p a d k a c h szczególnych le g ity m a c ja m oże być udzielo n a n a czas dłuższy, je d n a k nie p o n a d tr z y la ta k alen d arzo w e.
— 74 —
W łaśc iciele te re n u i p o ży tk o w n icy obow iązani są osobom, z a o p atrz o n y m w le g i
ty m a cję zezw olić n a w stę p i ud zielić w iadom ości, p o trze b n y ch do sp e łn ie n ia ic h zadań.
L e g ity m a c ja m oże być cofn ięta k a ż d eg o czasu.
P o u p ły w ie o k resu w ażności le g ity m a c ji, w szczególności ta k ż e po je j cofnięciu n ależy j ą zw rócić w ład zy , od k tó re j pochodzi.
Z pow odów szczególnych, zw łaszcza d la odw rócenia pow ażn y ch szkód g o sp o d a r
czych, d la celów h o dow li i rozm nożenia, d la celów n au k o w y c h i uczelnych, m oże prez es re je n c ji, po w y słu c h an iu P ań stw o w e g o U rz ę d u O p iek i n a d pom nikam i p rz y rody, w g ran ic ac h sw ego o k ręg u lu b je g o części, zezw olić n a w y ją tk i od p rz e p i
sów te g o rozporządzenia, ia k rów n ież inn y ch zarząd zeń , w y d aw an y c h n a m ocy u sta w y z 8 lip c a 1920 (Zbiór U st. s. 437).
P o d p isan i m in istro w ie z a s trz e g a ją sobie ze sw ej stro n y dopuszczalność w y ją tk ó w , • ja k rów nież p rze lew ty c h u p ra w n ie ń n a inne in sty tu c je .
P rz e p isy te g o rozp o rząd zen ia, ja k ró w n ież w szy stk ie inne za rząd z en ia, w ydane lub m ające być w ydane n a nm cy u sta w y z 8 lip c a 1920 (Z biór U st. s. 4 3 7 ) nie odno
szą się do zw ie rz ą t, k tó r y w sposób le g a ln y d o sta ły się w p o siad an ie p ry w a tn e . Z re sz tą, o ile w szczególnym w y p a d k u nie postanow iono inaczej, odnoszą się one ta k ż e dó w łaścicieli, u p raw n io n y ch do po lo w an ia i ry b o łó stw a.
P rz ek ro c z e n ia te g o ro zp o rzą d zen ia policy jn eg o , ja k rów n ież zarząd z eń n a je g o p o d sta w ie w ydanych, k a ra n e b ę d ą w m yśl § 34 u s ta w y o p o lic ji polnej i leśnej w b rzm ien iu u sta w y z 8 lip c a 1920 (Z biór U st. s. 43 7 ) g rz y w n ą p ie n ięż n ą do w y
sokości 150 m k, albo aresztem . Berlin, 30 m a ja 1921.
M in ister M in ister
ą dom en i lasów . n au k i, s z tu k i i o św iecenia p u blicznego,
z. Ram m . Becker.
Załącznik t.
Wykaz zwierząt, które poza ustaw ę o ochronie ptactw a i ustaw am i łowieckiemi, chronione sę na całym obszarze państw a według powyżej przytoczonego rozporzędzenia policyj
nego, wydanego na mocy ustawy z 8 lipca 1920 (Zbiór Ust. k. 437).
O w a d y .
1. N iep y lak A pollo i N. M nem ozyne, P a rn a ssiu s A pollo L. i P . M nem osyne L.
2. M odliszka, M an tis relig io sa.
G a d y . Ż ó łw b ło tn y , E m ys o rb icu laris L.
P t a k i .
P rz e z cały ro k są chronione:
1. K orm oran, P h a la c ro c o ra x ca rb o L.
2. Ł ab ę d ź głu ch y , C ygnus olor Gm.
