Swoboda wyboru miejsca realizacji inwestycji nie ma charakteru absolutnego. Jest on ograniczony przepisami prawa zawartymi w ustawie Prawo budowlane oraz prze-pisami szczególnymi. Miejscem realizacji inwestycji jest wyłącznie teren, na którym moż-na wykomoż-nać konkretne zamierzenie budowlane zgodnie z prawem. Na wybór tego miejsca mają wpływ normy regulujące zagospodarowanie przestrzenne oraz usytuowanie rzenia budowlanego, które wyłączają lub ograniczają możliwość wykonania tego zamie-rzenia na danym terenie463.
Teren nie może być miejscem realizacji inwestycji, gdy przepisy prawa wyłączają wykonanie konkretnego zamierzenia budowlanego. Do takich regulacji należą m.in.: prze-pisy wprowadzające szczególny reżim prawny na obszarze specjalnym lub przeprze-pisy wy-znaczające ład przestrzenny. Ograniczenie realizacji zamierzenia budowlanego ma miej-sce, gdy inwestor może wykonać takie zamierzenie, ale z uwzględnieniem warunków określonych w prawie. Normami wprowadzającymi ograniczenia są regulacje dotyczące m.in.: usytuowania zamierzenia budowlanego oraz ładu przestrzennego.
461 Art. 47 p.b.
462 Na urządzenia zaplecza budowy składają się m.in.: obiekty wielokrotnego użytku (np. kontenery, przenośne ogrodzenia placu budowy); obiekty zaplecza nieruchomego przeznaczone do likwidacji po zakończeniu inwestycji (np. wiaty, zadaszenia); elementy tzw. zaplecza ruchomego (np. stojaki lam-powe, agregaty). Z. Kowalczyk, J. Zabielski, Kosztorysowanie i normowanie w budownictwie, War-szawa 2010, s. 205.
463 Zakazy i ograniczenia wyboru miejsca realizacji inwestycji służą ochronie interesu publicznego oraz interesu prawnego osób trzecich.
Znaczenie ładu przestrzennego dla wyboru miejsca 4.1.
realizacji inwestycji
Swoboda wyboru miejsca realizacji inwestycji jest ograniczona przepisami praw-nymi określającymi ład przestrzenny, którego zamierzenie budowlane nie może naru-szać. Organy gminy kształtują ład przestrzenny za pomocą miejscowego planu zagospo-darowania przestrzennego464 oraz decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Zakaz naruszania ładu przestrzennego dotyczy zamierzenia budowlanego reali-zowanego m.in. na podstawie pozwolenia budowlanego465 oraz zgłoszenia budowy466. Należy zauważyć, że zgodność zamierzenia budowlanego z ładem przestrzennym wa-runkuje także legalizację robót budowlanych lub obiektu budowlanego467.
Inwestor może zatem wybrać miejsce realizacji inwestycji na terenie, na którym zamierzenie budowlane będzie zgodne z ładem przestrzennym. Zgodnie z art. 2 pkt 1 u.p.z.p., ładem przestrzennym jest takie ukształtowanie przestrzeni, które tworzy harmo-nijną całość oraz uwzględnia w uporządkowanych relacjach wszelkie uwarunkowania i wymagania funkcjonalne, społeczno-gospodarcze, środowiskowe, kulturowe oraz kompozycyjno-estetyczne. Pomimo definicji legalnej, pojęcie ładu przestrzennego ma
464 Wyrok WSA w Krakowie z dnia 18 września 2008 r., II SA/Kr 561/07, Lex nr 515291.
465 Zamierzenie budowlane, które jest wykonywane na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę, po-winno być zgodne z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Zgodnie z art. 35 ust. 1 in principio p.b., organ administracji architektoniczno-budowlanej, przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego, powinien sprawdzić zgodność projektu budowlanego z usta-leniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Należy podkreślić, że istotne odstąpienia od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę obejmują m.in. odstąpienia dotyczące ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (art. 36a ust. 5 pkt 7 in principio p.b.). Takie istotne odstąpienia są dopusz-czalne jedynie po uzyskaniu decyzji o zmianie pozwolenia na budowę (art. 36a ust. 1 p.b.).
