Aktualna sytuacja finansowania badań i rozwoju w Europie sprzyja prowadzaniu przedsięwzięć badawczo-rozwojowych i naukowych. Jak wykazała przeprowadzona w rozdziale pierwszym analiza programów finansujących badania oraz polityki Unii Europej-skiej sytuacja ta jest wynikiem dąŜenia do ciągłego podnoszenia jakości i innowacyjności prowadzonych w Europie badań wyraŜonych w ambitnych postanowieniach Strategii Li-zbońskiej. Bardzo duŜe środki przeznaczane na B+R oraz dąŜenie do wspomnianych stra-tegicznych celów rozwoju stwarzają duŜe zapotrzebowanie na róŜnego rodzaju przedsię-wzięcia badawcze.
Z przeglądu form prowadzenia badań wynika, iŜ obecnie najpopularniejszą z nich jest projekt realizowany przez współpracujące ze sobą zespoły. Ma to swoje odzwiercie-dlenie w programach finansujących, które promują tego typu współpracę. JednakŜe pomi-mo wielu istniejących źródeł otrzymanie finansowania dla projektu nie jest łatwe. Instytu-cje wspierające przeznaczają środki tylko i wyłącznie na dobrze zaplanowane i ambitne przedsięwzięcia realizowane przez dobrze przygotowane, kompetentne zespoły. Uzyskanie dofinansowanie projektu wymaga więc wcześniejszego planowania i przygotowania wnio-sku zgodnie z wymogami stawianymi przez instytucję finansującą.
Sytuacja ta stwarza zapotrzebowanie na róŜnego rodzaju metody wspomagające jednostki ubiegające się o dofinansowanie w przygotowaniu wniosku i zwiększenia swoich szans na uzyskanie grantu, co powoduje, Ŝe metody tego typu mają bardzo duŜe znaczenie praktyczne. Jak wykazano w rozdziale pierwszym pracy o zwiększeniu szans na uzyskanie finansowania decydować moŜe odpowiedni dobór partnerów tworzących konsorcjum pro-jektowe. Koordynator przygotowując się do złoŜenia wniosku musi więc podjąć odpo-wiednie decyzje odnośnie:
• doboru partnerów,
• przydzielenia partnerom zadań do realizacji
• określenia nakładów czasu pracy.
Cel badawczy postawiony na początku rozprawy został sformułowany w następują-cy sposób:
Opracowanie metody wspomagającej podejmowanie decyzji o doborze kompetent-nych partnerów do projektu badawczego w oparciu o metody wielokryterialnej
anali-zy decyanali-zyjnej, teorię grafów i teorię gier
Cel ten został osiągnięty przez zaproponowanie w pracy metody wspierającej koor-dynatora projektu w tworzeniu konsorcjum projektowego. Metoda to obejmuje wspomaga-nie decyzji odnośwspomaga-nie wyboru zbioru partnerów tworzących konsorcjum projektowe, przy-dzielenia im odpowiedzialności za realizację konkretnych pakietów prac oraz poprzy-dzielenia pomiędzy nich łącznych nakładów czasu pracy planowanych dla projektu. Do tego celu zaproponowano hierarchiczny model decyzyjny uwzględniający szereg kryteriów decyzyj-nych o charakterze ilościowym jak i jakościowym. Do rozwiązania postawionego wielo-kryterialnego problemu wykorzystano metodę AHP. W rozdziale 3.6.3 pracy przeprowa-dzono szczegółową dyskusję uzasadniającą wybór tej metody spośród wielu istniejących metod wielokryterialnej analizy decyzyjnej.
Problem podziału nakładów czasu pracy rozwiązano przez jego zamodelowanie ja-ko n-osobowej gry kooperacyjnej w postaci funkcji charakterystycznej. Wykorzystanie teorii gier poparte jest spostrzeŜeniem, Ŝe zespoły chcące przystąpić do konsorcjum kierują się indywidualną racjonalnością i często negocjują warunki uczestnictwa. UŜycie teorii gier umoŜliwia odzwierciedlenie tych procesów i zmniejsza ryzyko rezygnacji z uczestnic-twa zespołu, którego indywidualne preferencje nie zostały w Ŝaden sposób uwzględnione.
Ponadto przyjęto tu załoŜenie, iŜ podział nakładu czasu pracy na realizację projektu po-między zespoły projektowe powinien być uzaleŜniony od ilościowo wyraŜonych kompe-tencji tych zespołów. Do rozwiązania sformułowanej gry wykorzystano procedurę oblicza-nia wartości Shapleya. Uzasadnienie wyboru tej metody rozwiązaoblicza-nia zawarto w rozdziale 4.2.
Do określania kompetencji zespołów wykorzystano w pracy rozmyte zbiory kom-petencji. Podejście to wykorzystuje zbiory rozmyte oraz teorię grafów do przeprowadzania analizy kosztów rozszerzania kompetencji wykorzystywanych w pracy jako miara przygo-towania zespołu do realizacji zadania projektowego. Teoria grafów zostało ponadto uŜyta w zaproponowanym w rozdziale 3.5.1 modelu agregacji kosztów rozszerzania kompetencji w projekcie.
