Wyniki przeprowadzonych badań wydają się potwierdzać inne badania, że pra- pra-cownicy przedsiębiorstw nadal nie są w wystarczającym stopniu doceniani

i rozwi-jani [Albrecht, Bakker, Gruman i in. 2015; Shriar 2018; Rath, Clifton 2004; Robinson, Perryman, Hayday 2004; Sasin 2015; Smythe 2009].

Przeprowadzone badania pozwoliły na pozytywne zweryfikowanie wszystkich postawionych hipotez H1–H12 (należało odrzucić hipotezy zerowe o  braku istotnych związków pomiędzy zmiennymi: czynnik, zaangażowanie). W świetle wyników przepro-wadzonych badań zasadnym wydaje się postulat, polegający na stwierdzeniu, iż roz-poznawanie zaangażowania pracowników i czynników mających na nie istotny wpływ powinno stać się powszechną i realizowaną w sposób systematyczny praktyką w zarzą-dzaniu zasobami ludzkimi. Koniecznym wydaje się też wdrażanie w przedsiębiorstwach dodatkowych działań ukierunkowanych na wzrost zaangażowania. Warto by kontynu-ować badania w zakresie czynników zaangażowania pracowników pokolenia Z, tj. uro-dzonych po 1990 r. Pokolenie to bowiem pod wieloma względami znacząco różni się od pokolenie X i Y [Żarczyńska-Dobosz, Chomątkowska 2014], a zatem inne czynniki mogą kształtować ich zaangażowanie.

Bibiliografia

Adamska-Chudziak M. (2013), Prospołeczne stymulowanie zaangażowania organizacyjnego

jako aspekt działań ekonomicznych w warunkach kryzysu, „Nierówności społeczne a wzrost go-spodarczy”, 31, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.

Albrecht S.L., Bakker A.B., Gruman J.A, Macey W.H., Saks A.M. (2015), Employee engagement,

human resource management practices and competitive advantage, „Journal of Organizational Ef-fectiveness: People and Performance”, nr 2, ss. 7–35.

Aon Hewitt (2014), Trends in Global Employee Engagement, Consulting, Performance, Reward & Talent [online], http://www.aon.com/attachments/human-capital-consulting/2014-trends-in-global-employee-engagement-report.pdf, dostęp: 09.10.2018.

Aon Hewitt (2015), Aon Hewitt’s Model of Employee Engagement [online], https://www.aonhewitt. co.nz/getattachment/77046028-9992-4d77-868a-32fbf622fec6/file.aspx, dostęp: 13.10.2018. Aon plc (2017), 2017 Trends in Global Employee Engagement. Global anxiety erodes employee en-gagement gains, https://www.aon.com/unitedkingdom/attachments/trp/2017-Trends-in-Glo-bal-Employee-Engagement.pdf, dostęp: 13.10.2018.

Babbie E. (2004), Badania społeczne w praktyce, Wyd. PWN, Warszawa.

Borkowska S., Laskowska I. (2010), Czy to działa w  praktyce? Wyniki badań [w:] S. Borkow-ska (ed.), Rola ZZL w kreowaniu innowacyjności organizacji, Wyd. C.H. Beck, Warszawa.

Borkowska St. (red.) (2010), Rola ZZL w kreowaniu innowacyjności organizacji, Wyd. C.H. Beck, Warszawa.

Britt T.W. (1999), Engaging the Self in the Field: Testing the Triangle Model of Responsibility, „Perso-nality and Social Psychology Bulletin”, 25, ss. 696–706.

Buckingham M., Clifton D. (2003), Teraz odkryj swoje silne strony, Wyd. MT Biznes, Warszawa. Buckingham M., Coffman C. (1999), First Break all the Rules, Simon & Schuster, London. Bugdol M. (2006), Wartości organizacyjne. Szkice z teorii organizacji i zarządzania, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Burkiewicz M. (2003), Rola zaangażowania pracowników w strategii zarządzania zasobami

ludz-kimi, PRET S.A., Warszawa.

Chirkowska-Smolak T. (2012), Psychologiczny model zaangażowania w  pracę, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań.

