Wprowadzenie
Opolszczyzna jest najmniejszym regionem Polski, gdzie uprawnionych do głosowania jest 815 tys. osób. Na specyfikę regionu składają się trzy istotne kwestie. Po pierwsze, silną pozycję posiada mniejszość niemiecka, której reprezentacja polityczna uczestniczyła we wszystkich koalicjach rządzą-cych regionem. Po drugie, niska (bardzo często najniższa w Polsce) fre-kwencja związana przede wszystkim z emigracją zarobkową wielu miesz-kańców regionu. Co ważne, z reguły frekwencja jest niższa na terenach zdominowanych przez ludność autochtoniczną, a więc elektorat politycz-nych struktur mniejszości niemieckiej. I po trzecie, Opolszczyzna nadal nie doczekała się polityka, jakiejkolwiek opcji, z mocną pozycją w Warszawie. Z jednej strony daje to pewną swobodę ruchów lokalnym liderom, ale za-razem bardzo często wpływa na słabą siłę przebicia Opolszczyzny w stoli-cy.
Struktura medialna Opolszczyzny jest dość uboga. Jedyną gazetą regionalną jest „Nowa Trybuna Opolska”. Opolski dodatek „Gazety Wy-borczej” ma przede wszystkim miejski (Opole) charakter i raczej należy go kwalifikować do zbioru tytułów lokalnych. Wśród mediów elektronicz-nych można wskazać w przypadku telewizji jedynie na nadawcę publicz-nego, który po przejściu na nadawanie cyfrowe, swym zasięgiem obejmuje cały region. Natomiast w przypadku radiofonii, obok regionalnego poten-tata Radia Opole, charakter regionalny posiada także Radio Doxa (wcześniej wchodzące w skład grupy Radio Plus).
Niniejszy tekst jest podsumowaniem kampanii oraz etapu budowa-nia koalicji w wyborach do samorządu województwa opolskiego w 2014 roku. Źródłem informacji o są dane Państwowej Komisji Wyborczej oraz doniesienia medialne.
Sytuacja polityczna w sejmiku województwa opolskiego w kadencji 2010-2014
Wybory do sejmiku województwa opolskiego w 2010 roku przyniosły zde-cydowane zwycięstwo Platformie Obywatelskiej, która zdobywając 31,93%
głosów uzyskała 12 mandatów w 30 osobowym sejmiku. Pozostałe ugru-powania, które liczą się na politycznej mapie Opolszczyzny uzyskały w miarę zbliżony wynik: mniejszość niemiecka – 17,77% (6 mandatów), Prawo i Sprawiedliwość – 17,43% (5 mandatów), Sojusz Lewicy Demokra-tycznej – 16,71% (5 mandatów) i Polskie Stronnictwo Ludowe – 12,13% (3 mandaty). Bardzo dobry wynik SLD spowodował, jak się później okaza-ło, krótkotrwałą rewolucję we władzach regionalnych. W wyniku pierw-szych ustaleń zawiązała się koalicja PO-SLD-PSL z marszałkiem woje-wództwa Józefem Sebestą. Pozostałe miejsca w zarządzie wojewoje-wództwa przypadły: PO- 2 (w tym wicemarszałek), SLD – 1 (wicemarszałek), PSL – 1. Odsunięcie od władzy w regionie mniejszości niemieckiej okazało się jednak chwilowe.
