W ramach programu TÁMOP 2.2.2 udzielane jest wsparcie na rozwój w dziedzinie informa-tyki i metodyki. W dziedzinie informainforma-tyki
pro-2
Profesjonalne wsparcie dla doradców zawodowych – kto troszczy się o tych, którzy troszczą się o innych | Badania krajowegram ma na celu wdrożenie nowej strony in-ternetowej na temat krajowego poradnictwa ukierunkowanego na młodzież, osoby dorosłe i osoby/ekspertów, oferującej zintegrowane, aktualne i przyjazne dla użytkownika informa-cje związane z kształceniem i rynkiem pracy.
Strona internetowa będzie również zawierać odnośnik dla osób zajmujących się poradnic-twem zawodowym do strony z informacjami i narzędziami związanymi z projektem, który ma cztery podstawowe funkcje:
tworzenie sieci społecznych: w celu usta-nowienia i utrzymania w społeczności kontaktu osób zawodowo zajmujących się poradnictwem (np. ekspertów z danych obszarów) oraz w celu zapewnienia im możliwości wymiany informacji na temat aspektów ich praktyk,
magazyn informacji: wiadomości, dzia-łania, tematy i czasopisma dotyczące poradnictwa przez całe życie, przecho-wywanie dokumentów, przechoprzecho-wywanie odnośników do stron związanych z porad-nictwem, forum zawodowe, punkt groma-dzenia kwestionariuszy off-line,
funkcje specjalne: przechowywanie dzien-ników spraw dotyczących doradztwa on-line, anonimowe przetwarzanie danych statystycznych na temat stanu faktyczne-go, narzędzia umożliwiające analizę kwe-stionariuszy off-line,
funkcje administracyjne.
Strona ta będzie również pomocna przy usta-nawianiu ściśle powiązanej sieci dla osób dzia-łających w tej dziedzinie. Szkolenie w zakre-sie budowania zespołu dla doradców będzie użyteczne dla osób zajmujących się stresem.
Programy te zachęcają członków tej branży do lepszego poznawania się nawzajem, do wymiany doświadczeń oraz zwiększania wy-dajności zespołu.
Proaktywne starania w relacjach międzyludz-kich w ramach uprawnień zawodowych ko-ordynatorów do wspierania doradców mogą zapobiec wypaleniu zawodowemu doradców.
Podstawowym aktem prawnym, z którego wynika konieczność organizacji i wspierania poradnictwa zawodowego przez władze pu-bliczne w Polsce jest Konstytucja Rzeczpospo-litej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r.
Nr 78, poz. 483).
Poradnictwo zawodowe w Polsce realizo-wane jest w ramach instytucji usytuowa-nych w resortach edukacji, pracy, obrony narodowej oraz w sektorze niepublicznym.
Za realizację poradnictwa zawodowego dla dzieci i młodzieży uczącej się odpowiedzial-ne jest Ministerstwo Edukacji Narodowej (MEN). Poradnictwo zawodowe w resorcie edukacji realizowane jest przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne oraz przez szkoły począwszy od poziomu gimnazjum.
Za realizację poradnictwa zawodowego dla dorosłych oraz dla młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym odpowiedzialne jest Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (MPiPS). Poradnictwo zawodowe w resor-cie pracy świadczone jest przez powiatowe urzędy pracy, centra informacji i planowania kariery zawodowej funkcjonujące w struk-turze wojewódzkich urzędów pracy, Ochot-nicze Hufce Pracy, a także agencje zatrud-nienia działające w obszarze poradnictwa zawodowego.
W sektorze niepublicznym w Polsce funk-cjonują agencje poradnictwa zawodowego oraz organizacje pozarządowe i stowarzy-szenia, które w swoich programach działa-nia mają poradnictwo zawodowe. W wielu instytucjach edukacyjnych, np. takich jak Centra Kształcenia Ustawicznego oraz Zakła-dy Doskonalenia Zawodowego zatrudnieni są doradcy zawodowi, którzy pomagają oso-bom uczącym się w doborze odpowiednich
kursów. Doradcy zawodowi działają także w Akademickich Biurach Kariery zarówno w publicznych, jak i niepublicznych uczel-niach wyższych.
Poszczególne resorty wydają akty prawne regulujące usługi w zakresie poradnictwa za-wodowego w podległych im instytucjach.
