Andrzej Szpunar
Zawada, gm. Dębica, woj. tarnowskie
Informator Archeologiczny : badania 14, 251-252
251
Najistotniejszym odkryciem sezonu było od słon ięcie poterny za kończonej fu rtą wypadową w kurtynie 1-2. Ten elem ent fo rty fik a c ji n ie znany dotychczas z jakichkolwiek źród eł pisanych bądź Ikonograficznych lub kartograficznych wnosi nowe w a rtości do znajom ości umocnień obron nych Zam ościa. Poterna o długości ca 11 m i s ze ro k o ś ci 2,90 m um oż liw ia ła w ycieczk i na przedpole tw ierd zy. Z wnętrza miasta można było z e jś ć schodami do poziomu furty, której wylot w kurtynie został obram o wany kam lenlarką. P o terna zbudowana została przed 1820 r . ponieważ je j likw idacja następuje podczas budowy g a le rii s trz e ln ic ze j, m ającej m iejsce w latach 1921-22,
Innym elem entem , Istotnym dla rozwoju zewnętrznych d zie ł obron nych było odkrycie p rzed Nową Bram ą Lubelską muru Carnota. Mur ten zaopatrzony we wnęki s trz e ln ic ze , odległy o około 19 m od kurtyny 5-6 um ożliw iał w ysu n ięcie obrony w głąb fo s y . Dopiero w 1835 r..p o d c za s ostatnich prac fortyfikacyjnych prowadzonych na przedpolu bram y zbudo wano kojec wykorzystując p rzy tym istniejący mur Carnota, W ewnątrz kojca o szero k o ści 8 m i nieokreślonej je s z c z e długości znajdował s ię sklepiony przepust m okrej fosy, usytuowanej w innych m iejscach za mu- rem Carnota.
Nadzory archeologiczne obejm owały nadal lic zn e wykopy budowla ne i instalacyjne wykonywane w różnych partiach m iasta. W ich rezu lta cie rozpoznano na dużych odcinkach strukturę i m ią ższo ść nawarstwień o ra z zlokalizowano 1 udokumentowano w ie le nieznanych reliktów murowa nej zabudowy zm ieniających znajom ość urbanistyki m iasta w p oszczegó l nych je go okresach. Przyk ład em może być odkrycie podpiwniczonej zabu dowy w obrębie u l.P e r e c a /bezpośrednio po południowej stron ie A kade mii/ o ra z przesu nięcie o s i zabudowy w o b ręb ie placu przed K olegiatą, Wyniki nadzorów już w te j chw ili zakreślają s tre fy , które powinny być poddane badaniom system atycznym .
Z A W A D A , gm .D ębica P P Pracow n ie K on serw acji
woj .tarnow skie Zabytków
Pracow nia A rch eologiczn o- Konserwatorska
Oddział w Krakowie Zakład w Tarnowie
Badania prow adził m gr A n d rzej Szpunar. Finansował W K Z w T arn o w ie. Drugi s e zon badań. Ruiny pałacu z XDC w.
Obiektem badań były ruiny pałacu zbudowanego w latach 1820- 1826, w fo rm ie neogotyckiej a zniszczonego w czasie działań wojennych w 1914 r . Ruiny te znajdują s ię na teren ie parku /obecnie własność P ań stwowego Ośrodka Hodowli Zarodowej w Zaw adzie.
Kontynuowano wykopy 1/79 i II/79 wychodząc na zewnątrz murów pałacu w kierunku zachodnim i północnym. Otwarto wykopy
m/80,
IV/80252
1 V/80. Uchwycono nie zaburzoną s tra ty g ra fię obiektu, najBtarsza w a r stwa odpowiada schyłkowi X V I wieku /ceramika w tym całe naczynie/· Odsłonięto dalsze partie murów wewnątrz ruin i sklepienia piwnic /wy kop V/80/. M ateriał ruchomy to głównie ceram ika i kafle.
Z dotychczasowych badań wynika, że X K - w ie c z n y pałac powtarza', układ w c ze ś n ie js ze j budowli. Miała w ięc ona kształt prostokąta z c z te rem a ok rągłym i basztam i podwójnymi na rogach.
Przew idyw ane są dalsze badania w rejo n ie resztek fo rty fik a c ji ziemnych /zachował s ię tylko narożnik wałów/.
ZA W A D Y, gm . Zbuczyn w o j.sie d le c k ie
Stanowisko IV
patrz