Politycy mniejszości niemieckiej od razu przystąpili do ofensywy, która miała zmienić dopiero co zawiązaną koalicję, a główną rolę odegrał jedyny poseł MN Ryszard Galla. Terenem walki okazało się jednak nie Opole, a Warszawa, gdzie R. Galla spotykał się z pochodzącym z Opola ówczesnym Marszałkiem Sejmu RP – Grzegorzem Schetyną oraz wicemi-nistrem w MSWiA odpowiedzialnym za mniejszości Tomaszem Siemonia-kiem. Podczas spotkań R. Galla miał podkreślać rolę i znaczenie mniejszo-ści niemieckiej nie tylko dla Opolszczyzny, ale i dla całej Polski1. Za sukces MN należy uznać także głos premiera Donalda Tuska, który krytycznie wypowiedział się o nowej koalicji, co odczytane zostało jako zapowiedź kolejnej zmiany2. W wyniku działań posła R. Galli oraz powyborczych tarć w Platformie Obywatelskiej, inauguracyjną sesję sejmiku przesunięto o dwa dni, które miały pozwolić na wyłonienie kolejnej „nowej koalicji”. 30 listopada 2010 roku Mniejszość Niemiecka dołączyła do koalicji, jak podkreślał marszałek Józef Sebesta – „dla dobra regionu”. W nowym za-rządzie Platforma dostała marszałka (Józef Sebesta) i wicemarszałka (Tomasz Kostuś), SLD – wicemarszałka (Kryspin Nowak), a ponadto członkami zarządu zostali: Antoni Konopka z PSL i Andrzej Kasiura z MN3, którego, gdy ten wygrał w II turze wybory na burmistrza Krapko-wic, zastąpił Roman Kolek4. Nowa koalicja liczyła 25 radnych w 30 osobo-wym sejmiku. Jednak nie był to koniec tarć powyborczych na Opolszczyź-nie.
Już na starcie nowej koalicji rolę opozycji przypisał sobie radny SLD Andrzej Namysło, który w momencie poszerzania koalicji o MN
stwier-1 J. Pszon, MN wraca do gry, „Gazeta Wyborcza – Opole”, 27 listopada 2010.
2 T. Gdula, Premier Tusk chce powrotu Niemców do władzy na Opolszczyźnie, „Nowa Trybuna Opolska”, 29 listopada 2010.
3 K. Świderski, Wielka koalicja PO-PSL-SLD-MN rozpoczęła rządy na Opolszczyźnie, „Nowa Trybuna Opolska”, 3 grudnia 2010.
4 B. Szczerbaniewicz, Kolek zamiast Kasiury w Zarządzie Województwa, „Nowa Trybuna Opol-ska”, 7 grudnia 2010.
dzał na łamach „Nowej Trybuny Opolskiej”: Prawdę mówiąc nie wiem, czym
skończy się ten nadmiernie poszerzony eksperyment5. Na pierwszej roboczej sesji sejmiku A. Namysło ostro skrytykował pomysł zarządu wojewódz-twa dotyczący remontu pałacu i budowy nowego Centrum Terapii Nerwic w Mosznej, który był jednym z kluczowych pomysłów Platformy Obywa-telskiej. Tomasz Kostuś, wicemarszałek regionu z ramienia PO, tak komen-tował zachowanie A. Namysły: Kwestionowanie tej inwestycji jest politycznie
nieodpowiedzialne, to rzecz dawno zaplanowana. Dziwi mnie też ten głos lewicy, bo nie słyszałem, żeby wicemarszałek z ramienia SLD kwestionował jakieś
ustale-nia podczas prac zarządu6. Działania A. Namysły dały pretekst PO do
pozby-cia się SLD z koalicji, a zarząd województwa przeszedł kolejną już rekon-strukcję. W miejsce wicemarszałka K. Nowaka do zarządu województwa weszła Barbara Kamińska z PO, a stanowisko wicemarszałka powierzono R. Kolkowi z MN. Tak skonstruowany zarząd miał trwać aż do paździer-nika 2013 roku, gdy z funkcji marszałka niespodziewanie zrezygnował J. Sebesta.
