M u r y z c e g ł y .
Opracowali inż. inż. Jan D aniew ski, S ta n is ła w B arszczew sk i i A lek san der Dyżewski.
D Z I A Ł I .
M a t e r j a ł y .
§ 1 Rodzaje cegły.
W e d łu g ro z p o rz ą d z e n ia P re z y d e n ta R z e c z y p o s p o lite j z d n ia 15 lip ca 1927 r.
(D z ien n ik U sta w N r. 65, poz. 577) c e g ła p a lo n a , p rz e z n a c z o n a do w y k o n a n ia b u d y n k ó w , p o w in n a p o sia d a ć w y m ia ry n a s tę p u ją c e :
27 c e n ty m e tró w d łu g o ś c i 13 c e n ty m e tr ó w sz e ro k o ś c i
6 c e n ty m e tró w g ru b o ś c i.
R o z p o rz ą d z e n ie p o w y ż s z e o b o w ią z u je na c a ły m o b s z a rz e R z e c z y p o s p o lite j z w y ją tk ie m w o je w ó d z tw a ś lą s k ie g o i w ch o d zi
w ży c ie z d n iem 1 s ty c z n ia 1929 r. o ile d o ty c z y w y ro b u c e g ły , zaś z d n iem 1 s t y cznia 1930 r. o ile d o ty c z y u ż y w a n ia c e g ły p rz y w y k o n y w a n iu b u d y n k ó w .
O b ję to ść je d n e j c e g ły n o rm a ln e j w y n o si: 0.002106 m 3.
W tre śc i n in ie js z e g o ro z d z ia łu b ę d z ie m y n a z y w a li c e g łę o w y ż e j p o d a n y c h w y m iara ch „ n o rm a ln ą “.
D la p o ró w n a n ia n o rm a ln e j ce g ły z in n y m i, d o ty c h c z a s u ż y w a n y m i ro d z ajam i ceg ły z w y k łe j, z o sta ła niżej p o d a n a ta b lic a p o ró w n a w c z a :
W y m ia r y w cm .
C ię ż a r o k o ło k g .
P r z e c i ę tn i e
Rodzaj cegły
d łu g . s z e r . g r u b .
I - e j c e g ły cm*
n a i m
3
m u ru tr z e b a s z t u k :
N o r m a l n a ... 27 13 6 2106 3,8 375
W a r s z a w s k a ... 27 13 7 2457 4,4 325
Ś lą s k a (daw n. P ru s k a ) . . . 25 12 6,5 1950 3,3 400
M a ło p o lsk a (d aw n . A u s trja c k a ) 29 14 6,5 2639 4,8 300
R o s y j s k a ... 26,7 13,3 6,6 2371 4,2 337 N o rm a ln a d z iu ro w a n a (d z iu
ra w k a ) ... 27 13 6 2106 2,8 375
In n e ro d z a je ceg ły , sto s o w a n e do sp e c ja ln y c h ro b ó t, ró ż n ią się o d ce g ły n o rm a ln e j w y m ia ra m i i k s z ta łte m i s ą n a s tę p u ją c e :
1) Cegła dla sklepień łu k o w y c h , s tu d z ie n , m u ró w łu k o w y c h i k o lu m n fo rm u je się o n ie je d n o s ta jn e j g ru b o śc i, a m ian o w icie w je d n y m k o ń c u j e s t o 1-1,5 cm.
c ie ń sz a niż w d ru g im . W te n s p o s ó b p rz y u k ła d a n iu ce g ły w s k le p ie n iu lu b m u rz e , m a ją c y m p o w ie rz c h n ię k rz y w ą , g ru b o ś ć spoin je s t je d n o s ta jn a , zaś ce g ły p rz y c io sy w a ć n ie trz e b a .
2) Cegła kom inow a (p ro m ien ió w k a ). O p ró c z n ie je d n o s ta jn e j g ru b o śc i, p o sia d a d w ie p o w ie rz c h n ie k rz y w e , s ta n o w ią c e o d cin k i koła.
