wspierające proces drąŜenia wyrobisk korytarzowych z wykorzystaniem materiałów wybuchowych
3. Urządzenia dodatkowe
W KOMAG-u zaprojektowano równieŜ szereg urzą- dzeń przeznaczonych do zabudowy wyrobiska, zamon- towanych na maszynach górniczych. Urządzenia te rozszerzają zakres moŜliwości wykorzystania tych maszyn w przodku chodnikowym.
Jednym z urządzeń dodatkowych, które przystoso- wane są do zabudowy na ładowarkach górniczych jest urządzenie do wznoszenia obudowy chodnikowej WOCh-1 (rys. 12).
Proponowane urządzenie do wspomagania proce- su wznoszenia obudowy chodnikowej (rys. 12) jest dodatkowym wyposaŜeniem, na stałe montowanym do ładowarki. Składa się ono z wahliwie zamocowanego (z moŜliwością jego poziomowania) podestu roboczego
(poz. 1) oraz podnośnika stropnic (poz. 2). Podest ro- boczy w pozycji transportowej mieści się w wymiarach czerpaka.
Urządzenie Woch-1 umoŜliwia wznoszenie obudo- wy w wyrobiskach chodnikowych o przekroju poprzecz- nym ŁP-8 do ŁP-12. Zaprojektowane urządzenie cha- rakteryzuje się moŜliwością wypoziomowania podestu, niezaleŜnie od wychylenia czerpaka. Teleskopowe ra- mię podnośnika stropnic umoŜliwia precyzyjne usta- wienie łuku stropowego. Ponadto konstrukcja podestu umoŜliwia jego pracę w pozycji ze złoŜonymi lub z rozłoŜonymi podestami bocznymi (rys. 14).
Inną propozycją KOMAG-u w zakresie urządzeń wspomagających proces zabudowy wyrobiska jest uniwersalny podest roboczy (rys. 13).
Rys.13. Uniwersalny podest roboczy [1]
Podest ten równieŜ montowany jest na czerpaku ładowarki, z moŜliwością jego poziomowania. Jest to uproszczona wersja urządzenia WOCh-1.
Z wieloletnich obserwacji pracy gąsienicowych maszyn górniczych z napędem elektrohydraulicznym wynika, Ŝe bardzo istotne zagadnienie stanowi sposób prowadzenia przewodu elektrycznego. Brak kontroli połoŜenia przewodu elektrycznego moŜe skutkować jego uszkodzeniem. Problem prowadzenia przewodu elektrycznego za maszyną uŜytkownicy rozwiązują we własnym zakresie z mniejszym lub większym powo- dzeniem.
W ramach projektowania maszyn i urządzeń do kompleksów chodnikowych przeznaczonych do drąŜe- nia z wykorzystaniem materiałów wybuchowych, KOMAG opracował dwie odmiany (linową i szynową) urządzeń do prowadzenia przewodu elektrycznego (rys. 15).
Idea działania tych urządzeń polega na ciągnięciu przez maszynę, za pomocą prowadnika, połączonych ze sobą łańcuchami wózków, do których zamocowany jest przewód zasilający. Wózki, w zaleŜności od wy- konania, mogą poruszać się po linie rozpiętej między łukami obudowy chodnikowej lub po podwieszonej szynie o profilu I 155.
Opracowane urządzenie do podwieszania prze- wodu zasilającego chroni przewód zasilający przed przypadkowym najechaniem przez maszynę lub innymi uszkodzeniami mechanicznymi.
4. Podsumowanie
Potrzeba prowadzenia robót udostępniających i przygotowawczych w coraz trudniejszych warunkach powoduje wzrost zapotrzebowania na maszyny i urzą- dzenia realizujące proces drąŜenia z wykorzystaniem materiałów wybuchowych. Opracowane przez KOMAG maszyny i urządzenia wchodzące w skład kompleksów mechanizujących proces drąŜenia wyrobisk chodniko- wych w znacznym stopniu ułatwiają prace, są bez- pieczniejsze, a zastosowane w nich nowoczesne roz- wiązania techniczne powodują, Ŝe maszyny te sta-
nowią konkurencję dla innych maszyn tego typu pro- dukcji krajowej i zagranicznej.
Proponowane przez KOMAG ładowarki oraz wóz wiertniczy, wraz z urządzeniami dodatkowymi, w zna- cznym stopniu ułatwiają drąŜenie chodnika i zwięk- szają bezpieczeństwo prac wykonywanych w przodku.
Zaprojektowany wóz wiertniczy o szerokości pod- wozia równej 1000 mm w połączeniu z ładowarkami bocznie wysypującymi mogą stanowić kompleksowe wyposaŜenie zmechanizowanego przodku i znacząco poprawić wydajność drąŜenia wyrobiska chodnikowe- go. Urządzenia te w połączeniu z wyposaŜeniem do- datkowym znacząco ułatwiają i przyspieszają prace ograniczając do minimum czynności wykonywane ręcznie.
a) b)
Rys.14. Urządzenie WOCh-1: a) podest złoŜony, b) podest rozłoŜony [1]
a)
b)
Rys.15. Urządzenie do podwieszania przewodu zasilającego:
a) linowe, b) szynowe [1]
Zastosowanie urządzeń dodatkowych, bezpośred- nio współpracujących z maszynami wykorzystywanymi w procesie drąŜenia wyrobisk techniką strzelniczą, przyczynia się do zwiększenia wydajności prowadzo- nych prac, zmniejsza występowanie awarii oraz po- prawia bezpieczeństwo pracy.