Następujące akty prawne regulują kwestie poradnictwa zawodowego w resorcie edu-kacji:
Ustawa z 7 września 1991r. o syste-mie oświaty (j.t. Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 wraz z późn. zm.).
Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz.U. z 1997 r. Nr 56, poz. 357 z późn. zm.).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Naro-dowej i Sportu z 7 stycznia 2003 r. w spra-wie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogiczne w publicz-nych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003 r. Nr 11, poz. 114).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Na-rodowej i Sportu z 11 grudnia 2002 r.
w sprawie szczegółowych zasad działa-nia publicznych poradni psychologicz-no-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz.U. z 2003 r.
Nr 5, poz. 46).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Naro-dowej z dnia 12 marca 2009 r. w spra-wie szczegółowych kwalifikacji wymaga-nych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wy-kształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli, (Dz.U. z 2009 Nr 50, poz. 400).
2.6 Polska
Departament Rynku Pracy, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
2
Profesjonalne wsparcie dla doradców zawodowych – kto troszczy się o tych, którzy troszczą się o innych | Badania krajowezawodowego w resorcie pracy oraz instytu-cjach rynku pracy:
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pro-mocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (j.t. Dz.U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 z późn. zm.).
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 marca 2007 r. w spra-wie standardów usług rynku pracy (Dz.U.
z 2007 r. Nr 47, poz. 314).
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 marca 2007 r w spra-wie szczegółowych warunków prowadze-nia przez publiczne służby zatrudnieprowadze-nia usług rynku pracy (Dz.U. z 2007 r. Nr 47, poz. 315).
Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pra-cy z dnia 20 października 2004 r. w spra-wie trybu nadawania licencji zawodowych pośrednika pracy i doradcy zawodowego (Dz.U. z 2004 r. Nr 238, poz. 2393).
Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pra-cy z dnia 30 grudnia 2004 r. w sprawie szczegółowych zadań i organizacji Ochot-niczych Hufców Pracy (Dz.U. z 2005 r. Nr 6, poz. 41).
Rozporządzenie Ministra Pracy i Poli-tyki Społecznej z dnia 14 października 2008 r. w sprawie stażu adaptacyjnego i testu umiejętności w toku postępowa-nia o uznanie kwalifikacji do wykonywa-nia zawodu pośrednika pracy i doradcy zawodowego (Dz.U. z 2008 r. Nr 185, poz. 1148).
Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pra-cy z dnia 13 października 2006 r. w swie dodatku do wynagrodzenia dla pra-cowników publicznych służb zatrudnienia (Dz.U. z 2006 r. Nr 186, poz. 1373).
Superwizja dla doradców
W Polsce zarówno w resorcie edukacji jak i pracy nie ma regulacji prawnych dotyczą-cych superwizji oraz interwizji dla doradców zawodowych.
Resort edukacji
Uczestnictwo doradców zawodowych zatrud-nionych w poradniach psychologiczno-peda-gogicznych oraz w szkołach w superwizji jest dobrowolne. Jednak problematyka superwizji jest obecna w pracach tego resortu. W roku 2008 w ramach programu „Bezpieczna i przy-jazna szkoła” realizowano zadanie „Budowa i rozwój systemu superwizji i coachingu w po-radnictwie psychologiczno-pedagogicznym”.
Celem tego zadania był rozwój superwizji i coachingu dla pracowników poradni psy-chologiczno-pedagogicznych, nauczycieli oraz pedagogów i psychologów szkolnych.
Przewidziano także działania dotyczące stan-daryzacji superwizji i coachingu oraz opraco-wania materiałów szkoleniowych.
Planowane jest włączenie superwizji w system awansu zawodowego nauczycieli oraz wpro-wadzenie obowiązku superwizji dla psychote-rapeutów oraz osób prowadzących terapię in-dywidualną i grupową. Planowane jest również wprowadzenie certyfikacji dla superwizorów.
Należy również zwrócić uwagę na inicjatywy oddolne doradców zawodowych polegają-ce na tworzeniu grup wsparcia, które mają charakter interwizji oraz powstawanie niefor-malnych struktur sieciowych. Brak jest szcze-gółowych danych dotyczących stosowania interwizji jako metody w usługach w zakresie poradnictwa. Zdarzają się inicjatywy oddolne
doradców, np. są tworzone grupy wsparcia lub nieformalne struktury sieciowe. Swoistą formą interwizji są dyskusje prowadzone na forach internetowych, np. na platformie Krajowego Ośrodka Wspierania Edukacji Za-wodowej i Ustawicznej lub na niezależnych portalach internetowych.