C e g ła k o m in o w a p o sia d a za zw y czaj p io n o w e d ziu ry dla le p s z e g o w iąz an ia i le k k o śc i.
3) Cegła p łask a, o w ię k sz e j niż n o rm a ln a sz e ro k o ści, n a to m ia st m niejszej g ru b o ś c i. U ż y w a się do u k ła d a n ia p o sa d z k i na s try c h u .
4) Liców ka. D o lic o w a n ia m u ró w , p o z o sta ją c y c h w ceg le, bez ty n k u , m oże być u ż y ta z w y k ła c e g ła m asz y n o w a , m a ją c a je d n o lity k o lo r, g ła d k ą p o w ierzch n ię, ró w n e k ra w ę d z ie , m a łą n a sią k liw o ść , o ra z w y trz y m a ło ść n a ścisk an ie con aj- m niej 130 k g /c m 2.
D o lico w an ia m u ró w u ż y w a się ró w n ie ż ce g ły ce m e n to w e j, p o sia d a ją c e j sz a ry k o lo r i w y m ia ry n o rm a ln e j ceg ły . W N iem czech ro z p o w sz e c h n io n e je s t sto so w a n ie do lic o w a n ia m u ró w sp e c ja ln e j ce g ły liców ki o g ru b o śc i 1,8—2,0 cm.
K o lo r ta k ie j licó w ce n a d a je się d o w o ln y — b iały , cz arn y , cz erw o n y , żó łty, b ru n a tn y . Inne ro d z a je , k a m ie n i i p ły t, u ż y w a n e do lico w an ia ze w n ę trz n y c h elew acji b u d y n k ó w , c o ra z w ięcej się u n a s ro z p o w sz e c h n ia ją c e , z o sta n ą w y szc zeg ó ln io n e w o s o b n y m d z i a l e . .
5) C egła s tr o p o w a . U ż y w a się ro z m a ity c h w y m iaró w , p rz e w a ż n ie w ięk szy ch od n o rm a ln y c h i d z iu ro w a n a dla z m n ie jsz e n ia c ię ż a ru stro p u .
6) Cegła profilow ana (k sż ta łtó w k a ). P rz y w y k o n y w a n iu g zy m só w g łó w n y ch i m ię d z y p ię tro w y c h , o b ra m ie ń o k ien i innych p ro filo w a n y ch części m u ró w , p o z o sta ją c y c h w cegle, u ż y w a się cz asam i c e g ły p ro filo w a n e j, k tó re j n a d a je się s p e cjalne, w y m a g a n e dla d an ej b u d o w y k sz ta łty .
Uwaga: D a n e o cegle, w zależności od m a te rja łu , s p o so b u fo rm o w an ia i sto p n ia w y p a le n ia , zo sta ły p rz y to c z o n e w D z ia le II, R o zd zia łu II. (D a n e o ceg le rę c z n e j, m a sz y n o w e j, w iśn ió w ce, ze n d ró w ce , k lin k ie rc e i o g n io trw ałe j).
N a le ż y n a d m ie n ić , że w a ru n k i tech n ic zn e, jak im w in n a o d p o w iad a ć ce g ła każ d eg o z w y m ie n io n y c h w y żej ro d z a jó w s ą o p ra c o w y w a n e p rz e z P o lsk i K o m itet N o rm a liz a c y jn y i z o s ta n ą o p u b lik o w a n e p ra w d o p o d o b n ie w ro k u 1928.
