adres:
laboratorium voor Chemische Technologie
Verslag behorende bij het processchema
van
vlJ!
___
YQO: ____W01_
:
.. __ ... _
.. _
._ .
..
_.
onderwerp:.. ---.
.;?vÇU,/.eR.
-
-
-
~
-
t
-
-
..
--.
'?-.
-
wq&/~~rio/_
~ . .._._._-_._.
~
_._
..._
~
--_
... _ .... __ .. _ ..l/4tr
,
li?o/~d
Ho/s-;{,á
U-)/.ê~~~.
f-datum:
~
L~
-I~
ZW4.VEL.
Eigenschappen:
Smeltnunt:l14,5 C ; Yookpunt:4~4,6 C
Zwavel komt voor in een proot aantal allotroDP mo~ificAties.
In cl e vaste en vloeibare t oesta"!'1d vinG PTI "NP ~_ , Si , en P;M. f.lleen
H,~ .
SAis stabiel. SligFl.at snel oV0 r in )ttc,1ie l angzam0 r in s.\over gnat. Van deze drie modificatie~ is ~onoplosbaar in zwavelkoolstof.
8\ komt voor rhombisch en monoklien. Hpt overgfmp1:::;pllnt llgt hii 1 atm. ~~ 95,5 C.Daarboven i~ monoklipn etabiel tot het smelt-punt.
Gasvormi.ge zwavel bestaat uit verscl., illpn;:l e molpculüsoorten. Bil temperaturen groter danl200'V en kleiner nan 20000
y ip zwavel uit-sluitend in de vorm van s2 aanwpzip-.Bij tempf'raturen groter jan 2000~K begint de dissociatie van 82 in S-atomen.Bij temperaturen tussen 12000y en 30
n
"K bestaat er een gecompliceerd evenwicht tus-sen S2,SG enSs
moleculen,waarvan de samenstelling afhankelijk is van de temperatuur en de totale zwavelspanning(zie fig.l Î.32 33 ~4 en ~, 36,
ry I k t : ' . t b' I . t I C - Q c) " I
(;wave om _ voor ln Vler S a le e lPO open, n. .:, , ,) " , in de verhouding 95,1 :0,74 :4,2 :0,016.
Oplosmiddelen zi.in benzeen, warme R.niline en tetra. terwijl zwavpl-koolstof het mp.est ganFbare oplosmiddel is.
YOQrkomen_en_winning_Yan_gedegen._zwa,vel.
OJ' zichzelf komt zwavf'l in de rhombipche vorm in de natuur voor, meestal verontreinigd door vulkpnipchp ~eptp.enten,kRlkstpp.n,gips en aardolie.Men on~erschpiit minpralogisch drie typen:
I ) vulkanische zl,vavel.
Deze gedegen zwavel komt voor in het circumpacifif'lche gebied: Andesgebergte, ?'uid- Amerika, .TJ1.pan-Hokkaido.
2) sedimentaire zwavel.
De beken<1ste vindpla.ats is Sicilip. 3) zwavel in 7:outkoepels.
Opdeze wijze komt zwavel het meest voor.90 ~ van deze zwavel komt uit de grote vindplaatsen in Texas,Lrnlisiana en de Golf van Mexico.
Voor de invoering van het Frapchproces werd zwavel uitsluitend op
Sicilië gewonnen door het in ovens smelten van de 11itgehakte
zwavel-houdende gesteenten. De zui verinr" voncl plElats Hoor destillatie. De prij s
van deze zwavel lag tussen 40 en 75 dollar per ton.
In Noord-Amerika wint en zuivert men tegelijk door middel van het
Fraschproces. De zv·avel wordt op grote diepte met heet water (160-170 C \
onder 15-20 atm.dnlk gesmolten en met hete persblcht (28 ato ) uit
de mijn gepompt. Door het hete water worcit een v6órznivering
verkre-gen.De zwavel is dan zo zlliver ~qt het voor de meeste toepPPpin~en
direkt gebruikt kan worden.De prijs is thanp ongeveer 20 dol18r ner ton.
~~~~~~~~~~_~~E~~2~~~_:~~_~:§~~~·
Een belangrijke bron voor zwavelzlul - is nog altijd het pyriet.In
ver-band met de grote vbwht die het contacturoces voor de bereiding van
zwav81zuur genom8n heeft wordt 1 e hehoefte aFm zuivere zW8vel stepl s
groter.Het Norandaproces maakt gebnlik van het feit dot pyriet hii
540 C in afwezigheid VAn zUlJ_rstof zwavel afgeeft. Door deze reactie te
combineren met de rooptinp van het resterende Ferro~llfide kan zwavel
naast 7:wavellioxic1e gefe,briceer:l worden. De exotherme reactie-wp. Y"'1te
van het tweele proces worit gebruikt voor het eerste.Door deze
combina-tie wordt 40é1o van dein pyriet ge hmn'l en zwavel eewonnen als
elemen-taire zwavel en 50c,s als 7:waveld ioxide (voor zwavelzuurhereid ing) .
Daarnaast is zwavelwaterstof belangrijk als grondstof voor elementaire
zwavel.De zwavelwater~tof is afkomstig uit de verschillende
ontzwa-velingsprocessen in de petroleuT1linciustrie en 111 t gassen die uit
steen-kool worden gewonnen ( cokesovengas ,v..'aterga,', synthepegas \ Ook aardgas bevet
soms veel zwavelwaterstof.
De steenkoolgassen bevatten tot 1, 5é~ H')S die verwi:iderd wordt door de
gassen in contact te brengen met een i:i7:erhondenéie gasreinip-ingsma8sa
in z. g. n. O! ij zerkisten 0' • Door lucht en w~üer wor4 t c1 e rYlas sa interl11i
tte-rend geregenereerd waarhij zwavel gevormd wordt. Als de messa 5~-60~
'Ule ruwe aardoliën bevatten een zpker percentage zwavel, grotendeels in de vorm v~n zwavelverhindingen.Het zwavelgehalte varieert met de
vindplaats van ~e olie van b.v.n,04~ voor ppn~ylvania olie tot 4,5% voor Mexico olie terwijl nlwe oliên bekend zijn met 7-8~ q.De beken
-de Kuweitolie bevat ca.2,7i ~.
3
In verband met corro~iepro~lp.np:n,luchtverontreiniging e. 1. en dienten -gevolge de ei~ dat de eindproducten zoals benzine en smeeroliên
slpchts weini
e
zwavel mogen bev8tten zij n (le ontzwaveling~proce~Renbijzonder belangrijk.Daarhij ~OMt nog dat er een ontwikkeling aan de gan.'?; is oo'k de Moeilijker verv'erkb8.Te olipn rrlet hoop" zwavpl p."eh.p 1 te
te raffineren,door ~e voortdurenie pttjgen~e vraag nApr ~~r~olie
producten. Ook bij procep~en als ~atalytipch ~ra~0n wpa r 50~ vpn de in
elP grondstof aanwezife zwavel o"1['e?:pt wordt in zVIlEl.velwElterctof en de
~electieve hydyogenering WElar vrijwel alle oor0~Ton~eliike zWRvel in
H2C, wordt o1"1gezet komen Eyote ho pvpelht='48n van dit gps vrij .
Het gebruilz' v' n dit ,rra~ i r
On} twep ye:1e:1F'n be18.ngrijk:
1
)
De econo"1ische wpardn van de ZWAvel.(zie fig. 2)Elementaire zwavel i - 1a8YOTYJ zo bplr,ngrijk OMcl,""t overAl
waar nieuwe fabripken voor ZWAvelzuur wor jen g0houWCl contR.ctf'abriekIDl
verrijzen,die elementaire zwavel als grond~tof hp,~b0n.
Ook de vr<lae naB.r zWéwel voor le verwerking in rubber neemt toe.
2)H2S is buitengewoon giftig en kan ~apro"1 niet zonlpy rrleer in de
atrrlosfeer gelaten worJen00rns wordt de zwavelwaterstof verbrand en
zwavpldioxide in dp lucht gelaten waardoor echter ook luchtveront
-reiniging optree lt.
