Rodzaje i budowa zgrzewarek

480. Na czym polega zgrzewanie elektryczne oporowe?

Zgrzewanie elektryczne oporowe polega na ł¹czeniu metali w wyniku przepływu pr¹du elektrycznego o dużej gêstości i działania siły na zgrzewane elementy w miejscu przepływu pr¹du.

Wskutek oporu elektrycznego w miejscu styczności materiały nagrzewaj¹ siê (ciepło Joule'a) do odpowiedniej temperatury zależnej od rodzaju ł¹czonych materiałów. Wywieraj¹c nacisk na tak rozgrzane materiały uzyskuje siê poł¹czenie (bez użycia dodatkowego spoiwa).

481. Z jakich zespołów składa się zgrzewarka?

Zgrzewarka składa siê z nastêpuj¹cych zespołów:

• transformatora dostarczaj¹cego pr¹d o dużym natêżeniu i niskim napiêciu (2,5-5-15) V,

• elektronicznego urz¹dzenia steruj¹cego,

• urz¹dzeń mechanicznych, pneumatycznych, hydraulicz-nych spełniaj¹ce różne funkcje miêdzy innymi służ¹ce do uchwycenia elektrod oraz ich dociśniêcie w odpowiednim momencie.

Uproszczony schemat obwodu zgrzewarki przedstawiono na rys. 4.62.

Rys. 4.62. Uproszczony schemat obwodu zgrzewarki.

280

482. Jaki jest podział zgrzewarek według rodzaju wykonywanych złączy?

Zgrzewarki dzielimy według rodzaju wykonywanych zł¹czy na:

• doczołowe,

• punktowe,

• liniowe.

4 . 9 . 3 . Eksploatacja spawarek i zgrzewarek 4.9.3.1. Zagadnienia ogólne

483. Kiedy urządzenie spawalnicze (spawarka lub zgrzewarka) może być przyjęte do eks-ploatacji?

Urz¹dzenie spawalnicze nowe lub po remoncie może być przyjête do eksploatacji po stwierdzeniu pozytywnych badań przepro-wadzonych w zakresie ustalonym w pkt. 4.9.4.

484. W jaki sposób powinny być łączone przewody spawalnicze powrotne?

Przewody spawalnicze powrotne powinny być ł¹czone bezpo-średnio z przedmiotem spawanym.

485. W jaki sposób należy zabezpieczać przewody zasilające urządzenia oraz przewody spawalnicze przed uszkodzeniem mechanicznym?

Przewody zasilaj¹ce oraz spawalnicze powinny być zabezpie-czone przed uszkodzeniami mechanicznymi w nastêpuj¹cy sposób:

• prowadzić je tras¹ wykluczaj¹c¹ możliwość uszkodzeń przez ruch urz¹dzeń transportowych,

• zawiesić je na odpowiednich stojakach przenośnych,

• zabezpieczyć odpowiednimi osłonami.

486. Gdzie nie wolno używać spawarek transformatorowych?

Spawarek transformatorowych nie wolno używać do spawania rêcznego w pomieszczeniach ciasnych oraz na podłożu przewodz¹cym pr¹d, w szczególności metalowym lub wilgotnym.

281

487. Jakie napisy i oznaczenia powinny być umieszczone na urządzeniach spawalniczych?

Na urz¹dzeniach spawalniczych powinny być umieszczone i utrzymane w stanie czytelnym nastêpuj¹ce napisy i oznaczenia:

• na wszystkich elementach urz¹dzenia spawalniczego -symbole zgodne z dokumentacj¹ techniczno-ruchow¹,

• symbole zacisków ochronnych i wyprowadzeń końców uzwojeń oraz dane na tabliczkach znamionowych,

• napisy na podstawach gniazd bezpiecznikowych, określa-j¹ce wymagane pr¹dy wkładek,

• napisy określaj¹ce funkcje przycisków sterowniczych, przeł¹czników i innych elementach sterowania,

• napisy o stosowanych zabezpieczeniach i wielkość ich na-stawienia.

488. W jakich warunkach powinna odbywać się eksploatacja spawarek?

Eksploatacja spawarek powinna odbywać siê w warunkach uniemożliwiaj¹cych przepływ pr¹du spawania w przewodach neutral-nych i ochronneutral-nych obwodów elektryczneutral-nych zasilaj¹cych spawarki lub inne urz¹dzenia w miejscu ich zainstalowania.

489. Ile powinno wynosić napięcie urządzeń spawalniczych w stanie jałowym?

Napiêcie w stanie jałowym urz¹dzeń spawalniczych nie może przekraczać wartości ustalonych w normach lub warunkach technicz-nych (podane jest w DTR).

490. Jakie powinny być długości i przekroje przewodów spawalniczych?

Długości i przekroje przewodów spawalniczych powinny być dostosowane do znamionowych pr¹dów spawania i zapewniać możli-wie jak najniższe straty energii.

491. Kiedy wolno ponownie uruchomić urządzenie spawalnicze wyłączone samoczynnie przez zabezpieczenie?

Urz¹dzenie spawalnicze wył¹czone samoczynnie przez zabez-pieczenie można ponownie uruchomić po oglêdzinach i stwierdzeniu, że nie wystêpuj¹ objawy świadcz¹ce o uszkodzeniach. W razie

po-wtórnego wył¹czenia urz¹dzenia przez zabezpieczenie, uruchomienie może nast¹pić po usuniêciu przyczyn wył¹czenia.