§ 2. Przepisy M inisterstwa Robót Publicznych
d o ty c z ą c e k o n s tru k c ji z k a m ie n ia sztu cz n eg o (z d n ia 20.V 1923 r.) t
§ 17. 1. W y trz y m a ło ś ć ce g ie ł w in n a w y n o sić c o n a jm n ie j:
d la c e g ły p o l o w e j ...60 k g /c m 2
„ „ z p ie c ó w k rę g o w y c h . . . . 100 „
„ m a s z y n o w e j ... 140 „
,, z e n d ró w e k . 200 „
„ k l i n k i e r ó w ... 300 „ , c e g ie ł p u s t y c h ... 60
„ „ n i e w y p a l o ń y c h ... 25 „
§ 18. 1. N a p rę ż e n ia d o p u s z c z a ln e n a ciśn ien ie w y n o s z ą : (w k g /c m 2).
R o d z a j m u r u N a z a p r a w ie w a p ie n n e j
N a z a p ra w ie w a p ie n n o - c e - m e n to w e j 2 :1
N a z a p r a w ie c e m e n to w e j
M u r z c e g ły z w y c z a jn e j p o l o w e j ... 5 6-
---W „ z p ie c ó w k r ę g o w y c h ... 7 8 10
m a s z y n o w e j ... 8 U 14
„ z e n d r ó w e k ... . ' . . . . — 16 20
k l i n k i e r ó w ... — — 30 U z c e g ie ł p u s t y c h ... 4 5 6
N a p rę ż e n ie d o p u sz c z a ln e m u ru z c e g ły n ie w y p a lo n e j n a g lin ie p rz y jm o w a ć n a le ż y n a jw y ż e j 2 k g /c m 2.
2. Ś c ia n y o g ru b o śc i V, ce g ły , u ło ż o n e na z a p ra w ie c e m e n to w e j, m o g ą b y ć obciążone do 8 k g /c m 2, o ile ich w y m ia ry nie p rz e k ra c z a ją 3,5 m w y so k o śc i, o ra z 4 m d łu g o ści (p o m ięd z y stę ż e n ia m i p o p rz ecz n em i). * %
3. N a jw y ższe n a p rę ż e n ie d o p u sz c z a ln e n a ciśn ien ie filarów w o ln o sto jący c h i m u ró w n ie u sz ty w n io n y c h p o p rz e c z n ie w yno si:
R o d z a j mu ru
P r z y s to s u n k u n a j m n ie js z e g o b o k u d o w y s o k o ś c i
0.50 0.30 0.25
0.20
0.150.10
M ur z ceg ły z p iecó w k rę g ó w , n a z a p ra w ie
w a p ie n n o - c e m e n to w e j... .... 8 6 5 4 — — M ur j. w. na z a p ra w ie c e m e n t o w e j ... 10 7 6 5 4 — M ur z ce g ły m a sz y n o w e j n a z a p ra w ie w a p ie n
n o -c e m e n to w e j ... 11 8 ' 6 5 4 M ur z cegły m a szy n o w . n a z a p ra w ie c e m e n to w e j 14 10 8 7 6 ' 5 M ur z ze n d ró w . n a z a p ra w ie c e m e n to w e j . . 20 15 13 11 9 8 M ur z k lin k ie r, n a z a p ra w ie ce m e n to w ej . . 30 22 19 16 13 10
P o śre d n ie w a rto ś c i n a le ż y in te rp o lo w a ć lin jow o.
4. P rz y obliczen iu m u ró w filarów , sk le p ie ń i t. p. n ara ż o n y c h n a m im o śro d - lcowe ścisk a n ie , w olno d o p u ścić w y jśc ie lin ji c iśn ie n ia z rd z e n ia p rz e k ro ju , o ile n a p rę ż e n ia na ścisk a n ie i ro z c ią g a n ie nie p rz e k ra c z a ją g ra n ic y d o p u s z c z a ln e j.
