Opinia w sprawie projektu „Uchwały w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji m.st. Warszawy”
Przy wyznaczaniu granic obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji nie
uwzględniano wartości zabytkowych: istnienia obiektów, zespołów i obszarów będących zabytkami, ważnych dla tradycji i tożsamości miasta, charakteru poszczególnych rejonów.
Jednak niezależnie od formalnego zdefiniowania rewitalizacji jest ona też ważnym narzędziem, wspierającym opiekę nad zabytkami – co należy do zadań miasta i jest w interesie jego mieszkańców.
Z tego punktu widzenia rozszerzenie granic obszaru rewitalizacji jest korzystne dla zabytków, ponieważ może się przyczynić do poprawy stanu lub wręcz uratowania wielu zabytków. Ponadto remonty i adaptacje wykonywane w ramach rewitalizacji są częścią kompleksowych działań, nakierowanych na cele społeczne i urbanistyczne, co może wpłynąć na lepsze wykorzystanie zabytków.
Pozwalam sobie przedstawić dwie uwagi, dotyczące proponowanej granicy obszaru rewitalizacji.
1. Wobec pojawienia się opinii kwestionujących włączenie Pelcowizny do obszaru rewitalizacji, wnoszę o utrzymanie tej jednostki w granicy obszaru, w tym – południowej części jednostki, na której znajdują się dwa obiekty zabytkowe. Oba są obecnie
niewykorzystane i mało znane, ale wraz ze swoim zaniedbanym otoczeniem mają wielki potencjał. Mogą służyć mieszkańcom przyległych terenów, z których część jest już intensywnie zabudowana, a część zapewne będzie w niedalekiej przyszłości:
a) cmentarz choleryczny, położony między torami kolejowymi. Po wykonaniu kilka
miesięcy temu przejścia pod nasypem od strony ul. Starzyńskiego, na wysokości przejścia pieszego i przystanków przy ul. Namysłowskiej, zgodnie ze wstępną umową między Dzielnicą i PKP, Dzielnica lub Miasto mogłyby przejąć opiekę nad cmentarzem, a także otaczającym go dużym, zalesiony terenem. Może tu powstać leśny park z urządzeniami sportowymi, rekompensujący mieszkańcom sąsiednich kwartałów niedostatek osiedlowej zieleni i większych przestrzeni (do tej pory też korzystała z niego pewna liczba
mieszkańców, choć było to utrudnione, nielegalne i niebezpieczne).
b) Fort im. gen. Jasińskiego (w okresie zaborów Fort Śliwickiego). Unikalny zespół obronny z lat 30. XIX wieku, mimo splantowania wałów i fos oraz zakłócenia układu przestrzennego przez nową zabudowę, wciąż stanowi bardzo cenny zabytek sztuki fortyfikacyjnej. W większości należy do Miasta, wraz z jednym z położonych obok budynków koszarowych. Po remoncie i adaptacji może stać się zapleczem kulturalnym, usługowym i rekreacyjnym dla intensywnej zabudowy mieszkaniowej, stopniowo zastępującej tereny przemysłowe, a także pełnić funkcje ponadlokalne. Może temu sprzyjać bliskość komunikacji miejskiej oraz tras rekreacyjnych wzdłuż Wisły.
2. Obszar rewitalizacji w proponowanych granicach obejmuje całą jednostkę Pelcowizna, łącznie z biegnącym od wschodu szerokim pasem terenów kolejowych i fragmentem terenu, który kiedyś ograniczony był łukowym odcinkiem torów, a obecnie jest zabudowany blokami mieszkalnymi. Nie obejmuje natomiast zaniedbanych terenów między torami oraz ulicami Wysockiego i Odrowąża, należącymi do jednostki Bródno – zaliczonej do obszaru zdegradowanego. Obok resztek zabudowy kolejowej i
przemysłowej, a także starej zabudowy jedno- i wielorodzinnej, wkracza tu stopniowo nowa zabudowa mieszkalna o dużym zagęszczeniu. Wkrótce problemem tego rejonu może stać się brak urządzonej zieleni, terenów rekreacyjnych i zróżnicowanych usług.
Równocześnie zanikał będzie specyficzny charakter tego obszaru, nazywanego Bródnem Kolejowym. Poprawić warunki socjalne i zapobiec powstaniu anonimowego
osiedla-sypialni mogłoby wykorzystanie zespołu zabytkowej zabudowy kolejowej – niewielkiej pozostałości po kompleksie Stacji Praga z dawnej Kolei Nadwiślańskiej, ale i tak jednym z najbardziej wartościowych na terenie Warszawy.
W rejonie ul. Oliwskiej zachowało się kilkanaście zabytkowych budynków kolejowych i jedna kamienica, która prawdopodobnie nie należała do kolei, a także duże odcinki starej nawierzchni – przeważnie wykonanej w okresie międzywojennym, z trylinki wzmacnianej kruszywem, pochodzącym z kamieniołomów na kresach. Większość budynków znajduje się na terenach Skarbu Państwa, często w użytkowaniu wieczystym, niektóre są
prywatne. Najcenniejszy z nich – d. warsztat kolejowy – po wpisaniu do rejestru został wystawiony na sprzedaż. Drugi warsztat, położony na południe od ul. Pożarowej, miał być adaptowany na Muzeum Komunikacji.
W związku z powyższym wnoszę o powiększenie obszaru rewitalizacji o część terenu, zawartego między torami kolejowymi, ul. Kiejstuta, Wysockiego, Odrowąża i
Staniewickiej.
