(referuje dr hab. Paweł Możdżyński);
Przewodnicząca przeszła do omówienia kolejnej sprawy w porządku obrad, a mianowicie nadania stopnia doktora habilitowanego dr Ewie Stachowskiej. O zabranie głosu i krótkie przedstawienie tej sprawy poprosiła dr. hab. Pawła Możdżyńskiego, który pełnił funkcję sekretarza Komisji Habilitacyjnej w tym postępowaniu.
Głos zabrała dr Ewa Stachowska, która poinformowała, że opuszcza posiedzenie RND NS ze względu na fakt, że omawiana sprawa dotyczy jej osoby, a zatem nie powinna być procedowana w jej obecności.
Dr hab. Móżdżyński poinformował, że posiedzenie Komisji Habilitacyjnej odbyło się 13 lipca 2020 r. w formie wideokonferencji, zgodnie z zaleceniami Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów. Przewodniczącą Komisji Habilitacyjnej była prof. dr hab. Kazimiera Wódz (Uniwersytet Śląski w Katowicach). Recenzentami w postępowaniu byli: prof. dr hab.
Wojciech Świątkiewicz (Uniwersytet Śląski w Katowicach), prof. dr hab. Andrzej Wójtowicz (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie) oraz dr hab. Dorota Hall (Instytut Filozofii i Socjologii PAN w Warszawie). Członkiniami Komisji były dr hab. Maria Sroczyńska (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie) oraz dr hab. Aneta Gawkowska (Uniwersytet Warszawski). Funkcję sekretarza pełnił referujący tę sprawę dr hab. Paweł Możdżyński (Uniwersytet Warszawski).
Jako główne osiągnięcie naukowe dr Ewa Stachowska wskazała monografię pt.:
„Światowe Dni Młodzieży w Krakowie w perspektywie socjologii religii” wydaną w 2019 r.
przez Zakład Wydawniczy Nomos.
Komisja Habilitacyjna w sposób niejednogłośny oceniła osiągnięcie naukowe Habilitantki. Dr hab. Możdżyński przytoczył wypowiedź dr hab. Hall, która wykazała pewne słabe strony książki – autorka przywołuje rozmaite koncepcje i teorie, lecz nie wchodzi z nimi w dyskusję, nie stosuje też niemal żadnych narzędzi analitycznych. Z prezentowanych danych nie zostały wyprowadzone nowe wnioski. Powtórzone natomiast zostały ustalenia, które od lat przedstawiane są w literaturze przedmiotu. Recenzentka zauważyła też, że w książce dr Stachowskiej zawarta jest uproszczona wizja rzeczywistości społecznej przeciwstawiająca instytucję Kościoła Katolickiego trendom w kulturze współczesnej, w której ma tkwić zło, komercjalizacja, hedonizm itp. Ponadto Habilitantka przytacza i opisuje badania ilościowe, lecz nie poddaje ich wyników solidnej analizie i interpretacji. W toku dyskusji pojawiły się także inne zarzuty takie jak problem związany z prezentacją danych ilościowych bez pogłębionej analizy. Dr hab. Możdżyński przytoczył wypowiedź prof. Kazimiery Wódz, która stiwerdziła, że jest to bogato udokumentowana praca, którą czyta się z zainteresowaniem, lecz brakuje w niej spójnej koncepcji, jasno wyartykułowanych założeń, na których Autorka się opiera. Stąd też słabość metodologiczna monografii.
Większość Komisji stwierdziła jednak, że monografia w wystarczającym stopniu spełnia kryteria stawiane pracom habilitacyjnym. Pozytywnie oceniono ciekawy i nietypowy pomysł badawczy – ujęcie Światowych Dni Młodzieży w kategoriach eventu. Doceniono także użycie różnych koncepcji badawczych i teoretycznych, m.in. rynku religijnego oraz pomysłu na zbadanie procesów sekularyzacyjnych i desekularyzacyjnych. Monografia dr Ewy Stachowskiej jest nietypowa, skoncentrowana na analizie instytucjonalnej fenomenu Światowych Dni Młodzieży w jego podstawie eklezjologicznej, doktrynalnych założeniach oraz procedurach, mechanizmach, żywotności i miejscu, które zajmuje w cyberprzestrzeni.
Pozostały dorobek dr Ewy Stachowskiej również został oceniony w sposób niejednoznaczny.
