(referuje dr hab. Michał Kowalski);
Przewodnicząca przeszła do omówienia kolejnej sprawy w porządku obrad, a mianowicie nadania stopnia doktora habilitowanego dr Justynie Salamońskiej. O zabranie głosu i krótkie przedstawienie tej sprawy poprosiła dr. hab. Michała Kowalskiego, który pełnił funkcję sekretarza Komisji Habilitacyjnej w tym postępowaniu
Dr hab. Kowalski poinformował, że posiedzenie Komisji Habilitacyjnej odbyło się 29 czerwca 2020 r. w formie wideokonferencji, zgodnie z zaleceniami Centralnej Komisji ds.
Stopni i Tytułów. Przewodniczącym Komisji Habilitacyjnej był prof. dr hab. Marek Szczepański (Uniwersytet Śląski w Katowicach). Recenzentami w postępowaniu byli: dr hab.
Piotr Grabowiec (Uniwersytet Warszawski), prof. dr hab. Dorota Praszałowicz (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie) oraz dr hab. Renata Włoch (Uniwersytet Warszawski). Członkami Komisji byli dr hab. Robert Szwed (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie) oraz prof. dr hab. Jacek Raciborski (Uniwersytet Warszawski). Funkcję sekretarza pełnił referujący tę sprawę dr hab. Michał Kowalski (Uniwersytet Warszawski).
Jako główne osiągnięcie naukowe dr Justyna Salamońska wskazała cykl artykułów pt.: „Procesy integracji migrantów w Europie: analiza wpływu krajów docelowych, krajów pochodzenia i organizacji pozarządowych”, na który składa się osiem publikacji w języku angielskim wydawanych na przestrzeni lat 2015-2019.
Wszystkie recenzje osiągnięcia dr Salamońskiej były zasadniczo pozytywne. Komisja Habilitacyjna zgodnie uznała, że cykl przedstawiony przez Habilitantkę jest tematycznie spójny, poprawny pod względem metodologicznym i dobrze osadzony w empirii. Wątpliwości dotyczyły kwestii autorstwa artykułów – tylko w jednym wypadku dr Salamońska była jedyną autorką publikacji. Pozostałe siedem artykułów, jak również inne prace w dorobku Habilitantki, są publikacjami współautorskimi, a szacowany udział Habilitantki w ich tworzeniu wynosi między 20% a 70%. Komisja Habilitacyjna zauważyła, że nie wskazano co konkretnie
było przedmiotem wkładu dr Salamońskiej w danym artykule. Doceniono jednak dobry warsztat metodologiczny i empiryczny Habilitantki.
Inne zastrzeżenie dotyczyło oryginalności pomysłu badawczego, który został wskazany przez Habilitantkę jako innowacyjny. Była to koncepcja „konstelacji integracji”
migracji, polegająca na wszechstronnym i zróżnicowanym uwzględnieniu czynników towarzyszących zjawisku migracji. Kwestia ta była dyskutowana, co przedstawiono szczegółowo w protokole z obrad Komisji Habilitacyjnej.
Następnie dr hab. Kowalski odczytał fragment konkluzji prof. Jacka Raciborskiego, który jego zdaniem oddaje charakter problemu. Prof. Raciborski oddał głos wstrzymujący uzasadniając go w następujący sposób: „prace, które Habilitantka przedstawiła jako osiągnięcie habilitacyjne są rozczarowujące, i nie wiemy przy tym na czym polegała jej
«cegiełka» w poszczególnych artykułach. Habilitantka za swój najważniejszy wkład uważa koncepcję «konstelacji integracji», która sprowadza się do postulatu uwzględniania w badaniach migracyjnych kontekstu kraju pochodzenia, kontekstu kraju docelowego oraz organizacji pozarządowych. Przypisuje sobie pionierstwo w takim podejściu. Tymczasem już Znaniecki i Thomas w dziele «Chłop polski w Europie i Ameryce» uwzględniali wszystkie te elementy. Habilitantka istnienie tej pracy ignoruje. Ponadto uważa, że zaproponowana przez Habilitantkę typologia migrantów uwzględniająca takie kategorie jak: cyrkulacyjni migranci zarobkowi, krótkoterminowi zbieracze, ekspaci, migranci edukacyjni, poszukiwacze przygód – ma charakter zdroworozsądkowy. Ale w ogólnej ocenie dorobku naukowego dr Salamońskiej uwzględnia, że problematyka, którą ona zajmuje się jest niezwykle ważna.
Badanie migracji i tworzenia się nowego, europejskiego społeczeństwa, badanie procesów integracji, tego co się dzieje z państwem i narodem, z tożsamościami to nie jest przyczynkarstwo. Na plus więc działa to, że zajmuje się ważnymi rzeczami. Po drugie, na plus działa to, że prace Habilitantki są cytowane, a on przywiązuje dużą wagę do wskaźników bibliometrycznych, bo są jednak wskaźnikiem, że prace te maja oddźwięk. Profesor Raciborski podkreślił, że chciałby, aby jego głos wstrzymujący nie był rozumiany jako brak opinii, gdyż opinię ma jednoznaczną po rozważeniu wszystkich «za» i «przeciw». Chciałby aby jego «wstrzymanie się» było dokładnie rozumiane jako brak poparcia, gdyż główne osiągnięcie, osiągnięciem znaczącym nie jest, ale ten brak w dużym stopniu jest kompensowany przez inne publikacje, przez granty, przez rozpoznawalność, przez inne zasługi”.
