Jacek Musiałkiewicz
ZASADY
RACHUNKOWOŚCI
Okładkę projektował: Jacek Musiałkiewicz Recenzja:
Dorota Kulesza
Opracowanie redakcyjne i skład: Jarosław Bralski
Zbiór ćwiczeń z zakresu zasad rachunkowości dla uczniów techników i szkół policealnych, w których odby-wa się kształcenie w zawodach: technik ekonomista, technik handlowiec i technik rachunkowości.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania
do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników podręcznik przeznaczony do kształcenia w zawodzie albo w profilu kształcenia
ogólnozawodowego „(...) zawiera usystematyzowaną prezentację wybranych, powiązanych tematycznie tre-ści nauczania (...)”. Według tej definicji zbiór ćwiczeń nie jest podręcznikiem i zgodnie z tretre-ścią Rozporzą-dzenia nie podlega procedurze zatwierdzania przez Ministra Edukacji Narodowej.
Copyright by Jacek Musiałkiewicz
ISBN 978-83-7735-012-6
Warszawa 2011
Wydawnictwo Ekonomik – Jacek Musiałkiewicz ul. Zwierzyniecka 7 m. 1 00-719 Warszawa tel./faks 22 840-19-25, tel. 22 851-70-31 e-mail: biuro@ekonomik.biz.pl www.ekonomik.biz.pl Druk i oprawa:
Drukarnia cyfrowa „Elpil”
ul. Artyleryjska 11, 08-110 Siedlce tel. 25 643-50-42
6. Konta wynikowe
ĆWICZENIE 76Spółka z o.o. „Ogród” z Mińska Mazowieckiego posiada lokatę bankową w wysokości 100 000,00 zł. Lokata ta została założona 1 grudnia 2010 r., a jej termin upływa 31 grudnia 2010 r. Lokata jest oprocento-wania w wysokości 4% w skali roku. Z tytułu odsetek spółka otrzyma kwotę 339 zł 73 gr, która po zakoń-czeniu lokaty zostanie dopisana do stanu środków posiadanych przez spółkę na rachunkach bankowych. Na podstawie tych informacji odpowiedz na pytania. Odpowiedzi krótko uzasadnij.
1) Czy kwota odsetek za grudzień 2010 r. (339,73 zł) stanowi uprawdopodobnione korzyści ekonomiczne spółki? ... 2) Czy odsetki mają wiarygodnie określoną wartość? ... ... 3) Czy odsetki spowodują zwiększenie wartości aktywów albo zmniejszenie wartości zobowiązań spółki?
... 4) Czy odsetki od lokaty spowodują wzrost kapitału własnego (lub zmniejszenie jego niedoboru) w inny sposób niż poprzez wniesienie środków przez udziałowców? ... ... 5) Czy odsetki od lokaty spełniają wszystkie cechy, jakie powinny spełniać przychody i zyski spółki w grud-niu 2010 r.? ... ...
ĆWICZENIE 77
Spółka Akcyjna „Kram” z Ostrołęki w dniu 28 stycznia 2011 r. sporządziła listę płac zatrudnionych pracow-ników za styczeń 2011 r. Łączna kwota wynagrodzeń wyniosła 35 000,00 zł. Wynagrodzenia poszczegól-nych pracowników zostaną przelane z rachunku bankowego spółki w dniu 31 stycznia 2011 r. Na podstawie tych informacji odpowiedz na pytania. Odpowiedzi krótko uzasadnij.
1) Czy kwota wynagrodzeń (35 000,00 zł) stanowi uprawdopodobnione zmniejszenie korzyści ekonomicz-nych spółki? ... ... 2) Czy wynagrodzenia mają wiarygodnie określoną wartość? ... ... 3) Czy wynagrodzenia spowodują zmniejszenie wartości aktywów lub zwiększenie wartości zobowiązań spółki? ... ... 4) Czy sporządzenie listy płac spowoduje zmniejszenie kapitału własnego (lub powiększenie jego niedoboru) w inny sposób niż poprzez wycofanie środków przez udziałowców? ... ... 5) Czy sporządzenie listy płac spełnia wszystkie cechy, jakie powinny spełniać koszty i straty spółki w stycz-niu 2011 r.? ... ...
ĆWICZENIE 78
Spółka z o.o. „Mazowsze” w Płocku osiągnęła w 2010 r. przychody ze sprzedaży w kwocie 1 400 000,00 zł. Koszty działalności operacyjnej wyniosły 900 000,00 zł, pozostałe przychody operacyjne 200 000,00 zł, a pozostałe koszty operacyjne 300 000, 00 zł. Przychody finansowe spółki wyniosły 20 000,00 zł, koszty fi-nansowe 80 000,00 zł, zyski nadzwyczajne 30 000,00 zł, a straty nadzwyczajne 80 000,00 zł. Obowiązkowe obciążenia zysku brutto wyniosły 55 100,00 zł. Na podstawie tych informacji oblicz następujące wielkości: 1) Wynik ze sprzedaży osiągnięty przez spółkę w 2010 r.: ... 2) Wynik z działalności operacyjnej osiągnięty przez spółkę w 2010 r.: ... 3) Przychody z działalności gospodarczej osiągnięte przez spółkę w 2010 r.: ... 4) Koszty działalności gospodarczej poniesione przez spółkę w 2010 r.: ... 5) Wynik z działalności gospodarczej osiągnięty przez spółkę w 2010 r.: ... 6) Kwotę przychodów i zysków osiągniętych przez spółkę w 2010 r.: ... 7) Kwotę kosztów i strat poniesionych przez spółkę w 2010 r.: ... 8) Wynik finansowy brutto osiągnięty przez spółkę w 2010 r.: ... 9) Wynik finansowy netto osiągnięty przez spółkę w 2010 r.: ...
ĆWICZENIE 79
Uzupełnij prawą kolumnę tabeli. W kolumnie tej wpisz, jaką kategorię przychodów lub kosztów (ew. zysków lub strat) stanowią pozycje wymienione w lewej kolumnie tabeli. Kategorie przychodów i kosztów, których należy używać, uzupełniając prawą kolumnę tabeli to: przychody z działalności operacyjnej, koszty działal-ności operacyjnej, pozostałe przychody operacyjne, pozostałe koszty operacyjne, przychody finansowe, koszty finansowe, zyski nadzwyczajne i straty nadzwyczajne.