Er zijn vpl e metholen ontwikkpld OM zwavelwaterptof te Vpywiidpren
nit koolwaterstoffen of an 1ero f,'Rpren. Deze procerpen zi in alle
geb
,
q~'-<
·
op absorptie van zwavelwr terstof in een zw~k-alkalische onlopping,
gevolgd door regener!'.' t ie va~'1 het oploSTYlil cl el, meestal door v<=>rhi tten.
Luter ~al een overzicht van äeze processen gegeven wor~en.
In vrijwel alle gpvqll en wor~t H2° omgezet in zwqvel of
zwa-velzuur. De oxidatie van zwnvelwpten'1tof heeft zwavel of z,"'aveld ioxi
-de tot pyoduct.De omzettine in zwavel heeft voordelen op die in
zwaveldioxiie,zelfd ~ls in b~i~p ~pv~llpn zwavelzlD~r het gewen~te
produkt ip.
paA.tUz.f~ drc,l.J;. i,.; ~t ;1101 j'"4ic, fie
1
~9 Q.& 1).1 <J' ~s ~v ~$ ~~ ~/ do//t::-i/j/&v, 6.., 11
~-. .;.,: I.;' -/0 -s -- - - -Ic...,~~r··"t 2'f' .... " ... ' IYlol({.<:.M..Ic::...;.-<.. ~pec.'''''''''''.l v q;v. 2. oNov./ oi!-i -~rJ
n
'1I
! ,1) Bij (le7.e oxidatie veroyandt men H2
s
rrl~~ pen 8:"lO~fo ovprYTjg.at lucht tot 802 • Het OVen{!~l S T!lOpt r"ekoplcl worden tot T'flCJ.tige t~rrJ.per"l.tuur OM goed gedroogd te worden (corro,.ieprobl~p]en! ). Het ,1roge koujegas moet lan weer vprhit worden tot convertorternperatwlr om via het contact proc~d~ in zwavelZ1D~? ornee~pt te wor~en.Dacrtegenover
staat dat bij de verbr-:..n(l ing vcm zwavel een v~el 1"1i_nr'ler ver(lund ovengas met 7-llc0 cO2 wor It vetkreg0n.
2) Verwer'k't men een H2c<-ho1Liend gap cl."t vri4 vC\el CO2 en pventueel
koolwaterstoff~n bev'''!.t cl:=m is voor een zf'lf:ie Zl.11J.rprol11l<tie een grot~re fabriek nodig c18.n W8nnp""r l"t'Jpn v!=J.n 7.wavel uitga'< t .
3) Bij (Ie oxidatie van H2
s
wordt zo vgel water gpvOrT"1dlat, tpnzij eeconcentrpprcl ?:llur, gepro(1l"wper1 ut-t; zwavpl 9.anwpzip- ir<, het to-renZl11ir geconcentrpp~d zal mopteTI wor~en.4) Tenslotte is de opslag vcn '7wav"'l goe 'koDer 'lFUl die van Z'·
avel-Aan n.e oxidatie van H2
s
gaat voor-stf pen winning van (li t gas uij aarn.- of raffinadArijgas.Mpn kan de ?rocepsen voor verwijdering van H2C' Hit gaf'sen alp
volgt indelen:
a)z.g.n. ~droge~procecsen
b)z .g.n. "natte"processen
De droge processen o~vattDn hAt gpb~lil< van ij7 prkipten en van geactivC\erde koolptof.He- laatste wordt vnl. in Thlitsland toege-past tprwijl het eerste veel -t;o~pqssinp heeft gevon~en in de cokesindustrie.
De natte procepsen kan Plen ini~len in vipr groepen:
1)
niet- regeneratipve proceppen zonder ~-winninp2) regeneratieve procesf'en zonder S-winnine
3) regpneyr tieve procepsen wRarhij H28 wordt o~gezpt in zwavel
4) regeneratieve processen wRRrbij H2CS als gas gewonnen wordt ad 1) Bij d.e ntet-rpgeneratieve -procespen rpageert H2 C' met het
-..., ! ,t
,
ri -
--'
~
.
I
1 - - - I ~ --~ .~-.~..
l!
.
t
----
~~r
~
f..
;:.;;,.
.
Y=:-
,~
absorptiemi.ldel waarna het reactie"!)ro lu1d perioi iPK worJ t vprwij Cl ern An
verpe oplo8pine worJt toegevoegd. In het H.Igempen is de7.e rnetho'le nipt
economisch V00r grote hOPvPQlhe"en H2~ (~o~ten rpagenp) .
ad2)~en voorbeeln v~n een regpneratief proce~ zonier verdpre verwpr~ing van
het H28 is het Seabord-procPB (zie fip,-. 4) . Hierbi.4 maakt men gpbruik VAn
eeh wa terige oplossing VRn 3- 3,5% l'h.trill.mcarbonaat, d ie uit h~t te zni vpren
gas in een gepakte kolom H2S abporbeprt. Rpgener9_tip vindt plpqts door
inblazen van lucht.VooTilelen van dit proces:
a )goedkoop reagens
b)neemt kleine nlimte in t . o.v. ijzpr~icten.
Daartegenover staan de volgende nadelen:
a) verlies van H2S en luchtveront~einigim~
b)geen volledige verwijJpring van H2q
ad3) Tot deze groen behoren het Ferrox,Nickel en Thyloxproces.
L0>~.
In de beid_~~e procesf'en wor~ t t-12 co W'9.bsorbeerd in een verounde
soda-oplossing waarna lucllltoxid !Ol_tie volgt mpt )Cl lp KP talycat.or in het
Ferroxproces ij7.erhydroxyde en in het Nickelproces nikkeloxi0.e.
Bi.j (lp oxidRtie worit H
2C' op.Jf,'pzf:'-: in ?:\,To.vel en genpelteli4lr oo1ç in
natrinmthiosulfaat (30-~%). Het :l.bporptiemicldel kan (Jus slechts gerlee
l-telijk geregenereerd wor~en.
In het Thyloxproces(zie fig.5) gpbn~ikt ~en pen neutrRle oplopsing
van natY~lmthioarsp.naat in ulaRts van pen alkalirche Roda-oplossing.
Tengevolge van het ver!"'chil in ~-üKali tei t ont~t'-l.Rt veel minder thi
o-sulfaat. Het absorptier'liddel beva.i-, 7 g \S20) per liter. De aanwezigheid
van arseen katalyseert ie oxidatie van ~wavplwatpr0tof tot zwavel in de Tlthionizer",waar lucht ingehla~en wor1t.Na epn overloop gaat de gevorm;le zwavelslurry naar een roterend filter.Het produkt ip pen
pas-ta van 50~ zwavel met 50~ water An verontreinig' ngen(o.a.arpeen' .
Door de slechte kwaliteit is ie toepassing van deze zwavel bepprkt tot het gebruik als fungicide.
De nadelen van dit prmcep ziln
a)onvolledige H2
s
vPywi.idpring,nEP·'1pli.4k 90-~6 r.S •b) groot verbruik VRn che"'1icaliën, ca.IOrfo VEln de geabporhAer1 P 7wavel
l
~~~t--'-l is omge7.et in thiosul :R-=Ü ,hip ruit moet ,ie p rseen wepr tenlp-gewonnen
;:! ,,' ,\ J' { \ ~ : } ~\ \ ),
wo ru en. , " . \
ad4) Regeneratieve proce~~en mnt H2P aIr produkt. Hiertoe behoren : a)VacuumcarbonRte-proces b)Phenolaat-proces c)~lkazid-proces d)KalblmfosfRRt-proces e)Gi~botol-proces
Het principeschema van ieze procespsn ip gplijk (zie fig.6'.
4bsorptiekolom en regeneratielrolom zi ln of gepakte of schotpIkolommen
Het gRS wor·-H gezl.Ji verd in tle <:Jbsoypt iekoloT'1 Cl oor het in te penptroom
lopende absorptiemiddel,dat door verwRrming met ptoom wor~t gpre-genereerL Het gekeelde, V8n H2 c< bevri iie absorptieMid del wor 1 t terug
-gevoerd in de aosorptiek-olom.