Wspomniana rezygnacja marszałka J. Sebesty była najważniejszym wydarzeniem politycznym w sejmiku województwa w kadencji 2010-2014. Zamieszanie wywołane rezygnacją J. Sebesty próbowała wykorzystać mniejszość niemiecka, której liderzy zasugerowali zmianę układu sił w zarządzie województwa i zwiększeniu udziału MN w zarządzie z 1 do 2 przedstawicieli7. Co ciekawe w trakcie pertraktacji na linii PO-MN miała paść sugestia, iż Platforma może wyrzucić reprezentantów mniejszości z koalicji, jeśli ci zbyt mocno upieraliby się przy swoim stanowisku i w ich miejsce dokooptować SLD. Byłby więc to powrót do pierwszej koalicji za-wiązanej w tej kadencji sejmiku. Informację tę podali liderzy SLD, wskazu-jąc zarazem, że nie interesuje ich dołączenie do koalicji PO-PSL8. Kilka go-dzin po konferencji prasowej SLD, Platforma i mniejszość niemiecka do-szły do porozumienia w sprawie nowego marszałka oraz składu zarządu województwa. MN zgodziła się na kandydaturę posła Andrzeja Buły, a w zamian za rezygnację z forsowania drugiego członka zarządu wicemarsza-łek R. Kolek został pierwszym zastępcą nowego marszałka (dotychczas tę funkcję pełnił T. Kostuś z PO)9.
Charakteryzując kadencję 2010-2014 sejmiku Opolszczyzny nie moż-na pominąć przyjętego pod koniec 2012 r. projektu Specjalnej Strefy
Demo-5 K. Świderski, Wielka koalicja …., op. cit.
6 K. Kownacka, Koalicja krucha jak lód?, „Nowa Trybuna Opolska”, 3 stycznia 2011.
7 P. Wójtowicz, Dziś kolejne rozmowy w sprawie marszałka i zarządu województwa, http:// www.radio.opole.pl/2013/listopad/wiadomosci/jak -bedzie-wygladac-zarzad-wojewodztwa-opolskiego-negocjacje-trwaja.html, [dostęp: 10.03.2015].
8 K. Świderski, Opolski SLD o sytuacji w zarządzie województwa po dymisji marszałka Sebesty, http://www.nto.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20131104/POWIAT01/131109829, [dostęp: 16.03.2015].
9 M. Mazurkiewicz, Koalicja podzieliła się zarządem Opolszczyzny, http://www.nto.pl/apps/ pbcs.dll/article?AID=/20131104/POWIAT01/131109809, [dostęp: 16.03.2015].
graficznej, którego realizacja zaplanowana jest aż do 2020 r. Sam projekt, który jest próbą walki z depopulacją Opolszczyzny, od początku budził kontrowersje i szybko stał się główną linią sporu na poziomie regional-nym, a przez koalicję rządzącą, a szczególnie Platformę, traktowany był jako najważniejsze osiągnięcie w tamtej kadencji.
Charakterystyka podmiotów rywalizujących w wyborach
W wyborach do sejmiku województwa opolskiego w 2014 r. wzięło udział 11 komitetów wyborczych: 7 o charakterze ogólnopolskim (Komitet Wy-borczy PSL, KW Demokracja Bezpośrednia, KW Prawo i Sprawiedliwość, KW Platforma Obywatelska RP, KWW Ruch Narodowy, KKW SLD Lewi-ca Razem oraz KW Nowa PrawiLewi-ca – Janusza Korwin-Mikke) oraz 4 o cha-rakterze regionalnym (KWW Mniejszość Niemiecka, KWW Wspólnota Pa-triotyzm Solidarność, KWW Gospodarne Opolskie, KW Ruch Autonomii Śląska10).
Na opolskiej scenie politycznej, obok dużych partii ogólnopolskich (PO, PiS, PSL, SLD), znaczenie ma mniejszość niemiecka, której w miarę stabilne poparcie w wyborach samorządowych pozwalało na uczestnicze-nie we wszystkich dotychczasowych koalicjach rządzących wojewódz-twem. Rozkład poparcia MN pokrywa się z podziałem demograficznym na ludność autochtoniczną oraz napływową (po II wojnie światowej), stąd na przykład brak listy MN w okręgu nr 5 w wyborach do sejmiku, który obejmuje powiaty nyski oraz brzeski, w których brak jest skupisk ludności autochtonicznej. Biorąc pod uwagę specyfikę poparcia MN bardzo cieka-wie zapowiadał się start KW Ruch Autonomii Śląska, komitetu mającego silną pozycję w województwie śląskim i którego działania wywoływały duży odzew medialny. Przekaz wyborczy obu formacji kierowany jest do praktycznie tej samej grupy elektoratu, w związku z tym rosnące struktury Ruchu Autonomii Śląska na Opolszczyźnie mogły stać się realnym zagro-żeniem dla pozycji MN i przyczynić się np. do rozbicia poparcia na dwa komitety wyborcze.
