Uwagi o stratygrafii polskiego tortonu

STEFAN .ALEXANDBOWICZ Instytut Geologicmy

UWAGI.o

STRATYGRAFII POlSKIEGO

'

TORTONU'

.

··

;

(

z·~·~:~:::

opracowań ł .dyskusji rwde1iu badamy. lZa podstawo':' .WyWI!kaźDtk sflraty,graf~ ~ tu !były .:faIu-ny

ma.ów

i ' ś.liI:maków opisYwane z różJDyćh

miej-'ScowośCl., IZ :różnyIch poz,iottJ6w

mi.ocetN.

.

.

.'. DOld.admejsze· r~ .i qpraoowange .1te3

flBu-ny

będące

w

2lIlaCZIleO

mierze z.a9łu!gą

W.

iF:rjedtberga wykazało (jednak, że poI!ilzcr.ee6lne phwn!kł mięcz.akfJw

.•

i .

innyICb. makl"oorgaatim1Qw mają IW miocelllie, ~. .' ny zasioQi :pionoWy 1i.!7aIt'a.zem slJnie ęIę 'WIiątą IZ if,ac.lą" ,

'

·.

w

ik:t6rej na~lej' ~ują.· W zwiąrtJIw ~.

tym

.

'wyłOO'Hy się. tnJcmości W por~u ze sobą

· jedn~ydl lJIiNiÓÓW' o 'Odmiennym ~

.' n,iu fŚ;cj~ oraz 'W. :rozdzielaniu lI.I/IrW'01'ów !l."ÓŹlDO­

~wiekowych, wy.kazudąc'ych. podobiefls1!wó lfac:IaJńe.

VI

'określemu wiSu' posJugJ.wano 8~ę ~e. metodą statystyczną Gl(. KowaJ~ - 8,9; W.

Krach-lO). . , . .

Drugą anetoQą określania 'Wiek;u.. lIl8 podstaiwie 00.,. . ny była: metoda ,,pOzi~

pa.ewoo.rum".

I tak ,A .:, Łomnicki (11) pmy.pisyrwał· 4Uże .zilaczende .

ritTaJty-

.

i graficzne wa.nrle'Wce

errwdlliowEd

wyst.ępu~ącej . na

': .Podolu

w

strqpfe

rwal'Btw,

Pl"~owy:ch g6linycb., Warstew1kętę 'IlZ,ilał on za grankę międz,y doklym" · CI. ,g6r.nymto:rtOnem. ' . . ' . · Taki sam pogląd repreZ8D;'tDWał J. CzarnOOki' (2,3),

· Określając tę charakterystyczną . ~ewltę :jako ,mo-'diolowo-erwi:liową od · masowego występowania w

;'niej :małZy ModioZahoemesi Reu$s i 'ETVilia

pusi11a ,p ih i 1 :1.' . ' . .

. . Od daIwala' :lJWł'ócOOO róWtDiet lIlWagę' Ila' iWaritpęć

. ~ ,stratyJgraficzną P~ze'bltó.w.. Na podstawi~ tych

•

'

,"rn.atiJórw

zostały W;yd'żielooe. na Podolu wam1lwy' 1l)Il'Ze":'

.grzebko.wedoilne i górne~' . ;

R6wniei Vi GóraCh Swiętokrzyskich, i· w· okoli""'

each

Miech~wa, c:hara.k.tery6ty<l'lJ)y zespół ~­

.' ków' (Chlamys scissa F a v, Ch. ,WU P u s ,c h, Ch., koheni F a v, Amussium denudatum Ręuss,. · A. ~łn)

wysu:puae

w ~.glJsteO faCji .' dolnego . tOrtonu okre&1<lDej: iPrzez J. Czarnookiego ..

. jako . wai$tWy ba,rariowl!ilde (górna część' doJnego

tor_

o

;

t<mu)

czyili.~ki warstw jpl'zeerzebkowych' · '. góxmy'eh !Podola:'

'

.

'z czasemoka08ło

sU:,

ze poszczegÓlne ptiunki.

· Przegrzeb!ków madą jednak. również !WięIkBzy zas1~

pi~owy, .tta-'kze ustail.enie •. Wieku na ~ .]dł­ "ku zoalezion~h ga,tunk<XW' jest :ni~e~

Z jzmych mięcŻakóW~ którym·PreypisYJW3ll0 ~

;nie sk.a·mieniałośc~' ptzewod4lich, . morl.Ila . wymienić .'

.. ,pteropOdy: SpiTialis i VagmeUa oraz łodrz.ika Aturia.

. ·a.turi. 'I'en<l6ta1ni uwataay u formę 'Cba:ra~ycZ- . nil dla hellwetu,

zoe.tai

niedawIIlo. ~oOY W.o6a_ .' dach tol'll:ońsk1ch Qli Morąwacl;l.

w

połUdniowym' obrzert,efi:lltl . Gór 'SW'lioę~kiCh >

K. KowaJewski (8,9) l ' J; .Czamócki .1U:lJrWt wapie-nie HroI:.amIliowe za !przewodni horyzoot liI1Jratygra-~, .określając go ~aIko "jpOOlom.I.lltotamaioviy"· db.ar.akJtery&tycrz.ny óla IŚroddroweti części dolnego 1t0;1".-tonu. Same lltotamniłl .me mają właśc.lIw1etaclnego

~ . jako sk.amieol:ałOści lJIl'iewodDię;' a . ich masowe o.ag,romadż~i.e(wapitmie ~e) jGl;t wyrazem zespołu . wal'lUlIldWw eikc-lagicmych d mogło

9ię powtarzać .kiil.kakrotnie .. Poza tym ~e

wia4<imo.

czy . wapienie iLt'OOtamlniowe. 9brzeiema Gór śWięt0.­ krzySkich

wiekowo

OdpowiadaJll WBjpieniom Uttotam-niawym mnycll tlierenów. I takIlP. K.Ko~

.. uważa, t.,e '2l1l8CŻenie . &tra.~cme I~h. 'AwOl'óW ogrankza Ślę,' właściwie do południtWWego obrzleteoia Gór ŚWię~ (9 - etr. 47). . " .

Wado dodać, tę na Morawach ławice wapieni 11-Włamni.owycb IPOJawia1ą' Się .

w

stro;pi.edolnego tor-tonu, 111 "łf Slow"cji podjcie1a,ją' serie

dOiI!rotor:toń-skich !iłóW. '. .

. Skamien.iałośc~i SjpOtyltany1ni .pos.p<l!licle IW. osa~

.. . dach nssZi!go miocenu są mSznvioły •. Dotychczas nie dOBtarczyły one :jednak żad.nyoQ. podstaw. d~ prze.;. Pl'owadzeni8 korelacji

i

~ratygrafii .. ~h oaadó.w.