Het Y§'Q"lJ."lJ.IDQ§'I9Qn~,:!2~=J?XQQ:!.ê wprkt met stoom in plaats van lucht voor
stripping. Daar veel stoom nodip zou zi~n voor regeratie onder atMOS-ferische druk werkt Men onc1e r vRcllum(ca.6n cm Hg) .M8n kan dan
vol--staan met lage dnlk stoom.
Het ~J,}~g.Z.1d=D;rQQ!2a werkt Met oplossingen van al kr. liz outen van zwakke organische zuren.Er zijn twee typen RbsorptieMiddelen nl.M enDik.
M is het Natriumzout van alanine pn Dik het KaliuMzout van
dimethyl glycine.Het laatste is selectief voor H2". ólka?:id vraagt van alle processen het minste stoom T'1aar i<' zelfs duurder dan ethanolaT'1inen.
Het Eh~nQ1ggtllfQQf§ heeft als aosorhenp een ~plopsinp die 3 mol.
NaOR en 2 mol. fenol per liter hevR.t. De verw-Lj dering is niot compleet Het Bh~11=J?hQ'::J?hB.tS:: __ J?I.QQEê J'YlRakt E',"Pbruik- vpn 1rpliUJ'Ylfo"'fapt a.ls p. bpor-bens.Ten opzichte vpn het hieronder volFsnde Girbotolproces ie- het belanprijkste nadeel de iets grotpre ptoomkosten voor regeneratie.
Een voo:rr~ pel ip de larre Vl11Cht-Lp:hoi -1 van het rpagens, wFlarrloor men van 01)1"':1 stOOT'1 gehrui.k kan '"'1plr0n. Voo'" maxtT'1ple efficiëncy wor,qt oen
If split-flow" pc},sma panopvolen (zie fig. 3 ) •
Het ~irbQtQlprQQ~B ip thans wel het mepst gehnlikte proces ter
ver-wij dering van zwavelwaterstof of koolclioxi 1 e uit gassen. A,an een ab
-sorptiemiddel kunnen <'le volgen1e eipen gestel(l worden: l)Hoge specifieke absorptie van (le zure gapsen
2 )Lage vluchtigheid (i. v. m. verlies door verdp,ffiping)
3)Grote stRoilitëmt(i.v.m.vprlies (loor ontleiing)
~.
r-'
l
·1
iI
, ! II
I ---... -)I
~
~
/
~
- -->- D4 -.- - & --- -_ . .. -. -_._:,. -~--_.~•
Een gedeelte van cl e rijke onlo:sing "troom.t naar de top
van ~~ regeneratiekolom en wordt h0lverw~ge ~e kolom
afgevoer1 als geéleeltelijk van H2P bevrijd absorbens n' ~r
ergens midden in de abporptiekol0m.Deze oplossing bevat
nog zoveel zwavelwaterstof (lat het het gas niet volledie
kan z11iveren en toch nog veel zw~velwaterstof opneemt.De rest van de rjjke oplossine loorloopt de geij.ele
regeneratie--kolom en wordt gehepl van zwavplw8ter,tof bevrijd in de ton van
(le absorptiekolom ingevoerd. Een dergEüjjk schema gpeft bepp8 :ring
op de stoomkosten.
10
Men gebruikt tri-,di- of mono-ethanola~inan in waterige onlopping.
(cc. 50%) . Di-etllanolamine wordtvoornameli j k p:e bruiJ.:-t voor vorwi i ,-'lering
van H28 uit raffina 18ri,i gftS, (1a8,r T'1ono-ethanole,T'1ina "'17't 'bet in deze F,El,P pen vrijwel altyd voorkompnd0 cRr'honylsulfide een stabiel p varbinc'linf! vormt die niet dissocieert bij de reGeneratie.
Een verhoudinf"pgewijp klpine hoeve81}'10jJ! stoom ip nocîip voor rpp-enpratie. Na regen8ratie h8eft het absorptipmi~iel vrijwel eeen R2~ spanning
roeer pn ook het gRr- ip vrijwel vollpc1ig VEln ?wpvelw8+,pyptof bpvri:i<1,
nameli,jktot pen negatipve 10ocL:wetaat-tept!
Een nadeel van het Girbotolprocep zijn de relatipf ho~e koptpn VR~ ie ethanolaminen waardoor speciale voorzorp'en te~en verliezen noodzRkp-lij k zij n. Ook corrosiemo8il 1.,4 ~hen en tre'l ""n op.
Bij Seabor,l en vacuumcarbonate reageert H2;-; sneller met het abporhe~s dan 002 De contacttijd is zo kort dat vriiwel geen koold'oxidp wor~t
geabsorlJeerd. •
De arsenaatoploRsing in h8t T~ylox-p~oces ip nputrpal en a'h~orbpprt geen koolc1ioxide.
In het Shell-phosphate Tlyocep is (le evpnwichtpligging zod"'nip; dpt
we'Lnig H)S en ve~l 002 zou wor-:1en geql;porbeerl ; ,jp, cnplheir1 vpn H2~
- b'
absorptie is pchtrr groter r18n iio van 802 zo:latÎêpn 10 à 15 maal zo grote hopveelhpil VAn d.it gns hp+, nrocep toch nog economisch
~lkazid-Dik is selectief voor zwavelwaterptof.
.
,
lc.<,
In het Girbotolproces ip tri-ethanolaminp ~electief voor H2~,dqar
- - - -- - ---~-_. -
-~~_Q~iQ9ti~_y~n_~~êy~1~êt~r§tQf_tQt_~~êY~1.
Historisch overzicht:
Het oudste proces is het Claus-proces (1883' ~et direkte
verbrRn-ding van zwavelwaterstof in lucht. (zie fig.71 .Dp verbran~ing werd
uitgevoeri in een oven gepakt ~et een ijzerhouctende katalypptor.
11
De oven was zeer proot 01'l'J. :~e u-LtRtraling zo proot fYlop-pli.jl{ te TTJaK-on.
Daarnaast we r den,eV0neens o~ exc 0 spieve te1'l'J.perat1ulrpstijgingen te
voork:o!T1e~( le optredenle reacties z'; .in sterv- oxother~' I , zeer lF1ge gR
s-snelheclen aangehou.,l en. De te~pera tuur rYJA.g niet te hoop: woro en OTTJri!3t (lP reactie van zwavelwaterstof' met Z'll.lrstOf' tot zwavol bi~ 18gore
tom-peratwlr verloopt ~an 1e nevenreRctie van zwavel. met zlUlrstof' tnt
z'. aveldiox-Lrle .rljen grnot Ge~lDelte VP::1 7.v!av"'l wer1 oirok-t YlJ'i -1.e oven
alp Fesmol ten zWRvel gewonnen. T)e nl.et-gecon~enpeer -e Z'~!RvpI zette
zich Rf als vaste zwav01 op schotten. 7waveldioxide werd llit het
Test-Eas verwi.i lprd noor uitwapsen. De oVerITlR.Rt zwavelweterptof wDrd
ten-slotte vPn"i.iJer·l door het gas c100r ijzerk:ü:-t;en -l;e l eiden eFf of
door het tot S02 te verbranlen.
Dit Claus-procédé is de basis voor all e procef'sen in cte loop VP,n ('ie
tijd ontwik-keld.
Het succes van het Claus-proces wes afhanlq:-~li ik VEln een llüpt e
tem-peratlDlr~contr61e.vlak na cte oven rrJ.oe·t deze te mpo ratwlr onr;-evoer
2600C bedragen. ,~.anv~el tik: v/Prn le tprrrDenl,t-nu l)pheerRt door
rege-ling van H2S- en luchtstroom. In 0en lE1t o re rrJociificptie ook- donY afgas
-sen te laten recircnlpyen inrî i en de tp1'l'J.ne y~ltl!1ur te hOOR" wprd ( fig. 8' .