§ 19. 1. P rzy o b liczen iu k o m in ó w fa b ry c z n y c h m o żn a d o p u ścić w y jśc ie linji c iśn ien ia z rd z e n ia p rz e k ro ju . N a jw ię k sz e n a p rę ż e n ia na ciśn ien ie nie p o w in n y je d n a k p rz e k ra c z a ć n a stę p u ją c y c h granic:
dla ko m in ó w z c e g ły z w y k łe j na z a p ra w ie w a p i e n n e j ... 7 k g /c m 2
„ „ „ „ „ c e m e n t o w e j ...10 p ro m ie n ió w k i na z a p ra w ie c e m e n to w o -w a p ie n n e j 12
„ - c e m e n to w e j . . . . 14 *,
z k lin k ie ró w na z a p ra w ie c e m e n t o w e j ...18
O ile ciśnienie m a p rz e k ra c z a ć te g ra n ic e , n a le ż y s p ra w d z ić w y trz y m a ło ś ć zarów no sto so w a n e j c e m e n to w e j z a p ra w y , ja k i b ra n e j do b u d o w y ce g ły , p rz v - czern n a jw y ż sz e w a rto ś c i n a p rę ż e ń nie m o g ą d o jść do 1 10 w y trz y m a ło śc i k o s tk o wej cegły.
2. N a p rę ż e n ie d o p u szc zaln e n a r o z c ią g a n ie w y n o s i 1,5— 0,5 (H — 30) kg/cm * gdzie H je s t w y so k o śc ią k o m in a w m e tra c h .
§ 3. Wymiary spoin
G ru b o ść spoin: ło ży sk o w e j 1,3 cm, p io n o w y ch 1,0 cm.
Objętość cegieł i o b jęto ść spoin w m urach różnej grubości (m u ry z ceg ły n o rm a ln e j).
Grubość muru O b j ę t o ś ć w cm3. °/0 o b ję to ś c i o g ó ln e j m u ru w cegłach w c m . je d n e j c e g ły s p o in i - e j c e g ły
7,e s p o in a m i
o b ję to ś ć c e g ie ł
o b ję to ś ć sp o in
%
.
6 2106 296 2402 88% 12$
13 „ 551 - 2657 79% 21$
i 27 653 2.759 76$ 24$
i % 41 688 2794 75% 25$
2 55 „ 705 2811 75$ 25$
2 1/2 69 V 715 2821 75$ 25$
3 «3 w 721 2827 74$ 26$
O l '
O , 2 97 ł> 726 2832 74$ 26$
4
. .
111
•
U
W 730
_
2836 1
74$ 28$
ł /
N a je d e n m e tr w y so k o śc i m u ru id zie p ra w ie 14 w a rs tw ce g ieł.
§ 4. S tra ty w materjale
R o d z a j m u r u
S t r a t a
---w c e g ła c h w z a p ra w ie
M ury z w y k łe o g ru b o ś c i p o n a d 1 c e g ł ę ... 5%, n a 1 ... 10% n a 1 2 „ ...• 5$ 1 5 % n a ' / 4 ... 25%, S k le p ie n ie k o le b k o w e o g ru b o śc i p o n a d 1 ce g łę . . . . 10% n a 1 c e g ł ę ... 1 5%
na % . . . 10$ 2 0 %
na V4 ... 3 0 % S k le p ie n ia zło żo n e o g ru b o ś c i p o n a d 1 c e g ł ę ... j 15%
na 1 ceg% ... 1 20%, n a ‘/j „ ... 15$ 2 5 % n a 1 4 ... ... 35" „
S tr a ty w cegłach , w y sz c z e g ó ln io n e w tab licy 5 § 4 o ra z w n a s tę p n y c h §§ 5, 6 i 7 są s p o w o d o w a n e : p rz y c in a n ie m c e g ły dla u z y s k a n ia p ra w id ło w e g o w ią z a n ia (p o łów ki i trz y ć w ie rc ió w k i), p rz y c in a n ie m ce g ły p rz y p rz e s k le p ie n iu o tw o ró w i w y ro b ie n iu o śc ie ż y (glifów ), p rz y c in a n ie m c e g ły d la u z y s k a n ia łu k o w e j p o w ie rz c h n i s k le p ie ń , d o d a n ie m m a te r ja łu n a o p o ry s k le p ie ń , łu k ó w i t. p.
