Technologie informacyjne i komunikacyjne (TIK) są szeroko wykorzystywane w wielu organizacjach, zarówno zaliczanych do sektora MŚP, jak i w dużych przedsiębiorstwach. Wynika to z faktu, iż TIK pozwalają na nowe sposoby zarządzania organizacjami, w tym przyczyniają się do nowoczesnego przechowywania, przetwarzania, dystrybucji i wy-miany informacji z zainteresowanymi stronami (klientami, kontrahentami, partnerami), jak i wewnątrz organizacji, czyli pomiędzy pracownikami różnego szczebla [Kollberg, Dreyer 2006]. Również Bayo-Moriones, Billon i Lera-Lopez [2013] podkreślają, że TIK mają znaczący wpływ na poprawę komunikacji, która wpływa na osiąganie lepszych wyników przez małe i średnie przedsiębiorstwa. Wykorzystanie TIK w bieżącej działalności przed-siębiorstw prowadzi, zdaniem Ashrafi i Murtaza [2008] nie tylko do cięcia kosztów działal-ności firmy i poprawy jej efektywdziałal-ności, ale również wpływa na poprawę obsługi klientów. Badania potwierdzają, że wykorzystanie nowoczesnych technologii w obrębie informa-tyki wpływa pozytywnie na różnorodne wskaźniki określające rozwój przedsiębiorczości.
177 Na uwagę zasługuje fakt, iż działania wykorzystujące nowoczesne technologie wpływają na wzrost innowacyjności produktów i procesów, jak również wpływają pozytywnie na innowacje organizacyjne [Higón 2012]. Niestety przedsiębiorstwa z sektora MŚP nie są w stanie w pełni wykorzystać potencjału TIK tak jak duże firmy. Wynika to z faktu, że małe i średnie przedsiębiorstwa mają ograniczone zasoby i możliwości technologiczne, jed-nak ze względu na mniej skomplikowaną strukturę, mniejsze przedsiębiorstwa posiadają większą elastyczność i szybciej dostosowują się do na zmiany [Al-Qirim 2004]. Ponadto firmy sektora MŚP charakteryzują się silnym poziomem przedsiębiorczości, który często odgrywa znaczącą rolę w rozwoju przedsiębiorstwa [Puto 2016]. Dlatego też, małe i śred-nie firmy mają większe szanse w porównaniu do dużych na dostosowaśred-nie się do nowych wymagań rynku związanych z wykorzystaniem TIK, mimo ograniczoności zasobów.
Działania w obrębie wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych do-tyczą m.in. obszaru marketingu w działalności przedsiębiorstw. Vilaseca-Requena, Tor-rent-Sellens i Jimenez-Zarco [2007] podkreślają, że intensywne wykorzystanie nowocze-snych technologii zmniejsza bariery innowacji, co prowadzi do przyspieszenia procesów innowacyjnych w firmie. Działania takie, szczególnie w obszarze marketingu, zachęcają do współpracy i integracji środowiska biznesowego oraz poprawiają adaptację nowych produktów dla potrzeb rynku oraz zmniejszają poziom ryzyka związanego z rozwojem nowych produktów. Zwiększone możliwości marketingowe przedsiębiorstw wyrażać się mogą w wykorzystaniu Internetu w bieżącej działalności przedsiębiorstw. Badania w za-kresie marketingu potwierdzają relację, iż zwiększone możliwości marketingowe wpły-wają na wzrost wydajności firm [Moorman i Slotegraaf 1999]. Moore i Fairhurst [2003] w swoich badaniach stwierdzili, że najbardziej efektywne możliwości marketingowe przedsiębiorstw, wpływające na wydajność firmy dotyczą m.in. działań promocyjnych. Z kolei Qureishi i Mian [2010] opisują, że działania marketingowe w firmach przedsię-biorczych powinny obejmować wszelkie obszary, w tym badania marketingowe, nowe kanały dystrybucji, czy promocję produktów/usług. Podejmowane działania są ściśle związane z wydajnością firmy i powinny być wykorzystywane i rozwijane w bieżącej działalności.
Raport GUS [2016] pokazuje, że w bieżącej działalności gospodarczej przeważają-ca część przedsiębiorstw wykorzystuje Internet w m.in. w działalności marketingowej. W 2015 roku udział podmiotów gospodarczych posiadających dostęp do Internetu wy-niósł 92,7%. Najwyższą wartość wskaźnika odnotowano w przedsiębiorstwach dużych (99,5%), natomiast w 2015 roku dostęp małych firm wynosił 91,4%. Zakładane przez przedsiębiorstwa strony internetowe www służyły najczęściej do:
· prezentacji katalogów wyrobów i usług, · zapewnienia ochrony danych osobowych,
· zamawiania produktów według własnej specyfikacji przez klientów,
· prezentacji informacji o wolnych stanowiskach pracy i umożliwienie przesyłania do-kumentów aplikacyjnych,
· zamówień lub rezerwacji on-line,
· personalizacji zawartości strony dla stałych użytkowników.