WyposaŜanie maszyn górniczych w układ napeł- niania i opróŜniania zbiorników oleju, znacząco wpływa na czystość medium roboczego i Ŝywotność elemen-tów wyposaŜenia hydraulicznego.
Literatura
1. Instrukcja. Ładowarka bocznie wysypująca ŁBT-1200M., nr W16.055DTR, KOMAG.
2. Kalita M., Pieczora E., Prostański D., Wyrobek E., Małyska G., Mazurek A.: Ładowarka bocznie wy- sypująca ŁBT-1200EH/LS-A nowoczesną i bez- pieczną maszyną ładującą. Konferencja Innowa- cyjne i Bezpieczne Systemy Mechanizacyjne do Eksploatacji Surowców Mineralnych, Zakopane 2006, Tom I, s. 119-127.
3. Kasperlik K., Wyrobek E.: Nowoczesna zespolona maszyna wiercąco-kotwiąco-ładująca do drąŜenia kamiennych wyrobisk korytarzowych i komorowych w skałach wymagających zastosowania techniki strzelniczej. Nowoczesne metody drąŜenia wyro- bisk korytarzowych z uwzględnieniem aspektów bezpieczeństwa pracy. Materiały konferencyjne, Szczyrk, maj 1996.
4. Kozieł A., Pieczora E., Prostański D.: Nowe roz- wiązania mechaniczne dla technologii drąŜenia wyrobisk przygotowawczych z uŜyciem materiałów wybuchowych. Materiały Szkoły Eksploatacji Pod- ziemnej 2009, Sympozja i Konferencje nr 74, Kraków 16-20 lutego 2009, s. 279-291.
5. Pikul M., Dzik M.: Ładowarka bocznie wysypująca ŁBT-1200EH/LS z wysięgnikiem teleskopowym.
Maszyny Górnicze nr 88, 2001.
6. Polska Norma PN-EN 13627:2002 Maszyny do robót ziemnych. Konstrukcje chroniące przed spa- dającymi przedmiotami. Wymagania i badania laboratoryjne.
7. Polska Norma PN-G-50000:2002 Ochrona pracy w górnictwie. Maszyny górnicze. Ogólne wymaga- nia bezpieczeństwa i ergonomii.
8. Polska Norma PN-G-50033:1996 Ochrona pracy w górnictwie. Ładowarki. Wymagania bezpieczeń- stwa i ergonomii.
9. Polska Norma PN-ISO 3164:1998 Maszyny do robót ziemnych. Laboratoryjna ocena konstrukcji chroniących operatora. Wymagania dotyczące przestrzeni chronionej.
10. Redakcja naukowa: Jaszczuk M., Kozieł A.:
Scenariusze rozwoju technologicznego mechani- zacji podstawowych procesów produkcyjnych w górnictwie węgla kamiennego. Monografia nr 1, Seria: Innowacyjne techniki i technologie mecha- nizacyjne, Gliwice, 2008.
11. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn i elementów bezpieczeństwa (Dz.U. Nr 259, poz. 2170).
12. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz.U. Nr 199, poz. 1228).
13. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 22 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń i systemów ochronnych przeznaczo- nych do uŜytku w przestrzeniach zagroŜonych wybuchem (Dz.U. Nr 263, poz. 2203).
14. Sikora W.: Scenariusze rozwoju technologii wydo- bycia węgla w warunkach utrudnień górniczych.
Maszyny Górnicze nr 4, 2007.
15. Talarek M., Kamiński T., Rybka A.: Badania stano- wiskowe prototypu ładowarki górniczej bocznie wysypującej ŁJK-1200. Sprawozdanie z badań nr 249/BT/2009 (materiały nie publikowane).
16. Wóz wiertniczy WWS-12 Gwarectwo Mechanizacji Górnictwa POLMAG. Informator ’86 Maszyny i urządzenia górnicze chodnikowe. Katowice 1986.
17. śyliński R., Wyrobek., Prostański D.: Ładowarka bocznie wysypująca ŁBT-1200EH/LS z wysięgni- kiem teleskopowym – doświadczenia eksploatacyj- ne i kierunki modernizacji. Materiały na konferen- cję: „Górnictwo zrównowaŜonego rozwoju 2002”.
Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Górnictwo 2002 nr 255, s. 267-274.
Artykuł wpłynął do redakcji we wrześniu 2010 r.
Recenzent: prof.dr hab.inŜ. Adam Klich
WENTYLACJA I KLIMATYZACJA
Mgr inŜ. Marek JEDZINIAK Mgr inŜ. Marcin STEINDOR Instytut Techniki Górniczej KOMAG Mgr inŜ. Walenty FRYDEL
Wiromag sp. z o.o.
Mgr inŜ. Krzysztof SEKULAR SelmaG sp. z o.o.