Na początku pracy przyjęto następującą tezę badawczą:
Przy określonym celu projektu, zbiorze zespołów kandydujących do uczestnictwa i posiadanych przez nie kompetencjach, wykorzystanie metod wielokryterialnej
anali-zy decyanali-zyjnej, teorii gier i teorii grafów umoŜliwia skuteczny dobór grupy zespołów realizującej projekt oraz określenie ról zespołów w projekcie
Zakładana w powyŜszej tezie skuteczność doboru rozumiana jest jako sukces w uzyskaniu finansowania dla stworzonego konsorcjum projektowego oraz pomyślne zreali-zowanie przez to konsorcjum całego zakresu prac projektu. Natura tego zagadnienia po-woduje, Ŝe skuteczność doboru zespołów do konsorcjum nie moŜe być określona w sposób ilościowy. Skuteczność moŜemy rozpatrywać tutaj wyłącznie w kategorii sukcesu i poraŜ-ki. Przy czym sukces, jak juŜ wspomniano, oznacza przyznanie konsorcjum finansowania oraz pomyślne zrealizowanie projektu, natomiast poraŜka oznacza nieprzyznanie finanso-wania lub przyznanie finansofinanso-wania i niepowodzenie w fazie realizacji.
Wpływ na skuteczność metody moŜe mieć przyjęcie prawidłowych załoŜeń odno-śnie konstrukcji metody. Kluczowy moŜe być tutaj dobór odpowiednich kryteriów decy-zyjnych oraz wybór metod rozwiązania problemu. Jak juŜ wspomniano wybór metod roz-wiązania problemów składających się na całość zagadnienia budowania konsorcjum (me-toda AHP, wartość Shapleya, rozmyte zbiory kompetencji) został uzasadniony w odpo-wiednich rozdziałach pracy (odpowiednio: 3.6.3, 4.2, 2.4). Natomiast zaproponowane w modelu decyzyjnym kryteria zostały dobrane w wyniku dokładnej analizy procedur pro-gramów finansowania badań ze szczególnym naciskiem połoŜonym na 7. Program Ramo-wy (rozdział 1.1.3).
Ponadto, skuteczność metody została zweryfikowana zawartym w pracy obszernym przykładem jej zastosowania. Przykład ten został opracowany z wykorzystaniem danych uzyskanych z rzeczywistego projektu. Projekt ten uzyskał finansowanie oraz został po-myślnie ukończony co poparte zostało pozytywnymi ocenami przyznanymi w trakcie jego końcowej oceny. W związku z tym moŜna stwierdzić, Ŝe utworzone na jego potrzeby kon-sorcjum zapewniło sobie sukces. Na podstawie danych historycznych odtworzono sytuację decyzyjną istniejącą w fazie przygotowywania tego projektu. Zastosowanie opracowanej w pracy metody do odtworzonej rzeczywistej sytuacji decyzyjnej doprowadziło do takiej samej decyzji na temat składu konsorcjum jak miało to miejsce w warunkach
rzeczywi-stych. Dla tego przykładu moŜna więc stwierdzić, Ŝe opracowana metoda umoŜliwiła sku-teczny dobór grupy zespołów do konsorcjum.
PowyŜsze rozwaŜania pozwalają więc stwierdzić, Ŝe postawiona w pracy teza ba-dawcza została udowodniona.
Podsumowując wszystkie rozwiązania zaproponowane w rozprawie moŜna wśród nich wyróŜnić następujące elementy nowości:
• Wykorzystano matematyczne modele kompetencji i dostarczane przez nie metody analizy kosztu rozszerzania kompetencji do określania przygotowania zespołu do realizacji zadania projektowego.
• Opracowano model agregacji kosztów rozszerzenia kompetencji dla całego projek-tu uwzględniający strukprojek-turę podziału prac projekprojek-tu (WBS) oraz nierozłączność zbiorów kompetencji wymaganych do zrealizowania poszczególnych pakietów prac projektu.
• Opracowano podejście wykorzystania ilościowego modelu kompetencji do sformu-łowania kryterium w wielokryterialnym modelu decyzyjnym.
• Opracowano hierarchiczny model decyzyjny na potrzeby wyboru wariantu konsor-cjum projektowego uwzględniający róŜnorodny charakter kryteriów decyzyjnych oraz moŜliwość jego dostosowania do istniejących programów finansowania pro-jektów badawczych.
• Opracowano metodę podziału nakładów czasu pracy pomiędzy zespoły konsorcjum projektowego wykorzystującą przedstawienie tego problemu jako n-osobową grę kooperacyjną w postaci funkcji charakterystycznej.
W trakcie badań stwierdzono, iŜ istnieje moŜliwość dalszego rozwijania zapropo-nowanej metody wspomagającej podejmowanie decyzji o doborze partnerów do projektu badawczego. Głównym obszarem, w którym istnieje moŜliwość dalszych badań jest ocena zespołów kandydujących do uczestnictwa w projekcie pod kątem zidentyfikowania u nich wymaganych kompetencji. Co prawda zagadnienie to wybiega poza informatyczny charak-ter niniejszej pracy i umocowane jest raczej w dziedzinie zarządzania zasobami ludzkimi, jednakŜe bez wiarygodnych opisów kompetencji zespołów niemoŜliwy jest ich skuteczny dobór. W związku z tym powinno się w tym miejscu rozwaŜyć dokładną analizę istnieją-cych metod identyfikowania kompetencji w celu wyboru lub zarekomendowania rozwią-zań skutecznych i moŜliwych do wykorzystania na potrzeby selekcji partnerów do projek-tu.