Wybitna anomalia magnetyczna w Karpatach w okolicach Janowa

(1)

WYBITNAANOrtlALIA

MAGNBTYCZNA:

'WKARPATACH

'

W

OKOLICACH JORDANOWA

'

.

...

:

.

...

.

,

w!A:vIIARk'

VI

,

'

"

TYM

'ARTYKULE .' ANOMALIA

c

OMAQ-NETYCzi.lA

:

zasługUje

na.

uWagę

ze'

względu

na swą ~Il - jak !Da śtosUnki .kaJr!paokie·-

1"00-

.

'leglość' .

oraz

maezną

.

arqJmudę. Stanow'i.

ona

dbiElkt 'bardzo' łnteresujący z' punktu widzenia geo:logii. regio-'-nalnej, ··poniewa:t· przYczyny tegO z~urzenia ma.gne-. ma.gne-. tycznego ·wiążą się niewą1pliWie z wYstępowaniem

· .' masywU krystalicznego ' dość znacznych I'ozmj.arów. · OdIkrYcie ~j ama:nałM a' Il18St.Qpnie blimze . jej okreś

lenie dakOilane zostało w zwtiązku

i

pracami

ippmia-rowymi, '. ppeprowadzonymi .. z ramienia Przedsiębior

.'

stwa

PosźbIOwań GeOifiżycznyćh 'W ramach ogólnego

zdjęcia regiona.klegO .. , .składowej pionowt;lj magnetyzmu

· ziemskiego

w

Kal1)atach.

•• ' . Do Pomiai-ów. służyły wagisclimidta typU .Ask~a

.1 .Cm.. DdbIi kompensacja termiczna tych przyrzą

:dów (w9p6łczynirlk około 0,5 gama ·na 1°C) uwalniała • od potrzeby WIP1"oWadzani.a poprawek:

na

temperaturę.

Nie2Jn.aczne

WiP1Y'wY

2mian ,~eratUrY elimiJnowane

by-łl· łącznie z ~em przesunięć 'puz;tktu zerowego

· apaJrató'W na lPQdetawie C2Ię6to powta.1'2anych pomiarów na punktach " podstawowych. Poprawlki na 2miany, ..•. dzienne !pola . ziemskiego opierano na rejestracjach . Obserwatorium" ·~etylCmegow

Swid1'ze.

·Wdość • jednostki skall .każdego przyrządu . wyznaczana była, '- . nastQPnJ..e często kontrolowana metodą elektryczną

'Zy pomocy cewki . Helmholtza. .

. . -. '

Na sieć iPOmiarową składały_się

'

ci.

prOifilowe ze an.owIskami co 1 km,'· Odległości pomiędzy sąsiedniirp.

19ami wynosiły . 3-4 km. Ciąei łączyły się z sobą

iPUDktach

węzłowych, które naWlą'ZYWłlDe były

.' !l."ótnych kOId>inacjach celem podWYŻSZenia dokła:d~

~cl. Z. wyróWnania 'poull8!'ÓW między punktami wę

)wymi . P.owsta~ . sieć !pOdstawowa, 'W której po~

.. .M.apą izoli.nii magne\ycznych

." . . .. _'-pach. • 25

r

'.

.

o U

•

.U lik'"

BIlIlIlB '>" ttJO _. _T

r.za

7' -j() "

f&\\') 200 -11$ .[SJ $O -25 ~ 175 -'IS() . .E:;j 25- D

s;;3 1j().71t5

bd

(J-.~2'

~ 12S-IOO ~-Z$--51l

.~ It{O - 15 ~> -sp

•

Wyko!!iil.; Sf,Nilo ...

"'i

242 .. · .

.

~.

~ó!:ne ,warrośCi

6:Z

odnl.eskme były

.

do.

Wart08Cl ..•. ~.

przYjętej dla

IPUllkfu

bazowegoCałegozdj~cia;Posz·

czególne ciągi pomiarowe -wyrównywano .na· podstawie

Ob=::~ch

na

~~

;~ ~:=:m::~~~~~gi

M

pOdstawie wrroru . Ot-mymaJIlego ze wżOrów ROesigera· .

dla 1936,5 i 1941,5 drogą ekstrapolaCji lin10wej na epn~

kę · 1 9 5 1 , « ; : ' .