ZawaŻlly, Przewodni !POZiom ·&tra·~.afi!C7JDy uznał J. Nowak (10) g4Ey i .Bole leżące w stropie dolno-tortońs.kdcb Rów. Autor: ten, uważat, . że.

Pod

koniec ~podpiętra opolskiego weałym basenie morza

mio-ce{ulkiego od Podola pO G6~y S1ąsk .naatąańł olttes Eledy.men.taojd.

cbeniiczm!d,

'W . .któregO' ~

IPOfYJBta-ły WEizystk!e ,tortońskie osady chemiczne., (Bode, an~ ,~, gJp;,y). W ZJWią7Jlruz 1;ymi ~nikąmf.

stratygraficZnymi g1lpsów' POdola byłyby: . formacje

~olne. ŻOr (Śl.ą9k), .formacje .. solne ,Wieliczki· i· Bochni, gipsy z Łagiewnik' .pod Xrakowem .:itd. Ten ~­

dn.i horyzont sedymenitacji cllemicplej !\lmał J; No-wak {13,14) a później także W. ~r.ach (ID) /r;Il gra-/ ' nicę podplętr4! opolskiego i grabowie'dki~o (śt"odik:o';

wy ,torton). .

Nieco odmieimy '!P(lgląd reprezen.tował K;KowB-lewski tPoiSząc,

te.

'W . PołUdniowym' obr:lle'Żeiliu Gór

Swiętok~ch fJilpsy wystę;pUją IW. obrębie Rów. kira-. kQWieckicll,·tworząc sootew'kowate·· rwddadki' IW'· TórJ:-.nyctl Wi«ąWó·hoti'zon~. W wielu' pTofilachglpSy

w ogóaę

me

zastały .fiiJ

'

zna1.ę;ione a za icll

odPOWied.;;

.

niid 'Il2IDaiiie' zost:ały,;w~ po~vi..te"· i .margi~·

pekłeoov.re ~ P.oneUmll.Y·ri., . . . ' . . '.

.

Zdaniem

'

T.

CbIlebowSklego (l) w OIbrębie ·rlrlocenu: podk~lstnieją' dIWa poziomy' se:i:J,Ym.en:t.8jf.

. oht!llJlitźIiECj. I tak IW. IK8bm n,a' waratwaCh. 'Stebnic-.

..

k.ich

do1nyth, ,:za:'WIieraJ~ch.1W stropie.i'nasOWo

wy-stąp1liące gIobiJgerllly, J.ety. Ik.atu&ka foNna!Oja

so-lonośna, . ~ .nad nią gruby. ~ ił6!W (lWan4»Jy stębniok-ie ,,6me) 1Pl"ZY~y,ty IZ 'kG1eipnz.ez' g.lpsy

_.

bę-. . ' . . .

:,;

, '

<

,

'W.a.11Ix>

ZIłZIl8C~Ć. te

'IW csadadl

d~

rtortonu -, • ~ i~ OBtrawy, W

dednym

,profilu, ~, .ma-lezione dwa oadlesłe ,,IP8SDla" odpowiada3ą.ce ,praw- '

dqpadobnie' dwum okresom Bed~cji chemk:z-';nej (,j)IISllla1bezol'buallnowe" - tRuz!i!k.a i

iBeo.eA

1'1).

stoeowaiue

~~

,1liaQJW

"eW

,tego

~o

,

~

.obwcmnic W'" bardzp ,:llllaIQZIlym lftQpI).iu

utrUJdnial

~enme poraLuinienie się i porównywanie ze sob

,poar.ozeg61nYch proWów. ,W ,~ Z tym'

1T.IIcllQ-dZi

lkIpinl~Ość, prz;y~.

:;edO.oIltego

akr-eśienta dlE

~o ~, od:worn1:c~ , któregO OOecność' stwierdZi./ można na obfizane gd Wiednia po,Qóry ~. skie ,i iklt6ry' mOże być wm.aniy

za'

'WSkamlk Ikorela'

,

~:Vit ~ich:~h

zw:róOOno

U~1Ila motli'W'OŚCi

, p~ stratysrBltiemiego miocenu na ,podstawie

otWcnińic; Zęgaidn1en.łu' .temU- ~o '(jud:wie1e ' praC; IZ llatórych iWyiili.ka, ~e ~kie "

Ptunlci

otWomi'C'

odzrurerhriją Blę6tiosunkowo~' lZ88iągieril . pi~owym i dość zńaożIią ~, od !facji.Na-, tormast podobnie

dalk:

,imięczaiki,

me

dOsta:t'lClZ8~ ,nam

, o1;w.ol'1lll;ce mi0ceńBk.ie ig.attI.mlk.óW ~odnicll.' ,.', W zwdą.C1Jku

z

tym' kOll"e1aQję '

Prafi.1hw

mC1Żemy '~apięać dEdym.e na mx:zegółoWo 'opra~"

ze-,~ oflwornilc. Łęl;wość zastmowanł.a 'mebod.iY mi-kropaileoo'to.logLcŻl1ej do iko~i o). stratygram 088-' d6w polega. lila tym, te' Wmiłoflwom.tc rwyi!,tępu6ew,

bardzo abfl.c1e, (gdy tymczaSem d"Obrze IZ8Chov.>ane , oka:zjy IIIIoSłUlw' i B1.Im.akÓIW ~ude ~ na 'ogól:, rzad~

'ko, jedynie VI niektórych ~ach, a wydaJe się, 'że ich sb:a~ wa·rta.§ć lilie' przewy.i.sza

rt.as8d-, niJczo cwM:tośc:i, ~aty.grafic7Jnelj otwo~.,

W

'CZAS~E

pracY-

ill.ad straltygraitią

mi'krqpaaeoo-,

'Itol~ą ~~o miOcenu oraz lIN ' cza&ie, studiów', porĆfWlnaiWCZyCh IIlBd ~ i, (CZEskim mib- ,

cenem 2'JWTóciłem" uwagę

na

~ zespół obwomić '

wystcamjący IW .ląPąeu .iłów miooeń&kioh (d'01!rl:Mottoii-*iCh) Ba Morawach; IW okdlicy OetraWy.' na 9ląsku,

w

~dl~ "podka!1P8dk:1nl Oraz IW .okD1icaeh, Kra-~Qwa, Miechowa· iii Pińczowa. ~. ten ,charakrtery-wde lilię obecnością 1iJ:lasovro' ~ącyich o1lwomic plaDk.tomcznyah (Orbuli.na'· suturaliB iB 11' o ID. 11, Globorotalia ,scituZa B r a, d y, GZobigerinae) MU Wielldm lbogaQtJwem ;form: .benJtoniiC2lllych ~­ tuj.ących ~ rodzinę LaQenłdae. Z charaklteryB-tyczny!Chi 'tyiJ)awycll dla ~tego ~ ,gatunlków'

można łW}'IDldeni.ć: , ' " '

LJebweUa rudiB, (O <> Bot a) .. Ma;'gift.ulin4 hir.suta d' O 1" b·

Patm • .

