ppłk w st. spocz. dr inż.
Jerzy Garstka
1Przerwa w produkcji Bradleyów. „Raport WTO” 2013 nr 4, s. 78.
NR 4/2013
tem umowy było opracowanie technologii pojaz-du GCV zgodnie z postawionymi wymaganiami:
cena do 10,5 mln dolarów, możliwość transportu całej drużyny (trzech członków załogi plus dzie-więciu żołnierzy desantu, podczas gdy Bradley może zabrać tylko sześciu).
Pojazdy GCV mają być wpięte w system BCT Network, a załogi wyposażone w osobisty sys-tem łączności i dowodzenia MSS (Mounted Sol-dier System). Niewiele mówi się o dopuszczalnej ich masie (własnej i całkowitej z wyposaże-niem), a o założonych 18–19 tonach z pierwsze-go projektu FCS już zapomniano. W praktyce dopuszczalna masa to 50 ton, US Army bowiem nie postawiła w tym aspekcie rygorystycznych wymagań (rys.).
Nowe BWP mają być wyposażone w środki ochrony (ażurowe ekrany, reaktywne pancerze, systemy ochrony aktywnej), dodatkowe opance-rzenie dna (specjalne wzmocnienie w kształcie spłaszczonej litery „V”) itp. Powinny skutecznie działać zarówno na otwartej przestrzeni, jak i w terenie zabudowanym. Już starsze Bradleye do prowadzenia walk w mieście wyposażono
w specjalne zestawy BUSK (Bradley Urban Su-rvivability Kit).
inne konCepCJe
Redukcja wydatków na obronę powoduje, że szanse na opracowanie nowego BWP o zwięk-szonych wymaganiach są niewielkie. Projektowi GCV nie sprzyjają także terminy dofinansowy-wania (najwięcej środków zostanie przekaza-nych dopiero po 2014 roku, czyli po wycofaniu wojsk amerykańskich z Afganistanu). Obecna administracja niechętna jest inwestowaniu w fu-turystyczne programy (np. FCS), rewolucyjne bowiem projekty i tak przekraczają znacząco za-kładane koszty, nie mówiąc już o terminach ich realizacji. Nie dziwi zatem, że ekipa prezydenta Obamy kładzie nacisk na tanie i sprawdzone roz-wiązania. W związku z tym pojawiło się wiele innych koncepcji pozyskania nowego BWP.
Jedną z nich przedstawiło Biuro Oceny Kosz-tów i Programów (Cost Assessment and Pro-gram Evaluation – CAPE), działające przy se-kretarzu obrony. Sugeruje ono, że zamiast budo-wać GCV wojska lądowe powinny GCV (Ground Combat Vehicle) – jeden z najważniejszych projektów us army w 2012 roku
Bae SySTemS
I n n e A r M I e
zmodernizować wozy Bradley i Stryker, które spełniają większość nowych wymagań – mogą przewozić drużynę żołnierzy, są w stanie realizo-wać wiele zadań, kosztują nie więcej niż 13 mln dolarów i mogą wejść do produkcji w ciągu sied-miu lat2.
Odmiennego zdania są przedstawiciele wojsk lądowych. Mimo stałego modernizowania Bra-dleyów ich potencjał rozwojowy – z wykorzysta-niem oryginalnego projektu – już się wyczerpał.
Rozwiązaniem może być całkowita przebudowa, jednak analizy wskazują, że pochłonęłaby ona niewiele mniejsze środki niż stworzenie zupełnie nowego pojazdu. Paradoksalnie, kwota ta byłaby nawet większa od kosztów zakupienia niemiec-kich BWP Puma. Trudno wskazać, kiedy US Army otrzyma nowy pojazd, tym bardziej jaki.