Dr hab. Możdżyński przytoczył wypowiedź dr hab. Doroty Hall, która stwierdziła, że prace zgłoszone przez Habilitantkę nie posiadają satysfakcjonującej warstwy empirycznej, analitycznej i teoretycznej. Zwróciła także uwagę na brak przedstawienia przez dr Stachowską danych bibliometrycznych. W swojej recenzji, a następnie także w dyskusji stwierdziła, że postanowiła samodzielnie sprawdzić stopień oddziaływania prac Habilitantki na środowisko naukowe. W toku poszukiwań odkryła, że Google Scholar wskazuje tylko 2 cytowania, co uznała za znamienne. Ponadto dr Hall zwróciła uwagę na to, że dr Stachowska nie kierowała żadnym grantem badawczym, a jedynie uczestniczyła w nich. Z krytyką spotkał się również fakt, że Habilitantka nie przeprowadziła żadnych badań terenowych. Z tego też względu zdaniem recenzentki wniosek Habilitantki o nadanie stopnia doktora habilitowanego powinien zostać uznany za nieuzasadniony.
Reszta recenzentów oceniła dorobek dr Stachowskiej w sposób pozytywny, uznając go za wystarczający. Jego mocną stroną jest interdyscyplinarność w pozytywnym znaczeniu tego słowa. Prace Habilitantki usiłują uchwycić związki pomiędzy socjologią religii a innymi dyscyplinami naukowymi. Pozostali członkowie Komisji Habilitacyjnej skontrowali krytykę dr hab. Hall dotyczącą nieprzeprowadzenia przez Habilitantkę badań terenowych, zwracając uwagę, że nie jest to wymóg. Socjolog może być także badaczem gabinetowym i uprawiać desk research. Pozytywnie oceniono uczestnictwo dr Stachowskiej w konferencjach.
Wadą dorobku Habilitantki jest fakt, że większość zgłoszonych artykułów była opublikowana w jednym czasopiśmie – Przeglądzie Religioznawczym, którego dr Stachowska była przez dłuższy czas sekretarzem redakcji oraz zasiada w radzie redakcji.
Większość członków Komisji uznała jednak, że nie dyskredytuje to w żaden sposób osiągnięć Habilitantki.
W głosowaniu nad podjęciem uchwały w sprawie rekomendacji dr Ewy Stachowskiej do nadania stopnia doktora habilitowanego wzięło udział 7 osób, głos za oddały 4 osoby, 1
osoba głosowała przeciw, wstrzymały się od głosu 2 osoby. Na tym dr hab. Paweł Możdżyński zakończył swoją wypowiedź.
Następnie głos zabrała obecna na posiedzeniu prof. Dorota Hall, która pełniła funkcję pani sekretarz w tym postępowaniu. Poinformowała, że jej zarzuty w głównej mierze dotyczą przedstawionej przez dr Stachowską monografii, która przede wszystkim jest słaba w warstwie teoretycznej. Teoria została potraktowana jako pewne tło na którym przedstawiono rozmaite dane, ale w żaden sposób nie podjęto z nią polemiki. Książka jest również słaba w jej wymiarze analitycznym tzn. nie stosuje żadnych konkretnych narzędzi analitycznych do prezentacji materiału, stanowi jedynie przytoczenie wielu danych, badań i opracowań przygotowanych przez innych badaczy. Pozostały dorobek jest obarczony tymi samymi problemami co monografia – niedostatkami teoretycznymi i słabym wymiarem analitycznym.
Prof. Hall zgadza się, że badania można również prowadzić z gabinetu, ale wówczas należy się spodziewać jakiejś pogłębionej analizy teoretycznej, której w dorobku dr Stachowskiej odnaleźć nie można.
Przewodnicząca podziękowała dr. hab. Możdżyńskiemu i prof. Hall, a następnie otworzyła dyskusję.
Jako pierwsza głos zabrała dr hab. Jolanta Arcimowicz, prof. ucz., która przypomniała, że pozostałe recenzje i opinie były bardzo dobre, niektóre wręcz apologetyczne w ocenie książki i dorobku. To kolejny przypadek postępowania habilitacyjnego, w którym pojawiają się jednocześnie naprawdę skrajne oceny. Różnica w ocenie jest ogromna i mocno widoczna.
Następnie wypowiedziała się dr hab. Aneta Gawkowska (członkini Komisji Habilitacyjnej), która wyjaśniła skąd tak skrajne opinie. W przypadku dr Stachowskiej pewnym paradoksem jest to, że pewne zalety wywołują czasem negatywne efekty uboczne.
Np. jej członkostwo w wielu towarzystwach naukowych i bardzo dynamiczna w nich działalność powoduje, że dr Stachowska jest poniekąd założycielką pewnego subpola w obrębie socjologii religii. Trudno, żeby nie pisała tam gdzie tworzy jakieś pole. Należy jednak zauważyć, że nie pisze wyłącznie w „swoich” czasopismach, publikuje także w innych miejscach. Liczba cytowani faktycznie jest niewielka, ale osoba dr Stachowskiej na pewno jest rozpoznawalna w świecie naukowym, także na arenie międzynarodowej.