:1oned

(!K

a

-r

r.)

'PlanuUnawuellerstortl (8 c h

Iw a

e)

'. Pla.nuIaria auris (D elf .r) ,

..a7llUlę/l C lU S h: var ostraven8is V a s. " dervtata. Kar:l.". Robulm ari~ła ' '(d' O r b) ' ,. ca.kla.r (L.t n li:J. e) , Ił cuUrCJtus(d' O rb) , I I ' cl1lPef.formis ' {d' () r Ib) " ecMnatm ' ,{d' Orb) " ',łAomatus (d' Oit'b)

_ .. ' 'DI07'te:z: (F. i ~ h II;

e

II; M C) 11)

SpiropteCta.mmacMłnata (d' O

r

b) ' '

V/lg\nu"*na lejlumen (L~one)'.., "

POZ&.

tym ;bardzo lI!CZŻle Eponides (pmeclnctua, ,apł-'"

,: r/ltus), 'Słphonodosari/l (uemeuiUi, hłrsuta) Nodoge-. Tina: (elegans,neudorfemis) Cibłcides (pseudounge-rianm) i otwomiCe ~e. OłlIserwUlląc if;en.

~

w

~ych od\słondęclaiCh mOżna ,lłf:wier- "

dzi~, . rbe ,lilie jeat' ~ zuPeJn'ie

dednolity

pod !W2glę­ -dem ~ sk!ł.ad.u. W !IliekJtóryx:h ,~ ,o1Jwor- , '

':nice Planktonkrme ~ą UoBciow:o lD8d beoto-'m.ilClmnm, 1W:ilDlnycl. txWonięciadl

Iia

~.plan . wYbija Się Robulus 'lub. Planutina. PrzypUszczalnie

w zw.lątrJtu rl. :f;ym ~i

autOrOWie

'

oIim-eś1ali .

oma-wiany: riap6ł oItwoniic r~_ ~. l, tak lIP. , ,w ..Austrii: okreIIiklOo

go

,

:Jako

strefę laIgenłdową.

etre-'fęz .PialnulMlP. wueUerMorf(!łub ,1faun~iLancendot'1I8ką; ,

w ~i - pasmo ol'lbuJklowe l; spągpwe

~Z8il!De) Ol"Ibulinetumi IW, Palsae ~ g1obigeri-• nd.dowy, zespół 1810ibicerinidowo-lagenidoWy (12), lub

póziOin IIIY'IIgerInoWy ('7). ' '

,248.

cYJ.ny IW (lS8dacll

woCmW.:

,

. '

",

,,

'

'

'N"ależy zmóCić 'I1IW8lię

oalto,

że' prży(jęcle ,1la'lJWj

uilWor.r.oi:J.eJ,<ld rodZ.aijÓ'W. (~' :rod.Zlny) o'tiwWnic, spo,.. wOduje, żew różnych liniejsoach ll.E!l!pół

rteD.

bęQzie

miął 'l"<rbne ,!Il8llJWY.co :'dEętlU'War.I.IIIlk,ow.aJile' jego zmiennością.' W 7JWią:zikJu, ,z ~ nail.eri;y :wyktlUICZYĆ z 'IlŻyc~ ,ta'kie określenia - ~: za.c;qp61lageoiiClOWY,

, globogerw~Owy itp. . .

, D~ qp~jlX\OŚICi doc. ·V. ;Pokom~o,di- M..Va-§i&a i dr,-J. Cichego, miałem 'możność Stwierdzić w azasie etudiów P01'~ch nad miocenem

Polsklm

.i

czesld!m,

ż~ .omaIWiany' lt.e6;pół

otJWomk:'

WY~\lJjąioy W POlsce, 'VI, ~ ; tortoful:ldch iłów dob~ odiPow:hada-, 'zespołowi okreśkmemu lP1'2lEIZ R. GrlJla (5) i V. ~01'1llego (16) jako ,,fa'1.lna iLancen-d<n"fliika". -oN8I'lJWa, ta' jEst 'częstp 9.tosOlwaoa, na terenie "

,'Clzęcłimłowacji. i IW :llW'iądWż' tymmogf.aby 1.ICJBłać ' .

'pmyijęt8' iI'Ó~ 0).' w· n.aszymrtor.tonie,

co

IW

m.acz-, nym' stqpniu- modle 'lJłatwd.ć rwzadenilną ikore1aCdę'

tor-toDJU AustrIi, Ozechosrow.acj:l:, i, iPolski. '

Z dl"l.1lgiej stropyBlima iIla7JW3 :~ iLanooDdorfska" n.!.e2lbyt d"oł;>rze oadao;ie się' do iberipJśred.D1E€O, s.POl-,S7lCZiEmia~ a' plemtna 'defirOOja' tego, zaspołu(5) nie , inort.e być 'wm.anił IZB ~ącą. ,<Poniew~ w'

Dacj-blit.szyoh OIko1ic8łch iKraikówa' ten" ~ofIwornic

jeSt ,.znany·zwie1A1 odsłonię~, a jednoCześnie od7.:na-cza się ,'wielkim lbag.acbwem· Ptu:ników; llllJOIUui by' prrr.y;Jąć dJia lIli~p' nazwę

,t.anma

kTakowaka".

Osta-tee.zne

rozstrzygnięcie tego !problemU pozOst8.wlam do '

C1-8SU szczeg6łOw:ego apisaJnf,a" 'mikrtlfa1iny

miocenu

dltollc Krakowa. ' " ,

Z

kalei'

ruder1:Y

się' _timOwić 1Il8.d' pozyiCIją stratY-graficzną Itego 1ZeSp01u. o1lwoNlic (:fa'lliIlY Janoendorf-ak·lej,

fanlili

lkrakoWli!ki.ej) ora~ in.aId dego' ,ri".lnalCzeni.eril dJa ·stratygrafii otortonu. ,' , ' , , , .