466 Zgodnie z art. 30 ust. 6 pkt 2 p.b., organ administracji architektoniczno-budowlanej wnosi sprzeciw od zgłoszenia budowy, jeżeli budowa lub wykonywanie robót budowlanych objętych zgłoszeniem narusza ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie z art. 30 ust. 7
in principio p.b., organ administracji architektoniczno-budowlanej może nałożyć w drodze decyzji, która stanowi sprzeciw od zgłoszenia budowy, obowiązek uzyskania pozwolenia na wykonanie okre-ślonego obiektu lub robót budowlanych objętych obowiązkiem zgłoszenia, jeżeli ich realizacja może naruszać ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
467 Zgodnie z art. 49 ust. 1 pkt 1 p.b. organ nadzoru budowlanego, przed wydaniem decyzji w sprawie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na wznowienie robót budowlanych, bada zgodność projektu zagospodarowania działki lub terenu z przepisami o planowaniu i zagospoda-rowaniu przestrzennym, a w szczególności z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zago-spodarowania przestrzennego. Zgodnie z art. 49b ust. 4 w zw. z art. 49b ust. 2 pkt 3 p.b., organ nad-zoru budowlanego wydaje postanowienie w sprawie ustalenia wysokości opłaty legalizacyjnej, które legalizuje samowolę budowlaną, jeżeli inwestor przedłoży organowi m.in. zaświadczenie wójta, bur-mistrza albo prezydenta miasta o zgodności budowy z ustaleniami obowiązującego miejscowego pla-nu zagospodarowania przestrzennego albo ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodaro-wania terenu, w przypadku braku obowiązującego planu zagospodarozagospodaro-wania przestrzennego.
charakter niedookreślony, ze względu niejednoznaczność jego elementów468. Do zbada-nia pojęcia ładu przestrzennego konieczne jest odwołanie się do poszczególnych ele-mentów definicji legalnej, poprzez ustalenie wymagań zawartych m.in. w u.p.z.p.469 Nor-my prawne wyrażone w u.p.z.p., które określają ład przestrzenny, obejmują niektóre regulacje dotyczące miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego470.
Organy gminy nie mają pełnej swobody w kształtowaniu ładu przestrzennego. Na kształt takiego ładu może mieć wpływ aktualny stan zagospodarowania i zabudowy terenu. Zdaniem WSA w Gdańsku, wyrażonym w wyroku z dnia 22 grudnia 2008 r., ograniczenie swobody tworzenia ładu przestrzennego może mieć miejsce w wyjątko-wych przypadkach, w celu ochrony szczególnych wartości o charakterze zabytkowym lub architektonicznym określonego kompleksu zabudowy471. Kolejne ograniczenie w kształtowaniu ładu przestrzennego jest związane z zasadą dobrego sąsiedztwa, zgod-nie z którą decyzja o warunkach zabudowy powinna odpowiadać istzgod-niejącej zabudowie na określonym terenie472. W myśl tej zasady planowane zamierzenie budowlane powin-no być zgodne z aktualnym stanem zagospodarowania i zabudowy terenu473.
Ograniczenia realizacji zamierzenia budowlanego, które wynikają z ładu prze-strzennego obowiązującego na określonym terenie, mogą być zróżnicowane dla po-szczególnych rodzajów zamierzeń budowlanych. Inwestycje celu publicznego mogą być realizowane pomimo, że nie są dostosowane do aktualnego stanu zagospodarowania
468 K. Jaroszyński, Z. Niewiadomski, A. Szmyt, Ł. Złakowski, Planowanie i zagospodarowanie
prze-strzenne. Komentarz, Warszawa 2011, s. 10‒11.