Opis przychodów / kosztów Kategoria przychodów / kosztów 1. Kwota 10 000,00 zł stanowiąca wartość sprzedanych towarów według cen ich
nabycia przez hurtownię kwiatów „Bukiet” w Nowej Soli
2. Kwota 8000,00 zł stanowiąca odszkodowanie uzyskane od firmy ubezpiecze-niowej przez Spółkę Akcyjną „ABC” z Katowic za materiały zniszczone w cza-sie powodzi
3. Kwota 100 000,00 zł stanowiąca wartość – według cen nabycia – akcji sprze-danych przez spółkę z o.o. „Pomorze” w Słupsku
4. Kwota 7 000,00 zł będąca wartością netto maszyny do produkcji lodów, która została sprzedana przez Spółdzielnię Pracy „Zima” w Chodzieży
5. Kara umowna w wysokości 120 000,00 otrzymana przez Przedsiębiorstwo Państwowe „Huta” w Będzinie z tytułu nieterminowych dostaw surowców 6. Kwota 120 000,00 zł otrzymana ze sprzedaży akcji Spółki Akcyjnej „ABC”
przez spółkę z o.o. „Pomorze” w Słupsku
7. Odsetki w wysokości 3000,00 zł otrzymane od posiadanych przez Spółdzielnię „Kujawy” we Włocławku lokat bankowych
8. Kwota 10 000,00 zł stanowiąca wartość netto materiałów zniszczonych w cza-sie powodzi w Spółce Akcyjnej „ABC” z Katowic
9. Kwota 15 000,00 zł należna z tytułu sprzedaży towarów sprzedawanych przez hurtownię kwiatów „Bukiet” w Nowej Soli
10. Przedawnione zobowiązanie spółki z o.o. „Dobra Rada” w kwocie 2500,00 zł 11. Prowizja w kwocie 2500,00 zł zapłacona do banku przez Spółkę Akcyjną
„Roztocze” w Zamościu w związku z udzieleniem spółce kredytu przez bank 12. Kwota 10 000,00 zł stanowiąca darowiznę otrzymaną przez spółkę z o.o.
„Dar Serca” w Jeleniej Górze
13. Kwota 15 000,00 zł będąca kosztem wytworzenia usług sprzedanych przez spółkę z o.o. „Dobra Rada” w Wolsztynie
Opis przychodów / kosztów Kategoria przychodów / kosztów 14. Koszty utworzenia rezerw na odprawy emerytalne w wysokości 120 000,00 zł
przez spółkę z o.o. „Podhale” w Nowym Targu
15. Dywidenda w wysokości 10 000,00 zł otrzymana w związku z posiadaniem akcji Spółki Akcyjnej „ABC” przez spółkę z o.o. „Pomorze” w Słupsku
16. Kwota 1000,00 zł stanowiąca koszty zarządu w spółce z o.o. „Gra” w Grajewie 17. Darowizna w kwocie 20 000,00 zł przekazana przez Spółdzielnię Pracy
„Kaszub” w Kartuzach na rzecz PCK
18. Kwota 10 000,00 zł uzyskana ze sprzedaży maszyny do produkcji lodów przez Spółdzielnię Pracy „Zima” w Chodzieży
19. Kara w wysokości 5000,00 zapłacona przez spółkę „Dym” w Bogatyni za za-nieczyszczanie środowiska
20. Kwota 25 000,00 zł należna z tytułu sprzedaży posiłków (działalność socjalna) przez stołówkę prowadzoną w Spółdzielni Pracy „Kurpie” w Kadzidle
21. Odsetki w kwocie 27 000,00 zł zapłacone do banku przez Spółkę Akcyjną „Rozto-cze” w Zamościu w związku z korzystaniem z kredytu udzielonego przez bank 22. Należność w kwocie 3800,00 zł spółki z o.o. „Night”, która uległa przedawnieniu 23. Dodatnie różnice kursowe w kwocie 1200,00 zł powstałe w związku z różnicą między wyceną zobowiązania w walutach obcych w dniu powstania zobowią-zania a wyceną zobowiązobowią-zania w momencie jego zapłaty
24. Ujemne różnice kursowe w kwocie 2600,00 zł powstałe w związku z różnicą między wyceną zobowiązania w walutach obcych w dniu powstania zobowią-zania a wyceną zobowiązobowią-zania w momencie jego zapłaty
25. Kwota 500,00 zł stanowiąca koszty sprzedaży produktów przez spółkę z o.o. „Gra” w Grajewie
26. Odsetki w kwocie 300 000,00 zł zapłacone od wyemitowanych przez Spółkę Akcyjną „Podlasie” w Białymstoku obligacji
27. Kwota 25 000,00 zł należna z tytułu sprzedaży usług świadczonych przez spółkę z o.o. „Dobra Rada” w Wolsztynie
28. Kwota 1000,00 zł będąca kosztem wytworzenia produktów sprzedanych przez spółkę z o.o. „Gra” w Grajewie
29. Kwota 2500,00 zł stanowiąca wartość usług wykonanych na rzecz Spółki Akcyjnej „ABC” w Katowicach przez firmę zatrudnioną do usuwania skutków powodzi 30. Kwota 1200,00 zł uzyskana ze sprzedaży złomu pochodzącego z materiałów
zniszczonych w czasie powodzi w Spółce Akcyjnej „ABC” z Katowic
31. Kwota 3000,00 zł należna z tytułu sprzedaży produktów wytworzonych w spółce z o.o. „Gra” w Grajewie
ĆWICZENIE 80
Wpisz w pustym wierszu litery podpunktów tych pozycji, które stanowią obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego.
a) podatek od towarów i usług;
b) podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu dochodów osiąganych w związku z prowadzoną działal-nością gospodarczą w przypadku jednostek prowadzonych przez osoby fizyczne;
c) podatek od nieruchomości; d) opłata skarbowa;
e) podatek dochodowy od osób prawnych z tytułu dochodów osiąganych przez osoby prawne; f) podatek od środków transportu;
g) wpłaty z zysku na rzecz budżetu państwa w jednoosobowych spółkach Skarbu Państwa i w przedsiębior-stwach państwowych;
h) podatek od czynności cywilnoprawnych.
ĆWICZENIE 81
Dokonaj klasyfikacji wymienionych poniżej kosztów rodzajowych na poszczególne kategorie kosztów, tj.: zużycie materiałów i energii, usługi obce, podatki i opłaty, wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia, amortyzację oraz pozostałe koszty rodzajowe. Litery podpunktów przy wymienionych poniżej kosztach rodzajowych wpisz do właściwego wiersza w prawej kolumnie tabeli.
a) naliczenie składki na Fundusz Pracy; b) koszty ubezpieczeń majątkowych; c) koszty szkoleń pracowni-ków; d) koszty zużycia opakowań; e) koszty zużycia mąki w piekarni, która jest podstawowym surowcem do wypieku chleba; f) koszty zużycia oprogramowania używanego do prowadzenia ksiąg rachunkowych; g) na-liczenie wynagrodzenia osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę; h) opłata targowiskowa; i) koszty doradztwa prawnego; j) koszty zużycia maszyny używanej do produkcji chleba; k) koszty zapewnienia pra-cownikom opieki zdrowotnej; l) koszty benzyny; ł) naliczony podatek od towarów i usług, który nie może być odliczony od podatku należnego; m) wynagrodzenie osób zatrudnionych na podstawie umowy o dzieło; n) koszty sprzątania pomieszczeń biurowych; o) składka na ubezpieczenie wypadkowe; p) koszty materia-łów biurowych; r) koszty usług telekomunikacyjnych; s) składka na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych; t) koszty reprezentacji i reklamy; u) odpisy na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjal-nych; v) koszty podróży służbowych; w) koszty usług transportowych; x) część składki na ubezpieczenie rentowe płacona przez pracodawców; y) wynagrodzenie osób zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia; z) część składki na ubezpieczenie emerytalne płacona przez pracodawców
Kategoria kosztów rodzajowych Klasyfikacja Zużycie materiałów i energii
Usługi obce Podatki i opłaty Wynagrodzenia
Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia Amortyzacja
Pozostałe koszty rodzajowe ĆWICZENIE 82
W spółce z o.o. „Bałtyk” w Gdyni salda początkowe niektórych kont na dzień 1 stycznia 2011 r. były nastę-pujące: „010 Rzeczowe aktywa trwałe” 10 000,00 zł; „071 Umorzenie rzeczowych aktywów trwałych” 3000,00 zł; „131 Bieżące rachunki bankowe” 30 000,00 zł; „202 Rozrachunki z dostawcami” 97 000,00 zł; „310 Materiały” 60 000,00 zł.