. Z = Zo'

+

493,9.6:1P

+

35,3'8 t:.l.

+ .

+

0,376 t:.1Pt:.'J.. -11,39. <t:.IP)1

+

1,95

<t:.'J..)

załączOIl8

.' m8pka (rY<: •. " 'l)przedstawlla

niezg~ei~

~

wane . ~ornniE!'jszenieoryginallnej. m~py, .na którejwy~'::

'Iklreślone iZo&tały i2dlin1e

t:.'Z

IW odriiesiE:lll:iJu' do war.tOści··

w punkcie barowym.

Anomalia dOdatnia pośrodku mapy odznacza~i~ .

'Wy:

:'.

bitnie umiarowy~ :kJształtem w . obrębie konturu.izo·'

linii

+

75 gamma. ·,zamykającego obszar'· 9OO.kmB_;

Najwyfaze· wartości dodatnie 9kupione Są na wą-skiej,:

baro'ZowydłużOlllej strefie zorient9~. praWie

ciPo·

ludlnikaWQ,

z

Ileltkk!l odohylan.n iw NNW. !Po · .• :dbu /

stronach tejetr~Y\ 1il1;0lime mają przebiegmemaL

symetryczny, -WSkazujący na dość znaczną gj~kośĆ

źródła anomalii. Niewielkie odchylenia od "regularne;;,. go lll'Zebiegu. odnieśćnaleriy do nakładania .siękilktt· 'wpływów o. charakterze 'lokallllym, (Należą łuVvpły

wy silnego urzeźbien1a 1lerenu,l1ziałMrle bpgatszjrch"

w związki żelazowe wldadek .w seriach os8dowych;.,

wreszcie 'wpływ nieuchronnych błędów !P()l1liarowych •. ~ Obszary "niżów'" magnetycznych występują~::P()'" wschodniej, południowej i . zacll()(in,iej . Stronie . łnomalli .

(2)

kCfi~ii.iu~<~;,rta~jtl.~i~

:

~lldIi~:

wYbithlejJIzYrirl·

.' .

' < . . .. ·.···c .. . . .•... . ' . . ;. . .

ł.

?d!'Charil1, .'kt6reby~umożliwl1ały .' . wyciąg8n1e

<

ojakichśZ"łdóryin porówD.tije1ri.ęsżer~. óbUi:;~ónych ..6.i~',·~

~Wnibsk6w'co do budowy ich podłoża. ' A. Z' . AkZ'· . 4kZ' 1 ". .. ...' ... ..

;

~TAC1A

ANOMAlJII DODATNIlIiI . . ·.4₁Z • .••. A₁Z·

Jeżeli

'

·.6₁Z

> 2k-l

. to badanys71 '.-. jest. 1l"ICJoiJble.żny,

'Vi

przyjpdk;u zaś ~. ".;....:l2'bi6i3iJ

'BBll'dOO~ie . wydŁUżony ·lks'7JtałtJtej anomalii ~. Wy- .

IOld.stqpień . jej oSymetriii ·· !pQprzecznej ułatwia próby

rtteri>retacji' zdjęcia magnetycznego. Możemy bowiem

:a;gadnien1e sprowadzić do· problemu dwuwymiarowego,

19raDiczając " .się do . analizy' profilu. prOst~adlego do.

~ri .. ;"Zaburzenia. Musimy przy ~tym przyjąć założe.n.re, że ·

.ciało .zabUrzające· jest· magnetycznie jednorodne oraż'

.il:e.,jego przekrój !poprzecżny jest jednakowy na całej

;bardzowielkiei długości osi ,.

· ·.Da:ls2e, rwlliŻlle upl'OlS2'A:lZenie wytni.ka .z· kieI'Urlk.u osi,

,'który. w "praktyce m~emy ;uważać za !południkowy

;Możemy zatem pominąć wgływ poziQmej' składowej ·

<normalnego pola ziemskiego i uważać, że

namagneso-'wanie ciała zaburzającego powstało tylko pod' działa~

. :mem składowej pionowej tegO pola.