AuNA iaOcendo~fWYS~e 'W:6oP~dólIio';'

F

torllońsk.ich ;iłÓW,

'

iłów

ril.a'l,gllstych· lub

iD.ilł'gU

, łeiących tlJWYłIde ;tr~esytWrile

Da

~ lPOdło'­

m

,

mb na 'lOBadach repr~tują:cych domą część, dolnego tortonu.: W oko-licach, Ostrawy i na Sląsku

leży ona' ~eIClnio :na

'ltarbonie

~':na !triasie. W okobch K.1"alIrowa stanowi najlloi7azy paziem ,1mw. .,'lłów z O_rea oochloe/l,.": i ileży bądź lD8 ~eóSIdch , UIbwora'Ch skdkawodnych <w~enie" lIIlIl'l'gle, Z&twień­

ce), ,Ibądź na dolnotorlo6sklch piaskach heteroetegl-' now.ylCh,,_ Ibąd.ź

tet

'WIPl"OiSt na, ~ ~ (du:ra, kieda). W ZII(llo!IdJJslw, podk.al'jpaddm, iW Włel.i.allce .

i BocłmiI iły maroillete z':fauną ' .1a:noEmdorlfs1tą ie.i:ą , · troos.gresyrwnię na. pgtrycll iłach i ' ~ śerii,

podśląskiej' (,górna'

kieda -

eocen). W OkoJkalch . MieChowa i .Pi.ńalJawa .f2W!a. ~or.fEtka. ~e VI ~u :wa1'6ftW iba'l"linOWL9ldcll '(w sensie J. Cża.r:" nookl~o- 12,3),

lkitói-e

ileią !bu :tr.amsgresywnle na atal'SzyCh oBaJdach dolnego ,tomon,u' łIi.a, ·wapieniach.

':M,tawakich,1iJfntamniowyclJ,

matPu:h

i ~' he-'

temrteginawycll JJtd.) lub namezozoicmyunipa.leo-zoicmym pxftalu(W. Kl'ach ":-'ilO; J. Oza.moclkl.,-3; K. KowaIlewsltl. - ,8). , ,

W 12'JWią*u. ~ tym',

moma

urwat8ć, że

'

lfaoooa

la.n:", oendót'fs!ka.

P<ld.arw!ia.

się IW , środlrowej ~1: pod': piętra' qpo1ekiego '(dohleg() If.ortoDoU) , o). stanowi spą­

gawy

zeapół'

'

nOWl!d,

ner~ ,tr~ którą

J. O1.amooki, określał'

.nit.anem

"tra~ bara-nowi9kiEd". "

:bzi.! !DiOwytm Qbserowacjom' ·lDiidhoryzo.n.taml;biJ.;" fL1iowy.!ni dolalegO.

tor.tooo

można ak:reiWć wal"toś~ " straty,gr~iczną fauny: '1anocendor.tak:l.ej. W wielu,

~

co

~

":

:

Te,Oni

.

'astr·

.

. . aV8 ..

. . . . .. ... ~ VaAiCka: (18) pad_ " oraz RuZi~ki

~.ętra ":.' .. i·Benplb (17\' '" ". t·, ·BUhlow-. ' .. likie . $ląsk .Barycz·~ Swoszowlce Bochnia częściowo wg J. Po-borskiego . (t5} ··Kraków Iły, żwll'Owcę ilaste "po~om Mie chów częściowo wg.

W.

Kracha (IQ) "PlńC~6w ...;;.. -.:. Busko .' . . . pł4,-Wsch. . o)jrzeżerue Gór Swiętokrz .• Wg K. Kowalew-. skiego. . .

..

t

_{. .}

I

I

.

."

.

'.

.

. KałtiSz wg T. Chlebow-. skiego (1) .

...

~

...

:

..

_

...

.

...

..

.

..

..

~.:.~~.~?~~~~~~~:.~

..

.. "poziom .... . ,;poziom anomaUnowy". . anomalf1l0wy". ' . .. ... : ... ·,···.· .••••••••••..•••• , ••• -, .. 1 ... . . . . iły z' florą G bOwiec-l' . .. ... ,' .. .. r\ie' . ..·· ..

·ni ..

~·~~~·~··

..

iły

t

fauną

..

piaski z Rajska i Bogucic . Opolskie . . ,órne (Sląskie) orbulinowe II pasmo

bezorbulinowe gipsy,fupkl . gipsowe' (Swoszowice), gipsy, .

...

.

.

.

...

.

... : ..

...

...

, ....

...

...

~;.

... :

..

.... I: .... ,: .

.

c •••••••• '" •• : •••• ; •• 11 pasmo .

t

orbullnowe

I

I

.

(nannog}obigeri- iły '.' neturo) . ... ,.: ... : ... :. iły . , ... : ... : ... :.: ... .

I pasmo iły

margliste:

formacja . be7orbullnowe . . . .. glpsowo-solna . "Iły­ warStwy grabowłeć­ . kle .. iły .~ chode-. ruckie formacją gipsowo-. solna I

pasmo

orbulinowe =< spągowe orbuliiultuin fauna lanćen­ dorfska

.. __ .... __ ...

.

.. 1--....

.

...

.

.. , ...

,

... ,

.... ·

·

... --... .

hor"zont lancendodski margle 'z fauną lancen-' OpolSkie . dolne. (Swi~tokrz.)

I

l

. dorfską plaski ż Rajska 'ny krako~h~ckie

cz:

.

wyższa ..

.t

·

.

I·

iły krakoWieCkie

j"-"'''''

.

gipsy . • . ' . . ' . . .' ... ,.

WIlP.'

.

(ŁagiewnIki) .. ' g I p s·y .. ' , g 1 P s Y . . . Porowate.) gip~y

f ... :·

..

:

....

·;·

.. ··

..

:·

·,·

·f~:·

... ··

..

· .... · .. ··· ....

:f

..

· .. ··

.... ;

..

··

....

·

....

· ...

..

I

I

.

I .

.

"iły z.

Ostreo-cochlear" baranowskie" " "warstwy

"wao:-stWy baranowSkie" .. ..

~

• .. • ... _ .... · _ ... -1· . . . • ... ·•• .. ••• .. • .... • .. 1 . · . . . ~ . . . . warstwy . . baranowskie' fauna . lancendorf

~

I

fauna lancen-.. : . . dorfska .' wap.

t

.

06trygow.~·l.·

l!

fauna lanc~n­ dorfska słodko- / wodne . wap. / . / . piaski

<

ł!etero_ .

_.

steginowe _{,. ... _---_}

_...

_,

_{... .}

piaski hetero-słeginowe . . wall. lltawakie

f lltotamniowe '1itotamniowe ·.wapienie

,~~~~~~;

...

.

..

:

..

~

...

:., ... ~.:::

...

_ ... piaski

I

podUtotam- / '-płaski, i margle z ~ałoszowa niowe ./iły podlltotamniowe .

.

/flo~ą

. ... / ... " ... / . .1 .... ·· .... · .... ·., ... .. . Iły" kOrYtniclde

.