W styczniu 2011 r. w spółce miały miejsce operacje gospodarcze zapisane w tabeli.
Lp. Data księgowyDowód Opis operacji gospodarczej Kwota w zł
1 02.01.2011 FV 1/11 Koszty naprawy maszyny używanej do produkcji. Firma usługowawystawiła fakturę za tę usługę. Zapłata nastąpi w terminie późniejszym 5 000,00 2 05.01.2011 RW 1/11 Wydano z magazynu materiały do produkcji 12 000,00 3 08.01.2011 PK 1/11 Naliczono odpisy amortyzacyjne za styczeń od składników rzeczowychaktywów trwałych 200,00 4 12.01.2011 FV/15/2011 Pracownik w czasie podróży służbowej nocował w hotelu i otrzymałfakturę za ten nocleg obciążającą spółkę. Zapłata nastąpi w terminie
późniejszym
250,00 5 12.01.2011 WB 1/11 Pracownikowi zapłacono przelewem dietę za podróż służbową 24,00 6 21.01.2011 FV 3/2011 Opłata targowiskowa za styczeń od stoiska posiadanego przez spółkęna targowisku miejskim. Zapłata nastąpi w terminie późniejszym 300,00 7 28.01.2011 FV 12/2011 Otrzymanie faktury za szkolenie pracownika w styczniu 2011 r. 500,00 8 31.01.2011 LP 1/11 Sporządzono listę płac za styczeń 2011 r. (wynagrodzenia) 20 000,00 9 28.01.2011 LP 1/11 Sporządzono listę płac za styczeń 2011 r. (składki na ubezpieczeniaspołeczne, FP i FGŚP) 4 122,00
Na podstawie tych informacji załóż i otwórz potrzebne konta bilansowe oraz zaksięguj w układzie rodzajo-wym kosztów operacje gospodarcze, jakie miały miejsce w styczniu, po wcześniejszym otwarciu potrzeb-nych do tego kont wynikowych. Po zaksięgowaniu wszystkich operacji odpowiedz na pytania.
Wn Ma Wn Ma Wn Ma
Wn Ma Wn Ma Wn Ma
Wn Ma Wn Ma Wn Ma
Wn Ma Wn Ma Wn Ma
Wn Ma Wn Ma
1) Na czym polega otwarcie kont bilansowych? ... ... 2) Na czym polega otwarcie konta wynikowego? ... ...
ĆWICZENIE 83
W spółce z o.o. „Moszczenica” w Strkowie salda początkowe niektórych kont na dzień 1 stycznia 2011 r. były następujące: „010 Rzeczowe aktywa trwałe” 20 000,00 zł; „071 Umorzenie rzeczowych aktywów trwałych” 10 000,00 zł; „131 Bieżące rachunki bankowe” 20 000,00zł; „202 Rozrachunki z dostawcami” 40 000,00 zł; „310 Materiały” 10 000,00 zł.
W styczniu 2011 r. w spółce miały miejsce operacje gospodarcze zapisane w tabeli.
Lp. Data księgowyDowód Opis operacji gospodarczej Kwota w zł
1 02.01.2011 FV 1/11 Koszty transportu wyrobów gotowych. Zapłata za otrzymaną fakturęnastąpi w terminie późniejszym 1 000,00 2 02.01.2011 FV 1/11 Rozliczenie kosztów transportu na koszty działalności podstawowej 1 000,00 3 05.01.2011 RW 1/11 Wydano z magazynu materiały do produkcji 5 000,00 4 05.01.2011 RW 1/11 Rozliczenie kosztów zużycia materiałów na koszty działalności podstawowej 5 000,00 5 20.01.2011 PK 1/11 Naliczono odpisy amortyzacyjne za styczeń od składników rzeczowychaktywów trwałych 100,00 6 20.01.2011 PK 1/11 Rozliczenie kosztów amortyzacji na koszty działalności podstawowej 100,00 7 31.01.2011 LP 1/11 Sporządzono listę płac za styczeń 2011 r. (wynagrodzenia) 5 000,00 8 31.01.2011 LP 1/11 Rozliczenie kosztów wynagrodzeń na koszty działalności podstawowej 5 000,00 9 28.01.2011 LP 1/11 Sporządzono listę płac za styczeń 2011 r. (składki na ubezpieczeniaspołeczne, FP i FGŚP) 488,00 10 31.01.2011 LP 1/11 Rozliczenie kosztów składek na ubezpieczenia społeczne, FP i FGŚPna koszty działalności podstawowej 488,00
Na podstawie tych informacji załóż i otwórz potrzebne konta bilansowe, zaksięguj operacje gospodarcze, ja-kie miały miejsce w styczniu, po wcześniejszym otwarciu potrzebnych do tego kont wynikowych. Spółka ewidencjonuje koszty w układzie rodzajowym, a następnie rozlicza je według miejsc ich powstawania.
Wn Ma Wn Ma Wn Ma
Wn Ma Wn Ma Wn Ma
Wn Ma Wn Ma Wn Ma
Wn Ma Wn Ma
ĆWICZENIE 84
Spółka z o.o. „Małapanew” z Ozimka sprzedała 10 stycznia 2011 r. swoim odbiorcom 100 sztuk krzeseł po 80 zł za sztukę (cena netto). Koszt wytworzenia jednego krzesła wynosił 40 zł. Zapłata za zakupione krzesła przez odbiorców nastąpi w terminie późniejszym.. W dniu 20 stycznia jeden z odbiorców zareklamował ja-kość 10 krzeseł. Reklamacja ta została uznana przez spółkę. Wartość zwróconych krzeseł zmniejszyła należ-ności spółki od odbiorców. Saldo początkowe konta „Produkty gotowe” wynosiło 80 000,00 zł.
W tabeli przedstawiono wszystkie operacje gospodarcze dotyczące tych zdarzeń.
Lp. Data księgowyDowód Opis operacji gospodarczej Kwota w zł
1 10.01.2011 FV 1/11 Sprzedaż produktów nabywcom wg cen sprzedaży 8 000,00 2 10.01.2011 WZ 1/11 Wydanie produktów nabywcom i przeksięgowanie kosztów wytworzeniasprzedanych produktów (wg kosztu wytworzenia) 4 000,00 3 20.01.2011 FK 1/2011 Uznana reklamacja klienta 800,00 4 20.01.2011 PZ 1/2011 Przyjęcie uszkodzonych krzeseł do magazynu i pomniejszenie kosztówwytworzenia sprzedanych produktów (wg kosztu wytworzenia) 400,00 5 20.01.2011 PK 1/11 Przeniesienie przychodów ze sprzedaży na wynik finansowy 7 200,00 6 20.01.2011 PK 1/11 Przeniesienie kosztów wytworzenia sprzedanych produktów na wynikfinansowy 3 600,00
Na podstawie tych informacji załóż i otwórz potrzebne konta oraz zaksięguj sprzedaż produktów i reklamację zgłoszoną przez klienta. Przenieś przychody ze sprzedaży produktów i koszty wytworzenia sprzedanych pro-duktów na konto „Wynik finansowy”, a następnie zamknij wszystkie konta oprócz konta „Wynik finansowy”.
