ZAMKNIĘTYM NAJWIĘKSZYcH FIRM WYDOBYWcZYcH
1. Raportowanie działalności zrównoważonego rozwoju w przemyśle wydobywczym
2.1. Wskaźniki raportowane przez największe firmy wydobywcze
BHP Group (Australia) – BHP Sustainability Report 2019
W raporcie firmy (BHP Sustainability Report 2019) model GOZ nie występuje, jednak zawarte są wzmianki o tym, że BHP Group zachęca do odpowiedzialnego projektowania
produktów, ponownego użycia, recyklingu i odpowiedniego zagospodarowania odpadów wzdłuż całego łańcucha wartości, zgodnie z zasadami wypracowanymi przez Międzyna-rodową Radę Górnictwa i Metali (International Council on Mining and Metals, ICMM, Sustainable Development Framework). Firma zapowiada również, że w 2020 r. opracuje bardziej strategiczne i zintegrowane podejście do kwestii zrównoważonego rozwoju w ca-łym łańcuchu wartości. Będzie ono uwzględniać procesy zakupowe i ekoprojektowanie oraz definiować rolę BHP Group w promowaniu zrównoważonego rozwoju w całym cy-klu życia produktów. W odniesieniu do środowiska, w raporcie uwzględnione są następu-jące wskaźniki:
a) grunty będące własnością, dzierżawione lub zarządzane: zniszczone, zrekultywo-wane, objęte ochroną,
b) woda: pobory według klasy jakości i źródła, zrzuty według klasy jakości i miejsca docelowego, konsumpcja, recykling i ponowne użycie,
c) emisje substancji zanieczyszczających powietrze: tlenki siarki, tlenki azotu, rtęć, d) odpady: niebezpieczne, pozostałe poza niebezpiecznymi, przypadkowe wycieki/
zrzuty wody i odpadów,
e) konsumpcja energii: emisje gazów cieplarnianych.
Rio Tinto (Australia) – Sustainability Report 2019
Raport (Rio Tinto – 2019 Sustainability Report) określa GOZ i odpady jako istotne zagadnienie zarówno dla interesariuszy, jak i samej firmy. GOZ jest jednak definiowany w dość wąskim znaczeniu, tj. zarządzania odpadami. Powiązane zagadnienia, takie jak zmiany klimatu, woda, łańcuch dostaw, czy bioróżnorodność uwzględnione są osobno.
Firma stosuje następujące wskaźniki środowiskowe:
a) woda: pobory według źródła, źródła, na które pobór ma znaczne oddziaływanie, recykling i ponowne użycie,
b) bioróżnorodność: siedliska chronione lub odtworzone, grunty (objęte własnością, dzierżawione lub zarządzane) zniszczone i zrekultywowane,
c) emisje: CO2 bezpośrednie, CO2 pośrednie wynikające ze zużycia energii, CO2 inne pośrednie, intensywność emisji gazów cieplarnianych, tlenki azotu, tlenki siarki, inne,
d) ścieki i odpady: zrzuty wody według klasy jakości i miejsca docelowego, odpady według źródła i sposobu postępowania z nimi, odpady górnicze (odpady skalne, nadkład, szlam).
Vale (Brazylia) – Sustainability Report 2018
Raport (Vale – Sustainability Report 2018) nie zawiera dosłownej wzmianki o GOZ, natomiast znajduje się w nim wiele szczegółowych danych na temat gospodarowania przez
firmę wodą i odpadami. Przykładowo, w odniesieniu do wody, Vale raportuje szczegółowe dane dotyczące źródeł poboru, użycia, ponownego użycia, a także zrzutów. Należy przy tym zwrócić uwagę, że firma zaspokaja swoje zapotrzebowanie na wodę w przeważającej części ze źródeł wtórnych. Do innych wskaźników środowiskowych raportowanych przez Vale należą: obszary o wysokim wskaźniku bioróżnorodności poza obszarami chroniony-mi, obszary przyległe do obszarów o wysokim wskaźniku bioróżnorodności, obszary są-siadujące z obszarami prawnie chronionymi, obszary prawnie chronione, obszary poddane wpływowi działalności firmy, obszary zrekultywowane (przejściowo, na stałe), liczba ga-tunków których ochrona wspierana jest przez firmę, odpady według sposobu zagospoda-rowania, odpady niebezpieczne i pozostałe, emisje gazów cieplarnianych według źródła, konsumpcja energii według źródła, udział energii ze źródeł odnawialnych, emisje substan-cji zanieczyszczających środowisko (tlenki siarki, tlenki azotu, cząstek stałych), etc.
Norilsk Nickel (Rosja) – The New Nornickel: Strategy in Action
Raport (Norilsk Nickel (Rosja) – The New Nornickel: Strategy in Action) nie zawiera dosłownej wzmianki o GOZ. W odniesieniu do celów środowiskowych, w strategii fir-my na lata 2018–2023 jako priorytetowe określone są: redukcja emisji dwutlenku siarki o 50% do 2020 r. i o 75% do 2023 r. oraz znacząca redukcja ilości ścieków zawierających siarczany, chlorek sodu i bor/kwas borowy.
