• Nie Znaleziono Wyników

"Konstruowanie i ocena programu nauczania" - Centralne Repozytorium Treści Dydaktycznych

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share ""Konstruowanie i ocena programu nauczania" - Centralne Repozytorium Treści Dydaktycznych"

Copied!
57
0
0

Pełen tekst

(1)

KONSTRUOWANIE

PROGRAMÓW NAUCZANIA

OCENA PROGRAMÓW NAUCZANIA

(2)

LOGIKA UMOŻLIWIA NAM

DOTARCIE Z PUNKTU A DO B,

A WYOBRAŹNIA MOŻE NAS ZABRAĆ WSZĘDZIE.

Albert Einstein

(3)

 Omawiane zagadnienia:

Akty prawne

Podstawa programowa

Podstawa programowa a program nauczania Kompetencje kluczowe a program nauczania Elementy programu nauczania

Jak napisać program nauczania? Ocena programu

(4)

Akty prawne

Nauczyciel, który podejmuje decyzję napisania własnego

programu wychowania przedszkolnego, powinien odwołać się do przepisów zawartych w:

ustawie o systemie oświaty (art. 3 pkt 13b)-7 września 1991 r.ustawie – Prawo oświatowe (art. 4 pkt 25 i 26)- 14 grudnia

2016 r.

rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania

(5)

Ustawa o Systemie Oświaty Art. 22a.

1. Nauczyciel przedstawia dyrektorowi szkoły program

wychowania przedszkolnego lub program nauczania. Dyrektor szkoły, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej, dopuszcza

do użytku w danej szkole zaproponowany przez nauczyciela

program wychowania przedszkolnego lub program nauczania.

2. Dyrektor przedszkola lub szkoły jest odpowiedzialny za

uwzględnienie w zestawie programów wychowania

przedszkolnego i szkolnym zestawie programów nauczania całości odpowiednio podstawy programowej wychowania przedszkolnego lub podstawy programowej kształcenia

(6)

 Fundamentem każdego programu jest

podstawa programowa. O

kreśla ona:

Zgodnie z art. 4 pkt 24 ustawy – Prawo oświatowe art. 4 pkt 24 ustawy – Prawo oświatowe

obowiązkowe zestawy celów kształcenia i treści

nauczania, w tym umiejętności opisane w formie ogólnych i

szczegółowych wymagań dotyczących wiedzy i umiejętności,

które powinien posiadać uczeń po zakończeniu określonego etapu edukacyjnego,  

zadania wychowawczo-profilaktyczne, uwzględniane w

(7)

ZMIANA PODSTAWY

PROGRAMOWEJ

Nowa podstawa programowa umożliwia spiralne podejście do uczenia się –

do tych samych treści wraca się na coraz wyższych poziomach rozszerzając ich zakres. Możliwe jest powtarzanie i uzupełnianie informacji w pewnym określonym zakresie.

Podstawa określa jedynie obowiązkowe minimum wiedzy ucznia kończącego

dany szczebel edukacyjny tak, aby w następnym etapie edukacyjnym nauczyciel wiedział, jaką wiedzę i jakie umiejętności powinien zakładać u swoich uczniów.

Podstawa programowa nie określa tego, co ma być przerabiane na lekcjach,

(8)

ZNAJOMOŚĆ PODSTAWY

PROGRAMOWWEJ

Nowa podstawa programowa jest wystarczająco szczegółowa i precyzyjna – odpowiada na pytania:

czego uczyć (zakres treści- zadania przedszkola),

co uczeń ma umieć po zakończeniu każdego etapu edukacyjnego

(oczekiwane osiągnięcia uczniów).

Są to atrybuty programu nauczania.

Nowa podstawa programowa nie odpowiada na pytanie:

jak tego dokonać (sposób organizacji procesu nauczania, dobór metod

(9)

PODSTAWA PROGRAMOWA A

PROGRAM NAUCZANIA

Podstawa programowa i program nauczania są niezbędne do realizacji procesu dydaktycznego. Prawo oświatowe

jednoznacznie definiuje oba dokumenty.

(10)

 PODSTAWA PROGRAMOWA A

PROGRAM NAUCZANIA

Podstawa programowa to obowiązkowy zestaw celów kształcenia i treści nauczania, w tym umiejętności opisanych w formie ogólnych i szczegółowych wymagań dotyczących wiedzy i umiejętności, które

powinien posiadać uczeń po

Program nauczania

jest opisem sposobu

realizacji celów

wychowania i kształcenia

oraz treści nauczania

ustalonych w podstawie

programowej dla danego

etapu edukacyjnego.