/·:::Rieć~is~·

prOfile

poprżeczne przeprowadŻone

.przez >·Środkowy odcinek. osi . naszej anomalii, dbejmujący

~:strefę ma'ksimów sięgających do

'+

200' gamma, wy.

·kazują . szeregi mniejszych i większrch. "wyzębień"

"zniekształcających zasadniczą formę krżywej /:::,.Z.

::.>

W

.

celu'

WYeliminowan{~ w riarę możności

WBzYst-:.>:kich . tego rodzaju zaburzeń drugorzędnych, mających

~ :gł6wri.ie charakter Jokalny i po części przypadkowy,

';'~:'ln9Żn:a

.

było. w naszym.' przypadku zastosować zn8'llą

:';?metodę':""uśredniania'( profilu. KrzYwa "uśredniona"

:.<zóstała skonstruowana na podstawie 15. . IProfili

po-::1>rzecznych pOpi-owadzonych w od~ach l ~ (ryc. 2).

'· .• Możemy uważać, że krzywa ta daje obraz profilu

',laki

by wynikał z bezbłędnych !pomiarów, gdyby na

:całym. 15. kilometrowym odcinku osi anomalli

rzeczy-'w1styprzekrój ciała zabUrzającegO' był ' niezmienny,

arMnica 'między pobudliwością tego ciała d 1~go n~

kładu ·była iStała.. .

?iWstłllme próby futei'lpi"etacji wykazały,że masa za~

bur~jąca nie' ma kształtu <:ien.ldej. i stromej płyty

ani

teiż ;:zrębut~znego .0 pionowych ścianach. MalM;'; ~a:nat()iniast 'byłaby forma w8łu o przekroju

zb1i6;o-cc.Wym· do trapeżU o !bardzO'· szerokiej podstawie .

. :.:P.1etW&zYm a przy tym' najważniejszym ~adanlein: do

;,ioriv1~a' było określenie głębokości masy zaiburza~

>jącej. PO'nieważ każda .metoda nadająca Się do użycia

'i.w '. naszym !przy.padku. opiera ;Się na pewnych

hlpO'te-:tyCżhych założeniach, należało już z góry przewidzieć .

; ~a8tosowariie kilku rÓŻnych metod, aby uzyskać choćby

• 'POśrednią . kontrO'lę otrzyma~ych wyn1kÓ\\' .

..~

>lV!etOda . ta"oPiera'

się

na 'peWnych irwierozeniach te·: .. '.

R'IIc~

.

2 .

. . .... .

>óiiipotencJału, IZ iktórych wyurlka, że 'znając

a-ozmiesz-):zenie

wprtości

b,.Z· na !poziomej powierzchni terenu

Pn;YB~pując

do intenpretacji

~etodą ;~iejeWana;

:.roożna .' Obliczyć, ~()S()!bern !kolejnych przybliżeń,' war- leży na łqzywerj . /:::,.Z badanego Ipl"ofilu Odczy.tać aędn,

I

c:.

tości

l:s

Z', }akie na dnnej 'powierzchni

pozio~ej

zo- :

(wartości

/:::,.Z)

odpowiadające odciętym.x

=

±

m

I

,.;;staływywOłane przez tę samą masę zaburzającą. Za- .

/~>~anle<to . nie przed'stawia większych. trudiu)ści, . je,żeli:t 2 in,' ± 3

m,

· ....

,.±

km liczanym.od puoktu

x

.

==0

< ~rolblem. .. maz:e,·· .być traktowany . dwuwymiarowo. . " któremu .odpoWiarla<maksYmaJna .wartość /:::,.Z· na' krzy·

'Aa:idrle)EnV' ~ .

że

kólejne

przybliżenia

ts.1

_Z', · Wej.,

Następnie,

.

przYjmując określoną wartość

dla od

'iiZ', .•. /:::,.lZ.' tworzą.szereg zbieżny; jeżeli' głębokOŚĆ . ległości . h oblicza -się kOl1.e(Jne wartóSci 1:,.lZ', /:::,."z

l ,ubranej pow.i&zchni jest mniejsza od głębokości... ; ~kZ' srosując cal'k;owanie numeryczne metodą" tra~

jtrapu masy wywołUjącej badaną· anomalię. Przeciw- pezów, w. granicach od x = - km do x

=

.+

k-m.

nie zaś, gdy Ih jest Większe niż głę'bQlkość. Str~, masy. Wpływ'anomaHi leżącej poza tymi grani<:aJIll

uwzględ-.6'"L.eIl"E!g QWYCh przyIbll.żeń jest To2lbieżrJ.y~·. nia się ~ako resztęR 00 dająeą' się łatwo obliczyć. . ' .