In de tweede werelctoorlog we~d noor I.G. ~arboninriuptrie een proces
ont-wikkelrl waarhij meer le nadruk weri pplegd on zwacelwinning door
1r",ta-lvtische reactie vpn F
2S en ~n2.~en der 1e van le H2 S-voeding wprd
verbrand onder epn wpste-heat hoilor tot ZWR·reldtovi~p.Hot re~ctte
proc111kt rep.geer:l p ~1 an k'1 t81:vti.~cl, mf'thet re stey"'néle tw=-ec1 er1e 0"'el
van éle oorspronkplijke H2°-vocc1ing tot zwavel.Over dit procPA,~~t
werd uitgevoerd in het Leuna-complex VRn dit concern,i~ weinip
~.s-.\ou"!~,,~ JcIJ ,,+~s-hQvdft~ <ao.s, ... '" ~ - ! A of,!~$f/V7
r
-
,--~ o.1rn D,j6~'" I Ir~ 'W4~ , ,,---I
I ",~I(.o/.,...,L-J----f ,---,
L-i
I
; '---'--' --~-..) ~'1--' ~ lrlVli.. S i-.A-I-!'~Ol
~s~
1
~
-/ 'l
~
---,-,.-L -<l 'I
-'0
'~ ~ S~..
-"--,;
! \,., ,
I
~ ~ . \~ keu, C6n"t',.ttJ,. - - ---'--of. Ic.~;"?-s.:a
10
-,
r-
Ü-::-... :
·
···
~
"O.
I IC~,.. I I A I 1I
I 'ferl"tter , . I' 6-~ ... ~ •..•. .~ ."....
•,
Lb=
~iot.e... c...t~t • fflv.,.. ~{fVY "'~11~1 .. ~~ e4.. ~ <>.-.1..,.
...
-~,---~---r---~----1•
--~-·---k A I I II
I I•
I . ... -...
.
....
_-- ' -_. t 1 _ ,_ -... .r~ SJ.'. ,---~'---4_ "'1.,
iI
Cl
---..--- ~~~'.'~:- -,;...:.--.< ~-_ .:...-H.o' lil:) St"",
b
,,:~
·
1«.1-/ &I)~ I 4 I ,I '1\. '- ---
-r
-'St-f)
1
I
I ,11\•
.r~iI
r"-4, c...ao0
~vc,Jvr,f~~14
.
Oven.
1:'Z.0 LUCHT ' "I ~.
-j:. \ '.'- " . ' ,/
1
~
I-~t
"' \ \ \ 7 " " / , I 1 / V, 1 I 1-r
i f ~. JS ~ HzS_houd.o~ SBS --r----'--~~l~:
:
1 :
1l
1 . .\)
(
~
---
~7lel is bekencl r]Rt 8r PE'n convpyc ip VAn 92_9.1'" bE'reikt wer'.l p;et één
katalytische convprtor en eE'n sp p cia10 ~RtRIY~Rtor.
De hpl end aagse processen z i.4 n .re~pn!Yler~t door ppn hoP"P
temperRtuur rpf:lctie VR.n zWJ'lvplwFl+prstof' TT]Pt zuurstof, wf:larbii 7,w8vo l
en zwaveldioxi~e ontstaan.aAt zWRv011ioxi'lp lRat mpn rp~gpren in epn
katalytische rPRctor met le OVprTT]RRt zw~velwRtprptof.
11:,
Alle hedendaagse processen zl.ln variaties op het oude Claus-proces.
(zie de principeschema's fig.10,11.12 en 13).~ij vertonpn ook in
11it-voeringsvorm grote overeenko"'1st. ~j.~ bestaen alle uit epn verbnmcl
inrs-t h t b 'l ,, ~ k t l t ' h t
oven en was e- ea Ol. er,een o~ meE'r . RuR_y lPC. e conver ors pn
een zwavelafscheiclinessystpem.Dp zwgvel~frcheidi~c in hot
nhpll-~~OC2S gpbmlrt overal i~ het systepm w~ar cfkopline optrep~t en TT]et
behulp van cyclonen. In Girdler-, Pawley- en "TEÜhi''''SOTli tvooring
p;e-2cr~1.E'(1t clP :lfsc}1E'ül1.n{" van ,le zllfJ1vel in W~F-t()rens, waST hpto:as '11et
pes!Ylolten zwavpl in teFpnptroo~ wor~t
In al ,1ezp ni tvocYinesvormen WOyl"t Ele e-roth~r'1'le rPR.ctie\}l?0r'1'l.te nuttig
r~el;r'ükt voor het opwekk-en vRn st00111.
Voor ~et Mathieson-proces blnnen we le vol~enae winpt~lnten bopken:
eenvoudi.c·e conptn:lCtie en CO!Ylp,qcte h011w, eeen WaY111tetoevopr van bui
-tenaf no:1 ig, bjjz ondere constructie VEn" e ver>;ysnd inf"C' oven w8.R.rn oor
uniforme verbranding optrpedt,veel gegevpns helend.
Daarnaast vinden vve ook Je voorl elen d i8 :'-ll.le ui tvoeringpvornîen
ge-meen hebbenn.l.hooe rpn.le111ent, grote stoompro iuctie en 7,l.üvere zwavel.
Beschrj-iving van ___ . ___ _ . .JI. ___ ______ . ______le fD.bYie}q:~ppnhc:il: __
-De plaats van de fabrieK is rlirokt achter hpt H2 :::;-absorptiesyptpem,
i :'1 epn raffinan prjj of in een ~ ayn g8.~verw,,"Ykingpin~t8.11 "tie. Dp
voe·-i1.ng kan uitshütencl H2C' zijn,indien selectieve .. hsoyptie worH toe-gepast ,m!-'l.ar ook een mengspl van R2C' en C02 ' indien niet selpctief
word t geabf'.orbpprJ. Tevens zal het vopcl ingp Gas enkele nroconten lichte koolwa~erstoffen bevatten.Dp voe~ing dip bij 1e bpre~pning
\ is aangenomen bevat b.v. 53,g2 ~ u2C', 3.1,75 ~ rn2,2,74~ rU4 en
\ r l ' (,
'-"
De ---oven:
De cylindrische oven is
6
,7
0 m.lang en heeft een diarnpter van2
,75
m
.
De oven bestaat uit drie compartiMentpn é1ie elk in bouw vol"k-omen gelj.ik zjjn. ln fig.14 is een doorsnede gemaakt door het rnildelste cOMpartiment.
~owel gas-als luchtinvoer worden vPT'leel d ovpr elk van le oric-
COfYlp::uti-menten.De invoer van het H2:'-hourl p nrl gQS ge,chie~lt looclrecht on (tie VR,n él
de lucht waardoor turbulentie en clientengevolge goede menging optrep~t. De gassen komen dan in :1e oven in een schoorstc-en,gemetseld van
vuur-vaste stepn, inwennig voorzien van ui t;st,?eksels van weer Vt~UrVFl.ste ,t;eon welke hpt gaslwtngen turbulent te stromen (zir ~1e pijlen in fip" .1.1 ~ •
De ene wan(l v.qn ie schoorstf'pn (1 oorlonp+' .~ e g8help oven; 1 ° an'l e re slpchts voor tweedpnle. In le oven stEl.él,t in (1e lengterichting een fYl11ur vpn V'l'uva"'-te sV'l'uva"'-teen voorzien van n~eningpn.Via een horizontale cloorgRng (~ic> fig.14~
komen ele gaé"sen achter (1 eze Muur, gE-u:m cl.'Jor ele openingpn ervan en omspoe -len ele sch oOTstpen 8,1 voren" door Cl e ui tla8.t te vercl.wijnen.
Elk compartiment 1,eeft zo een ge 1 eel te wa8,rin d'" g'l" sen opgpwarTYl(t worden
door indirekte warmte-'1Î twisseline YVlf-"'t ~'1p verbr-an'linpsDro:1ukten, en een gedpel te waarin de eigenlU~e rpactip grotendeels plaat~vindt (de gOTYleté"el -d'" muur).El'k gedeelte van de ov~n i p voorzien van pen branneropening waarin een branier geinstalleer~ kan wor~pn in Feval v~n in ?"phruikne-ming na een perio(~ e van onwerk'7,p.!?:rrJ ~jjn. T~pt behulp vpn '"Îeze bran"! ere- V'lorn t de oven dan op de minimllmtemperptwxr vRn c~ .1000oe; {':ehrFlcht. Di + c1nnrt
on-geveer 72 uur.