S tr a tv w z a p ra w ie są s p o w o d o w a n e p o g ru b ie n ie m sp o in d la u z y s k a n ia k rz y w y c h "p o w ierzch n i w e w sz e lk ic h o d b ie g a ją c y c h o d p ro s to p a d ło ś c ia n u częściach m u ru , o ra z w y c isk a n ie m z a p ra w y ze spo in w cien k ich śc ia n a c h i s k le p ie n ia c h .
§ 5 Ilość m aterjałów w murach różnej grubości.
I lo ś ć s z tu k c e g ie ł I lo ś ć li tr ó w z a p r a w y G r u b o ś ć m u ru
w c e g ła c h J e d n o s tk a T e o r e S t r a t y
O g ó łe m T e o r e S t r a t y
O g ó łe m
ty c z n ie °/0 s z t. ty c z n ie »/o l i t r .
V
4 1 m 2 25 5 2 27 8 25 2 101 m 3 416 5 21 437 123 25 31 154
V*
1 m 2 49 5 3 52 27 15 4 311 m 3 376 5 19 395 207 15 31 238
1 1 m 2 98 5 5 103 65 10 7 72
1 m 3 360 5 18 378 235 10 24 259
i 1/* 1 m 2 147 5 7 154 101 5 5 '106
1 m 3 358 5 18 376 246 5 12 258
2 1 m 2 196 5 10 206 138 5 7 145
1 m 3 356 5 18 374 251 5 13 264
27*
1 m 2 244 5 12 256 174 5 9 1831 m 3 355 5 18 373 253 5 18 266
3 1 m 2 294 5 15 309 212 5 11 223
1 m 3 354 5 18 372 255 5 13 268
8
72 .
1 m 2 343 5 17 360 249 5 12 2611 m 3 353 5 18 871 256 5 13 269
4: 1 m 2 391 5 20 411 285 5 14 299
1 m 3 352 5 18 370 257 5 13 270
W y p e łn ie n ie ś r o d k a m u ró w
b . g r u b y c h 1 m 3 350 5 18 368 264 5 13 277
2 7
~ r
N a 1 c c g ię
S :e l _
69
W
E l
E l
E l
X
S I
4/
l
f f l z z
N a 2J/a c e g ły
55 L
N a 1'/ , c e g ły
N a 2 c e g ły
X) W
i
i J
*
X X
II II II i n □ □
X ]
N a 3 c e g ły N a V ! i ce g ły
9 7
£3 es
■ V
eS es eS es
es g» [
es
_ i____N a 4 c e g ły
/ / /
F
_=— —
y
es es es es es es es
§ 6 Ilość m aterjałów w sklepieniach zwykłych, kolebkowych różnej grubości.
G r u b o ś ć s k le p i e n ia
w c e g ła c h J e d n o s t k a
. I lo ś ć s z tu k c e g ie ł I lo ś ć li tr ó w z a p r a w y
T e o r e ty c z n ie
S t r a t y
O g ó łe m T e o r e ty c z n ie
S t r a t y
O g ó łe m
o/o s z t. •/o l i t r .
v 4 i m 2 25 10 3 28 8 .3 0 3 i i
i m 3 416 10 42 458 123 30 37 160
*/* i m 2 49 10 5 54 27 20 6 33
i m 3 376 10 38 414 207 20 41 248
1 i m 2 98 10 10 108 65 15 10 75
i m* 360 10 36 396 235 15 35 270
i y 2 i m 2 147 10 15 162 101 10 10 111
i m 3 358 10 36 894 246 10 25 271
2 i m 2 196 10 20 216 138 10 14 152
i m 3 356 10 36 892 251 10 25 276
1 7 2 RO ZD ZIA Ł X U I. MURY Z CEG ŁY .
§ 7. Ilość m aterjałów w sklepieniach złożonych
(k rz y ż o w y c h , żag lo w y ch , k o p u la s ty c h , yv lu n etac h , a r k a d a c h i m u r a c h o p o w ie r z c h n i lu k o w e j, złożonej).