W walce o władzę w regionie liczyły się praktycznie tylko 4 komite-ty: PO, MN, PSL oraz SLD, choć od razu należy zaznaczyć, iż dominującą pozycję od lat ma Platforma i to politycy tej formacji decydują o potencjal-nych koalicjach. Od 8 lat Opolszczyzną rządzi koalicja PO-MN-PSL, choć należy pamiętać, iż w 2010 roku bardzo krótko funkcjonowała szeroka ko-alicja, w której było jeszcze SLD. Rola twardej opozycji, praktycznie bez szans na uczestniczenie we władzy, przypada Prawu i Sprawiedliwości. Składają się na to dwa czynniki: stałe poparcie na poziomie poniżej 20% oraz odrzucenie możliwości współpracy z Mniejszością Niemiecką i oczy-wiście z Platformą oraz SLD. W efekcie możliwości koalicyjne ograniczają
10 Kilka z tych komitetów miało charakter ponadregionalny (np. KWW Wspólnota Patrio-tyzm Solidarność, czy KW RAŚ), ale żaden z nich nie zarejestrował list ogólnopolskich.
się praktycznie tylko do PSL (co ciekawe, dwóch znaczących polityków PiS zasiliło szeregi tej formacji), jednak ze strony ludowców brak sygnałów wskazujących na chęć współpracy z PiS. Ponadto sama pozycja PSL na sce-nie Opolszczyzny jest raczej słabsza niż mocsce-niejsza (brak parlamentarzy-sty). Czy wynik uzyskany w wyborach do sejmiku w 2014 roku jest sygna-łem o stałym wzroście znaczenia ludowców w regionie pokażą dopiero kolejne elekcje.
Polityka kadrowa komitetów wyborczych – rekrutacja na listy wyborcze
Wybory samorządowe odbywające się w jednym momencie na dwóch bądź trzech szczeblach wymagają od poszczególnych komitetów ogromnej liczby kandydatów. W efekcie na listach wyborczych pojawia się cała ga-ma kandydatów bez większego doświadczenia społeczno-politycznego. Na potrzeby niniejszej publikacji przyjęta została typologia w oparciu o dwa czynniki: sposób rekrutacji na listy oraz poziom doświadczenia. W efekcie możemy wskazać 4 typy kandydatów: „wyjadacze”, „młodzież partyjna”, „transfery”, zwabieni”.
Analizując poszczególne listy11 dostrzegamy, iż największa liczba doświadczonych, sprawdzonych nie tylko w wyborczych bojach, ale spra-wujących funkcje publiczne, kandydatów pojawiła się na listach Platformy Obywatelskiej oraz mniejszości niemieckiej. Szczególnie listy PO budzą uznanie, gdyż partii tej udało się przekonać kilku kandydatów na wójtów/ burmistrzów do jednoczesnego ubiegania się o mandat radnego woje-wódzkiego. Do takich „wyjadaczy” możemy zaliczyć m.in. Marka Sałac-kiego (kandydat na burmistrza Niemodlina), Beniamina Godylę (radnego wojewódzkiego i kandydata na burmistrza Gorzowa Śląskiego), Andrzeja Pyziaka (wójta Rudnik od 1990 roku ubiegającego się o reelekcję), Katarzy-nę Zawadzką (kandydatkę na burmistrza Byczyny), Franciszka Fejdycha (burmistrza Prudnika ubiegającego się o reelekcję). Ponadto Platformie udało się pozyskać dwie bardzo mocne kandydatury, choć z różnym do-świadczeniem. Drugim na liście PO w okręgu 1 był Ryszard Zembaczyński (Prezydent Opola w latach 2002-2014, który nie ubiegał się o reelekcję), a w okręgu 3 z drugiego miejsca ubiegała się o mandat Sabina Nowsielska – prezes klubu siatkarskiego ZAKSA Kędzierzyn-Koźle, jednocześnie wal-cząca o prezydenturę w Kędzierzynie-Koźlu. Listę doświadczonych kan-dydatów uzupełniali dotychczasowi radni PO w sejmiku województwa: w okręgu nr 1 listę otwierała Elżbieta Kurek, z 3 miejsca startował wice-marszałek województwa Tomasz Kostuś, a z 4 miejsca członkini zarządu województwa Barbara Kamińska; w okręgu nr 2 liderem listy był marsza-łek województwa Andrzej Buła, a w okręgu nr 5 liderem był Bogusław
11 Wzięte pod uwagę zostały tylko komitety wyborcze, które realnie miały szansę zdobyć mandaty, tj.: Platforma Obywatelska, Mniejszość Niemiecka, Prawo i Sprawiedliwość, So-jusz Lewicy Demokratycznej oraz Polskie Stronnictwo Ludowe.