Iły pokuCkie il psy (podolskie)

..

_.-..

-

..

~

...

-._

.

-

...

-._-- -warstwy stebnickie górne: ...

:

... :

...

.

fornlac'a. solonośna . (kęłuska) warstwy . . stebnlCltle .. dolne

I

·

I

I'

I

.

'

I

'

· " 1

I

'

. " . ;

.

I . . . . : . . .. . . . . ' . ' ' .: . ' . . ' ~ . .. ,-

-,

.

..

" . ," ..

; , " \

.

' . '. ..-"

punktach 'z~talY znalezione "nowe.'sts.noWiska utwo~" rów tufogen1cznych, na.których podstawie można'

, ~twierdzić" że ;W' obrębie fauny lancendorfskiej po- ,

.:jawia się na przestrzeni od Górnego Śląska 'po Góry'

Świętoikrżyskie (a przypuszczalnie róWniez w obsza-,

rze Ostrawy) charakterystyczny hO~Ont tufitow:y .. Petrograficznie ró:im.i ;slę on, wyraźnie od tufitów

, warstw chodenickich masawąobecnośc.ią

pirok1a.sty-' . cznych kwarców. ' "

,OIllallV.tan,ho~t :tu.filiowY:zos.tał zna[eziony :na

,~ (LQdziriJr. SrnarxiZOlWdce) IW okollcacl;l. ,!KJr~-"

wa {WJ.elb., W'LeŚ,' Pychow:lJce *.Kllln:J:wanÓIW), 1W

miQ-, cende ~ikarpaddm.(Ba'l',ycz)'oraz

w

olka1:lcach Piń .. ,

CZOIWa.' , " ' ,

, " tstniende otskiego, ch&"akte.rystycm~ horyzontU:

,NfiltOWeIgO i. dego ściSły, rz:wiązełk' z

charak:terystycz-nytIIl~em. otworoic określ~ ~' ~u.ny'

"laooendorifL9k:iej lP02lWa:ta na' stwiel'lCtzenie, że mamy

, tu do c:zytnien.ia z iaiwym do,~,

dedno:w.ie-kowym, p!.Ziomem: 'straty~fi~Ym, ildlÓry IIllOŻIUl

określić jako horyzont lancendorfski (horyzont

kra-, Jrowak.i.). Może, on Ibyć, iLwwa.żany za ~eden z poclsta:':

'wowych ,'WSk.ainików etraty,gratl;cmyc.h naszEC9wr-:

tonu,<i;abelę:zarys stratygrafii polSkiego tortonu

za-iItlieszczamr na str. 249). ' '

Om.Ilwf.ony poziom. Janoondor.fski' ~ ;na I"OZ-"

"blicie domago tor'bi:mu lPOICWiętr.a o,poh!ik.i.ego na dwie'

części.: .Można wyk.azę.ć" że i$ !l."02:WÓj. 'sedymen:l;acja

i paleogeografia są TÓŻI1le i .zupełIn;iJe od siebie

lIlie-,zależne. Wa,rto IIladmiendć, że na lf~ld' ten zw:rócil '

~agę jillZ dawniej J. Oiai"'Oocki (2~). " '

-':~j~~;-:~

!

1\. PODPIĘTRO OPOLSKIE: DOLNE '

,,<' ",", (ŚWIĘTO~~YSKIE)

Osady dolnego tortonu Stars~e" od horyzontu

1an-cendo~ego

:mian.e

są z ,poludniowe;go obrzeżenia

Gór ~tokrzYS1tich, rz; 'Okolic :MiechOwa i' Kr.ą.ko- , ,

wa.W szcrz:~lCh zachowały się one <W miocen'ie podkal'!packim i śląskim. Stra~rafia tych utworów opracowana prze;z: J.' Czamockięjlo (2, 3), K. Kowa-lewskiego (8) i W. Kracha (lO) przedstawia siEl nastę-'

pująco {od IWai"'~ 6tarezychdo [llllod:szy>ch): '

:1. :Iły' korylln!Jckie :wyksZtaJ!cone jedynie IW okOlicach

, Korytmcy zawierają lbogatą faunę lWSka7JUją~

:, .- «Ul dOlln;y !torton. ,

'2. Plal i mal'lgle pod1i.totamniow~' letiące 'IW

Ko-ry.tDicy Da :iłach Jro~, a iW .inIIlych miej:,",

i!lcach ~t na stars-LYm !POdłożu, !to ~ prze-kramar,iąco w

st.Os'l.lWru

do ilłów, ikory:1ttłiiokilCh.'

" 3. ' Wapienie litat8mniowe i litil!wskie, leżące ibądź na,

utworacl1pod;1itotamni.owych, ibądź, też

przelua-~ICO 'WIPl"oet na sta1:'SZY1IIl !POdłożu.

W.

okoli-cach Krakowa i MieclhOWia wapienie,

te

są zasl:ą- ' ' : piona lPlU!Z ,!piaSki z aeter08tegi.nia ~ta {W.

Kz:adl - ,10). ' ' ,

WlPocUożti wymieriioo~h ~dów, leZą 'j~e'

'nuejscami' mioceń'S'kie ,iły' z florą i lignitami.' Ze

~u

Da

Ibrak d.aln!Ych paileontologie'ZJllycil Itrudno

, 'mi zadąć staaJ.owisko w ąpraW:ie, .ddldadnego' 1Wi~

, ,tych I\li1lwOrÓw. N~!iesiszy pt"Ofil gest ~ ~.

1Płd.-Wsc:h. Qbrzeieni'li' Gór Swiętomrzysk~h, ~-'

, ' pując

04

'WI!clltdu !ku za.c.hodowi :znajdujjemyjui"

, ty1llto' coraz Ito .mł0Jt:1Qe . OIJliwa ' !dolnego' IPOdIPiętra

qpo1skiego (plń'C'ZÓW, Miiechów).' iW zWjązku z tym,

wydaje 'się, że :wymienione u'bwory' dolnego

!POd-piętra ,q)o1ekiego Są osadami morza" IkItóre ;f;ra/llS-,

gredowało powoli, od 'WSChOdu, rz:idewająoc IW

pienw-,lSZyDt oikraIie 'południowe obrzeżenie Gór $więtol!:rrzy­ skich a następnie okolice :Miechowa i ' Krakowa.

, Z, morza '!tego s.tarczały ~wne l1ic:1llle wyspy 2bu~

, d()Wane po częci, ~ kir-edowyeh ~gli. bowdem.