Cone Communications (2016), Millennial Employee Engagement Study, https://static1.squ-arespace.com/static/56b4a7472b8dde3df5b7013f/t/5819e8b303596e3016ca0d9c/1478 092981243/2016+Cone+Communications+Millennial+Employee+Engagement+Study_ Press+Release+and+Fact+Sheet.pdf, dostęp: 20.10.2018.

Dalal R.S., Baysinger M., Brummel B.J., LeBreton J.M. (2012), The relative importance of

em-ployee engagement, other job attitudes, and trait affect as predictors of job performance, „Journal of Applied Social Psychology”, 42( S1), pp. E295–E325.

Gallup (2017), State of the Global Workplace [online], http://www.managerlenchanteur.org/wp-content/uploads/Gallup-State-of-the-Global-Workplace-Report-2017_Executive-Summary.pdf, dostęp: 13 październik 2018.

Griffin R.W. (2013), Podstawy zarządzania organizacjami, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. Guryn H. (2004), Czy warto mierzyć zaangażowanie pracowników?, „Personel i Zarządzanie”, 11, ss. 102–109.

Hammersley M., Atkinson P. (2000), Metody badań terenowych, Zysk i S-ka, Poznań.

Harter J.K., Schmidt F.L., Killham E.A., Asplund J.W. (2009), Q12 Meta-Analysis: The

Relations-hip Between Engagement at Work and Organizational Outcomes, Gallup Poll Consulting Univers-ity Press, Washington, ss. 3–7.

Jasińska J. (2006), Planowanie kadr [w:] T. Listwan (red.), Zarządzanie kadrami, Wyd. C.H. Beck, Warszawa.

Jawor-Joniewicz A. (2010), Rola komunikacji i  informacji w  promowaniu innowacyjności [w:] St. Borkowska (red.), Rola ZZL w kreowaniu innowacyjności organizacji, Wyd. C.H. Beck, Warszawa. Juchnowicz M. (2009), Zaangażowanie pracowników poprzez zaufanie, [w:] Gableta M.,

Pie-troń-Pyszczek A. (red.), Człowiek i praca w zmieniającej się organizacji, Prace Naukowe Uni-wersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wydawnictwo UniUni-wersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław, s. 35-41.

Juchnowicz M. (2010), Zarządzanie przez zaangażowanie. Koncepcje. Kontrowersje. Aplikacje, Pol-skie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.

Kahn W.A. (1990), Psychological conditions of personal engagement and disengagement at work, „Academy of Management Journal”, vol. 33. no. 4, ss. 692–724.

Kaufman J., Markey R., Burton S.D., Domenico A. (2013), Who’s responsible for employee

en-gagement? [online], https://www.bain.com/insights/whos-responsible-for-employee-engage-ment/, dostęp: 13.10.2018.

Kopertyńska M.W., Kmiotek K. (2014), Budowanie zaangażowania pracowników pokolenia Y, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Management Forum”, tom 4, nr 358, ss. 39–48.

Kotler P. (2005), Marketing, Rebis, Poznań.

Kupczyk T., Wasilewski D., Mackiewicz A. (2018), Pożądane kierunki zmian funkcji personalnej

w przedsiębiorstwach w opinii pracowników [w:] M. Stor, T. Listwan, Sukces w zarządzaniu kadrami. Wyzwania wobec funkcji personalnej w organizacjach w warunkach rynku pracownika. Problemy zarządczo-ekonomiczne, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, Nr 511, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław, ss. 132–143.

Lewicka D., Rakowska A. (2016), Wpływ praktyk ZZL na zaangażowanie pracowników

w innowa-cyjnych przedsiębiorstwach, „Nauki o Zarządzaniu”, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław, 2(27), ss. 102–115.

Łaguna M., Mielniczuk E., Żaliński A., Wałachowska K. (2015), Przywiązanie do organizacji

i zaangażowanie w pracę – koncepcje teoretyczne i problemy terminologiczne, „Medycyna Pracy”, 66 (2), ss. 277–284.