469 Zob. Z. Niewiadomski, Planowanie przestrzenne. Zarys systemu. Warszawa 2003, s. 37; zob. wyrok NSA w Warszawie z dnia 13 września 2007 r., II OSK 423/07, Lex nr 384353.
470 Do tych regulacji należy obowiązek określenia: wymagań wynikających z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych (art. 15 ust. 2 pkt 5 u.p.z.p.); zasad kształtowania zabudowy oraz wskaźników zagospodarowania terenu (art. 15 ust. 2 pkt 6 u.p.z.p.); maksymalnej i minimalnej intensywności za-budowy jako wskaźnika powierzchni całkowitej zaza-budowy w odniesieniu do powierzchni działki bu-dowlanej (art. 15 ust. 2 pkt 6 u.p.z.p.); minimalnego udziału procentowego powierzchni biologicznie czynnej w odniesieniu do powierzchni działki budowlanej (art. 15 ust. 2 pkt 6 u.p.z.p.); maksymalnej wysokości zabudowy (art. 15 ust. 2 pkt 6 u.p.z.p.); minimalnej liczby miejsc do parkowania i sposobu ich realizacji (art. 15 ust. 2 pkt 6 u.p.z.p.); linii zabudowy i gabarytów obiektów (art. 15 ust. 2 pkt 6 u.p.z.p.); szczegółowych warunków zagospodarowania terenów oraz ograniczenia w ich użytkowa-niu, w tym zakazu zabudowy (art. 15 ust. 2 pkt 9 u.p.z.p.); sposobu i terminu tymczasowego zagospo-darowania, urządzania i użytkowania terenów (art. 15 ust. 2 pkt 11 u.p.z.p.).
471 Wyrok WSA w Gdańsku z dnia 22 grudnia 2008 r., II SA/Gd 559/07, Lex nr 569954.
472 Wyrok NSA z dnia 16 lutego 2010 r. II OSK 1862/08, Lex nr 597414; wyrok NSA w Warszawie z dnia 7 kwietnia 2009 r., II OSK 503/08, Lex nr 562895; zob. też K. Jaroszyński, Z. Niewiadomski, A. Szmyt, Ł. Złakowski, Planowanie i zagospodarowanie…, s. 508‒509.
473 W myśl art. 61 ust. 1 pkt 1 u.p.z.p., wydanie decyzji o warunkach zabudowy jest możliwe, jeżeli co najmniej jedna działka sąsiednia, dostępna z tej samej drogi publicznej, jest zabudowana w sposób pozwalający na określenie wymagań dotyczących nowej zabudowy w zakresie kontynuacji funkcji, parametrów, cech i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym ga-barytów i formy architektonicznej obiektów budowlanych, linii zabudowy oraz intensywności wyko-rzystania terenu.
oraz zabudowy. Zamierzenie budowlane, dla którego realizacji wymagana jest decyzja o wa-runkach zabudowy, powinno natomiast odpowiadać już istniejącej zabudowie474.
Ład przestrzenny określa przeznaczenie terenu wyodrębnionego liniami rozgrani-czającymi475. Wyodrębniają one taki teren w sposób stały, ponieważ są określone w miej-scowym planie zagospodarowania przestrzennego476. Przesunięcie tych linii jest możli-we jedynie w trybie zmiany miejscomożli-wego planu zagospodarowania przestrzennego. Miejscem realizacji inwestycji może być obszar znajdujący się w granicach terenu wy-odrębnionego za pomocą linii rozgraniczających, a także obszar przedzielony taką linią. Miejsce realizacji inwestycji stanowi obszar przedzielony linią rozgraniczającą wyłącz-nie, jeżeli na całej powierzchni tego obszaru przeznaczenie terenu odpowiada rodzajowi planowanego zamierzenia budowlanego. Należy zauważyć, że teren wyodrębniony li-niami rozgraniczającymi może mieć mieszane przeznaczenie, w tym częściowo zbieżne z przeznaczeniem sąsiedniego terenu. Inwestor może wyznaczyć miejsce realizacji in-westycji obejmujące sąsiadujące nieruchomości, jeżeli ich przeznaczenie jest częściowo zbieżne, w zakresie odpowiadającym rodzajowi planowanego zamierzenia go. Jedynie w takim przypadku jest możliwa realizacja takiego zamierzenia budowlane-go pomimo linii rozgraniczającej.