Wierdak – przewodniczący sejmiku od 2006 roku). Ponadto warto zauwa-żyć, iż Platformie udało się pozyskać znanego trenera jeździectwa, założy-ciela klubu Lewada Zakrzów – Andrzeja Sałackiego, który otwierał listę w okręgu nr 3. Odwołując się do zaproponowanej na wstępie typologii: szczególnie kandydatury S. Nowosielskiej i A. Sałackiego możemy zakwa-lifikować do grupy „zwabieni”. Pozostałe przedstawione kandydatury to polityczni „wyjadacze”.
Listę Platformy uzupełniało ponadto kilku obecnych bądź byłych wyższych urzędników samorządowych (m.in. Leszek Pakuła, zastępca burmistrza Lewina Brzeskiego w latach 2006-2010, Elżbieta Kaliszan czy Helena Gruszka), dwóch dyrektorów szkół (Jolanta Wilczyńska, prywatnie żona wojewody opolskiego oraz Zbigniew Plewa) i kilku lekarzy. Mło-dzież w bardzo niewielkim stopniu była obecna na listach PO, tylko 2 kan-dydatów miało poniżej 30 lat.
Również mniejszość niemiecka postawiła w większości na spraw-dzonych, bardzo mocnych kandydatów, wzmacniając jeszcze listy lokalny-mi działaczalokalny-mi społecznylokalny-mi i urzędnikalokalny-mi. Podobnie jak PO, również mniejszości udało się przekonać kilku kandydatów z wyborów bezpośred-nich do ubiegania się także o mandat radnego wojewódzkiego (Norbert Honka, kandydat na prezydenta Opola, Franciszek Jonderko – kandydat na wójta Murowa, Brygida Pytel – ubiegająca się o reelekcję wójt gminy Izbicko, Andrzeja Kasiura – ubiegający się o reelekcję burmistrz Krapko-wic). Z listy MN do sejmiku postanowiła wystartować długoletnia wójt gminy Chrząstowice – Helena Rogacka, która nie ubiegała się o reelekcję. Ponadto na listach znalazło się kliku wysokich urzędników samorządo-wych (m.in.: Marieta Kupka – zastępca wójta Popielowa, Krystian Czech – dyrektor Łubniańskiego Domu Kultury, Łukasz Raida – zastępca wójta Komprachcic, Marek Witek – zastępca burmistrza Dobrodzienia, czy Krzysztof Długosz – zastępca burmistrza Gogolina).
Listy kandydatów mniejszości niemieckiej otwierali jej najważniejsi politycy: w okręgu nr 1 Norbert Rasch (lider MN na Opolszczyźnie), okręg nr 2 Herbert Czaja (radny sejmiku), okręg nr 3 Józef Kotyś (radny sejmiku, były wicemarszałek województwa), z 3 miejsca o mandat ubiegał się Ro-man Kolek – ówczesny wicemarszałek województwa, a w okręgu nr 4 Ry-szard Donitza (radny wojewódzki). Mniejszość po raz kolejny, jak już zo-stało wspomniane, nie wystawiła listy w okręgu nr 5. Listy MN uzupełnia-ło wielu kandydatów z poprzednich wyborów. Do „zwabionych” na listy mniejszości możemy zaliczyć Aleksandra Sachabińskiego (nr 4 w okręgu nr 1) – znanego opolskiego onkologa. W każdym okręgu na listach MN znalazła się choćby jedna osoba poniżej 30 roku życia.