492. Kiedy urządzenia spawalnicze należy wyłączyć spod napięcia?

Urz¹dzenia spawalnicze należy wył¹czyć spod napiêcia na okres każdej przerwy w pracy trwaj¹cej ponad:

• 5 minut - w czasie rêcznego spawania,

• 10 minut - w razie spawania lub zgrzewania automatycz-nego.

493. Kiedy pracę urządzeń spawalniczych należy wstrzymać?

Pracê urz¹dzeń spawalniczych należy wstrzymać w razie za-grożenia bezpieczeństwa obsługi lub otoczenia oraz w razie stwierdze-nia uszkodzestwierdze-nia, a w szczególności:

• nadmiernego nagrzewania siê poszczególnych czêści urz¹-dzenia,

• wzrostu temperatury czynnika chłodz¹cego,

• pojawieniu siê dymu, ognia lub zapachu spalonej izolacji,

• nadmiernych drgań i nadmiernego poziomu hałasu,

• uszkodzenia instalacji wodnej lub pneumatycznej,

• uszkodzenia układów sterowania i automatycznej regulacji napiêcia i pr¹du.

494. Na podstawie czego oceniamy stan techniczny urządzeń spawalniczych i ich zdolność do pracy?

Stan techniczny urz¹dzeń spawalniczych i ich zdolność do pra-cy określamy na podstawie oglêdzin i przegl¹dów przeprowadzanych okresowo.

4.9.3.2. Oględziny i przeglądy

495. W jakich terminach przeprowadza się oględziny urządzeń spawalniczych?

Oglêdziny, urz¹dzeń spawalniczych należy przeprowadzać w czasie ruchu i w czasie postoju w zakresie i terminach ustalonych w instrukcji eksploatacji, jednak nie rzadziej niż raz na kwartał.

496. Jakie czynności wchodzą w zakres oględzin w czasie ruchu?

Przy przeprowadzaniu oglêdzin w czasie ruchu urz¹dzenia spawalniczego należy sprawdzić w szczególności stan:

• zabezpieczeń, regulatorów i ł¹czników,

• poł¹czeń mechanicznych i elektrycznych,

• ochrony przeciwporażeniowej i przeciwpożarowej,

• przewodów spawalniczych,

• działania przyrz¹dów pomiarowych, urz¹dzeń sterowania i sygnalizacji,

• nagrzania obudowy i łożysk oraz poziomu hałasu i drgań,

• układów chłodzenia,

• pomieszczeń, w których pracuj¹ urz¹dzenia spawalnicze,

• czystości urz¹dzeń spawalniczych.

W razie stwierdzenia w czasie oglêdzin nieprawidłowości na-leży wykonać zabiegi konserwacyjne lub przekazać urz¹dzenie spa-walnicze do remontu.

497. W jakich terminach przeprowadza się przeglądy urządzeń spawalniczych?

Przegl¹dy urz¹dzeń spawalniczych należy przeprowadzać po uprzednim wył¹czeniu ich spod napiêcia, w terminach ustalonych w dokumentacji fabrycznej, lecz nie rzadziej niż raz w roku.

498. Jakie czynności wchodzą w zakres przeglądu?

Przegl¹dy powinny obejmować w szczególności:

• szczegółowe oglêdziny,

• czynności konserwacyjne w zakresie zgodnym z doku-mentacj¹ fabryczn¹,

• badania stanu technicznego w zakresie ustalonym w pkt. 4.9.4.,

• sprawdzenie stanu technicznego i przeprowadzenie oceny skuteczności ochrony przeciwporażeniowej,

• sprawdzenie stanu łożysk, napêdów i pr¹dnic,

• wymianê zużytych czêści i usuniêcie zauważonych uszkodzeń,

• stwierdzenie zadowalaj¹cych wyników ruchu próbnego.

284

499. Co należy sprawdzić w czasie ruchu próbnego urządzenia spawalniczego?

W czasie ruchu próbnego urz¹dzenia spawalniczego należy .prawdzie w szczególności:

• prawidłowość działania zaworów i regulacji układu chło-dzenia i układu pneumatycznego,

• prawidłowość działania automatycznego sterowania prac¹ urz¹dzeń spawalniczych,

• stan i prawidłowość ustawienia elektrod,

• czas poszczególnych faz zgrzewania docisku i przerwy,

• działanie przeł¹cznika dla ustalenia zgrzewania poje-dynczego lub ci¹głego.

Wyniki przegl¹dów i zakresy wykonanych czynności konser-wacyjno-remontowych należy odnotować w dokumentacji eksploata-cyjnej urz¹dzenia spawalniczego.

500. Kiedy wyniki pomiarów wykonane w czasie eksploatacji urządzeń spawalniczych należy uznać za zadowalające?

Wyniki pomiarów wykonane w czasie eksploatacji urz¹dzeń spawalniczych należy uznać za zadowalaj¹ce, jeżeli:

• odpowiadaj¹ wymaganiom ustalonym w pkt. 4.9.4,

• wartości rezystancji izolacji uzwojeń napêdów elektrycz-nych urz¹dzeń spawalniczych odpowiadaj¹ wymaganiom ustalonym w szczegółowych zasadach eksploatacji elek-trycznych urz¹dzeń napêdowych,

• rezystancja izolacji urz¹dzeń spawalniczych w pomieszcze-niach o dużej wilgotności wynosi nie mniej niż 0,5 MO.

285