(11)

 PODSTAWA PROGRAMOWA,

A PROGRAM NAUCZANIA

Zrozumienie różnicy między podstawą programową a programem nauczania ułatwia skoncentrowanie się na tym, co kryje się w definicji programu pod

określeniem „sposób realizacji celów kształcenia oraz treści nauczania”.

Sposób realizacji to:

kolejność realizacji treści nauczania (liniowo, spiralnie,…),

dobór metod i technik adekwatnych do celów kształcenia,

propozycje sposobów oceny stopnia osiągnięcia wymagań przez uczniów.

Można więc powiedzieć, że podstawa programowa wskazuje, czego nauczać, natomiast program nauczania opisuje, jak to robić.

O ile podstawa programowa jest dokumentem jednolitym, obligatoryjnym dla

(12)

DEFINICJA PROGRAMU

NAUCZANIA – LITERATURA

PEDAGOGICZNA

Program nauczania ustala, jakie wiadomości,

umiejętności i nawyki o trwałych walorach poznawczych i

wychowawczych oraz w jakiej kolejności uczniowie mają

sobie przyswoić.

Program zawiera uwagi wstępne (z określonymi celami

nauczania danego przedmiotu); materiał nauczania

(podstawowe informacje, pojęcia, prawa, teorie [...]

zasady, metody, techniki pracy z zakresu dyscypliny

(13)

DEFINICJA PROGRAMU

NAUCZANIA – LITERATURA

PEDAGOGICZNA

Program nauczania – w polskim systemie oświaty opis sposobu realizacji celów i zadań ustalonych w 

podstawie programowej lub innych zadań wspomagających realizację tych celów. Program nauczania może obejmować wszystkie przedmioty związane z edukacją realizowaną w szkole odpowiedniego typu i szczebla, ale może również dotyczyć tylko jednego przedmiotu kształcenia.

(14)

RODZAJE PROGRAMÓW

NAUCZANIA

Program liniowy – każda następna część materiału jest

dalszym ciągiem poprzedniej, dlatego uczeń danych treści uczy się tylko raz.

Program spiralny – jest pewnym ulepszeniem programu

liniowego. Różni się od niego tym, że do tych samych treści

wraca się na coraz wyższych poziomach, rozszerzając ich zakres.

Program koncentryczny – te same cykle materiału wracają 2

lub więcej razy w odstępach paruletnich, co umożliwia uczniom coraz głębsze ich poznanie

(15)

RODZAJE PROGRAMÓW

NAUCZANIA

Program nauczania (przedmiotu),

Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny, Program do realizacji zajęć w ramach innowacji

pedagogicznych,

Program do realizacji zajęć w ramach kół zainteresowań (nie

wchodzi do SZPN),

(16)

 PROGRAM NAUCZANIA

Nauczyciel jest prawdziwym autorem realizowanego programu nauczania i wie, jak zorganizować proces

nauczania w swojej klasie.

Nowe regulacje prawne oddają w ręce nauczyciela zadanie przedstawienia tej koncepcji dyrektorowi. Nauczyciel może

posiłkować się znanymi programami, ale przede wszystkim musi poznać podstawę programową, przemyśleć ją i zaplanować

(17)

 TRZY DROGI POZYSKANIA

PROGRAMU

Nauczyciel może:

Opracować program samodzielnie lub we współpracy z innymi

nauczycielami.

Zaproponować program opracowany przez innego autora

(autorów)

Zaproponować program opracowany przez innego autora

(18)

PROGRAM NAUCZANIA MA

ODPOWIADAĆ NA PYTANIA :

Kogo uczyć ? - adresaci programu

Po co uczyć ? - cele kształcenia i wychowania Czego uczyć ? - treści nauczania

Jak uczyć ? - metody i formy pracy

Jak oceniać ? – osiągnięcia uczniów, kryteria oceny i metody

(19)

PROGRAM NAUCZANIA

Opracowanie programu oznacza, że nauczyciel:

uszczegóławia cele zawarte w podstawie programowej i

wskazuje odpowiadające im osiągnięcia ucznia, planuje jednocześnie, kiedy oczekuje się od ucznia, że będzie

dysponował opisaną wiedzą, umiejętnościami i przyjmował dane postawy

porządkuje zgodnie z własną koncepcją treści kształcenia,

układając je w najodpowiedniejszej jego zdaniem kolejności (jak w rozkładzie materiału)

(20)

OPRACOWANIE PROGRAMU OZNACZA, ŻE

NAUCZYCIEL:

wybiera i proponuje formy i metody pracy z uczniami

stosownie do treści, kształconych umiejętności, potrzeb i preferencji uczniów, z którymi pracuje i wreszcie własnych predyspozycji oraz warunków szkoły,

planuje sposób i kryteria oceniania postępów uczniów

(jak w dobrze opracowanym przedmiotowym systemie oceniania).

