Małgorzata Baranowska
Problemy nauki i filozofii w
"Prawdzie" Aleksandra
Świętochowskiego (1881-1902), Maria
Brykalska [w:] "Z historii filozofii
pozytywistycznej w Polsce. Ciągłość i
przemiany", Wrocław 1972 :
[recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 16/50, 160
( I I ) BOROWSKI A n d r z e j : Sarmackie e p i t a fi u m Justusa L i p - s ju s z a . " Z e s z y t y Naukowe U n iw e r sy te tu J a giellońskiego. P r a ce H i s t o r y c z n o l i t e r a c k i e " . Z. 24. Kraków 1972 s. 241-253. Autor zajm u je s i ę przejawam i p o p u la r n o ś c i Justusa L i p s j u - sza w P o l s c e , p r z y t a c z a j ą c wzmianki o nim ze "Słownika, p i s a - rzów p o l s k i c h " Szymona S t a r o w o ls k ie g o , a ta k że w i e r s z Wespa- z j a n a Koohowskiego " T a b l i c a z napisem rymu s ło w ia ń s k ie g o w ie l kiemu cnotą i naukami Justowi L i p s j u s z o w i B eldze I u r . C o n . C l . " . Utwór t e n , wydrukowany z " l i r y k a m i " w 1674 r . , p o w s t a ł, pod wpływem l e k t u r y wydania " D z i e ł w s z y s t k ic h " L i p s j u s z a ( l 6 l 3 r . ) , będącego zarazem rodza jem k s i ę g i pamiątkowej p o św ięoon ej c z c i zmarłego w 1606 r . uczonego. Nagrobek, p i ó r a Koohowskiego,jest pełnym uroku l i t e r a c k i m po rtretem ssawnego N id e r la n d c z y k a .
BP/50/43 • T . L .
( I I ' BRYKALSKA M a ria: Problemy nauki i f i l o z o f i i w "Praw d z i e " A leksan dra Świętochowskiego (1 8 8 1 - Î9 0 2 ). W: Z h i s t o r i i f i l o z o f i i p o z y t y w i s t y c z n e j w P o l s c e . C i ą g ł o ś ć i p r z e miany. Wrooław 1972 s. 139-173.
A rty k u ł c h a r a k t e r y z u j e pra k ty cz n ą r e a l i z a c j ę koncepoj i nau k i i f i l o z o f i i w d z i a ł a l n o ś c i r e d a k c y j n e j A leksan dra Ś w ię t o chowskiego w tyg od n ik u "Prawda", ja ko piśm ie rep rezentatywnym d l a św ia top ogląd u i świadomośoi k u l t u r a l n e j pozytywizmu.Przed s ta w ia program naukowy "Praw dy", j e g o narodowe i k u lt u r a ln e c e l e na t l e s y t u a c j i nauki p o l s k i e j w zab orze r o s y js k im w dru g i e j połow ie XIX w. o ra z w związku z ogólnymi ten d en c jam i w nauce ś w ia to w e j. Omawia środowisko w s p ó ł p r a c o w n i k ó w , in i c ja t y wy i akcje wydawnicze o ra z zaw artość naukową pisma. S z c z e g ó ł o w i e j zajmuje s i ę problematyką f i l o z o f i c z n ą - stosunkiem do kierunków szerok o p o j ę t e g o pozytywizmu (A.Comte, J . S t . M i l i , H.S pencer, H . T a i n e ) , wczesnego neokantyzmu ( P . A . L a n g e ) o r a z
a n ty p o z y t y w is ty c z n e g o nurtu w f i l o z o f i i ubcej (E . Hartmann, P . N i e t z s c h e ) i p o l s k i e j (H .S tr u v e , M.Morawski, W . L u t o s ł a w s k i) .