Inclif:n de voeding van je oven uitsluitpnd zwav01watp rptof gc"Tl'V'nf'0 mC\t
lucht zou zjjn, ~ou(:~n 00
2H2S + 02 ~ 2 H20 + s2
ook: 3 S2~ 86 en 4
volfTPnle rpactips zich afc-pplpn:
en 2 H2c + 3 02 ~ 2 H20 + 2 ~n~
Door Gamson en rUkins ('7ie: l i t tc ratunropg8"ve \ z~jn hierover here1reninepn
uitgevoerJ met ,-]e vpron~prstellinp" (~at :lP reBctippnelhec'len hij elp ovpn-temppnüuur zo 'groot ?;jjn (1at je aannam'" gemaflk::t mag wor'en dat ie evpnw
, - - - -- - - - _ . --
-om "2.eté';"'J I.Q,., Ap ~ l.wav~1 oIcuu' OK ~TÛ. rn,.,j 4cki.
% eo ...
"e,.r-/ii..
tV" lunlA:t. VQ/7 t~tA.~ ~ ~k.lOO r---·---~---~---~--~---'
%
(QNVEASIG 'tS'1
80'~
\G
Conl/.thl~ f,~k.~.~
r
nt:t o.,~n.op e/elrJe-é,.rt. -'., --.- -- t,-%C#",~"'~~rs";:' , SO___
,.::...c~ '. - - f.c.-..,o () c.. SO i.
I~ Jo ,'" I ~. ". f 1"\ t .: '"" • • f 't ~ •. -. .... _. It'~ &;~~~ i c:J;., -h1 .. ..Jdn...lc IqI... I-u Ic.ai..t...k ot qh...., I c.,. , i ot" rI
____
.~.. _
.. __ . __
qs.-
-'0
.
" Sf.) . I , • tIeP
1.0--_./~e
;( :t lOc _ 0, ~"V8ft,4,
4-()p.:lc. - ".'-Iq 1~/kL. iz I V " IIj
Voor ver~chillen '1.8 drukken en temperaturen ip via een trial-pnél- errole
me-thode de convprsie in 1p oven uitreya1rend.De re>,'ultElten vinden we in fig.15.
De hoge conversies in het laFa tp~paratlDlyppebiea tye len qllaan on in~ion de reaktie gekatalyseerd ip.
In het aleemeen ?:ullpn in hpt voe l ine: gA,~' 00 l~ lrool ' io~"iil0 en lichte-
k-ool-waterstoffen voo~~omen.Men zal dan oo~ ~p reactie ~l~pen ~n2 en H?~ in rekening moeten b~eneen.Hieydoor 7.ull a n in ~a oven lagpre- convarr ie~ op
-treden dan ui "1-; (lp b a re- 1ra ninEPn vpn r;.F'.mpon pn ~ll.rin; voor
oe
h"''''rO''''noatemveratuur voleen.Ns.ast ele voorcl.el""Yl V,g,n h~t h08"e-teYl"JverRtuUynrocC'c-< die sal11e:'1hant;'pn mpt 1--; et p+;C"lrk exothayvrl 7,;.l n va:! ,-1 e- opt rpi pnl a rep.cti.'" P
l<::omt b~j aanwe7.ie:hpid V8.n lichte koolwR.tprptoffpn nor ~pt inactivarinp- vpn
dp katalysator door k-oolptofaf7 p tting wor~t VOoyk-orYJpn.
Het zwavelwate-rstof-houden1p pa~ 1romt on~eT pen lage ovnrinlk le OVDYl
binnen(ca.O,3 qto' ,evenals ~e blcht .~e 18atste WOy~t door pe:l roots blower
aange7.ogen.
Waste=bBat_bQiler
:
De hete gassen clie ~le oven ver12.ten l.co'11pn i'1 '1e W~i pte-hpat boilpr. 1)i t is
een stoomketel van het La Mont-type,wa"r ovprverhitte stoom wordt p'epro
-duceerd.Per kiloeyam gpwonnen zwavel ontstaAt ca.l ,25 kilogrAm ptoom van 20,4 atmosfepr.ln de ketel is verwerkt 1~5n 1'Y]. tllis van 50~57 1'Y]1'Y]. en in de oververhitter noF, eens 2180 m. buis 'lP.n 25 mm. 1 iarrtpter. Dp circu18.tip-
-pomp va n de ketE'ü VPYP01'Y]pt 50.000 1ég.\'.'p.-:-er ppr nur.De kptpl WO r,lt ,rrevo"'c1
met water van 175 0 C uit ~e econo~izpr via pen vopdingppo~p,~ic ~"'n centri
-fugaal pomp is mAt negen w?aiers.
5gIê~~~~ê§~1gsIê:
De hete gassen (40noC) ni t r~e wa~p.-hept boil(p.r wordp.n gebruikt 011'] c1'" [lP p:,en
komendp. uit c1P. perste wastoren op tP. warmen VRn 127-232 °O.Pet warm
" . ' ',\~ .
- -
-een lengte van 4 m. Hierin koelpn de gassen Df tot 318 °C.Deze
tempe-ratuur is te hoog om direk-t de kat91ytischç, ol'l17.ettinp tç, heginnen(een laee temperatuur is gtlnptig:>r) en élap,roTT! wordt hpt {':P C' nop"'enc' g"p1r oeld
in een g~:w1<oeler rrrp.t bp.hulp VR.n Wp.t8r to+,250 oC. Het wElrmtp.-ui
twi!"pe-lend oppervlak is hier 60m?:;;r zi.in 192 buizen van ?5 mm.niPP'Jpter in "
, \'~{L
,:... ,r 1
1' ; (t ... ' "
1..:' ,l. ---~ ~"'! '\. L,~" '. ~ ~ )
r \.. t:... Î I \ " ...
16 passes en een lengte van 4 m.
, '\'v'\.l --- ~ , I ",(,~,j
~§!§1y:tb2Q'!2~._Q2g:Y~~!2~2: \,., l: .,? /1l.tlAV
Om een grote conversie te krjjgen i" hpt noo iznkeljjk"
~en
~~)me"'r
k8.t8-lytische convertorp in te pchakelen.De kR.talv0ator bept8Rt uit een
bauxiet (6-8 mesh Forocel) p,-eacti veerrl MPt U'7,eroxide. Het b:ltRl "pator
-beJ rust op een roestvrij stalen gap s, dEl. t wwpr ond erpteund worl t door
gebroken vuurvaste steen om opwerv_elpn in de ga:o'strootn tI" voorkomen.
4 De levensdlDlr van ~~ katalvsato~ is zeer groot. ln verbann TT!pt eventu
-/)')
;' ele afzettingen Vf-m zWé1:vel of 1roolstof p. 1. ,wRRrd"or een +,e groot druk
-verval ontstaat,l'l1opt echtpr vprvanpinp plaptpvini pn np 3 à 5
Het instroTl1encle gas wordt rEl.cl ip,p 1 af f,"P bogen en doorloopt vpn
ol'1e{,e,.r _ .
-naar ~ hp.t k8talYPP.torbec1 . '8r zjjn twee uitlaten die 180" 'lit "'lkpar
staan.1Ükp. convertor heeft een bnlTIC1eropen:i.np- om evontupel Op1P
Tl1:i.ni-mumtemppr,qtuur van 2600C gp'bracht tp woY'~ en.
ProcpsvRriabelen zijn: tetnnerRtuur V8n het hed , 1iktç, vpn h,et hei ç,n '~o
gassnelheid.Deze kunnen zo gP.kOZPD wor~p.:!'}:'at optiJ11.al e convprpie
op-tree1t;ten aanzien vanle . temppr~·t1Ulr 8pl1t eC~Lter elP reptrictie dRt
dezp. in ieder eeval bovpn .11'" JauwteJ11.pera.tuur VRn je zWEl.vel Mopt liggen.