(21)

OPRACOWANIE PROGRAMU OZNACZA, ŻE

NAUCZYCIEL:

oprócz realizacji wymagań ogólnych i szczegółowych,

zawartych w podstawie programowej, powinien zadbać

również o rozwijanie w uczniach kompetencji kluczowych, które stanowić mają uzupełnienie procesu edukacji.

(22)

 PROGRAM NAUCZANIA I

WYCHOWANIA

PRZEDSZKOLNEGO POWINIEN:

zawierać propozycje innowacyjnych i/lub nowatorskich rozwiązań dydaktycznych oraz metodycznych;

sprzyjać praktycznemu i/lub eksperymentalnemu wykorzystaniu wiedzy nabytej w przedszkolu i szkole;

rozwijać kompetencje kluczowe uczniów;

uwzględniać specjalne potrzeby edukacyjne uczniów;

 być zindywidualizowany pod względem metodyki pracy z uczniami; łączyć treści międzyprzedmiotowe, nadając programowi charakter

interdyscyplinarnego;

(23)

KOMPETENCJE KLUCZOWE, A

PROGRAM NAUCZANIA

Kompetencje kluczowe definiowane są jako połączenie

wiedzy, umiejętności i postaw, które są potrzebne każdemu

człowiekowi do samorealizacji i rozwoju osobistego.

Program nauczania można konstruować w taki sposób, że kompetencje kluczowe stają się jego główną osnową, do

której należy dodać poszczególne treści kształcenia i wychowania wynikające z podstawy programowej.

(24)

KOMPETENCJE KLUCZOWE, A

PROGRAM NAUCZANIA

Programy nauczania powinny pokazać filozofię kształcenia,

zgodnie z którą na każdym etapie edukacyjnym można

rozwijać wszystkie kompetencje kluczowe (bez ograniczania

działań uczniów do kształtowania tylko jednej kompetencji, wybranej i tradycyjnie przypisanej do danego przedmiotu).

Kompetencja (Słownik Języka Polskiego PWN) - zakres czyjejś wiedzy,

umiejętności i doświadczenia; wypadkowa wiedzy,

umiejętności i postawy.

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z 18.12.2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie. Obecnie obowiązują Zalecenia Rady z

(25)

KOMPETENCJE KLUCZOWE, A

PROGRAM NAUCZANIA

Kompetencje kluczowe – połączenie wiedzy, umiejętności i postaw:

na wiedzę składają się fakty i liczby, pojęcia, idee i teorie,

które są ugruntowane i pomagają zrozumieć określoną dziedzinę lub zagadnienie,

umiejętności definiuje się jako zdolność i możliwość realizacji

procesów i korzystania z istniejącej wiedzy do osiągania wyników,

(26)

KOMPETENCJE KLUCZOWE, A

PROGRAM NAUCZANIA

Wszystkie kompetencje kluczowe uważa się za jednakowo ważne!

Kompetencje mogą być stosowane w wielu różnych kontekstach!

Ich zakresy pokrywają się i są ze sobą powiązane!

Elementami wszystkich kompetencji kluczowych są:

myślenie krytyczne, rozwiązywanie problemów, praca zespołowa, umiejętność porozumiewania się i negocjowania, umiejętności

(27)

KOMPETENCJE KLUCZOWE

Zalecenia Rady z 22.05.2018 r. definiujące osiem kompetencji kluczowych.

Kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji. Kompetencje w zakresie wielojęzyczności.

Kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk

przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Kompetencje cyfrowe.

Kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia

się.

(28)

JAK NAPISAĆ PROGRAM

NAUCZANIA

KROK 1. Zapoznanie się z podstawą programową dla

określonego etapu edukacyjnego.

KROK 2. Analiza rozdziału „ warunki i sposoby realizacji”. KROK 3. Pogłębiona diagnoza uczniów:

- analiza potrzeb i zainteresowań uczniów, - możliwości wynikających z ich wieku,

(29)

KROK 4. Program nauczania ogólnego obejmuje co najmniej

jeden etap edukacyjny.

