49. Doroczne Spotkanie Stowarzyszenia Paleontologicznego
Oksford, W. Brytania, 18–21.12.2005
Tradycj¹ angielskiego stowarzyszenia paleontologicz-nego (Palaeontological Association) s¹ coroczne spotkania konferencyjne, odbywaj¹ce siê w grudniu ka¿dego roku, na kilka dni przed œwiêtami Bo¿ego Narodzenia.
W 2005 r. konferencja odby³a siê w dniach 18–21.12 w Oksfordzie, pod auspicjami Uniwersyteckiego Muzeum Historii Naturalnej oraz Wydzia³u Nauk o Ziemi Uniwer-sytetu Oksfordzkiego, a jej organizatorem by³ dr Derek Siveter. Zarejestrowa³o siê 284 uczestników — z Argenty-ny, Belgii, Danii, Egiptu, Estonii, Francji, Holandii, Kana-dy, Niemiec, Norwegii, Rosji, Stanów Zjednoczonych, Szwajcarii, Szwecji, W³och i W. Brytanii. Polska reprezen-towana by³a przez autorów niniejszego sprawozdania, którzy przedstawili poster pt. Tafonomia masowego na-gromadzenia artykulowanych wê¿owide³ z wapienia muszlowego (trias œrodkowy) Polski. Wszystkie sesje refe-ratowe oraz prezentacje posterów odbywa³y siê w gmachu muzeum (ryc. 1 i 2).
Pierwszy dzieñ sesji w ca³oœci poœwiêcony by³ tematy-ce ediakarañskiej. W tym dniu naukowcy z Anglii (Martin Brasier), Kanady (Guy Narbonne) i Stanów
Zjednoczo-nych (Dan Condon, Douglas Erwin, Shuhai Xiao i Mary Droser) wyg³osili szeœæ referatów. Uczestnicy konferencji mieli mo¿liwoœæ zapoznania siê z najnowszymi doniesie-283 Przegl¹d Geologiczny, vol. 54, nr 4, 2006
Ryc. 1. Gmach Uniwersyteckiego Muzeum Historii Naturalnej w Oksfordzie. Obie fot. M Zatoñ
Ryc. 2. G³ówna sala muzeum (dolna galeria), zape³niona szkieletami krêgowców
niami dotycz¹cymi datowania osadów ediakarañskich i zdarzeñ biotycznych (Dan Condon), a tak¿e wczesnej ewo-lucji zwierz¹t oraz ich radiacji, której nadrzêdnym czynni-kiem mog³o byæ powstanie nowych ekoprzestrzeni i no-wych nisz ekologicznych (Douglas Erwin). Guy Narbonne zaprezentowa³ najstarsze (575–560 Ma) organizmy edia-karañskie z Mistaken Point we wschodniej Nowej Fund-landii, wykazuj¹c, ¿e rangeomorfy (Charnia, Charniodi-scus) by³y grup¹ wczesnych zwierz¹t, osadzon¹ pomiêdzy g¹bkami a parzyde³kowcami, i zupe³nie nie spokrewnion¹ z ¿adn¹ inn¹ grup¹ fanerozoicznych czy wspó³czesnych organizmów. Shuhai Xiao omówi³ tafonomiczne aspekty doskonale zachowanych mikroorganizmów (akantomor-ficzne akritarchy, glony, grzyby czy embriony tkankow-ców) z chiñskiej formacji Doushantuo. Z wyk³adu Mary Droser uczestnicy konferencji dowiedzieli siê, ¿e skamie-nia³oœci œladowe z po³udniowej Australii nie stanowi³y znacz¹cej czêœci ekosystemu ediakarañskiego, gdy¿ repre-zentowane s¹ one przez jeden tylko typ morfologiczny. Martin Brasier natomiast, wykorzystuj¹c wyrafinowane metody laserowego skaningu trójwymiarowego wysokiej rozdzielczoœci, wykaza³, ¿e z punktu widzenia ontogenezy, takie organizmy jak Charnia czy Charniodiscus, chocia¿ zewnêtrznie bardzo podobne do koralowców z grupy pió-rówek (Pennatulacea), nie s¹ z nimi w ¿aden sposób spo-krewnione.