3. D ro p stre p e t, O tis te tr a x L.
4. B ocian czarny, C iconia n ig ra L.
5. B ocian b ia ły , C iconia ciconia L.
6. C zaple i b ąk i, A rd eid ae, z w y ją tk ie m czapli siw ej, A rd e a cin erea L.
7. K ró tk o szp o n , C irc ae tu s g allic u s Gm.
8. O rlik, A q u ila p om arina B r.
9. O rzeł p rze d n i, A q u ila ch ry sa etu s L.
10. B ielik, H a lia e tu s alb icilla L.
— 75 —
11. P szc z o ło ja d , P e rn is ap iv o ru s L.
12. Sokół kobuz, P alc o su b b u te o L.
13. S okół ko b czy k , C erchneis v e s p e rtin a L.
14. S okół p u s tu łk a , C erchneis tin n u n c u lu s L . ' 15. Sowy, łączn ie z puhaczem , B ubo bubo L.
16. D zięcioły, P icid ae.
17. D zie rzb a ru d o g ło w a , L an iu s se n a to r L.
18. D z ie rz b a czarnoczelna, L an iu s m inor G-m.
19. K ru k , C orvus . co ra x L.
20. W ró b e l leśny, P e tro n ia p e tro n ia L.
21. D ziw onja, C a rp o d a cu s e ry th rin u s P all.
22. P lu szc z k o rd u sek , Cinclus.
b) O d 1. m arca do 31. sie rp n ia są chronione:
1. A lk a k rzy w o n o sa, A lca to r d a L.
2. Nm-ek n u rzy k , U ria tro ille L.
3. K a rło n u r, F r a te r c u la a rc tic a L.
4. N u r czarn o szy jn y , U rin a to r a rc tic u s L.
5. M ewy i ry b itw y , L arid a e.
6. K ac z k a ed re d o n o w a (M iękkopiór) S o m ate ria m ollissim a L . 7. K ac z k a k rz y k liw a , C lan g u la cla n g u la L.
8. K ac zk a O har, T a d o rn a ta d o rn a L.
9. O stry g o ja d , H aem ato p u s.
10. P iask o w ie c, A ren aria.
11. S iew ka, C h a ra d riu s.
12. C z ajk a, Y anellus.
13. K ulon, O edicnem us.
14. S zablodzióby, R e c u rv iro stra . 15. B iegusy, T rin g a .
16. B o jo w n ik i b a ta ljo n y , P avoncella.
17. B rodźce, T o ta n u s.
18. S zlam nik, Lim osa.
19. K u lig , N um enius.
20. Ż ó raw , G rus.
21. T u rk a w k a , T u r tu r t u r t u r L.
22. G ołąb siniak, C olum ba oenas L.
23. B ło tn ia k i (K aniaki), C ircus, z w y ją tk ie m B ło tn ia k a staw ow ego, C ircus a e ru g in o su s L . 24. K anie, M ilvus.
25. S okół w ęd ro w n y , P alc o p e re g rin u s T u n sta ll.
26. D z ie rz b a srokosz, L a n iu s e x c u b ito r L.
27. O rzechów ki, N u cifrag a.
c) O d 1. m arca do 30. czerw ca są chronione:
1. T ra cz e, M ergidae.
2. G ęś szara, A n se r a n s e r L.
S s a k i . 1. P o p ielica , G lis glis L.
2. D ryom ys n ite d u la P all.
3. Ż o łęd n ica, E lio m y s q u erc in u s L.
4. G rzesznica, M uscardinus a v e lla n ariu s L.
5. B óbr, C a sto r fib e r L.
6. Ł a sic a n o rk a, M u stela lu tre o la L.
— 76 — Załącznik 2.
Wykaz dziko rosnących roślin, które podlegają powszechnej ochronie według przytoczo
nego wyżej rozporządzenia policyjnego, wydanego na mocy ustawy z 8. lipca 1920 (Zbiór Ust. s. 437).
1. P ió ro p u sz n ik stru si, O uoclea s tru th io p te ris H offm . (S tru th io p te ris g erm a n ica W illd.).
2. D łudosz e ró le w sk i, O sm unda re g a lis L.
3. W sz y stk ie g a tu n k i w id ła k u , L ycopodium . 4. Cis pospolity, T ax u s b a c c a ta L.
5. O stn ica p ie rz a sta , S tip a pennata. L.
6. L ilja zło to g łó w , L iliu m m a rta g o n L.
7. O buw ik po sp o lity , C y p rip e d iu m calceolus L.
8. K ru szcz y k rd za w o czerw ony, E p ip a c tis ru b ig in o sa G aud.
9. W a w rz y n e k w ilcze łyko, D ap h n e m ezereum L.
10. K o te w k a orzech w odny, T ra p a n a ta n s L.
11. M ik o łaje k n ad m o rsk i (O sto p u st, B aby że b ra, Kocie), E ry n g iu m m a ritim u m L.
12. G ru szy czk a bald aszk o w a, C h im ophila (P iro la ) u m b e lla ta N u tt.
13. T rw a łe (niebiesko k w itnące)- g a tu n k i g o ry czk i, G en tian a.
14. Z im oziół północny, L in n a e a b o rea lis L.
tł. B . Ś lą s k i i A. Wodziczko.
Jerzy Lilpop.