~e-• Stanowisko znalezione 1 opisane przez mgr Et. Gra-'

, dzłńskl.ego (ł). , '

250 :

Iloń:skie ,otiworruee :można' n:i8kiedy ,izm.a.jdaw8ćw

ca-'

'łjm. pro!illu p1a&kówhetemsteghnawych

(oIkaUce,:Mie-obowa). " ' . i

Warunki ekolO3iczne JPainu:lące ;na dnie !(;ego mo-"na

w

czasie ·tnwania tra~i do1.nego jpodpiętra ,opoJ.skiego qpisał ~ow:o W. Krach (10). N.ałe';,

ży jedynie dodać, iże 'mikrofalU.n.a ;tych osad6w dest stosuokoWQ ,jednolilłia li ,tlJgodnie z' obserwacjami W. Ki"adla

2'lClaJe

się \WSkazyIwać na

lPl'Ytk'ie

morze. Mor.ze dolnego pod;piętra· ~ l'óŻlni. B~

wy-'bUmie od 'morza' górlh* podp1ętra qpo1sIki.ego Za,.

równo, cbaraJkiterem sed;ymeotacii i warunkami

eko-JogiCZllJlmi,

d8lk

przebi~ 'dIr~ i

paleogeo-grafią. W 'l'lJWią2lkU'

z

,tym 0IPisany kOllllPleks owąrs11w

(dolnego jpCld.piętra ~iego} moma 'wydzielić !lako " osobne 'lPOdIPlętTo 'i od obszal-u,

w

którym m8.ny jest

, najpełniejszy ,proflł tych osad6w; określić gó jako

",.,IPOdp1ętro .świętOkrzyskie". W skład :tego podjpiętra

wchodziły!by po:l'Ji.omy: lttotamrilowy

ipod1itotamni'O-,wy, wyróż:nłOlle iW płd. óbrzetentu' Gór Swiętokrzy­

skićh i

w

okolicach Miechowa, (10).

Pod koniec dolnego !P<Jidłpiętra' oPQlskiego

ropme

Cofa '

się, ,z lIliekd;ótylCh miejsc. W'.K1ooow.ie i "Ii

Wiel-kiej Wsi 'W stropie piasków heterostegi.nowych

poja-wia sit: orsztyn oraz ślady iozmycl.a pi,askórw. na Itej

roztn.Yłflej lPOWierzchni łeżą iły, z t:auną iLanlaemiortską. ,

W Ko~ koło KraJkawa ponad plaskami

hetero-steginQ.WYmi 'leży wa'1"S'l;ewka' 2IleIPieńca. , rllłożOlllego'

z otoczaków margli senOńskich, a na Illiej

ii1:y1ll'll!1·tgli-'8te z .fauną lancendorfską {obserwacja mgr sto

Bu-kowegO). ' ,

O przer:w.ie sedymentacyjnej mięizy IPOziom'em Jj.;.

tol;amniowym tli. nadległymi waTBtwami baranOW5'ki~ ,

mi - w okolicach Miechorwa ~'M1POImiał, '1"6Wnież

W. K'l"ach' (10) 'U:w.aża.jąc,

te

~ednflkiem d;ej

PriBrrwy isą wa,pieniesłodkowodne okolic K'l"akqwa.

,Młodsze osady ,tomońskie (górne :poc1,p.iętro· opOls'kie) ,

'l~ą

vi

'WIielu.mlejscacll lIli~OIdhle na, osadach' dol- ' '

noego podpiętra opolSkiego. W ;l,nnyOO. miEdscach se- ' dhn,en.taJCja me została iPrzenwana., 'granica.

ta

za-'

'macza

się jednak, nagłą emia:nll osadu. ' '

B.

POnPIĘTRO

OPoLSKIE GÓRNE

(ŚLĄSKIE),

S!PU'owe OISadY!POdlPiętra opolskiego, góinego

ma-'ją 'Da. d-uż~h obszatacll wyraźnie' 'ka~

charak!ter. Na SJąsku.i w ok:dldcach KrakoWa IW 'a9pą­

, guiiów c:występu-joączęsto okruchy starazyehskał;

, wapieni triasowych i jurajskich, 'krzemieni, okruchy , margli' kiredowych i, mfuceń*icll margli słodkowod­

nych i i'Ime. iJ. Cizarn.ocllli (3)

IW\!IiPOlll'Ilw

o

.zna.jdo-waniu obtoczolllyCh fragmentów w.apienl

iUł.otamnio-, Wj"C'h' Vi ,spą-gu margli,slx>'-llaBtych "warstw ;ba'1"8IIlOW·

ek:icll" {Góry ŚW:iętokl"!Zyl9kie). ' ; ,

, Należy, rów:ni'E!'! l7!Wl"ÓCić, 'lZWagę na 110, ;że osady ;tej

,transgt:esji leżą' w wielu rejonach wpr{)St

na

star-Szym podłożu, 8> lWIi.ęc iJ)l"Zeki".acza.jąICo' w Btosu«JikU

do utworów dolnego podipiętora qpolsk.i:egQ. , W dQ1nej części. 'tej serii (Rów d .iłów ma-rglistyclt) wysttWaje ;f,aJuna Ja'lloendorfska ł h~t 4wfitow:v z piroklastycznymi kwarcami. Brak 'ślaoQów, ' abrazji

morski'Eij i szybkiI.e UJSta.lenie, się na ca.łl'tm obszarrz;e

, (Wiedeń, - Góry ŚWjętokrzyskie) dędilloliltej ilastej

i ilasto-mar.glis:tej '~i z taką samą miJk;rof.a,uną

'zd.ade

się ~

.m

sz,yhk:ą otraosgresję ( ..

trans-gresja ibaIr.8nowsk.a" J. Czarnookiego). " ' '

,Morze gÓMeiQ pOdpiętra,

qpo1ski*

ma ~e

inny ,cha:ralkter niż moma, dolnergo iPOda;)łęb.'a (ŚWIętO-'

kr.rzys1ki~o) taik:, pod rmelędem swojej lSedymenlf;a;oji,

, jak; i IPaJ,eogeografid. Oba, te okresy przedzie:lone są

, ~ się morZa., J()k8Jnj1mi ;re:gresjami II. po.;.

nown,ą szytbką otr~ą o d'll2:yIl'il zasięgu. W

l2JWiąz-k<u oZ Itym

mama

by wy'ró:im.i'Ć g6mą ~,tpOdjpi~­ tra opolskiegQ jllko odrębne podpiętro w obrębie

dQLn~ tartanu ą od· ;rejonu,

iW

'iktI:6rym najpe!łniej'

, wykształJcoo.e są ,jego osady, dkreś1ić go, jako

. . '

·· .. ~a ·~e ·pub1ikóWan,ych·i'~ ·ma­

.... teriałóW .motnazesławić :nasł.ępuJąc;v podział '

Sbra-· ·tygrafiJcmy ~ ~

warstW.