Pozosta³ych 48 referatów oraz 58 posterów poœwiêco-nych by³o ró¿norodnym aspektom paleobiologii i stratygra-fii. Zdecydowana wiêkszoœæ tematów dotyka³a problemów
ery paleozoicznej. Wiele referatów dotyczy³o wyj¹tkowego stanu zachowania skamienia³oœci. Najbardziej ciekawe i spektakularne przyk³ady zosta³y przedstawione przez Charlesa Wellmana i zespó³ (zachowane in situ spory w czertach z Rhynie), Mariê McNamara i zespó³ (doskonale zachowana substancja organiczna szpiku kostnego u mio-ceñskich ¿ab i salamander) czy Une Farrell i Dereka Brig-gsa (pirytyzacja miêkkich tkanek u œrodkowodewoñskich wieloszczetów). W kilku prezentacjach poruszono proble-matykê zastosowania nowoczesnych i nieinwazyjnych metod, takich jak tomografia komputerowa promieniowa-nia synchrotronowego czy tomografii neutronowej, dostar-czaj¹cych bardzo dok³adnych danych morfologicznych i anatomicznych badanych obiektów paleontologicznych. Rezultaty uzyskane za pomoc¹ tego typu metod (Neil Gostling i zespó³ — ediakarañskie i kambryjskie embrio-ny; Rosemary Stephens i zespó³ — flora eoceñska Antark-tydy) by³y wrêcz osza³amiaj¹ce.
Tegoroczne przemówienie, podczas którego nie za-brak³o humorystycznych akcentów, wyg³osi³ drugiego dnia konferencji Jim Kennedy — William Buckland i wzejœcie paleoekologii, po którym odby³o siê krótkie spotkanie przy lampce wina, sponsorowane przez wydawnictwo Black-well, a nastêpnie uroczysta kolacja w wiktoriañskich kli-matach Christ Church College. W ostatnim dniu odby³a siê pokonferencyjna wycieczka po utworach jury (górny bajos–dolny baton) i kredy (apt) okolic hrabstwa Oksford-shire i GloucesterOksford-shire.
Micha³ Zatoñ & Mariusz A. Salamon
VI Konferencja z cyklu Zagadnienia Ekologiczne w Geologii i Petrologii Wêgla
Gliwice, 23.11.2005
W ramach Konferencji Górnictwo Zrównowa¿onego Rozwoju 2005 w dniu 23.11.2005 r. w Gliwicach odby³a siê VI Konferencja z cyklu Zagadnienia Ekologiczne w Geologii i Petrologii Wêgla, organizowana z okazji 25-lecia Instytutu Geologii Stosowanej, 55-25-lecia Wydzia³u Górnictwa i Geologii i 60-lecia Politechniki Œl¹skiej przez Instytut Geologii Stosowanej Wydzia³u Górnictwa i Geo-logii Politechniki Œl¹skiej w Gliwicach, Komisjê Nauk Geologicznych PAN — Oddzia³ w Katowicach oraz Oddzia³ Górnoœl¹ski Pañstwowego Instytutu Geologiczne-go w Sosnowcu. Tematyka konferencji obejmowa³a zagad-nienia zwi¹zane z zastosowaniem metod badañ petrologii i geologii wêgla do ekomonitoringu petrologicznego œrodo-wiska, gdy¿ charakterystyka jakoœci wêgla oraz poznanie genezy i w³aœciwoœci jego sk³adników, które w przysz³oœci mog¹ stwarzaæ zagro¿enie dla œrodowiska, umo¿liwiaj¹ wytyczenie prawid³owych kierunków przetwórstwa, prze-róbki i u¿ytkowania wêgla.
Otwarcia konferencji dokona³ dziekan Wydzia³u Gór-nictwa i Geologii Politechniki Œl¹skiej prof. dr hab. in¿. Krystian Probierz.
Zaprezentowano 4 postery i wyg³oszono 15 referatów, zgrupowanych w cztery sesje. Sesja I obejmowa³a zagad-nienia zwi¹zane z charakterystyk¹ jakoœci wêgla z ró¿nych rejonów GZW. Sesja II dotyczy³a zagadnieñ zwi¹zanych z genez¹ i charakterystyk¹ metamorfizmu wêgla. W refera-tach przedstawionych na sesji III i IV podjêto tematykê zwi¹zan¹ z ochron¹ œrodowiska, prognoz¹ skutków ekolo-gicznych i charakterystyk¹ produktów odpadowych proce-su u¿ytkowania wêgla oraz z zawartoœci¹ metanu w pok³adach wêgla z ró¿nych rejonów GZW.
Teksty referatów zosta³y opublikowane w Zeszytach Naukowych Politechniki Œl¹skiej, seria Górnictwo (zeszyt nr 268, Gliwice 2005).
Wyst¹pienia wywo³a³y du¿e zainteresowanie s³ucha-czy, czego dowodem by³a o¿ywiona dyskusja zarówno na sali obrad, jak i w kuluarach. Konferencja umo¿liwi³a wymianê doœwiadczeñ i nawi¹zanie wspó³pracy miêdzy oœrodkami zajmuj¹cymi siê badaniami wêgla.
Nastêpna, VII Konferencja z cyklu Zagadnienia Ekolo-giczne w Geologii i Petrologii Wêgla planowana jest na listopad 2007 r.
Joanna Komorek
284