W załączeniu:
1) wycinek fotoplanu z zaznaczeniem Fortu gen. Jasińskiego i cmentarza cholerycznego 2) wycinek fotoplanu z zaznaczeniem zabytkowych budynków kolejowych przy ul.
Oliwskiej Odpowiedź:
1. Wobec pojawienia się opinii kwestionujących włączenie Pelcowizny do obszaru rewitalizacji, wnoszę o utrzymanie tej jednostki w granicy obszaru, w tym – południowej części jednostki, na której znajdują się dwa obiekty zabytkowe. Oba są obecnie
niewykorzystane i mało znane, ale wraz ze swoim zaniedbanym otoczeniem mają wielki potencjał. Mogą służyć mieszkańcom przyległych terenów, z których część jest już intensywnie zabudowana, a część zapewne będzie w niedalekiej przyszłości:
a) cmentarz choleryczny, położony między torami kolejowymi. Po wykonaniu kilka
miesięcy temu przejścia pod nasypem od strony ul. Starzyńskiego, na wysokości przejścia pieszego i przystanków przy ul. Namysłowskiej, zgodnie ze wstępną umową między Dzielnicą i PKP, Dzielnica lub Miasto mogłyby przejąć opiekę nad cmentarzem, a także otaczającym go dużym, zalesiony terenem. Może tu powstać leśny park z urządzeniami sportowymi, rekompensujący mieszkańcom sąsiednich kwartałów niedostatek osiedlowej zieleni i większych przestrzeni (do tej pory też korzystała z niego pewna liczba
mieszkańców, choć było to utrudnione, nielegalne i niebezpieczne).
b) Fort im. gen. Jasińskiego (w okresie zaborów Fort Śliwickiego). Unikalny zespół obronny z lat 30. XIX wieku, mimo splantowania wałów i fos oraz zakłócenia układu przestrzennego przez nową zabudowę, wciąż stanowi bardzo cenny zabytek sztuki fortyfikacyjnej. W większości należy do Miasta, wraz z jednym z położonych obok budynków koszarowych. Po remoncie i adaptacji może stać się zapleczem kulturalnym, usługowym i rekreacyjnym dla intensywnej zabudowy mieszkaniowej, stopniowo
zastępującej tereny przemysłowe, a także pełnić funkcje ponadlokalne. Może temu sprzyjać bliskość komunikacji miejskiej oraz tras rekreacyjnych wzdłuż Wisły.
Odpowiedź
Dziękujemy za poparcie umieszczenia Pelcowizny w obszarze rewitalizacji. Zamierzamy pozostawić tę jednostkę MSI w obszarze rewitalizacji, także ze względu na wskazany przez Pana potencjał rozwojowy.
2. Obszar rewitalizacji w proponowanych granicach obejmuje całą jednostkę Pelcowizna, łącznie z biegnącym od wschodu szerokim pasem terenów kolejowych i fragmentem terenu, który kiedyś ograniczony był łukowym odcinkiem torów, a obecnie jest zabudowany blokami mieszkalnymi. Nie obejmuje natomiast zaniedbanych terenów między torami oraz ulicami Wysockiego i Odrowąża, należącymi do jednostki Bródno – zaliczonej do obszaru zdegradowanego. Obok resztek zabudowy kolejowej i
przemysłowej, a także starej zabudowy jedno- i wielorodzinnej, wkracza tu stopniowo nowa zabudowa mieszkalna o dużym zagęszczeniu. Wkrótce problemem tego rejonu może stać się brak urządzonej zieleni, terenów rekreacyjnych i zróżnicowanych usług.
Równocześnie zanikał będzie specyficzny charakter tego obszaru, nazywanego Bródnem Kolejowym. Poprawić warunki socjalne i zapobiec powstaniu anonimowego
osiedla-sypialni mogłoby wykorzystanie zespołu zabytkowej zabudowy kolejowej – niewielkiej pozostałości po kompleksie Stacji Praga z dawnej Kolei Nadwiślańskiej, ale i tak jednym z najbardziej wartościowych na terenie Warszawy.
W rejonie ul. Oliwskiej zachowało się kilkanaście zabytkowych budynków kolejowych i jedna kamienica, która prawdopodobnie nie należała do kolei, a także duże odcinki starej nawierzchni – przeważnie wykonanej w okresie międzywojennym, z trylinki wzmacnianej kruszywem, pochodzącym z kamieniołomów na kresach. Większość budynków znajduje się na terenach Skarbu Państwa, często w użytkowaniu wieczystym, niektóre są
prywatne. Najcenniejszy z nich – d. warsztat kolejowy – po wpisaniu do rejestru został wystawiony na sprzedaż. Drugi warsztat, położony na południe od ul. Pożarowej, miał być adaptowany na Muzeum Komunikacji.
W związku z powyższym wnoszę o powiększenie obszaru rewitalizacji o część terenu, zawartego między torami kolejowymi, ul. Kiejstuta, Wysockiego, Odrowąża i
Staniewickiej.
Odpowiedź
Zgadzamy się, że wskazany przez Pana teren jest wartościowy. Ustawa daje narzędzia, które umożliwiają włączenie do programu tak niewielkich terenów przyległych do obszaru rewitalizacji. Zgodnie z Art. 15 p.3 „Przedsięwzięcia rewitalizacyjne
zamieszczone w gminnym programie rewitalizacji mogą być realizowane również poza obszarem rewitalizacji, jeżeli wynika to z ich specyfiki”. Zachęcamy do zgłoszenia tej uwagi w trakcie konsultacji programu rewitalizacji, prawdopodobnie w drugim kwartale 2022 roku.