.

.

' .. 1. By ł iły ~ miQJc8ini !p~e'lub

· . ~ glaiI.ikonitem, ~. fauną laneendor1rską i !lo: rwtktad:ką

tufitową(hm-yiont J.an<:endonfski). ~ m<$la

tu spotkać' Illlllil'omadzenia Qltryg (O. cóchleat POili)

li ~k6w (ChEamlls aaiua Fa v,. A.1'ii.uBłum

de-. de-. n.udatu.m· R e u Bis .!IId.). M!ąts~ ,tego

ClIIDiIwa

waha

· sil: od metra ikItb ki:llru. lInEItrów Ila ,Wyżynie

iKra-.' .. kowakiej w okol1each Miecł)owa 1 ~wa; do

'. ·1dlkUdz1eslęciu

iinetraw

w

obrębie z.apadłl8ka '

pod-.~ 1 JJnnycll ~ .

.

2.

Bezpośrednio ponad horyzontem J.ancendorłskim,

którego. odPowiedńdk.iemsą między innymi Imargle

.p'odsokle 'tBochni (.1.2), łety

:w

cBocbni

(prawdopodO:b-· nie r6wnież

w

Barycm' i wWie1Jc2loe)' k~

· aubydry!flowo-lflpśawo-sollnY.W łmlych

'mlEdscacll

se'"

· dyment8lC;ja chemlczoa _o (lboeau ZB2Il8óC7;Yła' Się

,jed.ylnie pojawiemem się 'ZD8K':IlDej ilości ~ rw .

. osadzie i 2JI.IIboteniem !l.wny ołlwol'Ilklowej· (CIP. 'W' X'l"zy- .

ł.anow.1~ pod Pi6ożowan) .. · .

,

'

.,

VI

o'kol.cach Ostrawy' Rum&a:;..aene§~l'1) ~­

· nm

tzW.

I pasmo IbezOr:buJ.lnowe lS!ące Ibe!pośred­

.' mO'Da . ~ ot.bll1iiiietu.m (= faooa

iiaocen-'dódska),a odpowiadające ~w'. horyzontowi 'solnemu' .

.. oIroll:c Ostrawy (Mo Vałi~

-=-

16). '

Tak więC· po otworzen.ki· iW:osad6W 11; iłaunll

lan-cehdańfską nasbPl oklres sedymentacja. chem4cme:l,

któreJ" nasi:1enie było w. r-óinycll mi'Ef.iecach rożne,

.Ii ,zależało !Zapewne od lobJrie:j lk-onfigu1'acji dna (ui- ,

toki). Miej;licami nie d,oszło w ogóle do wytrą'cenia

.; &~ osadóW dlemioeznydi. UtWorY te

mama

łWYI'óźnU:

.: ,jako

p

o d k a r p ac ik i h o· r y z o n t g i

p-'sorwo-sołn y . '. . .... ' . . " . .

.• 3. .POnad ~. clJ.6rDiczDymi JUb. k:h .

od!powied-· .~ łE!'JJą :ijy J'llIb 'Hy mar,g·:Jd.at;e·· z

charalkrterySbycz-. ną m~~ o1Jwomic.·W Skład '~i!!.I /WChodzą

głów-· ni.e~ Uvigerioo, Cibiaides.· PulleTa.W" E.piJnides,

Va1-vutineria, . Globłge,ł'M !i .inne. Od· fauny

Iaooen-'" dioi":&I1tie.j ZEIJiPÓl:

ten

'

'Il"ócl:ni ~ !Wytaźnie małą ilością

ul1enidae i otwornie' IPlarnktOOUcznydl. oraz' wy&tę~ ,

. ··pOwaipiem-:kidku. inowY'Ch ptunk.ów (Asterigerina.

pki-

.

· 'lW7'bis' d'O r b, Valvulineria cOfnp1anata d'O r b). . .

". W' okoiJłca.ch. OBtrawy podobny ~ otWornic

',' . ~ek określił' jako- :naonog1iObllgerinęłum. Na S1ą";'

'SkJ\l ~je On 'W,'~l"IIlej lCZ.ęŚCi:serir iłów

podgip-· .'. ' . sow:Ych, iW okoUcach Krakowa mmy ·;jestz Wyższej

' ~ci tzw. "iłów IZ Os,traa cochlea,~·.

.

'

'. Tej Berid. iłów odpoWiadają 'l"óvmież :waratwy

Cha,.

· deolckie (wpojęclu J. Pobo~o - ' 1ó), leżące

· w Bocłmi lPC;Inad. ,formacją ·l.!IOloru:iśną, oraz wyd'sza

~ wantbw 'baranOWHkdlCh okolic Mieicbowa:L

Piń-· -Czo.W8', Warto z8znaczyĆ, 'Że ._:róWno IW wamtlwaeh '

-chodemclOOh okolic Bochni,.

_li

rw

cw8r\!Itw8cb

ba~'

ranowskich . okolic P1ńCżówa występują dwa

hory-.. ~. zontytufitów, które wg zdania:W. Parachoniaka

wy-· . }tamją.zOaczne ~ireDsbwo petr~e.

watro-pie omawianej ' serii . iłów leży wSPOInl!iana' jUż

uprzednio warsteWlk.ae1'lWiJdowa"

'

(modlolowo':'erwUio-.' wa) .. Mi~ tego QgDiwa jest ~ '.i: !Waha sil:

w' grBmkacll od :kLl-k1mastu. do. kiUmset.

mst.i-ów.

'. 4.,Ponad dłami. 11; uUk:rafa.uną 'pojlaWli8lJąiSię ~y

lUb dły łupkowe z'ogfjpsami Illie. ~ące

mfkro-. ' . ':fwny.

W

obrZerżenlJU. Gór . SwiętokiTQ'sld~h ~tę­

·~ą· je ,miejącami rw'apien:łJe .pórowate .. mbmar,gle.

(K.' Xowalew8ki .:- 8). 'Ten poziom

ftlsowy

'I1Z1lał

. Nowak (W), Kll"acl:i (lO)' i

mil

autorowie za górną'

· .graru.oę oomego 'ltol"tom1 ~~a' opoWdeso) i mot·

· !!Ul go określić jako ,h

o

·

r

y ~ o n t g i p s ó W

.P o d O l s k:1 ch (T. Chlebow6k,i - ' 1). ' .

·C.PODPIĘTRA GRABOWIECKlE, '1 ·Bvm.pWSKIE

·

.~.P~ ~~este

sedymentacji oraz

~

ruchach

!PłaszcZo­

·.'winoW:Ycll, które dqprowadziły ido ~dow8nJia, u'bwo"'

-.Th do1nEgo tońonu.,~Enlił lPOIlowny

werw

.

okre-.