•.•• Jako kryterium rozbież'ności służy tu szereg 'Szybko

I . tiialeją~y, . 'łlle rozbieZtly: . W· naszimprzypadJru odezytaIio na krzYwej profilu .

. •. "uśrednionegO".17 wartości b...Z w !punktach leżących ·'

• '.' '. 1 l .. 1 '.. l · '. symetrycznie·.

w:

.

stosUnku do" osi anomalij -i . we :wza- .

1+'"3+'

:

5

+ " 7 + " ' + 2 k ' : " - l j e m n y c h

Odstępach

pO' 2 km.

, , ' "

(3)

',' T~bi!J:a. I .'.

:

Ji

'~··I,O. km.;~ ~/~y: .x ."

'

. :z

·Ll.l· Ll.2 . Ll.3 8 : :30 .;..z '-1. O .'1 ... 50 .'-1 -1 O II . ''10 O O '0 .5. '.90 .~ _l '":-1 '. O . ' :.-i ł 110 l .-1 3 ',< lto . '1. 1 1 ··2 .'160 II O .0 ·1 160 ~ ·.U '1 O .'0 .200 18 ,ł 1 ';"1 '. ,. 180 15 1\ 1 .. ~ _1'10 :D 2 O .--.11 lto .5 -1 1 .-ł 120' .'6 1 ·0 -1 IB- ',:11 '0 O ~ 60 .-z ~1 O -7 30

...a

.-ł _-1 -6 ZO . ..:....t. -1 O .'. Tabela D h·· .. 1\,0 km ; P

-

o .V· '.'j[ .'

z

Al ~. .~ _._Ll.ł _Ll.S -8

_>:g

4 -4 -2 -1 -1 7 . --.11 . --ł -1· O o 8 .'10 O -z -1 O '0 II 9O~ I --ł -2 -1 -1 ł 110 3 8 II 1 1 .3 lto ill 2 O O o I .160 .n II o .0 O' 1 180 22 S -1 -z -z o 200 Ił ,_. 11 6' ł s' ~1 190 28 II 1 O O .-1 170 2:1 ł 1 1 1 --ł. 'lto 11 -1 -2 -1 -:-1 ~ :00 10 I _'.1 1 1 . - ó . 90".

.

.1 -1 , D D o -6 60 ..:..:.t -ł -1 D

:o

.-'1 30

-u

.-6 ..:....t. "':1

-z

-8 30 -B ..:....t. -1 .0 O Tabela

m

h

=

.2,5 kin ; 'p

-

_o_'_v· .... .' .. _'_X _Z _· _Ll.l _Ll.2 .Ll.I. Ll.ł Ll..& ·8' :.30 ... :....s ".-4 .-4 --ł ,..-1 .·7 50 :...:a '-3: -1 O o ." 8 '10 -1 --.11 . ,....1 O o .·S

,

90 ·1 --.11 -1 "11· o 110 3 . -4 --.11 -2 -1 :3 1łO 15 - 3 2 Z 2 2 160 . 18 :I -1 -1 -1 1 180 25 ł o -1 -1 '0 200 38 ·ił II II

,

-1 180 U II 3 1- O .~ 170 :Ił 5 1 O O '-ł lto U -1 -z - I -1 ,..-ł 130 _,11 2 1 ~1 o -II '80 .3 _-:-1 o O _-J. .. -8 'II!I -II ...-ł -1 o 1 -7 ·10 -:-15 ~10 '-11 ~ --ł --ł 20 -10 "-6 -3 ,.-1. O O D II .Ll.8 -1 o D O o O 1 - I I . O. O -1 1 Ll.7 1,6' O'

o

-1 o ·Ll.8 ·Ll.7 ·-C.l o· O O -1 2 -1 -1 3 '+2,Sł O '0 -1 '0 .;:;.;i· 1

-z

O T'ali8Ia .~ .. ·::·h··=· s,o.·][m.