Een vierde variabple ,lie nipt zo gemRkkeljjk te regelen ip , is het
wa-tergp.hal te van bpt gas; Ji t heinvloeelt zowel 'lP evenwichtsligf"ingen als
ele reactiesnplhelpn in <1P conv"'rtor.
In fig.16 zjjn in grafipkpn c1p invlop 1
en va:!'} r1eze f-1.ctnren wpergegeven.
Dit zjjn laboratoriu-rr]studies wPRrbj,i ui tgetJ,"aan wer 1 va:!'} een 1;pp<00 ld
0-vengas • De conversips zjjn hereken1 op plempnta i re z\llJFlvel o-evorTl1('l na è1 e
ovenreactie.In J.e praktjjlr Eel(~en lineaire f"8p,nelhç, len v~n O,')-2,0
ft/sec. en dikten van het k8.ta l:,rsEl.t orhed VEln lTJaxiTl1R.al 2 ':;: inchC\,..
D~ beide)convprtorp in het proc"'s wer1ren op vpr~chil1pn
, 'J (I I, ( ('l' I ' \ \ ' .... r '{ I ~ r
j.V
i..\
(, < I )--
\:u
van ma' irnaal 3710C.Hier gebeurt hoo-f'dz8.kplijk: c;O:: + H2()_:~/~02 + B2S. en slechts gedeeltelijk: 2 H2~ + ~02 ~~>2 H20 + 11;- ~2.
Voor de tWAede reactie is 48 temp0ra~nlr tp hoog o~ volle lig t0 ziin,doch
,- de eArste reactie wordt er jnist c100r hf'vor1prd .
In de tweede convert(!jr 1io '8ij l ElEpye tArrJporR.tunr wprkt (mpx. 26()oc;) vor -loopt de tweede reactie.
De dikte van het 'ka talysa torlJ!">,l is in bei 1 '" conv"'rt orC' (), 5 fIJ.. tprwiil
je (liameter zo ee)\"ozen is (lat (lp line.qire gns::-nelheid 0 ,5 m/"oc. berln3,agt
EQQnQ~i~~!.!.
Na de eerste convertor doorloopt het gas de economizer. In twee conce n-ringen van buizfm van 50mm. :liampter met een totale lenete van 592 Tn.
wor]t het voedingswater van le ketel opgewarmd. Hier condenseert ook rlP eerste zwavel, die uit dA vprtiCEI.'Ü opp-e' telde econolJli7.er in '1 I'" eprste
wastoren loopt.
Wastorens:
Na elke convertor wordt c}e 8'evorm1p zwavel in tprenstrooYl1 uit1c-
gas-stroom gewassen in wastorens wparin vloeibare 7.wavel van 120-13500
wordt rondgepompt.Door c1e7P zwavel 7.0 c1icht mo(!elijk bjj het smeltpunt te houden wordt bereikt dat de zwavelafschoidinE zeer ef-f'ectief wor~t.
De tore~R,welke pen vierkante doorsne ie hehben,zjjn voorzien v~n in de
torenruimte gelaste hoekstalen, :~ie zorGen V00r een 'lerrlelinp v{"n do
naar bene'len druppelen'~e zwa'rel. In dl'" top Vé'n ólP. torCln hpvin't 7.ich eCln
gaspakket , (lat enerzjjd sv voor epn vsr'j eling vr'n Cl p ui twp sZV'lavel 7. orgt
en Em'lerzijds (je zwavel,lrunpelt.4es in 'e g'-'sstroorn wpgvangt, 7.0dRt nr' de
toren het gFtR minJer à an 0, 1 Î~ zWEwel he --at. De wEl.rY'1te-afvoer vind +.
plaats onder in4e toren WRFr in pen tRnk een koelspirPRl ltp:t.Vie eAn
overloop wordt de produktzwavel a-f'Frtant.Het ~a~ dat lp lRatRte toren vp~
, - - - -- - - . - _ . _
-All E" delen VA.n ele fp briek (1 iE" on:lerworpen zijn apn hogE" teTT)per~turen
moeten inwendig zjjn voorzien wem ppn laag Vl.lurVEtPte steen pn/of
isolatiesteen, aangezipn bjj hogp temperaturen corrosie-n"opil';ikhec1en optreJen.Hiproneler vallen de ovpn,dp wasteTheat boiler, dp bpi4e
con-vertors pn de le-Llingen in het hogp temperatuur Gedeelte.De
we.rmte-uitwisselende oppervlakken van de warmtewisselaars moeten van een
corrosie-bestendig roestvrij staal zjjn. De torens kunnen van plaatstaol
,,- ~- _.. .
'-
"' ---.zjjn en in segmenten opgebouwd woripn. Geblektm is (jat door een goede
keramische bescherming VEln d.e mataaloppervla'k'ken in de hoge
tempe-ratlll1r gedeelten zeer weinig corrosie optreden zal.
Fr(j)ch~ktie : In econorn.izer: In toren 1 In toren 2 0,828 kg zwavel/pee. 0,3 8 2 'I 'I 0,153 !t 1I Totaal 1,363 kg zwavel/sec.
Dit is : 117,8!, ton zwavel per etmaal mpt een rendement van 91,7 ~.
Een al gemene è.nalyse van met pen rlergelijke fqbripk geproJu.ceerc1e
zwavel gaf: 0,012~ vocht-O,0131 as-O,OOl~ H28 -0,0015% 80 2
-0,0035% zuur (als z- Flvelzuur
)-0,0000 ~rseen- 0,0000 Releen- 0,000 org.stof.
De zuiverheid be~lraagt dus 99 , 97r
s
.
In het kort volgen hieronder Je verschillen:1e toepassinf"smorre 1 i.ikhec1en
1) zwavel voor zwavelzllurb p reiiling.
Dit is wel de voornaamstp tOAp'1.ssinp.75% van lP tot'=11'" j 0 0rpro
-duktie van 6.10 6 ton zwavel in j p "'\TerE'nigde StR tAn wor < t in
zwa-velzuur omf,ezet.
2) in de papierfabricag~ (sulfietloog'
3) als ~lngicide.
5) zwavelkleurstoffen.
6)in de farmaceutische iné1ustrie.
7)op tal van plaatsen in de chemische inctustrie,o.a.tiosulfaten,
sulfieten,thionylchlorine etc.
8) zwavelkoolstof.
Q~~~!~~~~~-§~p~~!~~~
Door de neiging aardoliên met steeds hogere zwpvelconcentraties
te verwerken en ctoor exploratie vqn nieuwe aardgRsvel cten zal ~e
hoeveelheid beschiktare zwavelwaterstof toenemen. Door ne verwer~ing
van dit giftige gas tot zwavpl worlt vprctergaanne
luchtverontreini-ging teGengegaan en voldean Aan ie st';,ip-en:le vr':U3.g naRr zwavel.
Aan Eland s en .Schmir1t (z i7' l i tt. opg8ve) ontlenen we het volgené1e
o-verzicht van ele dpgeljjkse kosten.1)e cijferp eelJen voor een
overeen-komstige fabriek (Girdler-z ie tArng) en zijn enigsz ins veroun erei (1950)
;:jj geven echter eAn ind ruk VFln le cl c' geljjkse kosten, die behoud ens
wjjzigingen in de prjjs van c1e 7,wavel(toen 18 ctollar per ton) en in
Je loonkosten niet veel verané1eré1 zullen z~n.
