Ryszard Boguwolski,Andrzej Kola
Mełno, pow. Grudziądz. Stanowisko I
Informator Archeologiczny : badania 7, 193-194
S ta n o w is k o K O SC IO Ł - w z g ó r z e k o ś c ie ln e
W ykop b a d a w c z y u sy tu o w a n o po z e w n ę tr z n e j s t r o n i e ś c ia n y p r e z b i te r i u m m ię d z y s k a r p a m i .O d s ł o n ię t o s to p ę fu n d a m e n to w ą J k t ó r ą w y z n a c z a d u ży g ła z n a r z u to w y . W m ie j s c u o d s ło n ię ty m p r z e z w ykop m u r y fu n d a m e n tu s ą o s a d z o n e w z a s y p ie w kopu / b y ć m o ż e ja m y w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e j, g d z ie z n a le z io n o k ijk a u ł a m ków c e r a m i k i w c z e s n o ś r e d n i o w i e c z n e j / .R ó w n ie ż w z a s y p ie te j ja m y a c z ę ś c io w o n a p o ch ó w k u s z k ie le to w y m z o s t a ł y o s a d z o n e m u r y fu n d a m e n to w e s k a r p y n ie w id o c z n e j n a p o w t e r z c h n i , n le s ty k a j ą c e j s i ę z f u n d a m e n ta m i k o ś c i o ła . D łu g o ść s k a r p y - 2 , 5 m , s z e r o k o ś ć 1 ,3 5 m . W g ó r n e j p a r t i i s k a r p a b y ła o b r a m io n a w tó r n ie u ż y ty m i b o n i e r ó w n o m ie r n ie p r z e p a lo n y m i r e n e s a n s o w y m i c e g ła m i.W c a ły m w y k o p ie w y s tę p o w a ły p o c h ó w k i s z k ie le to w e w dw óch p o z io m a c h o r ie n to w a n e W E . M a t e r i a ł z a b y tk o w y m o ż n a d a to w a ć n a XV - X IX w . , b r a k c e r a m i k i z w c z e s n e g o ś r e d n i o w ie c z a p o z a f r a g m e n ta m i z n a le z io n y m i w j a m i e , S ta te tw isko B O C H E N IE C - w z g ó r z e P t a s z y n ie c B a d a n ia p o w ie rz c h n io w e p r z e p r o w a d z o n o n a d w óch p o la c h n a k r a w ę d z i w z g ó r z a n a d t a r a s e m z a le w o w y m W ie r n e j R z e k i / Ł o s o ś n e j / . S tw ie rd z o n o ta m w y s tę p o w a n i e lic z n y c h fra g m e n tó w c e r a m i k i łu ż y c k ie j 1 w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e j.
193 -z z W w y n ik u p r z e p r o w a d z o n y c h b a d a ń r o z p o z n a w c z y c h n a le ż y w y k lu c z y ć m o ż l i w o ś ć lo k a liz o w a n ia g r o d u k a s z te la ń s k i e g o n a B a b in k u ; n a w z g ó rz u k o ś c ie ln y m r ó w n i e ż n ie n a le ż y s p o d z ie w a ć s i ę u ja w n ie n ia r e lik tó w g ro d u z u w a g i n a n iw e la c ja i z n ie k s z ta ł c e n i a p ie r w o tn e j f o r m y w z g ó r z a ; je d y n ie p o ło ż e n ie 1 l ic z n e wy s t ę p o wa n i e f r a g m e n tó w c e r a m i k i w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e j n a P ta e z y ń c u p o z w a la ją s ą d z i ć , ż e t a m n a le ż y s z u k a ć g ro d u k a s z te la ń s k i e g o M a ło g o s z c z ,
M EŁtN O, p o w .G r u d z ią d z ' M u z e u m w G r u d z ią d z u
S ta n o w is k o I P T A 1 N O d d z ia ł w G r u d z ią d z u B a d a n ia p r o w a d z ili m g r R y s z a r d B o g u w o lsk i / a u t o r s p r a w o z d a n ia / o r a z m g r A n d r z e j K o la , D r u g i s e z o n b a d a ń . F in a n s o w a ło M u z e u m i P P R N w G ru d z ią d z u « g r o d z i s k o w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e . P r z e b a d a n o w a ł g r o d z is k a p r z e c in a j ą c go wyk o p e m 3 z 17 m w póŁ nocno- z a c h o d n ie j je g o c z ę ś c i . N a s tę p n y s o n d a ż o w y m ia r a c h 3 z 4 m z lo k a liz o w a n o n a m a jd a n ie ,P o d s u m o w u ją c w y n ik i dw óch se z o n ó w b a d a w c z y c h - p r z e d s t a w i a j ą s i ę o n e n a s tę p u ją c o : w a ł o k a la ją c y p ó łw y s e p j e z i o r a m e łn ie ń s k ie g o z lo k a liz o w a n y w p o łu d n io w o -w s c h o d n ie j je g o c z ę ś c i p o b u d o w a n o w n p o ło w ie w ie k u X . Do w z n i e s ie n ia go u ż y to g lin y , k t ó r ą p o b ra n o z b l i ż e j n ie o k r e ś lo n e g o s ą s i e d z t w a . M ie js c e , z k tó r e g o w z ię to b u d u le c s ta n o w ił w w ie k u V III lu b V III/IX o b s z a r z a m i e s z k a ły . P r z y b u d o w ie w a łu g l in i a s t e je g o j ą d r o z o s t a ł o w n ie k tó r y c h p a r ti a c h w z m o c n io n e l e g a r a m l z a le g a ją c y m i w c h w ili o b e c n e j p o p r z e c z n ie do je g o p r z e b i e g u ,O d k r y t a w a r s tw a s p a le n iz n y n a je g o s t r o p i e ś w ia d c z y ć m o ż e o d o d a tk o w ej k o n s tr u k c ji d r e w n ia n e j , k t ó r ą b y ł o n z w ie ń c z o n y . W n ę tr z e g ro d u z o s t a ł o z a b u d o w a n e je d y n ie w p a r ti a c h p r z y w a ł o w y c h ,n a t o m i a s t ś r o d e k p o z o s ta ł p ra w d o p o d o b n ie n ie z a b u d o w a n y .