.

] l =,~~ .. ~.

X

:

z

.t:l.l Ll.2. /).3 Ll.ł lI.5 .'

lis'.'

)i7 8 . .. 110 ' 1 O o

o

'0 .0 .'1 70 1 _-:-:I - i . ...;,-1 - i ,.~1 6 ·90 Z ~ -1 o ' .. o .0 5 110 _" .-1 '0 1 1. " '1.

,

ao

ł - l' _-:-3 -z .... 1 -1 3 160 Ił II l 1 1 1 .2 180 17 1 -1 -1 -1 ~l 1 ZOO :13 I o "':"'1 -1 -1 o '230 '.31\ 11 6 ł ' Z ·,2 . :'1.80 -'-l . 210 211 II l ' o -1 -1 . .... -z ₁₉₀ _:a ₃ _l _O _o _o .. --.11 . 160 12 -1 -z -z -.li '~1 . ..:....t. 140 11 II 2 li 2 I .-1 110 II -z ..-1 -1 -1 -1 . ',-11 ₆₀ - l -ł 1· O o o .~ 50 -8 -B -5 -3 .~ -1 '-8 to .. -1 ·-1 l 1 1. 1 Tabela v h

-

2,0 km ; p ~ +.to _y x ·' Z ~1 Ll.1 ;6.3 _'_Ll.' Ali A6 .Ll.7 8 -10. -:-19 . -11 ...c.7 -4 -3 - I 'I 10 -10 ..:....t. -1 O O -o 6 30 -5 -ł D 1 1· 1 5 110 - i --ł .-1 O O O 4 70 o --.11 -2 -1 -1 -1 3 100 ·11

..

2 l' :I I 2 120 _l' 1 -1' -1 - l -1 .'1 lto lit- 4 o '-1 - 1 -1 .. O 180 U 11 II 4 li I .1,1 ::; -1 iso 27 .'1 I O ~1 -1

-z .

ISO 30 'Ii I 1 .-1 o '.-3 " -100 8 ~ ~ ....:..a --.11 "-z ..:....t. 80 8 I· I 2' . I 2 -II '110 _-1 O ;l 1 1 1 -8 20 -8 -ł -1 o· O .0 .;...7 -10 ~O -8 --.11 1. o

•

-B -łO _~_: -:-12 .. -7 -5 -ł ..,.;..1

YI .górę od pięrwotlnego (taIb. V) •. Otrżymane.: 8ter~i

pr:z8ietawione są na rwykIres1e 12 {ryc. 4), Pl-e I~a.:

.. odpowJ.ada POzl,omowt pierwotnemu, . krzywa

n -.:.

!PO

'z1o~owi obnftónenili' o 20

'

y,

krzywa.·zu.

m -'-

pod

.WYiJSZanemU o ~ y. J8IkmaiJn!l- Iby'ło ~ać"wy,

nik obliczeń uległ. tylko 'znikomeJ zrirlanie wskutei

przesuIrlęć poziomu zerowego anoma'lii. .

. Obliczenia ,przeprowadzone bez uwzględlrlen~a reszt

.R ·00 dały dla h = 2,0 km ':Wynik znacżnie się rótniąc

(tab. VI) od otrzymanego pop!'7.ednio (tab. II) przy JE

uWzględnieniu. Okazało się, że pominięcie.' R 00 je:

niedopuszczalne; gdyż 'Otrzymuje się·· w taiIdm prz,

' .. pa~ku szereg 6Żybciej .. 7lbieżny. przedstawionY przE

te ....,L.

. 11r-' . \

,

\

. Obliczema przeprowadzono dla trzech' ł'6żnycb . glif-.. \

,

'. bókoścd h mianowicie: .

h

==

1,0 Ikm··(tab, I); h = '2,0 km (bib. IJ); h ::, 2,5 km

S~regi otrzymane dla h

=

2,0. lmn i h = 2,5 km przedstawione są . na wykresie 1 tryc. 3),- gdzie .

wyry-SOW.aJD.a jest' też krzy.wa ~owiadająca sz~~ .. wzorcowemu .. Wykres 'MiIka7:uje, że dla ' h "" 2,0. km

sżereg jest zbieżny, natomiast dla ih=

2,5

Ikm -:-

roz-bieżny, . a zatem strop masy' za'bllrzającejJeży

pomię-dzy. 2,0 a 2,5 km .głębckoścL.· . .