Cap.in long ton s/Jag 32 105 184
Totale kosten/dag ""149,12 '*334,82 '*'495,92
Totale kosten/ton <!!> 4,67 ~ 3,19 dl' 2,75
Salrlo /ton Ct. 13,3'3 c!Io 14,81 ~ 15,2c)
Tri t figuur 1 zien we (lFl.t sinG.s 195(" tot 1956 de prijp vr-~n ne zwavel
is gestegen, zocht het s",ü 1 0 gunstiger w"worJen zou 7,:ijn. We zien Ver(1er
uit het overzicht dat naarmate é1e fabriek groter wordt c1e kosten
per ton dalen.Katz en Cole (zie litt. ) geven eveneens in 1950 dat
de dageljjkse kosten voor een 50 ton inst!'> llq,tie ~6 per ton bect
ra-gen, inbegrepen loon, ?tfschrjjving en vaste lasten bj,l een totale
-I1cdW:vd
4.
WtUWlÛ '~J'~.
( 'o' '"
'\
,.. _.- - ._--- ---_.--
---OVEN IN OVBN UIT
te..-r
'
J031S°C,.. ----_. '._._-.--,.-... ,
1
kmo1/hr mo1gew. kg/sec. H kW kmo1/hr;mo1gew.
H2 3 158,75 34 1,499 35,6 H2~ C02 101,76 44 1,244 26,0 8°2 34,93 CH4 7,98 17 0,03 8 2,0 CO~ 69,85 H20 40,30 18 0,201 7,8 0°2 39,89 N2 362,1 28 2,816 37,2 CH4 02 95,34 32 0.847 ~ H20 215,02 6,645 117,7 N2 362TJl+ °2 c< 26,99 ' 2 Reacties: 1) 2H2S + 02 - 2H20 + 82 + 37,89 kcal/mol H2S
2) C02 + H2 S - - CO~ + H20 • 5,94 kcal/mol
ems
3) 2H28 + 3 02 - 2H20 +2802 +125,4 kcal/mol H2S4)CH4 +202 - -C02 +2H20 + 188,25 kcal/mol CH4
Ontwikkeld in totaal: 8731,4 kW
Verlies noor straling :1020,8 kW.
I : 64 60 44 18 28 64 ; l kg/sec. H kW 0,621 467,0 1,164 1043,5 0,488 563,5 1,076 2360,0 2,816 3114,0 0.480 280~ 6,645 7828,3
11:)8,75 kmol zwavelweterstof=3515,4 N'1l'7. per uur. D.w.z. 3515,4
6519,6 Nrn3 zuur gas jhr. 0,~392
=
Aan CH4 Aan 002 2,74/100 " 6519,6/22,36 = 7,98 vmol/hr. 34,75/100 )( 6519,6/22,264 = 101,76 k.:mol/hrNod,ig aan zuurstof voor verhranding vCln het Y'1ethaan: 2 x 7,98=
"
!I.,
" H2S : -~ x. 158,7h,= Totaal lS,96 79,38 QS,34Dus nociig 9C) ,34 kmol zUttrptof,l.w.z. 9S,34 X: 22,'593 = 21)5,0 Nm3/hr. I
Nodig aan lucht: 2135,0 / 0,2013 = 10606 Km3 lucht ~pr uur.
Aan stikstof: 10606/22,404 x 76,6~/100 =362,1 kmol/hr.
4.an Wil tRr: uit Ie lucfit: 10606/22,4 )( 3,23/100
=
15,29uit het gas : 1)519,6/22,4 '" 8,5Q/IOO
=
25,01kmol/hr
HU +
totaal: 40,3 0 kmol/hr.
SampnstelliDg der gassen:
---zure gas: 53,92 ~ H')S L lucht: 76,64 u-f '0 N"2 t~.v
t
/c
34,75%
CO 2 t~J.?ë
c0 20,13 I °2 2, '74 q; CH4 3,23 ~ H20 8,59 r-f '"Ir; H20Beicle gassen hebben bjj invoer e~n kleine oVRYc1ruk van 0,"3 ::J.tn, groot
cos
C02 H20 N2 32Waste-heat boil er in temp.1038
~t
l
"Taste-'heatboil
-
e~
'
ui t---
~:mp
o
39901
, I
.
~ I• 1 ' ~
kmol/hr; molf,'ew. kg/sec H k~'T
H k'1[ I km 0 l/hrr molgewo1 kg/sec 34 , 93 34 ° ,
y~
n 13 4 , 4/ 34,93 64 0,621 467,0 H2;i 69,85 60 , 1,164 104':),5 cn') L. :')4,Q3 39,89 44 0,488 563,'5 COS 34 ,93 215,02 18 1,076 2360,0 e02 74,82 3:';2,1 28 2,816 3114,4 H')O L. 180,09 26,99 64 0,480 280,3 N2 3IJ2,1 6,645 7828,3 0. 2 2,86 0.6 '3,71 , ... '3,25 , "8 l)cos
+ H 20 ~ 0,02 + H2c + 6,36 kcal/mol ene" , 2) 3 82 - 86 + 22, lil kcal/rflol ;'2 + 24, 1~ kcal/mol °2 Totaal ontwikkeld 909,9 kW. Il.fgegeven: 7828 , '3 - 2656,°
=
5a70, 3 k'" 64 60 44 18 28 64 192 2'56 ! , I I ' 6,621 0,582 0,Q15 0,901 2,81h O,OSl ; I 0,198 C\ 2')11 I 6, 64~' (} tf . ! ' ... fVoor stmompror'luktifl! b8schikbaar :
90'.9 5l 70,3 + ~
=
6079,3 kW. lS2,8 17':;,4 339, 675, 10Q9, 9, 29 , 42 1] 1 2658,~I
I
I
I
'
. ',VARr,,1T:;.;.;rlI 82:3L .\AR
._, .--.--_._-.-_ ... --
---IN temp. 399°C; UIT temp. 318 oe
I \ I ! '
r - -
-I
kmOl;'h{
m~lgeW:
.
l
{
g/sef
kmol/hrl
molgew.l
k,g/pec H k",' H k'" ._--.----.--_. __ .. --- ------I
I I H2 S 34,93 I 3.1 0,33 0i 134,4 F:2 s 34,93 34 0,?i3 0 j 103,2 8°2 34,93 64 0,621: 152,8 8°2 '34,9'3 64 0,621 i I 117,3 COS 34,93 60 0,5821 176',4 C00 34,93 60 0, ')82 ! 1 115,5 1 , 06 2 74,82 44 0,9 1 5; 339,1 C; () ~) 7.1 ,8~ .14 0, 919 259,1 ,i
i I H20 , 180,09 18 ID,901: 675,1 ' H20 180,09; , 18 0,901!
S25,2, , i N2 362,1 28 2,816! 1099,4 N2 362,1 i 28 2,816 1 857,3! I· j I 82 2,86 I 64 0,0511 9,0 s2 0,12: 64 0,001 ! . 0,2 1 S6 3,71 192 0,19 8i
29,7 ~6 3,731 192 0,199 2?i ,3 I S8 3,25 ! 256 Oz2311 42z1 S8 3,92' 256 0,280 39 5 i 6,645 ! i 2658,0 6,6.15 i2060,7 - - - - _ .... - ---'-'~""--'._-'---7t
.f- t I t r I f ' I i KOEL'~'1.F)'; ~TROmjl f, :I
I I ., ' :....---_. _."--IN temp.127°0 : . I HIT temp. 232°C
! ! ----" i i H2S 14,85 . 34 0,140 14,5 H2~ 14,8S 34 0,140 30,3! I S62 7,42 64 0,132 8,3 0°2 7,42 64 0,112 17,3. , C02 109,75 44 1,341 123,3 CO2 ! 109,75 44 1,341 260,3. H20 200,17 18 1,002 200,2 f120 200,17 18 1,002 409,4 I N2 362,1 28 2,816 294,0 N2 362,1 28 2,816 601,21 86 0,013 192 0,001 S6 0,Om7 192 0,001
°
, 1 ! S8 0,045 256 0,003 0,2 S8 0,0$8 256 0.003~
I I 5,435 640,5 5,435 1318,9Reacties: afkoelende
stroom-4S
2 - -s
In totaal wordt ontwikkeld: 80,7 kW
De warmte- stroom beJrREl,gt 678 k',V.
GASYO~LER.