Na listach Prawa i Sprawiedliwości około połowę kandydatów sta-nowiły osoby, które głównie z list PiS ubiegały się o mandat we wcześniej-szych wyborach. Pozostałe osoby najczęściej nie miały zbyt dużego do-świadczenia wyborczego i dotyczyło to nie tylko osób młodych, ale także
starszych. W trakcie kadencji 2010-2014 PiS stracił jednego ze swych lide-rów – Grzegorza Sawickiego, który zasilił PSL. Stąd też listę w Opolu otwierała dotychczasowa radna miejska Violetta Porowska. Z kolei w okręgu nr 2 na czele listy znalazł się mieszkający na co dzień pod Opo-lem, bliski współpracownik lidera PiS na Opolszczyźnie Sławomira Kło-sowskigo – Arkadiusz Szymański. W okręgu nr 3 liderem został były wice-prezes Radia Opole Piotr Semak. Co ciekawe, na 7 miejscu w tym okręgu o mandat ubiegał się były poseł z ramienia PiS Jan Religa, obecnie lider struktur Polski Razem w Kędzierzynie-Koźlu. W okręgu nr 4 postawiono na liderkę struktur partii w Prudniku – Katarzynę Czocharę, a z 2 miejsca o mandat ubiegał się dotychczasowy radny Jerzy Czerwiński. Z kolei w okręgu nr 5 liderem listy był polityk Solidarnej Polski Jerzy Niedźwiec-ki, a na 2 miejscu znalazł się dotychczasowy radny Dariusz Byczkowski. Spośród 5 radnych, którzy zdobyli mandaty w 2010 roku, tylko dwie oso-by znalazły się na listach, w tym żadna na pierwszym miejscu. Oprócz wskazanych osób, listy PiS uzupełniało kilkunastu „wyjadaczy” mających doświadczenie wyborcze z poprzednich elekcji. Ponadto bardzo liczną grupę stanowili „debiutanci” w różnym wieku. Na listach znalazły się tyl-ko 4 osoby poniżej 30 roku życia. Jedynym przykładem kandydata „zwabionego” była Sylwia Lisoń – sołtys Przechodu, która ubiegała się o mandat z 12 miejsca w okręgu nr 5.
Sojusz Lewicy Demokratycznej postawił przede wszystkim na do-tychczasowych, zarazem bardzo doświadczonych, radnych, którzy otwie-rali listy w czterech z pięciu okręgów: Andrzej Namysło (okręg nr 1), Kry-spin Nowak (okręg nr 2), Andrzej Mazur (okręg nr 3) i Edward Cybulka (okręg nr 4). Wszyscy oni byli także liderami list Sojuszu w 2010 roku. Je-dynym wyjątkiem był okręg nr 5, w którym liderem listy został Bogdan Wyczałkowski, dotychczasowy burmistrz Paczkowa, który mimo młodego wieku (42 l.) od 4 kadencji rządził gminą. Nie ubiegał się on jednak o ree-lekcję w Paczkowie. Drugie miejsce w tym okręgu przypadło dotychczaso-wemu radnemu Józefowi Śliwie. B. Wyczałkowski choć wiązany z lewicą (startował do Sejmu z listy Lewicy i Demokratów w 2007 r.) w wyborach samorządowych zawsze startował z list lokalnego komitetu i jego pojawie-nie się na liście SLD do sejmiku możemy uznać za jeden z ciekawszych „transferów” politycznych. Spośród kandydatów, którzy znaleźli się na listach SLD warto wskazać jeszcze na byłą senator Apolonię Klepacz (bez powodzenia walczyła o mandat radnej wojewódzkiej w 2010 r.), której przypadło ostatnie 12 miejsce w okręgu nr 2. Pozostali kandydaci w więk-szości nie legitymowali się doświadczeniem politycznym, tylko kilka osób na listach mogło wskazać na start we wcześniejszych elekcjach. Na listach do sejmiku znalazły się zaledwie 2 osoby poniżej 30 roku życia. Osobnym przypadkiem był start Łukasza Podolskiego (pozycja 2 w okręgu nr 3), od-notowany przez media, jako przykład próby wykorzystania zbieżności nazwisk ze znanym niemieckim piłkarzem polskiego pochodzenia. Stąd
też, mieszkający i pracujący na co dzień w Nysie (okręg nr 5) Ł. Podolski został „rzucony” na okręg zamieszkały w dużej mierze przez ludność au-tochtoniczną12. Na koniec warto odnotować, iż lider struktur SLD na Opolszczyźnie Piotr Woźniak, zdecydował się na walkę o reelekcję man-datu radnego powiatowego w Nysie.