Dla sprawdzenia Wpływu, ~aki mCYŻe ne powyższy

wynik wywrzeć błędne określenie poziomU: zerowego

. anOll)Jllli, pi-zeprawa<horio ip(mowne dbHczenia dla

h = 2,0 kąt, przyjmując, poziom zerowy-o 20 gamma

, .' poniżeJ póprzedn!ego (taIb .. IV) oraz również dla h ~ 2,0 '

km, ale po przesunięciu poż!Qtnurerowego o 40 gamma

'

144

\ \ tu ,. \ \ \

\

.

25kin

\ 2Dltm 2 J . 4 S ~. '. ','

(4)

" .. , . 0.'5 .3

.

..

' . s ₆

.

,

.. {).35 . '-. liS 3 6 ·X1/C. 5 Wykres III 'rabela· vi ·h'~.2.0 !mi ; p

_.

O _.,'V x. Z .6.1 oM· A3· A4 .. A5 ~B .. 8 .. 30 '--4 , ....;.lI .-1 . --1 "·4 '1 BO .:....a . :"-1 O O .. ' O '8 '70 ~ .-'-f O O O 5 90 '-l ::...1· '0 O ,. O· 4 110 ~~1 ....;.a -4 --=,,1·· ~1· 3 140' 'l. '1 1 1 1 3 180' .9 , O O O O 1. 1110 13· . 1 .".1 . - l ' . :-1 .0 9 300 lIł 8 ł :I 1 O •• -1 190 . 19 ł 1 fi O O -'li 170 13 3 1 l ' :1 ...a 140 . 4 -1 O O .0' -ł 130 -6 . ...,-6 .. --4 _.:....a .:~ . .--.'1' _·₉₀ O 1 3 l 1 -6 i10 ...:.c; -1 " 1 l .-1. ....J'( 30 . ,.-12 -6 ....;.a .-1 ;~1 ',-8 30 -6 .,..;,.z O . II O

nowyCh, majl\cych .iednakowąttęstoŚć : fL n.ama~owa • lilia (dodatniegó) i leżących w ledna'koWych odst~ach ' . poziomych.' Położenie ,tych. linii' . w 6t~ do

po-,. wierzchni terenu zostało dobrane '

w

taki sposób, li'by

uzyskać krzyWą symetry<:mą, . !podobną do krzywej'

"'''Profilu "uśrednionego". ' ObliCzenia wartości 6.Z. oparte

, są na Wzorz.e:

. .' h

az

=

2 " , ,

-h2 +X2

gdzie, przYjęto na r~e' ~fL

=

100, a po zakońcZElniu'

obliczeń znaleziono, że .2· fL

=-

.·36,· jeżeli ó.Z.

lIla

być

. wyrażone W gammach. .

Krzywa' teoretyczna została· oblicztma Wyłącznie na

podstawie dodatniChlfnii biegunowych,. a zatem przy

założeniu, że odPowiad~jące im linie ujemne leżą n1e.

. . . ' . . skończenie .głębclko. Wskutek tego krzywa nie mori;e

krzywą

i:v

na wykresie 3 (rYC .. 5), gdZie.krzywa. I

oą, \\.ykazywać wartości'

:

ujemnych, a jedyF.ie

zbliżać się

powiada szeregowi obliczonemu

po.P.

r8lWIlle z uWżględ- .nsymptotycznie do wartości zerowych.' Tym. się '

thi-nieniem B 00. Wynik intetpretaC'ji metodą Andriejewa m~zą naJwiększe Die2lgodności . jej z krzywą profilu

przy zamknięciu. 'B 00 w Obliczelrlach zostaje systema: analizowimego tnaodclnkach,. gdzie. waTtOści 6.Z ~pa_

tycZnie zniwztałconyi prowadzi do oceny głębOkOŚCl . dają pon:i!!:ej 1/, Wartości makSy!ma1nej. Mimo tych nie-,

_tropu żIlacznie. przesadzonej. w Stosunku do rzeczy- zgodności cel oblie.:teń został osi~ęty, bQWi.em ch~ ·

wistości.. . dziło. tu przede. wszystl!;im. o. przybliżone określenie:·

METODA LINII umGll'NoWYcB " pOłożenia

.