, . .

Mot.""

Pr~

.

J.N~V;ab

(13, 14)

~.o ltr8

ł1

88rt!lłjaBl'a:"

:.'

boW1edka. Zailewu·.tego"· prżYpuszczaslro.ie nie

~ze-.dzak Z\lIPE!łn& i~, Ibowiem 'Die

·.

1IDIIIni

drl.dIś wy- .

raźnych dowodów ;na- ~e pod bIrl.ec

doJne-go tIo1'lt<mu. N_t,pUo raatej . ~ . rwód (pO.

dk.resle sed~i .chEmlcznej) iI. w. mńęzku z~-ł;ym

. pojawienie się .ri.~ !ZeSPOłów' otwornic.

Md.kro-faunę pozLomu. e-abow1ec:ldego :m8my' ~e ·dżi~

ki

:pracom

łZ.

K1rclmera

:

(6, '1) i E.

·

lAIczkOWllkile.!

(.l:ł).

.W o~ch '!{,rakowa:, ~te są wy.ks2:tałcooe IW

p1yJt.kowodnej~J~ '~ jako .piaSki

zBOeuclc ! ~ Na $JąekJu (W. iKrach - a,0) oraz

w Górach ŚWiętokrzy8'kll.ch ,(K. Kow~ - "8)

w ·dOłaej. <:zęści osadóW podpięh'a 'Il'abUwdedd.eCo

pajaw:liadą się' iły--.i 'lW8,phmie IZ Syndesmlla. '

.... Za doliną eraoicę górnego itIortanu CPódP.ę1lra

00-· hłowBk1~o) pmy1~ Z. Xhtbner (6, '7) porr.i()Ol .z'

ma-Sowo ~cą· .A.ooma.lina ~erugosU. (jpozImn.

anoma1ainowy). ~em. tego aIIto!"a

Podom

.

anoma';'··

.

linOwy

.odrmacza się szeroldm _ięgiem: ' . .

W:gJ;'aIQ,fcach NskL Ibrak lI.8m dotychczas ba'l"dziej

aczeaółaW,ym d&!lY'rcho makrofaunie i mikrot.aunie·

oraZ. o Il'O'.IJIMoju p8jl.eogeogr,aJfLcznym ri1m:Za.: IW tym

'~e. .

.

LiTE, ·.BA 'l'U'iRA ,' .

1. C h·l e b o w skI T. - SpOstrzeżenia

geolo-~e IZ miocenu iKIałJu&za . i

iBocbni.

iBdUl1ety:u.

PliG nr 029, Wal'SZ8wa 1947. . ' . ,

2. Cru r no c k LJ. ~ :f'I!,v..ewodnie· ~

etrat;y-,gratfii, i paleogeOgrafii- miocenu ,w. południowej

. Polsce. Posled2enie ·Nauk. PIG m 36,

Wanw.a-wa

1933:

3. Czarnocki J. - ' ·OlWafmie1sz.yrch zagadlme..

'Illiaoh etr&tygrafil.l. paleogElQgratid; .polskięgo

tor-. /tor-.tonutor-.

Sprawo2ldarnia :J?IG It. VJim, z. 2., W.ąrrsza:"

.

~1~. . " '

4. G r a d z i fi s Je i R. ....;. .PrzyczY!nki do lZIlIIdo- .

mości mirQcenu Okoll.c Kralrowa.

"rA.qta

Geod. iPol."

. 1955, 2. '1. .. . . . . ' ' . .

.5. ' G i" j, Ił R - Sllratygrapbdsche . UlIlteńi:uchungen

I1'n1t Hi'Lfevon Mlkrofaunen

m.

WieoerBec:k:en.

,pel uad ~obile" 194U., \d. 37. " . .

,6. Kil. r c h in e ł" rZ. - Z !działalID:OŚc:i Qddzttalu

stra-;f;y«ratii

PGIPN .•

,P~GeologiJcZJny" -1955, ż.. 5.

'1 •. Ki;rchnerrZ. -:-

P.róba

korelacji . anlkrOfa.u.- .

n1stycznej . poziomów m.iocenu . Mielca, i Pilzna.",

"Przegląd GeolOg1cmy" 1956, oZ. i. '.

8.' K owalew. ... ki! . X. -. .Sk-aty.grafia:mtocenu

. okolic Korytnicy ... Sprawozdania PIG t. VI, z. 1,

· Wat'szawe WO. ' - . . .'

9; Kowalewski . K. -

,

o

miocenie OkoLIc

Ryb-.

mcy.!POd

Kilimon.tow"em.

.

;;Acta

Geal.' IPoL"l95(J,

· .. ' z. 11.: ' ... ' .' . . '. .. . . .

10. .K'l" a c h W . - Miocen ~ol1c Miechowa.

!Bdu-.:tetyn iNG nr

43,

iWarszawa 1847.

11. Ł o m m 1 c k iA~ - Iły krakowf.edlde.· .,,Kosmos"

. !t. XXLI., Lwów 11897. . . . ..

12.Ł u c ztk o

w

lIł k a'

g -

Z Zap.dnień BtratYg,i'a<fU miIkrqpaleon.'tolQgiCZll~ IW ·1Iil1oc~e. pol&ldrn. ,;P~d GeQ/I.ogiO'lJDY" 1965.'. z. 3.

..

13.

NOlWa!k

J. -

'

!Ooi.em-

a '.gipJy ~e.

.,RoIcznik

:!?Ta"

t. XIV, K1'allWrw 1935 .

14. .:N owak J .. ~ .Miocen półnoCnej

k-rawęd'%llKar-pat. ~,iRQaznik PTG"

t:

XVII, X'I."aków 1194'1. ,

15. P o b 'O 'l"S k i J . - .złote solne

w

Bochni M, :tle

iblidqwy ge01.ogLc~ dlrolky. iBlulet,ril

P!tG.

nr '1S, .

W.ał'SZaWa 1952.. ' , ..

16. P o ato l' D

Y

y.

~ Je Eitraltigra&lldj l'IO'Żsah

me-alpskeno a oWnitr()alpskeho· tortanu tył? ~,V$tnik

UUG" ~ Pra,ba 1946. .

17. Rru.!U!ika -Ben!eA K. - P.fi8p~vetk

at

po-l1JIl.8!Di 09ti'avskębo !bolItOnu. ..,sbomi.k ' WG'"

sv.

:xx.;

'

!Praha

1955. . .

. :

is.

Va A i ~ e

,It"

.

M

.

-

MoravSka' 'łleCJienni"

0l'Ibt1l1-

.

neta ... "V~k UUG." XXI, Praha 19~6~