Resort pracy
Jak już wspomniano w resorcie pracy rów-nież nie ma regulacji dotyczących superwizji doradców zawodowych w urzędach pracy.
Nadzór nad pracą doradców zawodowych w urzędach pracy sprawują przełożeni. Je-dynie osoby podejmujące pracę w urzędach pracy na stanowisku doradcy zawodowe-go-stażysty mają prawnie zagwarantowane wsparcie merytoryczne, gdyż wykonują za-dania pod nadzorem doradcy zawodowego posiadającego licencję zawodową lub przeło-żonego. Doradcy zawodowi w resorcie pracy mają również do dyspozycji forum interneto-we działające w ramach programu kompute-rowego Doradca 2000, na którym mogą się dzielić swoimi doświadczeniami.
W resorcie pracy zawód doradcy zawodowego w publicznych służbach zatrudnienia jest za-wodem regulowanym co oznacza, że jego wy-konywanie regulowane jest przepisami prawa.
Uprawnienia do wykonywania w Polsce za-wodu doradcy zawodowego w publicznych służbach zatrudnienia (powiatowych urzę-dach pracy i centrach informacji i planowania kariery zawodowej) regulują przepisy ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach ryn-ku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r. (j.t. Dz.U.
z 2008 r. Nr 69, poz. 415 z późn. zm.). Ustawa ta określa podstawy funkcjonowania tej gru-py zawodowej, warunki wykonywania
zawo-du doradcy, wymagania dotyczące poziomu wykształcenia i kwalifikacji oraz posiadania niezbędnego stażu pracy. Zgodnie z tą usta-wą doradcy zatrudnieni w urzędach pracy są zobligowani do posiadania licencji zawodo-wej. Licencje zawodowe są nadawane przez wojewodów, którzy prowadzą rejestry licencji na poziomie województwa. System licen-cjonowania został wprowadzony w 2004 r.
i obejmuje trzy stopnie licencji:
Licencję zawodową doradcy zawodowe-go (tzw. podstawową), może otrzymać osoba, która wykonywała zadania w zakre-sie poradnictwa zawodowego przez okres, co najmniej 12 miesięcy w publicznych służbach zatrudnienia.
Licencję zawodową doradcy zawodowe-go I stopnia, może otrzymać osoba, jeżeli posiada, co najmniej 24-miesięczny staż pracy na stanowisku doradcy zawodowe-go w publicznych służbach zatrudnienia i ukończone studia magisterskie lub co najmniej 12-miesięczny staż pracy na sta-nowisku doradcy zawodowego w publicz-nych służbach zatrudnienia, ukończone studia magisterskie z zakresu psychologii lub poradnictwa zawodowego.
Licencję zawodową doradcy zawodowe-go II stopnia, może otrzymać osoba, która posiada 36 miesięcy stażu pracy na stano-wisku doradcy zawodowego I stopnia oraz ukończyła studia podyplomowe z zakresu poradnictwa zawodowego.
Wprowadzenie licencji było związane z po-trzebą stymulowania doradców zawodowych pracujących w urzędach pracy do rozwoju zawodowego oraz podnoszenia kwalifikacji.
Ponadto, doradcy zawodowemu może być przyznany dodatek do wynagrodzenia w za-leżności od stopnia posiadanej licencji.
2
Profesjonalne wsparcie dla doradców zawodowych – kto troszczy się o tych, którzy troszczą się o innych | Badania krajoweNależy zwrócić uwagę na specyfikę wykony-wania pracy przez doradców zawodowych w urzędach pracy wynikającą z obowiązują-cych regulacji w zakresie standardów i warun-ków realizacji usług rynku pracy. Standardy te nakładają na doradców m.in. obowiązek współ-pracowania z innymi specjalistami w ramach powiatowego urzędu pracy, tj. pośrednikami pracy, specjalistami ds. rozwoju zawodowego i liderami klubu pracy. Odmienna pod wzglę-dem organizacyjnym jest sytuacja doradców zawodowych pracujących w centrach infor-macji i planowania kariery zawodowej woje-wódzkich urzędów pracy. Centra te zazwyczaj zatrudniają kilku doradców, większość z nich posiada profesjonalne kompetencje oraz duże doświadczenie zawodowe, dlatego w tych ze-społach stosowane są formy wspólnego oma-wiania tzw. „trudnych przypadków”.