KROK 5. Program nauczania zawiera: ◦cele ogólne i cele szczegółowe,

◦treści zgodne z treściami nauczania zawartymi w podstawie programowej kształcenia ogólnego,

◦sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania,

◦opis założonych osiągnięć ucznia,

◦propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania osiągnięć ucznia,

(30)

 ELEMENTY PROGRAMU

NAUCZANIA

1.Metryczka/Wstęp - w którym zawarta jest ogólna

charakterystyka programu wraz z informacjami: (przedmiot

nauczania, typ szkoły, wymiar godzin, autor)

•dla którego etapu edukacyjnego przeznaczony jest program, •dla jakiego typu szkoły przeznaczony jest program,

(31)

JAK NAPISAĆ PROGRAM

NAUCZANIA

2.Koncepcja programu -co wyróżnia ten program, jaki jest

naczelny cel tego programu)

3.Adresaci programu (lub we wstępie);

4.Ogólne i szczegółowe cele kształcenia;

Cele ogólne – formułowane jako kierunki dążeń

pedagogicznych, wskazują kierunki dążenia ucznia.

Cele operacyjne – stanowią opis wyników, jakie mają być uzyskane. Opis ten powinien być na tyle dokładny, aby

(32)

WYMAGANIA FORMALNE

PROGRAMÓW NAUCZANIA

Cele ogólne ( Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ- zadania przedszkola):

Rozwijanie umiejętności…

Doskonalenie umiejętności… Utrwalanie wiadomości…

Rozwijanie aktywności twórczej uczniów… Stymulowanie i wspomaganie…

(33)

WYMAGANIA FORMALNE

PROGRAMÓW NAUCZANIA

Cele szczegółowe, zoperacjonalizowane.

Cele szczegółowe wynikają z treści nauczania (osiągnięć dziecka na koniec wychowania przedszkolnego), ujętych w podstawie

programowej w 4 zasadniczych obszarach: Dziecko:

Analizuje przyczyny w tekście źródłowym… Wymienia …

(34)

WYMAGANIA FORMALNE

PROGRAMÓW NAUCZANIA

5. Treści nauczania (wymagania szczegółowe) wraz treściami nauczania wykraczającymi poza podstawę programową (jeśli takie treści przewidziano)

6. Założone osiągnięcia uczniów

7. Procedury osiągania celów (propozycje liczby godzin

przeznaczonych na realizację poszczególnych treści nauczania, rozwiązania metodyczne – metody, techniki, formy pracy- uwzględniające kompetencje kluczowe);

(35)

SCENARIUSZ ZAJĘ

Ć

Temat zajęć/lekcji; adresat zajęć/lekcji etap edukacyjny;

miejsce i czas realizacji zajęć/lekcji; cel ogólny (główny);

cele operacyjne (szczegółowe); środki dydaktyczne;

zastosowanie narzędzi ICT do realizacji danych zajęć/lekcji; formy pracy;

metody i techniki pracy; opis przebiegu zajęć/lekcji;

(36)

OBUDOWA PROGRAMU

Podręczniki, książki pomocnicze

zeszyty ćwiczeń, mapy, nagrania, foliogramy, programy komputerowe, gry dydaktyczne

plany dydaktyczne i metodycznescenariusze

testy, sprawdziany i inne narzędzia badania osiągnięćinne ...

(37)

EWALUACJA PROGRAMU

Ewaluacja programu - sposób, w jaki dowiemy się, czy program jest

prawidłowo skonstruowany i czy przynosi zamierzone efekty. Tak więc ewaluacja powinna zawierać:

rejestrację zmian i postępów (dokumentacja tego, co dziecko osiągnęło), ocenę skuteczności podjętych priorytetowych działań (wygaszanie pewnych

zachowań, budowanie pozytywnych wzorców) wnioski, rekomendacje.

W trakcie realizacji programu powinno występować stałe jego monitorowanie mające na celu sprawdzenie efektywności stopnia realizacji celów.

Narzędzia ewaluacji:

(38)

JAK NAPISAĆ PROGRAM

NAUCZANIA

-WNIOSKI-Nauczyciele mogą korzystać z programów zaproponowanych

przez wydawnictwa, instytucje zajmujące się tworzeniem programów nauczania, innych nauczycieli lub mogą też skonstruować własny program nauczania.