Wn Ma Wn Ma Wn Ma
ĆWICZENIE 85
Spółka z o.o. „Interesik” z Grójca prowadzi działalność handlową. W dniu 15 stycznia 2011 r. sprzedano 5 telewizorów po 800,00 zł za sztukę (cena netto). Cena zakupu jednego telewizora wynosił 400,00 zł. Odbiorcy zapłacili za zakupione telewizory w kasie spółki. W dniu 25 stycznia jeden z odbiorców zarekla-mował jakość 1 telewizora. Reklamacja ta została uznana i spółka wypłaciła klientowi z kasy cenę zwróco-nego telewizora. Saldo początkowe konta „Towary” wynosiło 20 000,00 zł.
W tabeli przedstawiono wszystkie operacje gospodarcze dotyczące tych zdarzeń.
Lp. Data księgowyDowód Opis operacji gospodarczej Kwota w zł
1 15.01.2011 FV 1/11 Sprzedaż towarów nabywcom wg cen sprzedaży 4 000,00 2 15.01.2011 WZ 1/11 Wydanie towarów nabywcom i przeksięgowanie wartości sprzedanychtowarów w cenie zakupu 2 000,00 3 25.01.2011 FK 1/2011 Uznana reklamacja klienta 800,00 4 25.01.2011 PZ 1/2011 Przyjęcie uszkodzonego telewizora do magazynu i pomniejszenie wartościsprzedanych towarów w cenie zakupu 400,00 5 25.01.2011 PK 1/11 Przeniesienie przychodów ze sprzedaży na wynik finansowy 3 200,00 6 25.01.2011 PK 1/11 Przeniesienie wartości sprzedanych towarów w cenie zakupu na wynikfinansowy 1 600,00
Na podstawie tych informacji załóż i otwórz potrzebne konta oraz zaksięguj sprzedaż towarów i reklamację zgłoszoną przez klienta. Przenieś przychody ze sprzedaży towarów i wartości sprzedanych towarów w cenie zakupu na konto „Wynik finansowy”, a następnie zamknij wszystkie konta oprócz konta „Wynik finansowy”.
Wn Ma Wn Ma Wn Ma
ĆWICZENIE 86
W styczniu 2011 r. w spółce z o.o. „Karat” z Dusznik miały miejsce operacje gospodarcze wymienione w tabeli.
Lp. Data księgowyDowód Opis operacji gospodarczej Kwota w zł
1 15.01.2011 PK 1/11 Zobowiązanie spółki wobec dostawcy materiałów uległo przedawnieniu 2 000,00 2 20.01.2011 gowa 1/11Nota księ- Odbiorca naliczył karę umowną z tytułu nieterminowej realizacji zamó-wienia przez spółkę 4 000,00 3 25.01.2011 PK 2/2011 Spółka przyznała darowiznę na rzecz organizacji udzielającej pomocyosobom starszym 8 000,00 4 25.01.2011 PK 3/2011 Utworzono rezerwy na odprawy emerytalne 10 000,00
Salda wybranych kont bilansowych na dzień 1 stycznia 2011 r. wynosiły: „131 Bieżące rachunki bankowe” 15 000,00 zł, „201 Rozrachunki z odbiorcami” 4000,00 zł, „202 Rozrachunki z dostawcami” 10 000,00 zł, „240 Pozostałe rozrachunki” 0,00 zł, „830 Rezerwy” 100 000,00 zł.
Załóż i otwórz potrzebne konta oraz zaksięguj operacje gospodarcze, które miały miejsce w spółce w stycz-niu 2011 r.
Wn Ma Wn Ma Wn Ma
Wn Ma Wn Ma Wn Ma
Wn Ma
ĆWICZENIE 87
W styczniu 2011 r. w Spółdzielni Pracy „Sowa” w Kudowie miały miejsce operacje gospodarcze wymienione w tabeli.
Lp. Data księgowyDowód Opis operacji gospodarczej Kwota w zł
1 15.01.2011 WB 1/2011 Bank pobrał z bieżącego rachunku bankowego odsetki od kredytu 1 000,00 2 20.01.2011 WB 2/2011 Na rachunek bankowy otrzymano dywidendę od krótkoterminowychaktywów finansowych (akcji) 2 000,00 3 25.01.2011 WB 3/2011 Sprzedano krótkoterminowe aktywa finansowe (akcje), a pieniądzez tego tytułu wpłynęły na bieżący rachunek bankowy 10 000,00 4 25.01.2011 PK 1/2011 Obliczono wartość sprzedanych akcji w cenach nabycia 7 000,00 5 31.01.2011 WB 4/2011 Bank dopisał do bieżącego rachunku bankowego odsetki od środkówutrzymywanych na rachunku 100,00
Salda wybranych kont bilansowych na dzień 1 stycznia 2011 r. wynosiły: „131 Bieżące rachunki bankowe” 100 000,00 zł, „140 Krótkoterminowe aktywa finansowe” 40 000,00 zł.
Załóż i otwórz potrzebne konta oraz zaksięguj operacje gospodarcze, które miały miejsce w spółdzielni w styczniu 2011 r.
Wn Ma Wn Ma Wn Ma
Wn Ma
ĆWICZENIE 88
W styczniu 2011 r. w spółce z o.o. „Chełmiec” Boguszowie-Gorcach miały miejsce operacje gospodarcze wymienione w tabeli.
Lp. Data księgowyDowód Opis operacji gospodarczej Kwota w zł
1 15.01.2011 PK 1/11 Zniszczenie materiałów w czasie pożaru 20 000,00 2 31.01.2011 WB 1/11 Otrzymanie na rachunek bankowy odszkodowania za zniszczone materiałyod zakładu ubezpieczeń 18 000,00
Salda wybranych kont bilansowych na dzień 1 stycznia 2011 r. wynosiły: „131 Bieżące rachunki bankowe” 10 000,00 zł, „310 Materiały” 80 000,00 zł.
Załóż i otwórz potrzebne konta oraz zaksięguj operacje gospodarcze, które miały miejsce w spółce w stycz-niu 2011 r.
Wn Ma Wn Ma Wn Ma
ĆWICZENIE 89
Na podstawie zamieszczonych w tabeli informacji dotyczących obowiązkowych obciążeń wyniku finanso-wego spółki z o.o. „Piernik” w Toruniu załóż i otwórz potrzebne konta, a następnie zaksięguj operacje, jakie miały miejsce w spółce w styczniu 2011 r.
