Henryk Bogacki
"Sacramentum mundi : theologisches
Lexicon für die Praxis", t. 3,
Freiburg-Basel-Wien 1969 : [recenzja]
Collectanea Theologica 40/1, 172
172
R E C E N Z J ESacramenturty mundi. Theologisches Lexikon für die Praxis, t. III: K o n fe s- sionalismus bis Q uietism us, Freiburg-B asel-W ien 1969, Herder, kol. 1432.
Trzeci tom Sacram entum mundi stanow i następny etap realizacji założeń przyjętych dla tego w ażnego dzieła teologii w spółczesnej \ Tom zawiera 174 hasła dotyczące w ęzłow ych pojęć niezbędnych dla zrozum ienia i w ła ś ciwego interpretow ania teologii posoborowej. D zięki pom inięciu drobniej szych haseł uzyskano przejrzystość układu oraz w ięcej m iejsca dla p e ł niejszego om ówienia problem ów podstawowych.
Leksykon dostarcza rzeczowej inform acji na tem at bieżących zagadnień teologicznych, jak rów nież w ydobyw a trw ałe w artości, jakie posiadają dla nas w ątki teologiczne poprzednich w ieków . Rozpiętość problem atyki n aj lepiej charakteryzuje b lisk ie sąsiedztwo dwóch haseł: Politische Theologie (J. B. M e t z ) i Potentia oboedientialis (K. R a h n e r ) . Trafnie dobrano autorów, najczęściej ogólnie znanych. N ie brak wśród nich także sp ecja listów niekatolickich, np. obszerne hasła Protestantisc he Theologie (k. 1322— 1338) i Protestan tism u s (k. 1338—1353) opracow ał P eter M e i n h o l d , a Ernst K i n d e r przedstaw ił Lutherische Kirch en (k. 304—312). Czytelnik zapoznaje się z w ynikam i ostatnich badań historycznych, np. w hasłach
Konziliarism us (A. F r a n z e n), Konziliengeschichte (O. E n g e l s). K r e u z züge (L. B o e h m), Modernism us (R. A u b e r t), Morgenländisches Schisma
(F. D v o r n i k) czy Nouvelle Theologie (H. R o n d e t). Jednakże punkt ciężkości spoczyw a na zagadnieniach doktrynalnych, om awianych przez w ybitnych znaw ców przedm iotu, przeważnie tw órcy dzisiejszych przem ian w teologii.
Ks. H enryk Bogacki S J, Warszawa
Bilanz der Theologie im 20. Jahrhundert. P e r s p e k tiv e n , Ström u ngen , M otive in der christlichen und nichtchristlichen W e lt, wyd. Herbert V o r g r i m l e r
i Robert V a n d e r G u c h t , t. I, Freiburg-B asel-W ien 1969, Herder, s. 472. M iędzynarodowy i m iędzyw yznaniow y zespół autorów podjął się am bit nego i trudnego zadania przedstaw ienia bilansu teologii w w ieku XX. N ie chodzi oczyw iście o podsum ow anie osiągnięć od r. 1900, a w ięc nie o teologię w ieku XX , który do sw ego końca ma jeszcze lat trzydzieści. Autorzy zam ie rzają zobrazować problem y nurtujące dwudziestow ieczną teologię i próby ich rozw iązyw ania. Całość dzieła będzie liczyć trzy tomy, z których dotąd ukazał się tom pierw szy 1.
Poniew aż teologia nie rozwija się w izolacji od środowiska, pierw szy tom jest pośw ięcony w całości a n a liz ie ' sytuacji, w jakiej obecnie pracują teologowie. Jest to szeroka panorama w spółczesnego świata i jego pytań pod adresem teologii. Tytuły sześciu rozdziałów inforfnują o rozpiętości tem atyki: I. Die W elt von heute (J.-M. D o m e n a c h ) . II. Die Religionen
als soziale R ealitäten in d er Welt von heute (F. H o u t a r t ) . III. K u n st und Literatu r im 20. Jahrhundert: Bildende K ü nste und Kirche (U. R a p p);
1 Ogólną charakterystykę dzieła oraz om ów ienie tomu pierwszego po daje H. B o g a c k i SJ, N o w y leksykon teolo giczny, Collectanea Theologica 38(1968) z. 2, 181—183; prezentację tomu II można znaleźć' w Collectanea Theologica 30(1969) z. 3, 181.
1 Dzieło wychodzi jednocześpie w w ersji francuskiej: Bilan de la Theo-