De warmtestr oom be lraaRt hier L194,6 kW. Getm vE'!"Hnd9rinp" in '~e P!:'J1 1J"'n-ie afkoelenle stroom 'lit i~ W· !"Mtewipcplarr en die 19 eerste conv0rtor
1) 2 COS +
3) 3 82 -- 86 + 22,65 kcal/mol '" 2
4) 4 S2' ~ + 2L1,1r-::: l<::cal/mol (""
'8 ' 2
De totRle warmte- ontwikkelinff is 870,9 k~.
cos
Convertor 1 in temp.250
°c
kmol/hr molf-.,..ew kg/sec H kW34,93 34,93 34,93 74 ,82 180,09 34 60 64 44 IS 362,1 28 0,11 64 3,73 192 3,92 256 0,330 77,8 () 621 88,9 0,582 101,8 0,91S 19,1 ,.2 0,901 400,9 2,816 654,2 0,002 0,3 0,199 17,8 0,279 30,2 6,645 1566,1 { ECOnOmizer in
C0l1V0rtor 1 llit temp. 371°0
krrIol/hr molgew . kg/sec H kvV
14,85 109,75 200,17 '362 ,1 34 64 44 18 28 4,2h 1)4 9,33 192 9,00 256 0,140 52,5 0,133 29$ 1,341 456,3 1,001 692,3 2,816 1015,1 0,076 14 ,9 0,498 69,1 0,640 107,5 6,h45 2437,5
Economizer uit temp.2050CGToren ~ in)
! H2 S 8°2 C02 14,85 7,42 109,75 200,17 34 64 44 18 0,140 : 0,133 1,341 26,1 15,0 1 ~ 4r<2 ~"'E~ + 24,L1Q kc!::tl/TYJ.ol ("2 224,3 2) 486 ~Y:~8 + 6,76 kcp1/mol °6 1,001 ' 355,3 3) 0g(gL-. ~g(11 + 17,82 kcal/mol
-H20 N 2 362,1 29 2,816' 521,8 0,1h3 11,f)
Tot 'l.81 ontwi1z:k:~lc1p 'oN' rmte . 411,7 kW
3,05 192 3,13 256 93,16 0,223 19,2 S,817 1173,3 0,828 6,645 J3s8chikbaH' wammte: 411,7 + 12(4,2
=
167~,q kW.Toren 1 uit (naar warmtewiss.) Convertor 2 in
kmo1/hr molgew. kg/sec H kPT
k1"1 0 l /hr 1'1101EPw. kp/pC)c RkW H2° 14,85 34 0,140 14,5 H2S 14,85 34 0,14-0 30,3 862 7,42 64 0,133 8,3 C:;°2 7,42 64 0,133 17,3 C02 10Q,75 44 1,341 123,3 0,°2 109,7"1 4-4 1,341 260,3 H20 200,17 18 1,001 200,2 B 20 200,17 l 8 1,001 409,4 N 2 362,1 28 2,816 294,0 N2 31=;2,1 ~8 2,816 601,2 86 0,013 192 0,001 s6 ",017 192 0,001 0,1 S8 0,045 256 0,003 0,2 " '8 0,042 256 O,n\)3 ~ 5,435 640,5 "1,4"')5 1318,9
8liq -economi zer 0,828
81ia-tor.en 1
°
I ~7826,64-5
Re'cties in tweerle convertor:
1) 2H2S + 802 - 2H2o +3/2 82 - 6,09 kcre I/mol B2C'
2) 382--86 + 22,38 kcal/1''101 ~?
\
\1
I
3) 4s 2_ SS + 2Ll,r:.,6 kC9.1/''101 "2
Totaal ontwikkelde warmte: 161,0 k~.
In toten 1 : 486~388 + 7,0 kcal/mol °6 88(g)-:;f;~8(1) + 20,Okcal/rnol s8 \, ',.,;1 1 ! ' " I \ .
totaal geprocluceerrle warmte:149 ,4 kW. Af te voeren door koel"pir"'éll
149,4 +61173,3 - 640,5)=682,2 kW.Hiprb~j kOMt nop ~pn he :rng vnn 69 ,0
k? voor afkoeling van Je i~ je pconomizpr geconJenseercle zwqvel.
Door koel spin" q 1 lUf" af te voeren: 7"11,2 k-7.
r-;
- _- - - - L - - ----ConVE'rtor 2 uit (toren 2 in)
I
'
temp. 256°C kmol/hr molg~w. kg/sec H k;'.'
H28 3,54 34 0,033 S,l H2~ 3°2 1,76 64 0,031 4,6 sO..., e02 109,75 44 1,341 293,2 0°2 H20 211,4S lS 1,057 4S'3,S "):..f')O ·L N2 362,1 28 2,816 672,1 :r 2 82 0,15 6Ll 0,1)0 3 0,3 {"<6
86
0,79 192 0,042 '3,9 "8 S8 1,57 256 n,112 12,4 (:),435 1478,1 81ioReactief~ in de tweec1e toren: 1) 482 - 88 + 21,8 kcal/mol "2
2)486- 388 + 7,0 kcal/Mol c 6
3 )
Ss
(g) -Ss
(1 ) + 2O,0 kcal/fYlol ('"S Tot "'lal ontwi1çkelde warmte: 60,5 k:'T. Door koelwater af te voeren: 904,4 kW.
Toren 2 uit temp.127
oe
kn'lol/hr mol gew. k:g/2'C\c H kW 3,54 '34 0,033 '3,4 1,76 fï4 0,031 2,0 109,75 Ll4 1,341 123 ,3 211,48 lS 1,057 211,5 '362,1 28 2,816 2g4,0 0,01'3 192 0,0013/
0,045 251=; Îl 1()()3 n 12 5,282 634. 2 0,15'3 5,4'35\ '
LITTERATU1ill
AAbsorptie van zwave1wateretof:
l )R.M.Reed,N.C.Updegraff 2)H. A. Gol1mar 3)A.R.Powe11 4')R.M.Reed 5)R.M.Reed 6 )\non.
Ind .Eng.Chem.
i(le!"l 42 2269 (1950) 26 130-2 (1934 1 31 789-96 (1939) Petroleum Processing 2 907 (1947) Oil Pc Gas J. 44 219-26 (1946) iJerrl 50 187-202 (lg~2)
7)R.N.Shreve Che!"lica1 Proces~ Industrie~,
1VIacGrawhi11-New Vork (1945)
8)T.W.RosebQ,ugh Ref.Nc-tt . Gaso1ine Mfr.17 245-7 (1938)
Oxidatie van zwave1waL
erstof:
l)B.W.Gamson,R.H.Elkins
2)P.W.Sherwood
3)A.E.Sands,L.D.Schrrridt
4)R.A.Graff
5)T.F.Doumani,R.F.Deery
W.E.Brèld1ey
Chem.Eng.Progreps
Chimie ,ll: Imlu8trie Ind.:2ng.Chem. Oil 8: Gas J~ Incl. :;<;ng. Chem. 49 203-15 67 931-2 42 2277 47 99-104
.d.Q
329-32 6)P~on. Petro1eum(London)19 5 (1956)7)U
.
S
.
P
.
2,497.095 t .n.v. S.L.Npvins~ ~. ~.Gil1iam.(1953) (191)2) (1950) (1949 ) (1944) 8)F.G.Sawyer,R.N.Hader 9)F.:2.Hixon 10)M.Katz.R.J .Cole Inr'1 .::;;ng.Chem. 1938-50 (1950)
Che~i~try ~ Industry,maart 1955,322-40
Ind.~ng.Chem. 42 2260 (1950)
Fysische en anile're gegevens:
1) J~Perry Chemicals 3ngineer8 Handbook
2)J.d' tins,E.Lax TaschpI'lbuch für Chemiker -% Physiker
Sprin"'er VC'rlB.g-Ber1in (1949)
3) H.M. Spencer, G.N • F1qnnp. g:':1.ll ,T. !'m. Chem. Soc. 64 2511 (1942)
4)W. L. Fai th 1~ r. ( Ind,ustria1s CheTTjica1s ChflpmRn -% Ha11-Loniqn (1957)
~' ').. 0 t,l.il.J,~