Wierzchniej . strońy

masy

zaburzającej. Zna.

·Krzywa t~oretyezna, ' oznaczona ciągłą ~ią' na wy. leziona głębokość 2 km zgadza się dostate~ie z wy· kresie 4 (ryc. .6), przedstawia działanie . 27

1i.nii.

biegu· nikiem otrzymanym' metodą. Andriejewa.

AŻr '200 '00 !iD

L-~~~~~~~~~~~~~~~~-. L-~~~~~~~~~~~~~~~~-. ";'It . ' 0 . + -.'.

-

_.

_'

• , t~,.et!JCz"Y ilementlJ dm '.~

...

~'.' , , .

...

..

.

..

•

••••••

•

• •••••

. X1/C. 6

245

(5)

IDi:~ODAr. TRAPEZOWA

.. Obliczaj"c anoniali~ wywołaną .lPrzezclało

.!ZaiburZa-jące oprze!kroju . W postilci trapezu. równorlliniennego

można trapez

ten

uwaiaćza utwo~ony z.

równora-. miennego trójkąta przez od,cl«:cle 1ego górnej części

. t\ad pewną linią poziomą.: Wpm.aczyć zatem nalety

. działallie trójkąta pierwotnego; nll6tępnie zaś małego

.

i

.wpływ tego ostatniego odjąć od wpływu -dużego trój-kąta~ Do ~ójkątów ~-stosuje . si~ !WZory:

AZ

=

2Kz

{~iD ~

.

CO. c&ln~

-(fJ

+

j)8tn~

Al

gdzie (ryc. 8 I 6):· . .

r

1'

Vhl+

x';

r

l :::=y!P+(S--:-

:Z:>,;

r.

'

VIP

+

(8

+

x)~

H - h ' 8~x

x

."

S+x

.

x·

tg~= _ _ o Q=vctg--+-; j=arctg·- .-. -S'ł"a·h K h '. . ... ' . . S+x . . S--x ~

+

j 1= aretg

-8-:-

+

are:

tlK-·.

.

... ~Z1···

-

.

'50 .SD

PmYJmując warto.Sć 'D01'Iilaliląpio..;

nowej składowej pola 'Ziemskiego

Z = 0,43 oersted,a, ~jdujemy

po-budliw06ć ciała zaburzającegO' K . =

= 0.0024. Jest

tO

wa~ ·

odpowia-dająca utworom magmowym dość

wybitnie.zaSadowym, np. gabrom oliwmawym lub tu;l.. . .

.Zgodnóść krzywej teoretyc~nej dla trapezu z krzywą 'Pl'olilu .. uś~nio

nego" (ryc. 7) matnauważać za

całlrowlcle zadow~jącą. Nie po-.

dobna·· bowiem 1PJ."iZYPUS:z.czać, iżby

masyw ktystaUczny mógł na długo- .

ścl rzędu 20 kłn. zachowywać ściśle·

niezniieuny kształt i wielkość prze-)croju i to w 'pOstaci trapeZu

równo-ramiennego. . WNIOSKI OGOLNB , Tabela· ·Vo A-B.· . ·.·x /:;.Z., : 'o JOi :. ' .. 1~. . J 1I1G

a

·lU 4 l'1J 5 1 5 1 8 ·13'1 'I 1JJ 8 lOB· 10 81 .' 12 80· . ' 1 4 · 4 1 16 . J7 . 18 11' . 10 ..

o

.2J :-12 ił

-=

26 -31 lI8 -a.

Analiza' obi'~ kartograficznego samej . anOmalii . dO-datniej oraz· jej. o~oczenla, zestawiona z

wyn.1l.tanrl.

in-'---~~~----~~-:..-_r-""'"":"-~...,...:-....:..---~~~---....;..---'"'-IL.

'.