Łochnicka D. (2015), Zaangażowanie pracownicze, jako determinanta rozwoju organizacji, „Stu-dia Prawno-Ekonomiczne”, t. XCIV, ss. 317–334.

ManpowerGroup (2018), Jak rozwiązać problem niedoboru talentów? Przygotuj, pozyskuj, poży-czaj i przenoś, 2018 Badanie niedoboru talentów, ManpowerGroup.

Memon M.A., Salleh R., Baharom M.N.R. (2015), Linking Person-Job Fit, Person-Organization

Fit, Employee Engagement and Turnover Intention: A Three-Step Conceptual Model, „Asian Social Science”, vol. 11, no. 2, ss. 313–320.

Moczydłowska J.M., Kowalewski K. (2014), Nowe koncepcje zarządzania ludźmi, Difin, Warszawa.

Murray J. (2013), Likert Data: What to Use, Parametric or Non-Parametric?, “International Journal of Business and Social Science”, vol. 4, no. 11, ss. 258–264.

Rath T., Clifton D.O. (2004), How Full Is Your Bucket?Positive Strategies for work and for life, Gallup Press, New York.

Roberts D.R., Davenport T.O. (2002), Job engagement: Why it’s important and how to improve it, „Employment Relation Today”, vol. 29, issue 3, jesień (zima), ss. 21–29.

Robinson D., Perryman S., Hayday S. (2004), The drivers of employee engagement, IES Research Report, IES, Brighton (Sussex).

Sasin M. (2015), Budowanie zaangażowania czyli jak motywować pracowników i rozwijać ich

po-tencjał, HELION, Gliwice.

Sewastianik B. (2014), Tajemniczy składnik sukcesu - zaangażowanie pracownika [w:] Cz. Szmidt (red.), Nowe nurty w zarządzaniu i w ekonomii, Poltex, Warszawa, ss. 232–246.

Shriar J. (2018), Employee Engagement:  Seeing The Bigger Picture, Gallup Inc. [online], https:// hs.officevibe.com/hubfs/mini-guides/pdf/hubpage-employee-engagement-updated.pdf?utm_ source=hs_automation&utm_medium=email&utm_content=54548083&_hsenc=p2ANqtz --uO6vuLMXjqj-eaJvLbFOxtSPi7QRlVjiQ8DtwEmLmWr5RJAM75ptETZRnMtrz_c2KFYKxj9U-kRezxQku5Q-Zjl5pZkA&_hsmi=54548083 , dostęp: 20.09.2018.

Schaufeli W.B., Salanova M. (2010), How to improve work engagement? [w:] S.L. Albrecht (ed.),

Handbook of Employee Engagement. Perspectives, Issues, Research and Practice, Edward Elgar Pub-lishing, Inc., Northampton (Mass.).

Smythe J. (2009), CEO – dyrektor do spraw zaangażowania, Oficyna Wolters Kluwer business, Warszawa.

Spik A., Klincewicz K. (2008), Nowe kierunki w zarządzaniu ludźmi – zaangażowanie

organizacyj-ne [w:] M. Kostera (red.), Współczesorganizacyj-ne koncepcje zarządzania, Wyd. Akademickie i Profesjonalorganizacyj-ne, Warszawa.

Suchodolski A. (2006), Rozwój pracowników [w:] T. Listwan (red.), Zarządzanie kadrami, C.H. Beck, Warszawa.

Tarka P. (2015), Własności 5- i 7-stopniowej skali Likerta w kontekście normalizacji zmiennych

me-todą Kaufmana i Rousseeuwa, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 385, ss. 286–295, DOI: 10.15611.

Vance R.J. (2006), Employee Engagement and Commitment. A Guide to Understanding, Measuring

and Increasing Engagement in Your Company, SHRM Foundation, Alexandria, ss. 1–6.

Żarczyńska-Dobosz A., Chomątkowska B. (2014), Pokolenie „Z” na rynku pracy – wyzwania dla

Wioleta J. Karna |

Uniwersytet Jagielloński, Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej

Agnieszka Knap-Stefaniuk |

Akademia Ignatianum w Krakowie, Wydział Pedagogiczny

Zarządzanie międzykulturowe jako ważny element