Programu nauczania powinien być dostosowany do potrzeb

(39)

JAK NAPISAĆ PROGRAM

NAUCZANIA

-WNIOSKI-W myśl edukacji włączającej programy nauczania powinny

być ukierunkowane na indywidualizację pracy z uczniem, z uwzględnieniem specjalnych potrzeb edukacyjnych, a zatem zawierać propozycje rozwiązań dydaktycznych i (lub)

metodycznych pozwalających dostosować dany program nauczania do potrzeb ucznia z różnymi możliwościami rozwojowymi.

Rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017 roku w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach

(40)

JAK NAPISAĆ PROGRAM

NAUCZANIA

-WNIOSKI-Treści nauczania zawarte w programie nauczania mogą

wykraczać poza treści ustalone w podstawie programowej,

natomiast nie dopuszcza się, by treści w programie nauczania nie wyczerpywały treści podstawy programowej.

W programie nauczania treści te mogą być rozszerzone

zgodnie z koncepcją autora i są obudowane opisem metod i

technik nauczania oraz sposobów sprawdzania poziomu osiągniętych wymagań przez uczniów.

(41)

INNOWACYJNY CHARAKTER

PROGRAMU NAUCZANIA

W programach nauczania warto kierować się kluczową

wartością twórczej postawy, co zakłada, że uczniowie są samodzielni, kreatywni, ciekawi świata, stawiają pytania i szukają odpowiedzi.

Należy stosować nowe metody i rozwiązania, uwzględniając

elementy kreatywności, innowacyjności i przedsiębiorczości w procesie nauczania.

(42)

INNOWACYJNY CHARAKTER

PROGRAMU NAUCZANIA

Zmiana podejścia pozwoli nauczycielom rozwijać u dzieci

twórcze myślenie i kreatywność. Należy zachęcać dzieci do odkrywania w sobie twórczej strony, do rozwijania

umiejętności generowania pomysłów oraz prowadzenia działań interdyscyplinarnych. Przyszłość należy do młodych ludzi z wykształceniem i wyobraźnią.

(43)

INNOWACYJNY CHARAKTER

PROGRAMU NAUCZANIA

W programach nauczania warto kierować się kluczową

wartością twórczej postawy, co zakłada, że uczniowie są

samodzielni, kreatywni, ciekawi świata, stawiają pytania i szukają odpowiedzi.

Programy nauczania powinny być dla uczniów atrakcyjne i

kształtować ich charakter przez przygodę. Zabawa, gra

edukacyjna lub inne metody aktywizujące rozwijają młodego człowieka, uczą współpracy i podziału ról w grupie. Wspólne

(44)

ROLA NAUCZYCIELA

Rolą nauczyciela jest nie tyle przekazywanie wiedzy, ile

przede wszystkim wyznaczanie kierunków, aktywizowanie, odkrywanie możliwości i motywowanie do dalszego działania oraz rozwijanie u uczniów kompetencji i postaw niezbędnych do funkcjonowania w dorosłym życiu.

(45)

ROLA NAUCZYCIELA

Tradycyjny model kształcenia oparty głównie na nauczaniu

ustępuje obecnie miejsca modelowi uczenia się. Model ten ukierunkowany jest na indywidualizację, samodzielność i

autorealizację jednostki.

Uczenie się ma służyć kształtowaniu młodego człowieka jako

istoty poszukującej, twórczej, rozumiejącej otaczający ją świat oraz posługującej się nowoczesnymi mediami i technikami, w duchu koncepcji uczenia się przez całe życie.

(46)

 JAK OCENIAĆ PROGRAM

NAUCZANIA

Najważniejszą kwestią, którą należy sprawdzić przed

dopuszczeniem programu nauczania do użytku w danej szkole, jest zgodność z podstawą programową.

Jeśli program wykracza w jakimś zakresie poza podstawę

programową, należy zwrócić uwagę, czy i na ile takie

poszerzenie jest zasadne, a także możliwe do zrealizowania z uczniami.

(47)

1.DOKONAJ WSTĘPNEGO PRZEGLĄDU

PROGRAMU:

Jaka jest struktura programu?

Czy program jest dostatecznie elastyczny? Czy uwzględnia całą podstawę programową?

Jakie warunki musza spełniać uczniowie, nauczyciele i szkoła,

(48)

2. PRZEANALIZUJ MATERIAŁ

NAUCZANIA:

Według jakich kryteriów zaproponowano kolejność realizowania

poszczególnych treści?

Jaka jest szczegółowość realizacji poszczególnych treści? Jaki jest średni poziom trudności programu?