Znaczenie reżimu prawnego obowiązującego na terenie obszaru 4.2.
specjalnego dla wyboru miejsca realizacji inwestycji
Na wybór miejsca realizacji inwestycji może mieć wpływ szczególny reżim praw-ny obowiązujący na dapraw-nym terenie. Może to uniemożliwiać lub ograniczać realizację zamierzenia budowlanego, jeżeli nieruchomość gruntowa, na której ma być wykonane takie zamierzenie budowlane, jest położona na obszarze specjalnym.
Obszar specjalny stanowi wyodrębniony przestrzennie teren, na którym obowiązu-je szczególny reżim prawny, związany z zabezpieczeniem wykonania priorytetowych zadań publicznych477. Obszar ten zostaje ustanowiony dla ochrony zadań publicznych, których podjęcie i wykonywanie możliwe jest jedynie w określonych warunkach prze-strzennych. Teren obszaru specjalnego jest wyznaczony z uwzględnieniem m.in. warun-ków przyrodniczo-geologicznych478. Wyodrębnienie ma obiektywny charakter, ponie-waż obszar jest wyznaczony ze względu na cechy terenu. Celem szczególnego reżimu
474 Wyrok NSA z dnia 16 lutego 2010 r. II OSK 1862/08, Lex nr 597414.
475 Linie rozgraniczające wyodrębniają teren ze względu na jego przeznaczenie oraz zasady zagospoda-rowania (art. 15 ust. 2 pkt 1 u.p.z.p).
476 Art. 15 ust. 2 pkt 1 u.p.z.p.
477 A. Wasilewski, Obszar górniczy (Zagadnienia prawne), Warszawa 1969, s. 110‒111. Zob. też T. Ku-rowska, Koncepcja obszaru specjalnego a ochrona środowiska naturalnego, [w:] K. Podgórski (red.),
Zagadnienia prawne ochrony środowiska, Katowice 1981, s. 134.
prawnego obowiązującego na obszarze specjalnym jest ułatwienie lub umożliwienie wykonywania priorytetowych zadań publicznych479.
Wyznaczenie takiego obszaru ma miejsce, gdy prowadzenie działań określonego typu jest ważniejsze od innego rodzaju działalności lub przedsięwzięć na danym terenie, a jedno-cześnie ze względu na charakter obu typów działań konieczne jest wprowadzenie ograni-czeń. Pewne rodzaje działań nie mogą być podjęte równocześnie w sposób efektywny w tym samym miejscu480. Do takiego rodzaju działalności należy m.in. realizacja zamierzenia bu-dowlanego. Prace przygotowawcze, roboty budowlane lub użytkowanie obiektu budowlane-go mogą utrudniać wykonywanie innych zadań publicznych, takich jak: ochrona środowiska lub zapewnienie bezpieczeństwa. Jeżeli takie zadania publiczne okażą się ważniejsze wobec zasady wolności budowlanej, szczególny reżim prawny obowiązujący na obszarze specjal-nym może ograniczyć lub zakazać realizacji zamierzenia budowlanego.