Lp. Data księgowyDowód Opis operacji gospodarczej Kwota w zł
1 31.01.2011 PK 1/2011 Naliczenie zaliczki na podatek dochodowy od osób prawnych zastyczeń 2011 r. 8 000,00 2 20.02.2011 WB 13/11 Zapłata zaliczki na podatek dochodowy od osób prawnych za styczeń2011 r. 8 000,00 3 31.05.2011 PK 89/2011 Naliczenie zaliczki na podatek dochodowy od osób prawnych zamaj 2011 r. 10 000,00 4 20.11.2011 WB 13/11 Zapłata zaliczki na podatek dochodowy od osób prawnych za maj2011 r. 10 000,00 5 31.12.2011 PK 201/2011 Ostateczne rozliczenie podatku dochodowego od osób prawnych –spółka powinna zapłacić za cały rok 25 000 zł podatku 7 000,00 6 31.12.2011 PK 201/2011 Naliczenie rezerwy na podatek dochodowy 3 000,00
Salda wybranych kont bilansowych na dzień 1 stycznia 2011 r. wynosiły: „131 Bieżące rachunki bankowe” 90 000,00 zł, „220 Rozrachunki publicznoprawne” 0,00 zł, „830 Rezerwy” 0,00 zł.
Wn Ma Wn Ma Wn Ma
Wn Ma
ĆWICZENIE 90
W ciągu 2010 r. w Spółdzielni Pracy „Mp3” w Siedlcach miały miejsce różne operacje gospodarcze. Efekty tych operacji przedstawiono na zamieszczonych poniżej kontach wynikowych. Twoim zadaniem jest uzu-pełnienie dowodu księgowego „Polecenie księgowania”, który będzie podstawą do przeniesienia przycho-dów, kosztów i obowiązkowych obciążeń wyniku finansowego na konto „Wynik finansowy”, a następnie zaksięgowanie tych operacji gospodarczych na kontach i zamknięcie wszystkich kont. Osobą sporządzającą dowód księgowy jesteś Ty, osobą sprawdzającą dowód księgowy jest Twój kolega z ławki, a osobą zatwier-dzającą dowód księgowy jest osoba, której nazwisko występuje obok Twojego nazwiska w dzienniku. Po uzupełnieniu dowodu księgowego i jego zaksięgowaniu odpowiedz na pytania.
1) Jaki zysk brutto osiągnęła spółdzielnia? ... 2) Jaki zysk netto osiągnęła spółdzielnia? ...
„Mp3” sp. z o.o. Numer Data wystawienia Zaksięgować pod datą ul. Łagodna 3 08-110 Siedlce (pieczęć)
PK
POLECENIE KSIĘGOWANIA 132/2010 31.12.2010 31.12.2010 KONTO KWOTA Lp. Dowód TREŚĆ Winien Ma zł gr1 – Przeniesienie kosztu wytworzenia produktów sprzedażyna wynik finansowy 2 – Przeniesienie przychodów ze sprzedaży na wynikfinansowy 3 – Przeniesienie kosztów sprzedaży na wynik finansowy 4 – Przeniesienie kosztów zarządu na wynik finansowy 5 – Przeniesienie pozostałych przychodów operacyjnychna wynik finansowy 6 – Przeniesienie pozostałych kosztów operacyjnych nawynik finansowy 7 – Przeniesienie przychodów finansowych na wynikfinansowy 8 – Przeniesienie kosztów finansowych na wynik finansowy 9 – Przeniesienie zysków nadzwyczajnych na wynikfinansowy 10 – Przeniesienie strat nadzwyczajnych na wynik finansowy 11 – Przeniesienie obowiązkowych obciążeń wynikufinansowego na wynik finansowy
RAZEM
Załączników Sporządził Sprawdził Zatwierdził Data Dziennik Strona Podpis
0 Zaksięgowano 31.12.2010 operacji dniadziennik
333 poz.
1289-1300
Wn sprzedanych produktów701 Koszt wytworzenia Ma Wn 700 Sprzedażproduktów Ma Wn 540 Koszty sprzedaży Ma
80 000,00 160 000,00 20 000,00
Wn 550 Koszty zarządu Ma Wn przychody operacyjne760 Pozostałe Ma Wn 761 Pozostałe kosztyoperacyjne Ma
45 000,00 60 000,00 12 000,00
Wn 750 Przychodyfinansowe Ma Wn 751 Koszty finansowe Ma Wn nadzwyczajne770 Zyski Ma
Wn 771 Straty nadzwyczajne Ma Wn 870 Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego Ma Wn 860 Wynik finansowy Ma 18 000,00 4 180,00 ĆWICZENIE 91
Oceń prawdziwość poniższych zdań i wstaw krzyżyk we właściwej kolumnie tabeli.
Treść zdania Prawda Fałsz
1. Rachunek zysków i strat jest określany również jako rachunek wyników
2. Rachunek zysków i strat jest określany również jako rachunek przepływów pieniężnych 3. Rachunek zysków i strat jest częścią sporządzanych przez jednostki sprawozdań finansowych 4. Rachunek zysków i strat jest to zestawienie, które prezentuje wszystkie osiągnięte przez jednostkę
przychody i zyski oraz poniesione koszty i straty oraz informuje o wyniku finansowym jednostki za rok obrotowy
5. Rachunek zysków i strat jest to zestawienie, które prezentuje wszystkie składniki majątku jednostki i źródła ich finansowania
6. Wynik finansowy ustalony w rachunku zysków i strat jest prezentowany w pasywach bilansu 7. Wynik finansowy ustalony w rachunku zysków i strat jest prezentowany w aktywach bilansu 8. Sposób i kolejność prezentowania poszczególnych pozycji rachunku zysków i strat są dowolne 9. Sposób i kolejność prezentowania poszczególnych pozycji rachunku zysków i strat są określone
przez Ustawę o rachunkowości ĆWICZENIE 92
Koszty działalności operacyjnej poniesione przez spółkę z o.o. „Świat” z Przemyśla w 2010 r. wyniosły 18 000 000 zł. W tym samym okresie spółka osiągnęła przychody ze sprzedaży produktów w wysokości 17 000 000 zł. Wartość zapasów produktów posiadanych przez spółkę na dzień 1 stycznia 2010 r. wynosiła 1 000 000 zł, natomiast na dzień 31 grudnia 2010 r. wynosiła 9 000 000 zł. Koszt wytworzenia produktów na potrzeby własne spółki w 2010 r. wyniósł 1 000 000 zł. Oblicz i wpisz w wolnych wierszach zysk (stratę) ze sprzedaży spółki w 2010 r.
... ...