Przedsiębiorstwa prowadzące handel za pośrednictwem sieci komputerowych czę-ściej dokonywały zakupów niż sprzedaży. W 2014 roku odsetek firm składających zamó-wienia przez Internet był prawie dwukrotnie wyższy niż firm, które je otrzymywały.
Coraz bardziej znaczącymi elementami wpływającymi na rozwój Internetu są media społecznościowe, które wykreowały dostępność nowych rozwiązań dla biznesu w bie-żącej działalności przedsiębiorstw [Tomski 2016, s. 187]. Istotną zaletą mediów społecz-nościowych jest możliwość budowanie relacji wokół społeczności kreowanej w ramach prezentowanej marki poprzez wykorzystanie dialogu [Smoląg 2016].Według badań okazuje się, że już w 2010 roku aż 79% przedsiębiorstw deklarowało swoją obecność w mediach społecznościowych, wykorzystując swoje umiejętności w działaniach bizne-sowych [Baird, Parasnis 2011]. Jak podkreślają Kopera i Wszendybył-Skulska [2014], do najchętniej wykorzystywanych mediów społecznościowych należą serwisy społeczno-ściowe, z uwagi na swoją popularność wśród użytkowników, dając przedsiębiorstwom dostęp do dużej liczby obecnych i potencjalnych klientów. Jednym z przykładów może być Facebook, który stanowi dla przedsiębiorstw znaczący potencjał do budowania mar-ki w Internecie oraz kształtowania właściwych relacji między firmą a klientami. Przema-wia za tym fakt, iż Facebook gromadzi wysoką liczbę aktywnych użytkowników, którzy w ramach swoich profili udostępniają dane osobowe, stwarzając możliwość prowadze-nia ukierunkowanych kampanii marketingowych w oparciu o preferencje demograficz-ne i społeczdemograficz-ne. Facebook to populardemograficz-ne narzędzie do realizacji strategii marketingowej [Štefko, Bačik, Fedorko 2014] i niebywała okazja do zbudowania silnej marki. W ramach Facebooka firmy mogą tworzyć oficjalną stronę (fanpage), dzięki której mogą budować własny profil w sieci. Funkcjonalność fanpage jest skierowana na uruchomienie różnych działań marketingowych i promocyjnych. Fanpage może również funkcjonować, jako “miejsce” szybkiej obsługi klienta [Polańska 2012; Parveen, Jaafar, Aininet 2015]. Korzyści dla firm wynikają z faktu, iż informacje na Facebooku mogą trafić do największej liczby użytkowników.
Ciekawe są również badania GUS (2016) dotyczące wykorzystania mediów społecz-nościowych, gdyż pokazują, że małe, średnie i duże przedsiębiorstwa wykorzystują co-raz częściej media społecznościowe jako narzędzie w działalności biznesowej (Wykres 1).
179 Wykres 1. Udział przedsiębiorstw wykorzystujących media społecznościowe w 2015 roku 22,2 49,4 31,1 19,7 Ogółem przedsiębiorstwa Duże firmy (250 i więcej) Średnie firmy (50-250) Małe przedsiębiorstwa (10-49)
Źródło: opracowanie własne na podstawie: Społeczeństwo informacyjne w Polsce w 2015 roku[online], do-stęp: http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/nauka-i-technika-spoleczenstwo-informacyjne/spoleczen-stwo-informacyjne/spoleczenstwo-informacyjne-w-polsce-w-2015-r-,2,5.html [29.01.2017].
Reasumując wykorzystanie Internetu w działalności przedsiębiorstw, zdaniem Talar i Kos-Łabędowicz [2014] wpływa ono na sprawniejsze funkcjonowanie przedsiębiorstw, przyczyniając się do wzrostu efektywności i sprawności działania. Internet w bieżącej działalności firm m.in.:
· wpływa na ograniczenie kosztów związanych z produkcją i poprawia jej efektywność, · zwiększa konkurencyjność firmy na rynku,
· poprawia przepływ informacji w organizacji i z otoczeniem zewnętrznym, · oraz zwiększa elastyczność pracowników firmy.