Reżim prawny obszarów specjalnych ma charakter zróżnicowany ze względu na roz-maitość celów, dla których realizacji ten obszar ustanowiono481. Reżim należy zatem badać dla każdego typu obszaru z osobna. Regulacje związane z obszarem specjalnym mogą wprowadzać nakazy, zakazy lub inne ograniczenia prawne482. Szczególne normy prawne, właściwe dla obszaru specjalnego, mogą wpływać na sytuację inwestora poprzez wprowa-dzenie ograniczeń lub zakazu prowadzenia działań inwestycyjnych w miejscu realizacji inwestycji położonej na tym obszarze. Jeżeli nieruchomość jest położona na obszarze spe-cjalnym, realizacja zamierzenia budowlanego może być niemożliwa lub ograniczona. Szczególny reżim prawny może wprowadzać pełny lub częściowy zakaz realizacji zamie-rzenia budowlanego. Pełny zakaz ma miejsce, gdy na terenie nieruchomości nie może powstać żaden obiekt budowlany483. Ustanowienie pełnego zakazu oznacza, że nierucho-mość nie może stanowić miejsca realizacji inwestycji. Częściowy zakaz realizacji zamie-rzenia budowlanego dotyczy jedynie określonego rodzaju obiektów budowlanych484.
479 Tamże, s. 111. Zob. też J. Boć, Obywatel wobec ingerencji współczesnej administracji, Wrocław 1985, s. 103; M. Ofiarska, Obszar specjalny, [w:] J. Sługocki (red.), Prawo administracyjne materialne.
Wybrane zagadnienia, Bydgoszcz 2005, s. 240.
480 M. Kulesza, Obszar specjalny jako prawny instrument ochrony i kształtowania środowiska
naturalne-go, „Studia Iuridica” 1974, nr 2, s. 62.
481 T. Kurowska, Obszar specjalny jako postać ingerencji administracji w sferę uprawnień właściciela
nieruchomości gruntowej, „Studia Iuridica Silesiana” 1979, nr 6, s. 46.
482 J. Boć, E. Samborska-Boć, Podstawowe instytucje prawnej ochrony środowiska, [w:] J. Boć (red.),
Ochrona środowiska, Wrocław 2008, s. 301.
483 Zgodnie z art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 1651 ze zm.), w parkach narodowych oraz w rezerwatach przyrody zabrania się budo-wy lub przebudobudo-wy obiektów budowlanych i urządzeń technicznych, z budo-wyjątkiem obiektów i urzą-dzeń służących celom parku narodowego albo rezerwatu przyrody.
484 Przykładem częściowego zakazu realizacji zamierzenia budowlanego jest obszar ograniczonego użyt-kowania związanego z obiektem jądrowym, na którym obowiązuje zakaz wznoszenia budynków mieszkalnych, budynków zamieszkania zbiorowego lub budynków użyteczności publicznej (art. 36g ust. 1 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r., Prawo atomowe, t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 1512 ze zm.).
Szczególny reżim prawny może wprowadzać ograniczenia niezbędne dla zabezpie-czenia wykonania priorytetowych zadań publicznych, dla których obszar specjalny zo-stał utworzony. Zakres ograniczeń inwestora jest zatem proporcjonalny do rodzaju zadań publicznych485. Zasada proporcjonalności ma zastosowanie także co do wykładni norm nych obowiązujących jedynie na danym obszarze. Zdaniem A. Wasilewskiego, normy praw-ne obowiązujące w obszarze specjalnym stanowią normy szczególpraw-ne wobec pozostałych powszechnie obowiązujących norm prawnych. Tym samym, nie można norm prawnych, tworzących reżim prawny takiego obszaru, interpretować rozszerzająco486.
Obszar specjalny może zostać ustanowiony przez przepisy szczególne lub miejsco-wy plan zagospodarowania przestrzennego. Przepisy szczególne tworzą obszary specjal-ne, gdy wyodrębniają teren oraz wprowadzają na nim szczególny reżim prawny. Do takich przepisów szczególnych należą m.in. regulacje dotyczące parku narodowego.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego tworzy obszar specjalny, gdy inna regulacja prawna nie wyodrębnia konkretnego terenu, na którym ma obowią-zywać szczególny reżim prawny. Zgodnie z art. 15 ust. 1 u.p.z.p., projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego należy sporządzić zgodnie z przepisami szcze-gólnymi, odnoszącymi się do obszaru objętego planem. Takie przepisy szczególne mogą pozostawiać organom gminy kompetencję do ustanowienia reżimu prawnego, który bę-dzie odpowiadał specyfice danego terenu. Do obszarów specjalnych tworzonych przez miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego należą m.in. tereny służące organizacji imprez masowych487. Tereny te są wyodrębnione w celu zabezpieczenia priorytetowego zadania publicznego w postaci zapewnienia bezpieczeństwa imprez masowych o charak-terze rozrywkowym, artystycznym lub sportowym488. Realizacja takiego zadania publicz-nego jest możliwa, gdy zostaną wprowadzone szczególne ograniczenia.