ĆWICZENIE 93
Zamieszczone poniżej zdania charakteryzują dwa warianty rachunku zysków i strat: wariant porównawczy i wariant kalkulacyjny. Twoim zadaniem jest dokonanie wyboru zdań charakteryzujących każdy z wariantów rachunku zysków i strat i wpisanie liter podpunktów do odpowiedniego wiersza.
a) Sporządzają go te jednostki, które stosują rodzajowy układ ewidencji kosztów.
b) Sporządzają go te jednostki, które prowadzą ewidencję kosztów według miejsc ich powstawania.
c) Obliczenie zysku lub straty ze sprzedaży polega na tym, że przychody netto ze sprzedaży produktów, to-warów i materiałów pomniejsza się o koszty wytworzenia sprzedanych produktów oraz wartość sprzeda-nych towarów i materiałów oraz o koszty ogólnego zarządu i koszty sprzedaży.
d) W tym wariancie rachunku zysków i strat w ramach kosztów działalności operacyjnej prezentuje się po-szczególne rodzaje kosztów poniesione przez jednostkę w okresie, za który sporządzany jest rachunek zy-sków i strat.
e) Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów obejmują jedynie te koszty, które są związane ze sprzedanymi produktami, towarami i materiałami, a nie obejmują one kosztów związanych ze zwiększe-niem stanu zapasów czy kosztów związanych z wytworzezwiększe-niem produktów na potrzeby własne jednostki. f) Jednostki sporządzające ten wariant rachunku zysków i strat muszą pomniejszyć lub powiększyć przychody
ze sprzedaży produktów o wartość zmniejszenia lub zwiększenia stanu zapasów produktów (w zależności od tego, czy wartość zapasów produktów uległa zmniejszeniu czy zwiększeniu) oraz powiększyć przy-chody ze sprzedaży produktów o koszt wytworzenia produktów na potrzeby własne jednostki.
Zdania charakteryzujące wariant porównawczy rachunku zysków i strat: ... Zdania charakteryzują wariant kalkulacyjny rachunku zysków i strat: ...
ĆWICZENIE 94
Połącz pojęcia wymienione w lewej kolumnie tabeli z odpowiadającymi im charakterystykami zamieszczo-nymi w prawej kolumnie i wpisz pary (cyfra + litera) do wiersza pod tabelą.
Pojęcie Charakterystyka
1. Przychody i zyski A. Rozchód środków pieniężnych na zakup surowców czy materiałów, a także zapłata zausługi oraz wypłata wynagrodzeń pracowników 2. Koszty i straty B. Wykonywanie przez jednostkę tych zadań, do których została powołana
3. Wydatek C. Koszty, jakie ponosi jednostka w związku ze sprzedażą swoich produktów, np.: kosztyreklamy, opakowania i transportu produktów sprzedawanych przez jednostkę 4. Konta wynikowe D. Sposób ewidencji kosztów, który pozwala na ustalenie jednostkowych kosztów wytworzeniaproduktów 5. Działalność
operacyjna E. Sposób ewidencji kosztów, w którym koszty z działalności operacyjnej są grupowane jedyniewedług rodzaju poniesionego kosztu 6. Koszty sprzedaży F. W przedsiębiorstwach produkcyjnych i usługowych obejmują one koszty bezpośredniozwiązane z wytwarzanymi produktami oraz koszty pośrednie związane z wytwarzanymi
produktami, a w przedsiębiorstwach handlowych obejmują one koszty handlowe
7. Koszty zarządu
G. Powstałe w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomiczne, które są uprawdopodobnione i mają wiarygodnie określoną wartość oraz powodują albo zwiększenie wartości aktywów, albo zmniejszenie wartości zobowiązań, a także prowadzą do wzrostu kapitału własnego (lub zmniejszenia jego niedoboru) w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałow-ców lub właścicieli
8. Koszty działalności podstawowej
H. Obejmują koszty związane z zarządzaniem jednostką jako całością i składają się na nie koszty administracyjno-gospodarcze oraz koszty utrzymania komórek organizacyjnych służących całej jednostce
9. Układ kalkulacyjny kosztów
I. Zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, które są uprawdopo-dobnione i mają wiarygodnie określoną wartość oraz powodują albo zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, a także prowadzą do zmniejsze-nia kapitału własnego lub powiększezmniejsze-nia jego niedoboru w inny sposób niż przez wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli
10. Układ rodzajowy
kosztów J. Konta na których ewidencjonowane są przychody i koszty
7. Kierunki uszczegółowienia ewidencji
ĆWICZENIE 95Spółka z o.o. „Silesia” z Będzina (adres: ul. Sportowa 12, 42-500 Będzin) w bilansie zamknięcia sporządzonym na 31 grudnia 2010 r. posiadała zobowiązania wobec dostawców w kwocie 120 000 zł, z czego 60 000 zł stanowiły zobowiązania wobec Spółki Akcyjnej „BRT” z Katowic z tytułu wynajęcia biura, 20 000 zł sta-nowiły zobowiązania wobec spółki z o.o. „Transport” w Gliwicach z tytułu świadczonych usług transporto-wych, 30 000 zł stanowiły zobowiązania wobec Spółki Akcyjnej „TAX” w Chorzowie z tytułu usług doradztwa podatkowego, 10 000 zł stanowiły zobowiązania wobec spółki z o.o. „CLEAN” w Rybniku z tytułu usług po-rządkowych. Zobowiązania wobec dostawców są księgowane na koncie syntetycznym rozrachunki z dostaw-cami. Spółka z o.o. „Silesia” z Będzina prowadzi ewidencję analityczną do konta rozrachunki z dostawdostaw-cami. Na poszczególnych kontach analitycznych księgowane są operacje dotyczące poszczególnych dostawców. Na 31 grudnia konto „Kasa” spółki z o.o. „Silesia” z Będzina miało saldo Winien w wysokości 45 000 zł, a konto „Bieżące rachunki bankowe” saldo Winien w wysokości 150 000,00 zł.
W styczniu 2011 r. w spółce miały miejsce następujące operacje gospodarcze dotyczące zobowiązań:
• (1) – 3 stycznia spłacono z rachunku bankowego część zobowiązania wobec Spółki Akcyjnej „BRT” w kwocie 30 000 zł (WB 1/11);
• (2) – 5 stycznia spłacono z kasy zobowiązanie wobec spółki z o.o. „Clean” w kwocie 10 000 zł (KW 1/11); • (3) – 15 stycznia spłacono z rachunku bankowego zobowiązanie wobec Spółki Akcyjnej „TAX” w kwocie
30 000 zł (WB 2/11);
• (4) – 20 stycznia spłacono z kasy zobowiązanie wobec spółki z o.o. „Transport” w kwocie 20 000 zł (KW 2/11); • (5) – 25 stycznia otrzymano fakturę od spółki z o.o. „Transport” w kwocie 15 000 zł za usługi
transpor-towe świadczone w styczniu 2011 (FV 1/11);
• (6) – 31 stycznia otrzymano fakturę od spółki z o.o. „Clean” w kwocie 10 000 zł za usługi porządkowe świadczone w styczniu 2011 (FV 1/11).
Polecenia do wykonania:
1) Dokonaj wyboru kont syntetycznych, które będą potrzebne do zaksięgowania operacji gospodarczych dotyczących zobowiązań mających miejsce w styczniu 2011 r. (w tym celu wykorzystaj plan kont za-mieszczony w podręczniku na str. 88-89). Potrzebne konta wypisz poniżej.
... ... 2) Załóż i otwórz konta syntetyczne i konta analityczne potrzebne do wykonania ćwiczenia. W tym celu
wykorzystaj zamieszczone na następnej stronie schematy kont.
3) Zaksięguj na założonych i otwartych kontach analitycznych i na kontach syntetycznych wszystkie opera-cje dotyczących zobowiązań, jakie miały miejsce w styczniu 2011 r. – księgując operaopera-cje na kontach syntetycznych, stosuj zasadę podwójnego zapisu, natomiast księgując operacje na kontach analitycznych, stosuj zasadę pojedynczego zapisu powtórzonego.