Przegląd list kandydatów kończy Polskie Stronnictwo Ludowe. Na wstępie należy zauważyć, iż siła PSL na Opolszczyźnie jest niewielka, o czym świadczą wyniki tej partii zarówno we wcześniejszych wyborach samorządowych, jak i parlamentarnych. Spora część obszarów wiejskich na Opolszczyźnie zdominowana jest przez ludność autochtoniczną, dla której formacją pierwszego wyboru jest mniejszość niemiecka. W trakcie kadencji sejmiku 2010-2014 doszło do dwóch głośnych transferów poli-tycznych z PiS do PSL. Szeregi ludowców zasili: Grzegorz Sawicki (w 2010 roku był on liderem listy PiS w okręgu nr 1 z którego zdobył mandat rad-nego wojewódzkiego, a w 2006 roku był nawet kandydatem PiS na Prezy-denta Opola) oraz Norbert Krajczy (były senator z ramienia PiS, wstąpił do PSL w 2011 r. i jako kandydat tej partii bez powodzenia ubiegał się o man-dat senatora w 2011 r.). Szczególnie przejście N. Krajczego, niezwykle po-pularnego polityka w powiecie nyskim, dawało duży potencjał liście PSL. Obaj politycy zostali liderami list, odpowiednio w okręgu nr 1 (G. Sawicki, który jednocześnie został kandydatem PSL na prezydenta Opola) oraz okręgu nr 5 (N. Krajczy). W pozostałych okręgach liderami zostali: okręg nr 2 - Stanisław Rakoczy (były poseł, podsekretarz stanu w MSW, lider PSL na Opolszczyźnie), okręg nr 3 – Antoni Jastrzębski (wicewojewoda opolski) i w okręgu nr 4 – Kazimierz Pyziak (radny sejmiku w kadencji 2006-2010).
W trakcie kampanii PSL mogło poszczycić się jeszcze jednym trans-ferem, choć już nie tej rangi. Z listy ludowców zdecydował się startować Tomasz Gabor (radny powiatu opolskiego, sołtys Brzezia, uważany za lo-kalnego quasi-celebrytę). Co ciekawe, T. Gabor ubiegał się kilka tygodni wcześniej o nominację w wyborach prezydenta Opola z ramienia lokalne-go komitetu Razem dla Opola (w trakcie kampanii kandydata, a zarazem lidera RdO - Marcina Ociepę - poparło PiS). W okręgu nr 2 z drugiego miejsca ubiegał się o mandat dotychczasowy radny Ryszard Kuchczyński. Z doświadczonych kandydatów należy jeszcze wskazać na Antoniego Ko-nopkę (nr 2 w okręgu nr 5, radny wojewódzki w kadencji 2002-2006, póź-niej dwukrotnie bez skutku ubiegał się o mandat).
Tylko nieznaczna liczba kandydatów startowała w wyborach w 2010 roku. Co warte podkreślenia, ludowcom udało się pozyskać na listy dwie ważne osoby związane z opolskim sportem: Jerzego Szczakiela (pierwszy polski mistrz świata w żużlu, startował z 6 miejsca w okręgu nr 1) oraz