Członkowie Komisji Habilitacyjnej zgodzili się co do tego, że przykład kariery dr Justyny Salamońskiej jest przykładem kariery naukowca nowego typu – aktywnego w rozmaitych formach działalności naukowej, publikującego, posiadającego znaczny Impact Factor swoich prac, chociaż prace te mają pewne braki teoretyczne.
W głosowaniu nad podjęciem uchwały w sprawie rekomendacji dr Justyny Salamońskiej do nadania stopnia doktora habilitowanego wzięło udział 7 osób, głos za oddały 4 osoby, nikt nie głosował przeciw, wstrzymały się od głosu 3 osoby. Na tym dr hab. Kowalski zakończył swoją wypowiedź.
Przewodnicząca podziękowała dr. hab. Kowalskiemu za zreferowanie sprawy i otworzyła dyskusję.
Jako pierwsza głos zabrała dr hab. Renata Włoch, prof. ucz., która była recenzentką w tym postępowaniu. Prof. Włoch stwierdziła, że chciałaby w pewnym stopniu skontrować wypowiedź dr. hab. Kowalskiego. Zauważyła, że głos prof. Raciborskiego nie do końca był głosem reprezentatywnym Komisji. Osobiście nie zgadzała się z głosami części członków Komisji, również z głosami merytorycznymi. Profesor stwierdziła, że jej recenzja była uznana za wręcz apologetyczną w stosunku do dorobku Habilitantki. Dyskusja podczas posiedzenia Komisji Habilitacyjnej była zderzeniem różnych poglądów dotyczących kryteriów przyznawania stopnia doktora habilitowanego pomiędzy nieco młodszym pokoleniem
akademików a tym pokoleniem, które było przyzwyczajone do nieco innych reguł. Dla prof.
Włoch dorobek dr Salamońskiej, również jeśli chodzi o jego format (tj. artykuły publikowane w wysoko recenzowanych czasopismach), jest przykładem dorobku młodego naukowca, który doskonale wpisuje się we wzór kariery jakiej oczekuje ustawodawca. Dyskusja podczas obrad Komisji Habilitacyjnej miała charakter dyskusji pomiędzy badaczami, którzy oczekiwaliby w pełni wyartykułowanego stanowiska badawczego w postaci monografii, a tymi kryteriami, które zdaniem prof. Włoch powinny definiować podejście do oceny dorobku.
Następnie głos zabrała dr hab. Aleksandra Grzymała-Kazłowska, prof. ucz., która wypowiedziała się nt. dokonań dr Salamońskiej, które jej zdaniem może nie zostały wystarczająco zaakcentowane w dokumentacji, która została złożona. Kwestia rozpoznawalności tego czym zajmuje się dr Salamońska jest bardzo ważna – obecnie (tj.
wrzesień 2020) posiada 428 cytowań w Google Scholar, Indeks Hirscha 9 (najwyższy spośród wszystkich Habilitantów, których sprawy omawiane są podczas tego posiedzenia).
Częste publikacje współautorskie są wynikiem zaangażowania dr Salamońskiej w różne projekty zespołowe. W takich wypadkach współautorstwo publikacji jest standardową praktyką. Z drugiej strony jest to również wynik postawy samej Habilitantki, która docenia współpracę i dzielenie się autorstwem ze swoimi współpracownikami, w tym również doktorantami. Jej wkład merytoryczny w publikacje niewątpliwie jest duży. Należy również docenić biegłość Habilitantki w stosowaniu różnorodnych podejść metodologicznych, metody ilościowej, metody jakościowej czy metodologii mieszanej. Koncepcja „konstelacji integracji”
stanowi ciekawą próbę powiązania czynników związanych z krajami docelowymi, krajami pochodzenia oraz organizacjami pozarządowymi. Nowatorskim nie jest samo zwrócenie uwagi na te trzy różne konteksty, ale próba stworzenia systematycznej koncepcji, która pozwoli w bardziej szczegółowy sposób analizować powiązanie tych czynników. Dr Salamońska otrzymała także bardzo prestiżowe granty, m.in. finansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki grant Sonata Bis, w ramach którego stworzyła zespół badawczy, który pracuje nad opracowaniem teorii migracji wielokrotnych. Jego celem jest stworzenie tej koncepcji na podstawie bardzo szeroko zakrojonych badań ilościowych i jakościowych polskich migrantów po 1989 r. Zespół zajmuje się także opracowaniem nowatorskich metod badań tego zjawiska.
Głos zabrał dr hab. Kulas, który zasugerował, aby RND NS teraz lub w przyszłości postarała się jakoś wpłynąć na członków Komisji Habilitacyjnych, aby ci nieco wyraźniej formułowali swoje stanowiska. Głos wstrzymujący nie ułatwia podjęcia decyzji przez RND NS.