Głos zabrała także dr hab. Lewenstain, która zauważyła, że wedle jej własnej wiedzy i niejako wbrew temu co przekazał dr hab. Możdżyński, dr Stachowska uczestniczyła w trzech projektach badawczych finansowanych ze środków Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, w jednym z nich pełniąc nawet funkcję kierownika. Stąd też poprosiła dr. hab.
Możdżyńskiego o wyjaśnienie tej kwestii.
Następnie wypowiedział się dr hab. Tomasz Kaźmierczak, który stwierdził, że posiedzenie RND NS ujawniło mnóstwo problemów związanych z ocenianiem osiągnięć habilitacyjnych. Jeden z nich dotyczy statusu głosów wstrzymujących się od głosu.
Niespecjalnie wiadomo jak RND NS, które bazuje na opiniach członków komisji habilitacyjnych ma tego typu głosy rozumieć. Z doświadczenia dr. hab. Kaźmierczaka jako członka komisji habilitacyjnych wynika, że często pojawia się problem pewnego odróżnienia krytyki poziomu naukowego od krytyki wynikającej z odmiennego punkt widzenia. Być może w przypadku dr Stachowskiej mamy do czynienia z sytuacją kiedy te głosy wstrzymujące się mogły wynikać właśnie z odmiennego punktu widzenia.
Dr hab. Możdżyński odniósł się do pytania zadanego przez dr hab. Lewenstain, jeszcze raz przywołując wypowiedź dr hab. Hall, która stwierdziła, że Habilitantka nie ma doświadczenia w prowadzeniu grantu naukowego. Tutaj należy się zastanowić co jest grantem naukowym, a co nim nie jest. Dr Stachowska we wniosku wskazała udział w 4 grantach. Była kierowniczką grantu wdrożeniowego przyznanego przez Narodowe
Centrum Badań i Rozwoju. Komisja Habilitacyjna nie stwierdziła, że Habilitantka nie brała udziału w żadnych grantach, ale że nie kierowała grantem o charakterze naukowym.
Za pośrednictwem czatu prof. Jakubowska-Branicka zadała pytanie o to skąd w takim razie bierze się stwierdzenie o braku doświadczenia badawczego. Pytanie odczytała Przewodnicząca.
Następnie głos zabrała ponownie prof. Hall, która podkreśliła, że zauważyła udział Habilitantki w grantach, jak również to, że kierowała grantem przyznanym przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Niemniej uznała je za część dorobku organizacyjnego dr Stachowskiej, ponieważ były to projekty dotyczące np. podniesienia kompetencji studentów na UW. Nie były to projekty badawcze. Brak doświadczenia badawczego widać w publikacjach Habilitantki, które nie mają umocowania w badaniach terenowych. Mamy do czynienia z analizą rozmaitych materiałów drukowanych, a nawet ta analiza nie została wystarczająco pogłębiona.
Po wypowiedzi prof. Hall Przewodnicząca zamknęła dyskusję i zarządziła głosowanie tajne (za pośrednictwem systemu Ankieter) w sprawie nadania stopnia doktora habilitowanego dr Ewie Stachowskiej. Poparcie dla kandydatury dr Ewy Stachowskiej wyraził publicznie za pośrednictwem czatu prof. Jasiecki. Wobec braku zgłoszeń dotyczących problemów z głosowaniem, Przewodnicząca poprosiła o jego zamknięcie w systemie i udostępnienie wyników.
Wyniki:
Liczba osób uprawnionych do głosowania: 27 Kworum: 14
Oddano głosów:
OGÓŁEM WAŻNYCH ZA PRZECIW WSTRZYMUJĄCYCH SIĘ
20 20 10 4 6
Wobec powyższego Przewodnicząca stwierdziła, iż uchwała w sprawie nadania stopnia doktora habilitowanego w dziedzinie nauk społecznych w dyscyplinie nauki socjologiczne dr Ewie Stachowskiej nie uzyskała wymaganej bezwzględnej większości głosów.
Zdaniem prof. Gizy-Poleszczuk świadczy to przeciwko nadaniu stopnia doktora habilitowanego, z czym zgodziła się p. Dombrowicz. Podobne zdanie wyrazili prof. Włoch i dr hab. Batorski. Przewodnicząca zapowiedziała, że zasięgnie opinii prawników co do tego czy w wyniku głosowania podjęto uchwałę w sprawie odmowy nadania stopnia doktora habilitowanego ze względu na brak większości bezwzględnej.
11. Uchwała RNDNS w sprawie nadania lub odmowy nadania dr Grażynie