Podstawowe dane taktyczno-techniczne pojaz-dów mogących stanowić platformę GCV zesta-wiono w tabeli.
zaskakuJąCy raport
Na początku kwietnia 2013 roku pojawił się 37-stronicowy raport apolitycznej eksperckiej agencji parlamentu (Congressional Budget Office – CBO), znanej od 1974 roku z wyważo-nych analiz finansowych. Dotyczy on celowości kontynuowania programu Ground Combat Vehicle w przyjętej już formie. Analizę porów-nawczą wykonano dla czterech pojazdów: Bra-dleya, Pumy, GCV i Namera. Wniosek z raportu sprowadza się do stwierdzenia, że z punktu wi-dzenia oszczędności budżetowych program GCV można skasować, tańszy bowiem będzie zakup nowych wozów za granicą3. Największy sprze-ciw zgłaszają firmy BAE Systems USA i General Dynamics, które jako jedyne pozostały w walce o kontrakt wart 40 mld dolarów. Ponieważ okres, gdy jeszcze dowolnie żonglowano dziesiątkami miliardów dolarów, minął bezpowrotnie, raport CBO wywołał ogromne wrażenie. Chociaż pod-czas jego opracowywania opierano się na danych z 2011 roku, wniosek nasuwa się sam – amery-kańskie koncerny we współpracy z wojskiem tworzą bardzo drogie programy. Czy przypad-kiem Europa, realizując programy zbrojeniowe za mniejsze pieniądze, nie jest efektywniejsza?
Według opinii CBO rozwijane przez BAE Sys-tems USA i General Dynamics dwa konkurencyj-ne projekty amerykańskiego BWP będą mniej skuteczne bojowo i droższe od niemieckiej Pumy (Schützenpanzer), która jest już na etapie seryjnej produkcji. Zapewnia ona ochronę na poziomie Level-A (na poziomie Level-C z dodatkowymi pancerzami modułowymi, łatwo demontowanymi do transportu). Pancerz chroni przed ostrzałem z broni maszynowej kalibru do 14,5 mm, pociska-mi granatników przeciwpancernych oraz skutka-mi ataku z użyciem skutka-min i IED (wytrzymuje deto-nację min o masie do 10 kg).
W konstrukcji Pumy zastosowano system ochrony przed bronią masowego rażenia, kli-matyzowany przedział załogi, a dzięki herme-tycznemu oddzieleniu przedziału napędowego od przedziału załogi zredukowano hałas do 95 dB. Bezpieczeństwo załogi i desantu
za-2 R. Czulda: Kiedy nowy bwp US Army? „armia” 2012 nr 1, s. 34.
3 W. łuczak: Pancerna wojna w Waszyngtonie. „Raport WTO”
2013 nr 4, s. 38.
nowy BWP ma wykonywać nie tylko zadania bojowe, lecz również ratunkowe i humanitarne, a także zapew-niać ochronę załodze i desantowi (w tym przed minami i Ied). Budowa wozu ma być modułowa, co pozwoli na dodawanie komponentów.
Wszechstronność
NR 4/2013
pewnia wielofunkcyjny system samoobrony (Multifunctional Self-Protection System – MUSS). Składa się z systemu czujników ostrzegających przed opromieniowaniem wiązką laserową i zbliżającymi się pociskami rakietowymi, z centralnego komputera oraz elektronicznych i pirotechnicznych urządzeń zakłócających. Od 2011 roku Pumy są wypo-sażone w aktywny system samoobrony (Active Protection System – APS) niemieckiej firmy IBD-ABS. W tej konstrukcji wprowadzono wiele pionierskich rozwiązań z dziedziny tech-niki pancernej, np. oddzielono boczne
zbiorni-ki paliwa od przedziału załogi, zastosowano zdalnie sterowaną wieżę itd.4.
Niemiecki BWP dla Amerykanów ma być większy. Może powstać dość szybko dzięki współpracy niemieckich firm KMW i Rheinme-tall z Boeingiem i SAIC. Cena jednostkowa Pumy jest szacowana na 6,9 mln euro, co bije na głowę rodzime projekty GCV. Te drugie, dostarczane od 2022 roku, miałyby kosztować 13,5 mln dolarów.
4Pumy dostarczone Budeswehrze. „Raport WTO” 2010 nr 12, s. 74; T. Szulc: Bojowy wóz piechoty Puma. „nowa Technika Wojskowa” 2011 nr 4, s. 46.
M2/M3
Bradley iCV
stryker CV90 Mkiii asCod- 2 puma namer
masa [t]
32–37 16–19 32–35 28–34 32–43 60
załoga z desantem