Dr hab. Kowalski odniósł się do wypowiedzi prof. Włoch, podkreślając, że dyskusja podczas posiedzenia Komisji Habilitacyjnej nie była zderzeniem między nową a starą formułą Habilitacji. Przedmiotem sporu nie była kwestia cyklu artykułów kontra monografia.
W dyskusji pojawiło się pytanie o cel uprawiania nauki. Czy nauka ma służyć publikowaniu czy przedstawiać coś odkrywczego? Niemniej wszyscy członkowie Komisji Habilitacyjnej zgodnie uznali, że dorobek dr Salamońskiej doskonale wpisuje się w oczekiwania ustawodawcy i nowy typ kariery naukowej.
Następnie wypowiedział się dr hab. Pawlak, który zauważył, że sama natura zjawiska migracji jest taka, że jego badania są lepsze, jeśli są prowadzone przez zespoły, które złożone są z badaczy pochodzących z krajów, które wysyłają i które przyjmują migrantów.
Stąd zarzut dotyczący licznego współautorstwa prac przy jednoczesnej niewielkiej ilości prac jednoautorskich staje się bezzasadny. Przytaczanemu wcześniej Znanieckiemu też można by zarzucić fakt, że współpracował z Thomasem. Dr hab. Pawlak podkreślił, że dr Salamońska w kręgu polskich badaczy migracji jest osobą bardzo wyróżniającą się, zatem zaskoczeniem byłaby odmowa nadania stopnia doktora habilitowanego.
Dr hab. Kowalski przypomniał, że przedmiotem dyskusji nie był fakt, że publikacje
przedstawione przez dr Salamońską maja charakter współautorski, ale to, że nie wskazano za jaką część publikacji odpowiadała.
Następnie głos zabrała dr hab. Wawrzyniak, która zauważyła, że w jednym z załączników do wniosku o przeprowadzenie postepowania habilitacyjnego znajduje się opis wkładu dr Salamońskiej w poszczególne publikacje.
Dr hab. Julia Kubisa potwierdziła obserwację dr hab. Wawrzyniak, a jednocześnie wyraziła zaskoczenie przebiegiem posiedzenia Komisji Habilitacyjnej wyrażonym w protokole. Niezrozumiały jest niski poziom zaufania do Habilitantki i jej pracy. Można wręcz odnieść wrażenie, że część członków Komisji Habilitacyjnej uważa, że dr Salamońska w jakiś sposób załatwiła sobie te publikacje, ponieważ zna kogoś na Zachodzie.
Dr hab. Kowalski nie zgodził się z dr hab. Kubisą i podkreślił, że takie słowa nie padły podczas obrad Komisji Habilitacyjnej.
Dr hab. Kubisa zauważyła, że jeden z recenzentów sugeruje w pewien sposób, że tak mogło być. Oczywiście można to różnie interpretować. Dr hab. Kubisa zaapelowała o większe zaufanie do pracy Habilitantki i podkreśliła, że jej artykuły przeszły przez dużo ostrzejszą selekcję, aniżeli przechodzą monografie publikowane w Polsce.
Prof. Manterys zauważył, że dwie wątpliwości dotyczące dorobku zostały rozwiane.
Wkład w poszczególne artykuły został opisane w załączniku nr 4 do wniosku o przeprowadzenie postępowania habilitacyjnego. Co do drugiej wątpliwości, to zdaniem prof. Manterysa nie można uznać, że ktoś kto nie cytuje Thomasa i Znanieckiego nie powinien być doktorem habilitowanym socjologii.
Przewodnicząca podkreśliła, że w sytuacji kiedy pojawiają się wątpliwości związane z nowym standardem oczekiwań względem rozpraw habilitacyjnych, powinny być one rozstrzygane na korzyść Habilitanta. Kryteria mogą się nie podobać, ale jeżeli są spełnione, to należy to uznać.
Wobec braku innych zgłoszeń prof. Giza-Poleszczuk zamknęła dyskusję w tej sprawie i zarządziła głosowanie tajne (za pośrednictwem systemu Ankieter) w sprawie nadania stopnia doktora habilitowanego dr Justynie Salamońskiej. Prof. Jasiecki za pośrednictwem czatu publicznie wyraził poparcie dla kandydatury dr Justyny Salamońskiej. Wobec braku innych zgłoszeń dotyczących problemów z głosowaniem, Przewodnicząca poprosiła o jego zamknięcie w systemie i udostępnienie wyników.
Wyniki:
Liczba osób uprawnionych do głosowania: 27 Kworum: 14
Oddano głosów:
OGÓŁEM WAŻNYCH ZA PRZECIW WSTRZYMUJĄCYCH SIĘ
21 21 17 1 3
Wobec powyższego Przewodnicząca stwierdziła, iż Rada bezwzględną większością głosów nadała dr Justynie Salamońskiej stopień doktora habilitowanego w dziedzinie nauk społecznych w dyscyplinie nauki socjologiczne.
9. Uchwała RNDNS w sprawie nadania lub odmowy nadania dr. Marcinowi Darmas