Jak wynika z dostępnych danych, m.in. ankiet ewaluacyjnych wypełnianych przez doradców zawodowych po zakończeniu szkoleń organi-zowanych przez zespół Euroguidance Polska, doradcy w resorcie pracy wyrażają potrzebę doskonalenia zawodowego m.in. w zakresie superwizji, szczególnie takimi szkoleniami zainteresowani są początkujący doradcy.
Na rynku szkoleń w Polsce dostępne są szko-lenia w zakresie superwizji, które są organi-zowane przez firmy komercyjne oraz orga-nizacje pozarządowe. Nie ma danych, które pozwoliłyby oszacować liczbę dostępnych certyfikowanych superwizorów posiadających odpowiednie przygotowanie do wykonywa-nia superwizji dla doradców zawodowych.
W Polsce najliczniejsza grupa certyfikowa-nych superwizorów jest szkolona na potrzeby psychoterapii. Mimo iż w Polsce kilkadziesiąt szkół wyższych prowadzi kształcenie
w zakre-sie poradnictwa zawodowego, jedynie w pro-gramie studiów podyplomowych w zakresie doradztwa zawodowego na Uniwersytecie w Szczecinie znajdują się warsztaty dotyczące superwizji dla doradców zawodowych.
Doskonalenie zawodowe
Resort edukacji
Pracujący nauczyciele-doradcy zawodowi mogą podnosić swoje kwalifikacje na stu-diach magisterskich uzupełniających (najczę-ściej w systemie studiów niestacjonarnych).
Nauczyciele dokształcający lub doskonalący się są najczęściej nauczycielami czynnymi, zatem studia lub doskonalenie odbywają bez przerywania pracy, korzystają oni natomiast z przysługujących im urlopów szkoleniowych.
Do podnoszenia kwalifikacji zawodowych motywuje nauczycieli-doradców możliwość uzyskania kolejnych stopni awansu zawodo-wego nauczyciela zgodnie z Rozporządze-niem MENiS z dnia 1 grudnia 2004 r. w spra-wie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli.
Oferta szkoleniowa skierowana do doradców z sektora edukacji obejmuje różnorodne te-maty i formy doskonalenia zawodowego. Do-radcy mają możliwość korzystania z zarówno bezpłatnych form doskonalenia organizowa-nych przez centralną placówkę doskonale-nia nauczycieli - Krajowy Ośrodek Wspieradoskonale-nia Edukacji Zawodowej i Ustawicznej oraz ośrod-ki regionalne, jak i płatnych form doskonale-nia, prowadzonych przez firmy szkoleniowe (np. uzyskanie licencji na prowadzenie dia-gnozy według wybranej metody, studia
po-dyplomowe). Bezpłatne lub częściowo płatne szkolenia (np. studia podyplomowe, kursy trenerskie/coachingowe) są organizowane również w ramach programów finansowa-nych ze środków UE.
Różne formy doskonalenia dostępne są w do-godnych terminach na terenie całego kraju, zarówno w dni robocze jak w weekendy. Po-nadto dostępne są też formy doskonalenia on-line. Doradcy mają więc możliwość wy-boru czasu i miejsca szkolenia.
W ostatnich latach zrealizowano w Polsce kil-ka projektów finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach których ofe-rowane były specjalistyczne szkolenia podno-szące kwalifikacje doradców zawodowych oraz studia podyplomowe przygotowujące nauczy-cieli do pełnienia roli doradcy zawodowego.
Resort pracy
Za realizację zadań związanych z organizacją i finansowaniem szkoleń kadry urzędów pracy, w tym doradców zawodowych, odpowiedzial-ne są samorządy województwa i powiatu. Tak jak zostało wcześniej wspomniane, wprowa-dzenie licencji dla doradców zawodowych pracujących w urzędach pracy miało na celu zaktywizowanie tej grupy pracowników pu-blicznych służb zatrudnienia do stałego rozwo-ju posiadanych kompetencji oraz podnoszenia kwalifikacji. Dodatkową zachętę do ciągłej edu-kacji dla doradców zawodowych w publicz-nych służbach zatrudnienia stanowią również przepisy o dodatkach do wynagrodzenia, które uzależniają poziom wynagrodzenia od faktu doskonalenia kwalifikacji zawodowych.