Następujące działania środowiskowe są definiowane przez firmę jako najważniejsze:
stopniowa redukcja emisji substancji zanieczyszczających powietrze, w tym dwutlenku siarki i cząstek stałych, stopniowa redukcja zanieczyszczania wód ściekami, rozwój/do-stosowanie składowisk odpadów w celu ograniczenia ich negatywnego oddziaływania na środowisko, zero zanieczyszczeń w transporcie morskim, zrównoważone zarządzanie su-rowcami naturalnymi i wprowadzenie technologii przyjaznych środowisku, zaangażowa-nie w przyjazne środowisku projekty w partnerstwie publiczno-prywatnym, a także wspie-ranie zachowania bioróżnorodności. W raporcie wyszczególnione są ponadto wydatki na poszczególne działania w ramach ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju. Po-dobnie jak inne firmy wydobywcze, Norilsk Nickel raportuje także wskaźniki dotyczą-ce odpadów (struktura strumieni odpadów, ilość wytworzonych odpadów, ilość odpadów poddana recyklingowi), gruntów (zniszczone, zrehabilitowane) i zużycia energii.
Glencore (Szwajcaria) – Responsibly sourcing the commodities for everyday life. Sustainability Report 2018 Podobnie jak w przypadku większości analizowanych firm pojęcie GOZ nie pojawia się w raporcie Glencore (Glencore – Responsibly sourcing the commodities for everyday life. Sustainability Report 2018), jednak spośród 8 celów strategicznych przedsiębiorstwa, 3 dotyczą środowiska. Należą do nich: implementacja wytycznych dotyczących zarządza-nia wodą, zmniejszenie zużycia energii oraz zmniejszenie emisji gazów cieplarzarządza-nianych.
Raport firmy zawiera osobne rozdziały dotyczące działań w zakresie zmian klimatu, wody i ścieków, a także odpadów i emisji do atmosfery.
Firma Glencore raportuje następujące wskaźniki dotyczące środowiska:
a) zmiany klimatu: całkowite zużycie energii, intensywność węglowa, emisje CO2, b) woda i ścieki: pobór wody (w podziale na powierzchniową, morską, gruntową,
deszczówkę, pitną i niepitną oraz z uwzględnieniem różnych klas jakości), zrzuty wody (w podziale na miejsce docelowe i klasę jakości), recykling i ponowne zuży-cie wody, wydajność recyklingu i ponownego zużycia wody, zmiany w zapasach wody, woda zawarta w odpadach i produkcie końcowym, straty wody wskutek parowania,
c) odpady i emisje zanieczyszczające powietrze: odpady niebezpieczne i inne odpady, emisje dwutlenku siarki.
Firma Glencore sporządza raport dotyczący zrównoważonego rozwoju zgodnie z za-sadami opracowanymi przez ICMM. W raporcie z 2017 (Glencore – Sustainability Re-port 2017) znajdują się dosłowne wzmianki o GOZ. Zaznaczono w nim, że pracuje ze stowarzyszeniami branżowymi w celu określenia, w jaki sposób może się przyczynić do realizacji celów GOZ. Przykładowo, Glencore rozważa możliwość leasingu wanadu do użytku w bateriach, który mógłby być wyodrębniony i ponownie użyty po upływie termi-nu leasingu.
KGHM Polska Miedź – Zrównoważony Raport 2018
GOZ jest dosłownie wspomniana w raporcie KGHM (KGHM Polska Miedź – „Zrów-noważony Raport 2018) i stanowi jednocześnie jeden z głównych kierunków rozwoju firmy wynikających z jej strategii 4E. Strategia 4E bazuje na czterech elementach: ela-styczności, efektywności, ekologii i e-przemyśle. GOZ jest jedną z podstawowych części składowych elementu „ekologia”:
1) elastyczność obejmująca przede wszystkim zagadnienia związane z przemysłem 4.0, digitalizacją i elektromobilnością,
2) efektywność będąca odpowiedzią na wzrost konkurencji w branży produkcyjnej i wydobywczej oraz przemysł 4.0,
3) e-przemysł oparty na robotyzacji, digitalizacji, społeczeństwie opartym na wiedzy oraz założeniach przemysłu 4.0,
4) ekologia bazująca na elektromobilności, rozwoju regulacji proekologicznych, go-spodarce obiegu zamkniętego oraz proekologicznej produkcji.
Firma KGHM raportuje następujące wskaźniki istotne z punktu widzenia transforma-cji w kierunku GOZ:
• utrzymanie daty wystarczalności zasobów na poziomie roku 2055 lub dalszym,
• wydobycie urobku w przeliczeniu na pracownika kopalni,
• produkcja miedzi elektrolitycznej w przeliczeniu na pracownika spółki,
• utrzymanie uzysków miedzi,
• całkowite zużycie energii z surowców nieodnawialnych (własnych bądź zakupio-nych) w podziale na rodzaj surowca,
• całkowite zużycie energii z surowców odnawialnych (własnych bądź zakupionych) w dżulach lub ich wielokrotności, w podziale na rodzaj surowca,
• całkowite zużycie energii produkcji własnej lub zakupionej w podziale na elek-tryczną i cieplną,
• całkowita sprzedaż energii w podziale na: elektryczną, cieplną, chłodzenie oraz parę,
• emisje pośrednie według źródła pochodzenia,
• całkowita waga odpadów bezpiecznych i niebezpiecznych według metody postę-powania (powtórne wykorzystanie odpadu, recykling, w tym recykling organiczny, odzyskiwanie, w tym odzysk energii, spalanie, składowanie na składowiskach od-padów, wprowadzanie do głębokich studni, przechowywanie na terenie zakładu, inne).
Raportowanie KGHM Polska Miedź SA opiera się na standardach wypracowanych przez Global Reporting Initiative (GRI).