Czy wymagania programowe uwzględniają możliwości uczniów o

zróżnicowanym poziomie umiejętności (mających trudności w nauce, wykazujących uzdolnienia i bardzo zdolnych uczniów?

(49)

3. PRZEANALIZUJ ZALECANE METODY

NAUCZANIA:

Jakie metody pracy zaleca program?

Jakie środki dydaktyczne są zalecane do realizacji programu?

(50)

4. PRZEANALIZUJ ZALECANE METODY

SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW:

Czy są one zgodne z Twoim indywidualnym rytmem pracy? Czy są zgodne z zapisami w statucie szkoły?

Czy umożliwiają pełną i sprawiedliwą ocenę osiągnięć

edukacyjnych uczniów?

(51)

5. DOKONAJ KONIECZNYCH MODYFIKACJI

PROGRAMU:

Program może zawierać dodatkowe treści nauczania

wykraczające poza zakres ustalony w podstawie programowej, jeśli są dobrze uzasadnione i możliwe do wprowadzenia w

(52)

DYREKTOR SZKOŁY MOŻE

ZASIĘGNĄĆ OPINII:

nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego,

posiadającego wykształcenie wyższe i kwalifikacje wymagane do prowadzenia zajęć edukacyjnych, dla których program jest przeznaczony, lub

konsultanta lub doradcy metodycznego, lub

zespołu nauczycielskiego, o którym mowa w przepisach w

sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół.

(53)

OPINIA PROGRAMU POWINNA

ZAWIERAĆ M.IN. INFORMACJE O:

zgodności programu nauczania ogólnego z podstawą

programową kształcenia ogólnego

dostosowaniu programu do potrzeb i możliwości uczniów, dla

których jest przeznaczony,

(54)

NIE MA OKREŚLONEGO TERMINU NA UPUBLICZNIANIE INFORMACJI

O WYBORZE PROGRAMÓW

Nowelizacja ustawy o systemie oświaty wprowadziła zmianę

polegającą na rezygnacji z narzucania dyrektorom terminu upubliczniania tych zestawów, co oznacza, że o terminie wykonania ww. czynności decyduje dyrektor szkoły.

(55)

DO OPRACOWANIA PREZENTACJI

WYKORZYSTANO M.IN.:

Wytyczne do tworzenia programów nauczania dostępne na stronie internetowej ORE

Komorowska H., O programach prawie wszystko, WSiP Warszawa 1999.

Muszyński H., Diagnoza edukacyjna i jej miejsce w praktyce i teorii

pedagogicznej [w:]

Perspektywy diagnozy edukacyjnej, redakcja naukowa B. Niemierko, E. Kowalik, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 1998.

Programy nauczania w rzeczywistości szkolnej. Tworzenie – wybór – ewaluacja.

(56)

Logika umożliwia nam dotarcie z punktu A do B, a wyobraźnia może nas zabrać wszędzie.

(57)

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

RENATA WORONIECKA

DORADCA METODYCZNYC DS. WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO

Cytaty

Powiązane dokumenty

Mama biegnie do łazienki umyć ręce i twarz, a tata goli się przed lustrem. Po chwili ze swego pokoju wychodzi babcia, która właśnie teraz musi

Justyną Bednarek” - wybranie spośród chętnych uczniów osoby, która wcieli się w rolę pisarki i zadawanie jej pytań przez pozostałych uczniów. Czego Twoim zdaniem uczy

Dzieci po rozpakowaniu się stają przy swoich ławkach i podchodzą do nauczyciela, naśladując w dowolny sposób wywołane przez niego zwierzę.. Nauczyciel przywołuje dzieci

60. Osiem światów / Maria Jentys.// Twórczość. Ostatnie historie / Tomasz Mizerkiewicz.// Nowe Książki. „Piekło krwawe” / Agnieszka Czachowska.// Twórczość. Pięknie gra

Dzięki ci, Panie za Jana Pawła II : scenariusz słowno-muzyczny / Alicja Maciejewska // Biblioteka w Szkole.. Echo niebios : scenariusz poświęcony Janowi Pawłowi II w

Legenda o Smoku Wawelskim : karty narracyjno-obrazkowe do naszego teatru / autor ilustracji: Łukasz Łubiński ; [opracowanie tekstu: Nala].. Mój przyjaciel Kemushi, tekst

Formy kontaktów zbiorowych z rodzicami to: wywiadówki, szkolenie rodziców prowadzona przez nauczyciela lub eksperta, spotkania integracyjne, okolicznościowe z okazji