G ru b o ś ć s k le p i e n ia w c e g ła c h :
J e d n o s t k a
Jlo ś ć s z tu k c e g ie ł il o ś ć l i t r ó w z a p r a w y
T e o r e
ty c z n ie
S t r a t y
O g ó łe m T e o r e - ty c z n ie
S t r a t y
O g ó łe m
% s z t. p/° l i t r .
1 / 1 m- 25 15
H
4 29 8
1
35 3 u
1 m 3 416 15 63 479 123 35 43 166
1 1 m- 49 15 8 57 27 25 7 34
1 m 3 376 15 57 433 207 25 52 259
i 1 m- 98 15 15 113 65 20 13 78
1 m 3 390 15 54 414 235 20 47' 282
1' 2 1 m 2 147 15 22 169 101 15 15 116
1 m 3 358 15 54 412 246 15 37 283
2 1 m 2 196 15 30 226 138 15 21 159
1 m 3 356 15 53 409 251 15 38 289
U waga. Ilości m a t e r ja łó w w tab licac h §§ 6 i 7 z o s ta ły p o d a n e dla r z e c z y wi st ej p o w ie rz c h n i sk lepień, m ierz o n ej w e d ł u g p o w ie r z c h n i sz a lo w a n ia (czyli rz ecz y w istej dolnej pow ierzch n i s k le p ie n ia w ś w ietle m u r ó w ) b e z d o licza n ia n a opory.
§ 8. Ciężar 1 m 3 materjałów.
C egły . . . ■ ... około 1800 k g Z a p r a w y w a p ie n n e j m o k r e j ... „ 1800 „
'/2 c e m e n to w e j m o k r e j 1900 „
C e m e n to w e j m o k r e j ... 2000 J e d n a s z t u k a cegły n o rm a ln e j w a ż y ... „ 3,8 J e d n a szt. d z iu ra w k i o w y m ia ra c h n o r m a l n y c h „ 2,8
C ię ż a r 1 m 3 m u r u m o k r e g o z c e g ły p e łn e j:
W Y S Z C Z E G Ó L N I E N I E
i
c e g ie ł z a p r a w y kg c e g ie ł i z a p r a w y k g k g w a p n o
ł*'8
c e n i. c e m e n t w a p n oł/2
c e m . c e m e n tC ię ż a r 1 rn 3 g o to w e g o m u r u . . . C ię ż a r m a t e r ja łó w p o t r z e b n y c h do w y
k o n a n ia 1 m 3 m u r u :
1350 450 475 500 1S00 1825 1850
a) m u r u z w y k ł e g o ... . . 1417 473 499 525 1890 1916 1942 b) s k le p ie ń z w y k ły c h ( k o le b k o w y c h ) . . 1485 495 522 550 1980 2007 2035
c) sk lep ień złożonych . . . 1552 518 546 575 2070 2098 2127
C ię ż a r 1 m 3 m u r u m o k r e g o z d z iu ra w k i:
WYSZCZEGÓLNI ENI E c e g i e ł zapraw y*' k » c e g ie ł i z a p r a w y k g k g w ap no */a ce m . c e m e n t
.. .
w a p no V* c e m . c e m e n t
C i ę ż a r 1 m 3 g o to w e g o m u r u ...
C ię ż a r m a t e r ja łó w p o t r z e b n y c h do w y ko n a n ia 1 m 3 m u r u :
1000 450 475 500 1450 U75! 1500
a) m u r u z w y k ł e g o ... 1050 473 499 525 1523 1549 1575 b) s k le p ie ń z w y k ły c h ( k o le b k o w y c h ) . . 1100 495 522 550 1595 1622 1650 c) s k le p ie ń z ł o ż o n y c h ... 1150 518 546 575 166S 1696! 1725
. i
D Z IA Ł 11.