W zakresie kształcenia i doskonalenia swojego warsztatu pracy doradcy zawodowi urzędów
pracy mogą korzystać z następujących moż-liwości:
Studiów na poziomie licencjatu, magi-sterskich oraz podyplomowych prowa-dzonych przez szkoły wyższe. Obecnie kilkadziesiąt szkół wyższych w Polsce oferuje studia w zakresie poradnictwa zawodowego. Najczęściej w programach szkół wyższych poradnictwo zawodowe związane jest z psychologią, pedagogiką lub socjologią oraz marketingiem i za-rządzaniem. Wiele szkół wyższych ofe-ruje bezpłatne studia podyplomowe dla doradców zawodowych wykorzystując możliwości dofinansowania ze środków Unii Europejskiej, jakie stwarza Europejski Fundusz Społeczny.
Szkoleń organizowanych przez Departa-ment Rynku Pracy MPiPS w ramach środków pochodzących z Funduszu Pracy oraz w ra-mach zadań projektu Eurodoradztwo Polska.
Szkoleń organizowanych przez wojewódzkie urzędy pracy, które organizują szkolenia dla kadry doradców zawodowych ze środków pochodzących z Funduszu Pracy. Szkolenia te są organizowane w oparciu o rozeznanie potrzeb doradców urzędów pracy.
Doradcy zawodowi zatrudnieni w placów-kach Ochotniczych Hufców Pracy mogą ko-rzystać ze szkoleń organizowanych przez Ko-mendę Główną Ochotniczych Hufców Pracy.
Wszyscy doradcy zawodowi mogą korzystać z licznych szkoleń dostępnych na rynku, które są oferowane zarówno przez instytucje pu-bliczne jak i niepupu-bliczne.
Ponadto wszyscy doradcy zawodowi w Polsce mogą doskonalić swoją wiedzę zawodową dzięki dostępowi do serii Zeszytów
informacyj-2
Profesjonalne wsparcie dla doradców zawodowych – kto troszczy się o tych, którzy troszczą się o innych | Badania krajoweno-metodycznych doradcy zawodowego, ak-tualnie liczącej 45 zeszytów, dostępnej zarów-no w wersji papierowej jak i komputerowej na portalu publicznych służb zatrudnienia, pod-stronie projektu Eurodoradztwo Polska www.
praca.gov.pl/eurodoradztwo/publikacje.html.
Problematyka tych publikacji obejmuje za-równo kwestie metodyczne, np. dotyczące rozmowy doradczej, problemów komunikacji, rozwiązywania sytuacji trudnych z wykorzy-staniem negocjacji, postępowania z długo-trwale bezrobotnymi osobami oporującymi jak również problematykę związaną z jakością w poradnictwie zawodowym, poradnictwem dla osób niepełnosprawnych, pomocą dla pra-codawców w doborze kandydatów do pracy, etc. Jak wynika z sondaży prowadzonych przez Departament Rynku Pracy doradcy zawodowi są grupą pracowników urzędów pracy, która często korzysta z dostępnych szkoleń.
Odpowiednie warunki pracy
W naszym kraju nie ma instytucjonalnych rozwiązań w zakresie tzw. ,,well-being at work”
w środowisku zawodowym doradców za-wodowych. W Polsce prawa pracownicze, w tym prawa doradców zawodowych, regu-luje i chroni Kodeks pracy.
Resort edukacji
Obowiązujące regulacje prawne stwarzają podstawy do zatrudnienia doradców zawo-dowych w szkołach i placówkach oświato-wo-wychowawczych oraz określają zasady funkcjonowania instytucji zaangażowanych w świadczenie usług z zakresu poradnictwa zawodowego w resorcie edukacji. Jednak nie zobowiązują jednoznacznie organów
prowa-dzących szkoły do zatrudniania doradców zawodowych. Dlatego też w szkołach obo-wiązek przygotowania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia niejednokrotnie realizują pedagodzy, psychologowie, bądź nauczyciele.
Działania w ramach projektu „Bezpieczna i Przyjazna Szkoła” mające na celu wprowa-dzenie superwizji i coachingu do pracy na-uczycieli-doradców zawodowych umożliwią im kontrolę nad zachowaniem równowagi pomiędzy życiem prywatnym i zawodowym.