:

_

..

profil

'"".ł!P"'J·

" .~ .Iua!łwist~

.. KrzyWa . ·teoretyeżIia oznaczona lin',ą·· Ciągłą (ryc. 7) ,prżedstilwiadzlałanie trójkąta duźe<go, dla

k.t6regoprzy-jęto wartości: 8 = ·9 km, fi

=

30 łan, h

=

1,5 iml

tga.

=

.0,25. i od·· którego odjęto wpływ trójkąta ma-łego, na którym H'·

=

2,25

m,

S' = 3;0 km, h·.:'; 1,5 km, tg u = 0,25. . .

Ostateczn,e wyniki

dla

trapezu podajetSlpela VII. a poróVWla'n1e z wynikami · dla linii ,biegunOWych -tabela VIII. .' . x o . 1 2 a ł II _II

.,

lin.a _{AZ .} ·i'll. blqu-" j 201 1111 188 187 155 . ·137' . 121· ·nowa trapez . ĄZj '281'

.,1

_JN

_'

In

.172 158 13'1 . 122

246

terpretacji' średniego poprzecżnęgo profqu ' przez ' jej .•.

'parti~ ęentralną pozwala wyciągnąć'. następujące

wnióski: . ' ..

l. Ari9malia jest 'wywołana przez zwartą masę ut...

. woruo stosunkowo wysokiej pobudliwości (K.

>

0,002)

nama.gneso:wanego dość jednorodnie

!POd

Wpływem. .

obecnego pola magnetycznego ziemskiego.

2. Masa zaburzająca clą.gDie się. w postaci wału o ła godnych. zboczach 1 prawie płaskiej powierzchni

stro-~abela vm

'8 le 12 Ił 111 18 20 22· 2ł 26

109 la sS 15 at 20 15 10 II

•

. l

(6)

pawej

p~egaj~rlDa P'zecl~j

.

d.ębokoścl~G-'-~Ieiące

pO

.obu' str6riaCh'

~

PowYżer

tello Poziomu me

" km . wą,skim pasem. , o ikienmIwiNNWN-ssms.Padstawa . mogą posiadać· pobud!iwOlllli ' ZD.flO!lle wyżSzej' . nit .

: walu łeżY~ie ltlB. głębdkośei około 9 km. przeciętna

w

seriach osadowych. Nie :wyklucza to jed-. 3; Pod W10Ilędem geologl,cznym moinaten wał uwa:- na. możiiwości,że' są

to

tneisy albo nawet .granity nie

. łać za ~ję mqmy" bQgate;j . W składmki . chem.1czile zawierające wcale nfagn.etytu. .

.' (np. gabl'owej, doleryiow.ej, andezytowej),wykształ- Sprawdzenie trafności powyUzych wniosków (a '\'I

' .coną

w

pastaci bardZo wydłużonego, wą8Idego lakko- szczególnOllci drugiego) dałobY się uzyskać przez wy-. litu. Wysoka· pubudli'WOŚć przemawia przeciw charak- konanie ·pc;mia,ró'w.6.H na· ~oh

Piritt8lch

u:iy-·. ;tęrOWi· batQlitowemu :intruzji. Magmy bowiem W ba-' tycQ do. spor.ządzeinia 15 profili

.6.

Z

rw

poprzek osi

.. ' ~olitach bywają' zazwyczaj ubogie

w

macnetyt. kt6- anomalii. Interpretacja . "uśrednionego" profilu. b.H

'. . rego zawartość jest czynnikiem decydUjącym o pobud- mogłaby ąyćprzeprowadzona me~ą linii biegunowyeh

'. 'liwOllci skały.

o

charakterze· litologicznym 'utwQr6w le- i ctrapetwWą,a także. - .prawdqpoddtmie - metodą Ka- .'

, ' żą~ych ponfże;Jpożiomu IPOdStawy walu nie' da eię ni-=- . zańskiego. W

ten

ęposM> UzyBkailOby się board'Lo ceDną,

. czego . powiedzieć poza ty:Iń, że 1est zapewne. maJo Z1'Ó- . bo <JP8rtą na :imJych :Pourlaruch iiml;ych z8lBadach in-żrocQwany w kierunkach ~omych •. Natomiast utwory tcrpretac;li, 'kontrolę otrzynian~h !przed

tYm

-WYników.