Znaczenie usytuowania inwestycji dla wyboru miejsca 4.3.
realizacji inwestycji
Miejsce realizacji inwestycji jest nieruchomością gruntową, na której można wyko-nać konkretne zamierzenie budowlane. Nieruchomość ta powinna mieć odpowiednią powierzchnię i kształt właściwe dla konkretnego zamierzenia budowlanego. Nierucho-mość gruntowa może mieć zatem odpowiednią powierzchnię i kształt dla jednego za-mierzenia budowlanego, a dla kolejnego może być nieodpowiednia. Na zamierzenie budowlane może składać się jeden lub wiele obiektów budowlanych, o różnym
usytu-485 Zob. więcej: A. Wasilewski, Obszar górniczy …, s. 112.
486 Tamże, s. 113.
487 Art. 15 ust. 3 pkt 5 u.p.z.p.
488 Takie zadania publiczne mają na celu realizację interesu publicznego – rozumianego zgodnie z treścią art. 2 pkt 4 u.p.z.p.
owaniu oraz wielkości. Konkretne zamierzenie budowlane może zostać zrealizowane, jeżeli usytuowanie oraz rozmiar obiektów budowlanych wchodzących w skład tego za-mierzenia budowlanego są zgodne z przepisami prawa.
Usytuowanie oraz rozmiar stanowią dwie ściśle związane ze sobą cechy obiektu budowlanego, istotne przy ocenie, czy nieruchomość gruntowa ma odpowiednią po-wierzchnię i kształt. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 8 p.b., obiekt budowlany wraz ze związa-nymi z nim urządzeniami budowlazwiąza-nymi powinien być odpowiednio usytuowany na działce budowlanej489. Obiekt budowlany powinien spełniać warunki zawarte w przepi-sach szczególnych, które określają m.in. minimalną odległość od innych obiektów bu-dowlanych lub sąsiedniej działki budowlanej. Kolejną normą prawną określającą odpo-wiednią powierzchnię i kształt nieruchomości gruntowej jest norma zawarta w art. 5 ust. 1 pkt 9 p.b., zgodnie z którą użytkowanie, projektowanie oraz budowa obiektu budow-lanego wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi powinna zapewniać po-szanowanie występujących w obszarze oddziaływania obiektu uzasadnionych interesów osób trzecich, w tym zapewnienie dostępu do drogi publicznej.
Właściwe usytuowanie obiektu budowlanego na działce budowlanej oznacza jego położenie w minimalnej odległości od innych obiektów budowlanych lub sąsiedniej działki budowlanej490. Minimalna odległość oznacza, że obiekt budowlany musi być usytuowany w odległości nie mniejszej niż określana w przepisach prawnych. Koniecz-ność zapewnienia minimalnej odległości ma służyć ograniczeniu negatywnego wpływu wykonywanego obiektu budowlanego na inne obiekty budowlane lub sąsiednie działki budowlane, lub ograniczeniu negatywnego wpływu innego obiektu budowanego na wy-konywany obiekt budowlany.