4) Oblicz obroty i salda konta syntetycznego „202 Rozrachunki z dostawcami” i zamknij to konto. 5) Oblicz obroty i salda kont analitycznych i zamknij te konta.
6) Sporządź zestawienie obrotów i sald kont analitycznych (w tym celu wykorzystaj zamieszczony na kolej-nej stronie wzór zestawienia obrotów i sald). W zestawieniu obrotów i sald powinieneś uzupełnić wszystkie brakujące informacje, a nie tylko dane liczbowe. Otrzymane wielkości porównaj z obrotami i saldem konta syntetycznego „Rozrachunki z dostawcami”, a następnie odpowiedz na pytania znajdujące się pod zestawieniem obrotów i sald.
Konta syntetyczne Wn Ma Wn Ma Wn Ma Wn Ma Konta analityczne Wn Ma Wn Ma Wn Ma Wn Ma
... ... ...
Zestawienie obrotów i sald kont analitycznych prowadzonych do konta ... na dzień ... (w zł) Bilans otwarcia Obroty za okres 01.01.2011-31.01.2011 (bez bilansu otwarcia)
Obroty narastająco od początku roku (razem z bilansem otwarcia) Salda końcowe Lp. Nazwa konta Wn Ma Wn Ma Wn Ma Wn Ma 1 2 3 4 Ogółem: Pytania:
1) Ile wynosi suma sald początkowych kont analitycznych i czy jest ona równa saldu początkowemu konta syntetycznego? ... ... 2) Ile wynoszą obroty za okres 01.01.2011-31.01.2011 r. (bez salda początkowego) kont analitycznych i czy są one równe analogicznym obrotom konta syntetycznego? ... ... 3) Ile wynoszą obroty narastająco od początku roku (razem z saldami początkowymi) kont analitycznych i czy są one równe analogicznym obrotom konta syntetycznego? ... ... 4) Ile wynosi suma sald końcowych kont analitycznych i czy jest ona równa saldu kredytowemu konta syn-tetycznego? ... ...
ĆWICZENIE 96
Rozstrzygnij, które ze zdań charakteryzują zapisy na kontach analitycznych, a następnie wpisz litery tych podpunktów do wiersza znajdującego się pod ćwiczeniem.
a) Zapisy na kontach analitycznych są niezależne od zapisów na koncie syntetycznym.
b) Zapisy na kontach analitycznych są zapisami powtarzanymi, czyli na kontach analitycznych powtarzane są te same zapisy, których dokonano na koncie syntetycznym.
c) Jeżeli na koncie syntetycznym dokonano zapisu po stronie Winien, to na koncie analitycznym dokonuje się również zapisu po stronie Winien.
d) Jeżeli na koncie syntetycznym dokonano zapisu po stronie Winien, to na koncie analitycznym dokonuje się zapisu po stronie Ma.
e) Zapis na kontach analitycznych jest zapisem podwójnym. f) Zapis na kontach analitycznych jest zapisem pojedynczym.
g) Przy dokonywaniu zapisów na kontach analitycznych nie obowiązuje zasada podwójnego zapisu. h) Przy dokonywaniu zapisów na kontach analitycznych obowiązuje zasada podwójnego zapisu.
i) Suma obrotów i sald wszystkich kont analitycznych prowadzonych dla jednego konta syntetycznego musi być zgodna z obrotami i saldem konta syntetycznego.
j) Podstawą dokonywania zapisów na kontach analitycznych są inne dokumenty księgowe niż te, które stano-wiły podstawę dokonywania zapisów na kontach syntetycznych.
k) Podstawą dokonywania zapisów na kontach analitycznych są te same dokumenty księgowe, które stano-wiły podstawę dokonywania zapisów na kontach syntetycznych.
...
ĆWICZENIE 97
Na podstawie zapisów na przedstawionych kontach odpowiedz na pytania zamieszczone poniżej.
Wn 010 Rzeczowe aktywa trwałe Ma Wn 071 Umorzenie rzeczowychaktywów trwałych Ma
(Sp) 100 000,00 80 000,00 (Sp)
1) Jaka jest wartość rzeczowych aktywów trwałych w bilansie? ... 2) Ile wynosiła wartość początkowa rzeczowych aktywów trwałych posiadanych przez jednostkę? ... 3) Ile wynosi wartość dotychczasowego zużycia rzeczowych aktywów trwałych? ... 4) Jaki podział konta został zastosowany w tym przypadku? ...
ĆWICZENIE 98
Połącz pojęcia wymienione w lewej kolumnie tabeli z odpowiadającymi im charakterystykami zamieszczo-nymi w prawej kolumnie i wpisz pary (cyfra + litera) do wiersza pod tabelą.
Pojęcie Charakterystyka
1. Podział poziomy konta A. Pojedyncze zapisy księgowe na kontach analitycznych
2. Podział pionowy konta B. Konta wyodrębnione w wyniku poziomego podziału konta, które funkcjonują równocze-śnie z kontem dzielonym 3. Konto syntetyczne C. Wydzielenie z ewidencji na określonym koncie części obrotów związanych z określonymrodzajem operacji gospodarczych
4. Konto analityczne
D. Wyodrębnienie ze wszystkich operacji gospodarczych ewidencjonowanych na jednym koncie mniejszych grup i ewidencjonowanie ich na odrębnych kontach, które powstały w wyniku podziału
5. Zapisy powtarzane E. Konto podzielone poziomo, które funkcjonuje równocześnie z kontami powstałymiw wyniku podziału
8. Techniczne formy księgowości
ĆWICZENIE 99Na podstawie Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jednolity Dz. U. Nr 152 z 2009 r., poz. 1223, z późn. zm.) odpowiedz na zamieszczone poniżej pytania.
1) W jaki sposób dokonuje się zapisów w księgach rachunkowych (art. 23 ust. 1)?
... ... ... ... ... ... 2) Jakie elementy powinien zawierać zapis księgowy (art. 23 ust. 2)?
... ... ... ... ... ... 3) W jaki sposób dokonuje się zapisu operacji wyrażonych w walutach obcych (art. 23 ust. 3)?
... ... ... ...