W resorcie edukacji Karta Nauczyciela daje możliwość nauczycielom-doradcom uzyska-nia dodatku motywacyjnego oraz nagród okresowych za znaczące osiągnięcia w pra-cy zawodowej. Zgodnie z Kartą Nauczyciela nauczyciel-doradca zawodowy podczas peł-nienia obowiązków zawodowych korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych na zasadach określonych w ko-deksie karnym. Zgodnie z ww. dokumentem dyrektor szkoły ma obowiązek z urzędu wy-stępować w obronie nauczyciela-doradcy.
Resort pracy
Doradcy zawodowi w urzędach pracy mają status pracowników samorządowych. Szcze-gółowe regulacje dotyczące tych pracowni-ków zawiera ustawa z dnia 22 marca 1990 r.
o pracownikach samorządowych (Dz.U. z 2006 r.
Nr 170, poz. 1218). Wprowadzone w 2007 r.
rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Spo-łecznej z w sprawie standardów usług rynku pracy reguluje m.in. wiele kwestii dotyczących optymalizacji organizacji pracy doradców za-wodowych poprzez szczegółowe omówienie postępowania przy udzielaniu porad indywi-dualnych i grupowych.
Z kolei regulacje zawarte w rozporządzeniu w sprawie szczegółowych warunków prowa-dzenia przez publiczne służby zatrudnienia usług rynku pracy, również z 2007 r., gwarantują doradcom zawodowym właściwe wyposażenie miejsca pracy w sprzęt umożliwiający świad-czenie poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej, dostęp do narzędzi i metod po-radnictwa zawodowego oraz odpowiednie wa-runki, które zapewniają poufność w świadczeniu usług. Wspomniane wyżej regulacje dotyczące zdobywania licencji zawodowych sprzyjają roz-wojowi profesjonalnemu doradców oraz otrzy-mywaniu dodatków do wynagrodzenia. Tak więc istniejące regulacje zabezpieczają głównie rozwój profesjonalny doradców, zapewniają dodatki do wynagrodzenia oraz gwarantują materialne warunki realizacji usług.
Środki interwencji
W Polsce nie ma instytucjonalnych rozwiązań w zakresie wspierania doradców zawodowych resortu edukacji i pracy, którzy doświadczają syndromu wypalenia zawodowego. Doradcy zawodowi mający tego typu problemy mogą korzystać z ogólnodostępnej służby zdrowia, w ramach której działają poradnie zdrowia psychicznego. Dostęp do tego typu poradni jest jednak ograniczony i nie zawsze posiadają one odpowiednich specjalistów.
Resort edukacji
Warto jednak zauważyć, że w niektórych po-radniach psychologiczno-pedagogicznych zatrudniających doradców zawodowych dzia-łają niesformalizowane grupy samokształce-niowe i grupy wsparcia psychologicznego, co przeciwdziała wypaleniu zawodowemu i jednocześnie służy rozwojowi zawodowemu.
W resorcie edukacji doradcy zawodowi mogą skorzystać z bezpłatnych porad psy-chologicznych oraz szkoleń organizowanych dla pracowników szkoły. Mogą oni również uczestniczyć w spotkaniach grup wsparcia organizowanych przez organizacje pozarzą-dowe oraz związki zawopozarzą-dowe. Dostępne są prywatne odpłatne praktyki psychologiczne.
Szkolenia z zakresu wypalenia zawodowego, pracy z trudnym klientem, radzenia sobie ze stresem są organizowane w ramach szkoleń wewnętrznych w szkole lub w Ośrodkach Doskonalenia Nauczycieli. Dostępne są także płatne szkolenia z tego zakresu.
Resort pracy
W ramach szkoleń wewnętrznych organi-zowanych przez urzędy pracy, prowadzone są szkolenia m.in. z zakresu przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu, pracy z trudnym klientem, radzenia sobie ze stresem, rozwią-zywania konfliktów w zespole. Decyzja o zor-ganizowaniu tego typu szkolenia należy do dyrektora urzędu pracy, który na podstawie rozpoznanych potrzeb może zlecić zorgani-zowanie określonego typu szkolenia dla swo-ich pracowników – doradców zawodowych.
Doradcy zawodowi z urzędów pracy mogą uczestniczyć w dostępnych na rynku szkole-niowym płatnych szkoleniach z tego zakresu.