Dla poszczególnych rodzajów obiektów budowlanych zostały różnie określone mi-nimalne odległości, w sposób odpowiadający ich specyfice. Dla niektórych obiektów budowlanych określono bardzo precyzyjnie minimalne odległości. Zgodnie z § 12 pkt 1 r.w.t.b.491, budynek powinien być usytuowany w odległości od granicy z sąsiednią działką budowlaną nie mniejszej niż 4 m − w przypadku budynku zwróconego ścianą z otworami okiennymi lub drzwiowymi w stronę tej granicy, 3 m − w przypadku budynku zwróconego
489 Zgodnie z art. 2 ust. 12 u.p.z.p., działką budowlaną jest nieruchomość gruntowa lub działka gruntu, której wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie w urządzenia in-frastruktury technicznej spełniają wymogi realizacji obiektów budowlanych wynikające z odrębnych przepisów i aktów prawa miejscowego. Należy odróżnić pojęcie działki budowlanej od pojęcia miej-sca realizacji inwestycji. Zgodnie z podaną wyżej definicją legalną, działką budowlaną jest teren, na którym inwestor może realizować zamierzenie budowlane. Miejscem realizacji inwestycji jest teren, na którym realizowana jest konkretna inwestycja.
490 Minimalna odległość od innych obiektów budowlanych lub sąsiedniej działki budowlanej będzie da-lej w niniejszym opracowaniu nazywana minimalną odległością.
491 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicz-nych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U., Nr 75, poz. 690 ze zm.).
ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych w stronę tej granicy. Minimalna odległość dla niektórych rodzajów obiektów budowlanych jest określona za pomocą odesłań do norm wiedzy, takich jak względy techniczne, wymogi bezpieczeństwa492 oraz nieko-rzystne oddziaływanie eksploatacji górniczej493 lub za pomocą pojęć niedookreślonych, do których należą walory krajobrazowe terenu494. Odesłania do norm wiedzy należą do przepisów odsyłających pozasystemowo495. Odesłania takie, w tym także odesłania do reguł technicznych, mają miejsce, gdy ustawodawca nie chce wprowadzać ich w sposób bezpośredni do tekstu prawnego, a jednocześnie chce zabezpieczyć prawnie ich prze-strzeganie496. Reguły techniczne ze względu na rozwój nauk technicznych są zmienne. Optymalną metodą jest więc odesłanie do nich za pomocą przepisów odsyłających poza-systemowo, ponieważ takie uwzględnia ono aktualny stan nauk technicznych497. Okre-ślenie minimalnej odległość za pomocą przepisów odsyłających pozasystemowo zapew-nia zminimalizowanie negatywnego wpływu obiektu budowlanego z uwzględnieniem aktualnych reguł technicznych. Minimalna odległość jest wyznaczana także za pomocą pojęć niedookreślonych. Nie zawsze jest bowiem możliwe precyzyjne określenie mini-malnej odległości lub odwołanie się do norm wiedzy. Ze względu na specyfikę terenu konieczne jest odwołanie się do pojęć niedookreślonych, które pozostawiają ocenie or-ganu administracji architektoniczno-budowlanej ustalenie dopuszczalnej minimalnej odległości w konkretnym przypadku498.
Określenie odpowiedniego usytuowania obiektu budowlanego powinno odnosić się także do odrębnych przepisów, wyłączających pewną powierzchnię nieruchomości gruntowej spod możliwości realizacji zamierzenia budowlanego ze względu na interes publiczny lub interes prawny innego podmiotu. Przykładem takiego ograniczenia jest
492 § 9 r.t.o.b.
493 § 7 ust. 2 r.d.o.i.
494 § 2 ust. 2 zd. 2 r.a.p.
495 J. Wróblewski, Przepisy odsyłające, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego” 1964, z. 35, s. 17; J. Supernat, Odesłania i normy pozaprawne stosowane przez administrację publiczną, [w:] J. Boć (red.), Prawo administracyjne, Wrocław 2010, s. 116‒117.
496 J. Wróblewski, Przepisy odsyłające…, s. 18.
497 Tamże, s. 19.
498 Należy zaznaczyć, że w wyniku oceny organu następuje rozstrzygnięcie, czy usytuowanie