ĆWICZENIE 100
Zamieszczone poniżej zdania charakteryzują trzy odmiany tradycyjnej formy prowadzenia rachunkowości, tj.: tabelaryczną, rejestrową i przebitkową. Twoim zadaniem jest dokonanie wyboru zdań charakteryzujących każdą z odmian i wpisanie liter podpunktów w odpowiednie miejsca.
a) Podstawą tej odmiany tradycyjnej formy rachunkowości są prowadzone przez jednostkę rejestry.
b) Polega na dokonywaniu przez kalkę zapisów na kontach syntetycznych (zapis oryginalny) i w dzienniku (odbicie przez kalkę).
c) Zaletą tej odmiany tradycyjnej formy prowadzenia rachunkowości jest możliwość dokonywania zapisów księgowych przez różne osoby w tym samym czasie.
d) Jest nazywana potocznie „amerykanką”.
e) W tej odmianie tradycyjnej formy prowadzenia rachunkowości wykorzystuje się specjalne urządzenie (kontownicę) pozwalające na takie ułożenie kart kont na dzienniku, aby zapisy dokonane zostały we wła-ściwym miejscu, to jest we wławła-ściwym wierszu i kolumnie.
f) Polega na dokonywaniu zapisów księgowych w urządzeniu „Dziennik-Główna”, które jest połączeniem dziennika z księgą główną.
g) W tej odmianie rachunkowości po zakończeniu miesiąca następuje podsumowanie danych zamieszczo-nych w zestawieniach dokumentujących powtarzające się operacje gospodarcze i ich zaewidencjonowanie na kontach syntetycznych na podstawie dowodu „Polecenie księgowania”.
h) Każdy zapis dokonywany jest jednorazowo, ale operacje równocześnie ujmowane są w dzienniku.
i) W tej odmianie tradycyjnej formy prowadzenia rachunkowości dziennik, jak i konta syntetyczne wystę-pują w postaci luźnych kart.
Tabelaryczna: ... Rejestrowa: ... Przebitkowa: ...
ĆWICZENIE 101
Odpowiedz na zamieszczone poniżej pytania dotyczące prowadzenia ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera. Udzielenie odpowiedzi ułatwi Ci przeanalizowanie przepisów prawnych, które wymieniono w tre-ści pytań.
1) Jakie dodatkowe wymagania zostały określone dla dokumentacji opisującej przyjęte przez jednostkę zasady rachunkowości w sytuacji, gdy jednostka prowadzi księgi rachunkowe przy użyciu komputera (art. 10 ust. 1 Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości)?
... ... ... ... ... ... ... 2) Jeżeli jednostka prowadzi księgi rachunkowe przy użyciu komputera, to jakie zbiory są uznawane za
zbiory zapisów księgowych (art. 13 ust. 2 Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości)?
... ... ... ... 3) Jaki warunek musi spełniać jednostka, która chce utrzymywać zasoby informacyjne systemu rachunko-wości w formie oddzielnych komputerowych zbiorów danych, bazy danych lub wyodrębnionych jej czę-ści (art. 13 ust. 3 Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowoczę-ści)?
... ... ... ... 4) Jakie są dodatkowe wymagania dotyczące prowadzenia ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera
(art. 13 ust. 4, ust. 5, i ust. 6 Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości) ?
... ... ... ...
... ... ... ... ... ... 5) Jakie szczególne wymogi dotyczące prowadzenia dziennika zostały określone dla tych jednostek, które prowadzą księgi rachunkowe przy użyciu komputera (art. 14 ust. 4 Ustawy z dnia 29 września 1994 r.
o rachunkowości)?
... ... ... ... 6) Jakie zapisy są uznawane za równoważne z dowodami źródłowymi w przypadku jednostek prowadzą-cych księgi rachunkowe przy użyciu komputera (art. 20 ust. 5 Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o
ra-chunkowości)? ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7) Jakie szczególne wymogi dotyczące zapisów w księgach rachunkowych zostały określone dla tych jedno-stek, które prowadzą księgi rachunkowe przy użyciu komputera (art. 23 ust. 1 Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości)?
... ... 8) Jaki szczególny warunek muszą spełniać księgi rachunkowe prowadzone przy użyciu komputera, aby mogły
być one uznane za sprawdzalne (art. 24 ust. 4 Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości)? ... ... ... ...
9) Jaki sposób poprawiania błędów w zapisach księgowych może być stosowany w jednostkach prowadzą-cych księgi rachunkowe przy użyciu komputera (art. 25 ust. 2 Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o
ra-chunkowości)?
... ... ... 10) Na czym powinna polegać ochrona danych w jednostkach prowadzących księgi rachunkowe przy użyciu
komputera (art. 71 ust. 2 Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości)?
... ... ... ... ... ... ... ... 11) Czy księgi rachunkowe mogą mieć formę zbiorów utrwalonych na nośnikach komputerowych (art. 72 ust. 1 Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości)? ... 12) Jakie obowiązki ma jednostka prowadząca księgi rachunkowe przy użyciu komputera, jeżeli system ochrony zbiorów danych rachunkowości utrwalonych na nośnikach komputerowych nie zapewnia ochrony danych systemu informatycznego rachunkowości (art. 72 ust. 2 Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości)?
... ...
ĆWICZENIE 102
Uzupełnij tabelę o informacje dotyczące trzech dowolnie wybranych przez Ciebie programów komputero-wych. Informacje o programach komputerowych możesz uzyskać z Internetu (np. ze stron firm informatycz-nych) lub ze specjalistycznych czasopism.
Nazwa programu Informacje
... ... ... Cena programu i usług
związanych z jego wdro-żeniem
Możliwość współpracy programu z innymi pro-gramami komputerowymi Sposób aktualizacji pro-gramu w przypadku zmian przepisów prawnych Liczba jednostek korzy-stających z programu Inne funkcje posiadane przez program
ĆWICZENIE 103
Oceń prawdziwość poniższych zdań i wstaw krzyżyk we właściwej kolumnie tabeli.
Treść zdania Prawda Fałsz
1. Każda operacja gospodarcza zapisywana jest w księgach rachunkowych zarówno w ujęciu chro-nologicznym, jak i w ujęciu systematycznym
2. Każda operacja gospodarcza zapisywana jest w księgach rachunkowych tylko w ujęciu systema-tycznym
3. Zapisów chronologicznych dokonuje się w „dzienniku”
4. Zapisów chronologicznych dokonuje się w „zestawieniu obrotów i sald”
5. Zapis systematyczny realizowany jest poprzez zapisywanie operacji gospodarczych na syntetycz-nych kontach księgowych
6. Zbiór kont syntetycznych nazywany jest „księgą główną”
7. Zapisy w dzienniku i na kontach księgi głównej nie są powiązane między sobą
8. Zapisy w dzienniku i na kontach księgi głównej powinny być powiązane ze sobą w sposób umożli-wiający ich sprawdzenie, które pozwala na ustalenie, czy wszystkie zapisy zostały dokonane za-równo w dzienniku, jak i na kontach syntetycznych
9. Tradycyjne formy prowadzenia rachunkowości polegają na ręcznym wypełnianiu urządzeń księgowych ĆWICZENIE 104
Połącz pojęcia wymienione w lewej kolumnie tabeli z odpowiadającymi im charakterystykami zamieszczo-nymi w prawej kolumnie i wpisz pary (cyfra + litera) do wiersza pod tabelą.
Pojęcie Charakterystyka
1. Forma księgowości A. Polega na ewidencjonowaniu wszystkich operacji gospodarczych w kolejności ich po-wstawania bez względu na to, na jakich kontach operacja gospodarcza będzie zapisana 2. Rejestry B. Jest realizowany poprzez zapisywanie operacji gospodarczych na syntetycznych kontachksięgowych 3. Zapis chronologiczny C. Zespół celowo dobranych i wzajemnie powiązanych urządzeń księgowych (dziennika,kont i rejestrów), w których dokonuje się zapisów księgowych według ustalonych zasad 4. Zapis systematyczny D. Zestawienia dowodów księgowych dokumentujących takie same powtarzające się operacjegospodarcze