P i e r w s z ą f a z ę o s a d n ic z ą p r z e r y w a k a ta k liz m z w ią z a n y z p o ż a r e m . P o n ie d łu g ie j p r z e r w i e o b s e r w u je m y n a p r a w ę w a łu .k tó r y z o s t a ł z a ło ż o n y c z ę ś c io w o n a w a le s t a r s z y m 1 je g o r o z s y p is k u . U le g a on n ie z n a c z n e m u p o d w y ż s z e n iu i p o s z e r z e n iu . W ie r z c h n ie je g o p a r t i e n o s z ą ś la d y r ó w n ie ż d o d a tk o w y ch k o n s t r u k c ji d re w n ia n y c h z w ię k s z a ją c y c h o b r o n n o ś ć o b ie k tu .O d k r y te w a rs tw y o r a z p o z o s ta łe s t a ł e e le m e n ty o s a d n ic z e z te j fa z y p o z w a la ją s t w i e r d ź i ć ^ ż z ab u d o w a w n ę tr z a g ro d u n ie u le g ła ju ż z a s a d n ic z y m z m ia n o m . U p ad ek g ro d u w ią z a ć m o ż n a «ponownie z p o ż a r e m o c zy m św ia d c z y d u ż a ilo ś ć s p a le n iz n y o d k r y te j z a ró w n o w w a le j a k i w w a r s tw ie o s a d n ic z e j. P o z a tr a d y c y jn y m i p r a c a m i a r c h e o lo g ic z n y m i w b ie ż ą c y m u r o k u p ro w a d z o n o p e n e t r a c j ę p o d w o d n ą w r e jo n i e p ó łw y s p u . D o k o n a li j e j c z ło n k o w ie K lu b u A r c h e o lo g ii P o d w o d n ej " T r y to n " z B y d g o s z c z y .R e z u lta te m b y ło s t w i e r d z e n ie z a le g a n ia w o d le g ło ś c i o k o ło 6 - 8 m n a p ó łn o c o d o m a w ia n e g o s ta n o w is k a b r u k u k a m ie n n e g o u tw o rz o n e g o z o to c z a k ó w , o b e jm u ją c e g o p r z e s t r z e ń o p o w ie r z c h n i o k o ło 3 x 1 m .B y ć m o ż e s ą to p o z o s ta ło ś c i p a r t i i b u d u lc a n ie w y k o r z y s ta n e g o do b u dow y g r o d u . B a d a n ia n a s ta n o w is k u p ie r w s z y m z o s ta ły z a k o ń c z o n e . 194 -M IONÓW , p o w . P r u d n ik S ta n o w isk o 1 p a t r z o k r e s w pływ ów r z y m s k ic h M OGILNO K a te d r a A r c h e o l o g u U n iw e r s y te tu i m . M ik o ła ja K o p e r n ik a w T o r u n iu B a d a n ia p r o w a d z ili d r J a d w ig a C h u d z ia k o w a / a u to r k a s p r a w o z d a n i a /, m g r O lg a R o m an o w s k a , m g r W ie s ła w a M a tu s z e w s k a - K o la i m g r G e r a r d W ilk e .F in a n s o w a ł W K Z w B y d g o s z c z y . C z w a rty s e z o n b a d a ń . Z e s p ó ł k l a s z t o r n y p o b e n e - d y k ty ń a k i.O s a d a w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n a - V H I - X w . , g r ó d w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n y - X -X H w . , o b i e k t k l a s z t o r n y - X3-X VH w . G łów ny n a c i s k p o ło żo n o n a k o n ty n u a c ję p r a c w e w n ą tr z o b ie k tu s a k r a l n e g o . B a d a n ia m i o b ję to p r z e d s io n e k z a k r y s t i i , z a k r y s t i ę o r a z n a w ę p o łu d n io w ą k o ś c i o ła . W p r z e d s io n k u z a k r y s t i i 1 w z a k r y s t i i , o d k ry to fu n d a m e n t p o łu d n io w ej a b s y d y r o m a ń s k ie j o r a z d r u g ie o k ie n k o r o m a ń s k ie p r o w a d z ą c e p ie r w o tn ie do k r y p ty w s c h o d n i e j , a n a lo g ic z n e , do w c z e ś n ie j o d k ry te g o po s t r o n i e p ó łn o c n e j k o ś c i o ła . W z a k r y s t i i o d s ło n ię to f r a g m e n t c m e n t a r z y s k a .S z k i e l e ty z a le g a ją c e w t r z e c h p o z io m a c h , m o ż n a d a to w ać n a o k r e s o d XI - X III w . O d k ry to tu r ó w n ie ż f r a g m e n ty a r c h i te k t u r y g o ty c k i e j . B a d a n ia w z a k r y s t i i w y k a z a ły , ż e o b e c n e p o m ie s z c z e n ie j e s t b a r d z o p ó ź n e i n ie m o ż e b y ć w c z e ś n ie j d a to w a n e n iż n a w .X V I lu b n a w e t X V II. P o tw ie r d z a to w c z e ś n i e j s z e ju ż o b s e r w a c je d o k o n a n e w t r a k c i e p r a c od s tr o n y z e w n ę tr z n e j o b ie k tu .
