Ryc. 5. Tekstura utworu lessowego nasyconego wodq
t calkowicie skomprymowanego (widoczne niewielkie makropory). Pow. 100 X.
Fig. 5. Structure oj a loess deposit saturated with water and completely compressed (small macropores
are visible). Enl. X 100
scianek makropor, wskazujqc na zaleznosc mi~dzy
ksztaltem makropor a ich trwaloscil:\. Wydlurone
szczelinowate makropory latwiej ulegajl:\ zniszczeniu, niz makompory 0 ksztalcie kulistym (ryc. 5).
Cytowane 'l'Yciny przykladowo przedstawiaj~ utw6r
lessowy (podtyp la) 0 teksturze t).ietrwalej, dla kt6rego
przeprowadzano badania wedlug trzech wyzej
wy-miemonych wariant6w.
Obserwujqc HoSc oraz k ztalt makropor zar6wno w pr6bkach 0 teltSturze trwalej, jak i nietrwalej, oraz
stopien zanikania ich po nasyceniu wodl:\ pod
obciq:ie-niem 30 kG/cm! w obu typach tekstur, moona dojsc
do wniosku, ze sama obecnooc makmpor nie odgrywa wi~kszej roli w procesie dosiadania, a na wielkoSc
jego w gl6wnej mierze sklada si~ og61na porowatosc, wilgotnosc oraz strukturalno-teksturalny charalder
badanego gruntu. W swietle tych fakt6w tym bardziej nie powinno si~ stosowac termilllu "wo p61czynJ1li,k
makroporowatosai", wprowadzonego przez nonny
(PN-581B-04495). .
Podsumowujetc kr6tko przedstawione wynikl badan nale±y stwi.erdzic:
1. Na podsta'~e badan wsp6lczynnika dosiadlimia
(io) metOdq jednej krzywej pod r6Znymi obciqzeniami
sbwierdzono, ze wartosc jeg<> przy obcil:\zeniu 2,0 kG/cm2 jest wy:isza, niz przy 3,0 kG/cm! i w zwiqzku z tym
nalezaloby go obliczac dla pr6bek obcil:\zonych 2,0 kG/ /cm2, co powinny r6wniez uwzgl~dnic normy, zacho-wujqC przy tym granicznq wartoSc ,~d" (0,02) jako
wartosc oki'eslajetcq trwalosc strukturalno-teksturalnq
badanych grunt6w lessowych.
2. Przy wst~pnej ocenie wrailiwosci
strukturalno-teksturalnej utwo.r6w lessowych, za grunty 0 tekstu-rach nietrwalych mozna uznac
te,
kt6rych wilgotnoscinaturnlne Set mniejs~ niz 6%, a za gruniy 0 teksturach trwalych te; kt6rych wilgotnoSci naturalne Sq wyzsze
od. 19%. Grunty 0 wilgotnosciach 6-19% mogq
repre-zentbwa6 oba typy ·tekstur.
I
i SUMMARY,The
a~ticle
presents an analysis of magnitudeof. macr~porosity coefficient, made on the results
ofllaborfltor y examination. The author comes to
a concl~sion tl;1at for the requirements of land co strucJions ma:de 'on the loess deposits, the macro-poh)sity coefficient should be determined under an
overbur en amounting to
a,o
kG/cm', and not 3,.0 kG/cItt2 as prev~ousJy.In addition, the author presents a proposal concer-ning a quanJitative ~stimatibn of structural sensitivity
of loess . deposits and suggests to introduce 6-hour time in laboratory examination, as sufficient for
obtaining the total 'magnItude of macroporosity.
Moreover, the author has demonstrated that the
presence of macropores does not play greater part
in the' proces of contraction because thils latter is influenced mainly by general porosity, humidity and
textural-structural character of the ground in study.
3, Na podstawie metody badania dOSiiadanla do momentu pelnej konsolidacji pr6bki stwierdzono, ze
po uplywie 6 godzin od chwili doprowadzenia wody pr6bka praktycznie ulega pelnej konsolldacji. Tak wi~ pr-oponuje si~ obllczac wartosc wsp61czynnika dosiadania metodq przyspieszonq, co pozwala na
uzy-skanie wynik6w z wystal'czajqcq dla praktyki doklad-nOSc1l:\.
4. Na podstawie metody pl}"tek cienJcich
wykona-nych dla utwar6w lessowycho teks·turach naturalnych
oraz obciqzonych do 3,0 kG/cm2 j nasyconych wodl:\
stwierdza si~, ' ze obecnosc makrop r IDie odgrywa
wi~kszej roli w procesie dosiada·nia, a wi~c gl6wnym
czyrmikiem wpiywajqcym na t~ wielkosc jest og61na
porowatosc, wilgot-nosc oraz struklturalno-teksturalny charakter badanego gruntu. Zanik znacznej wi~kszosci makropor nast~puje natomiast w p.r6bkach nasyco -nych wodq, a na~pnle obciqzonych do momentu
uzy-skania callrowitej konsolidacji. LITERATURA
1. Ab i e 1 e w J. M. - Osnowy projektirowanija i sflroitielstwa na makroporistych gruntach. 1948.
2. Den is 0 w N. J. - Stroitielnyje swojstwa lessa i lessowidnych sugUnk()w. Moskwa 1951.
3. G r ab 0 w s k a B. - Stroitie1nyje swojstwa san-domirsklch lessow. Dok!. Mie±wuz Naucznoj
Kon-fierencji. Woronei; 1961.
4. G r ab 0 w s k a B. - Korelacja pozycji
straty-graficznej less6w i ich wlasnosci
inzyniersko-geo-logicznych w profilu Gol~bic. Prz. geol. 1961, nr 5.
5. G·r a bow s k a -0 1 s z e w s k a B. - Wlasnoscl
fizyczno-mechaniczne utwor6w lessowych p6liooc-nej i p61nocno-wschodniej cz~sci sw-i~tokrzyskiej
strefy lessowej, na tIe ich litologii i sflratygrafli
oraz warunk6w wyst~powania. BiuI. GeoI. UW,
t. 3, Warszawa 1963.
6. ·G r a bow s k a -0 I s z e w s k a B. Mli.IDeraly
Howe swi~tokrzyskich utwor6w lessowych. Prz.
geol. 1964, nr 9.
7. Ko 1 a sa M. - Geotechnic~ne wlasnosci less6w okolicy Krakowa. Warszawa 1963.
8. Ko w a 1 ski W. C. - Osiadanie dodatkowe mad wislanych. Alrch. Hydro1. 1. V, z. 4, Warszawa 1958. 9. Lit win 0 w I. M. - Issledowanija gruntow w
polewnych uslowijach. Moskwa 1954.
10. Larionow A. K., PrJ.klonski W. A., Ana-n i e w W. P. - Lessowoje parody . ich stroi1:iel -nyje swojstwa. Moskwa 1959.
11. M a I i III 0 W ski J. - Uwagi 0 wsp61czynniku
makroporowatosci less6w w Polsce. IG. BiuI. 182 (Z Badan geologiczno-inzynierskich w Polsce) t. II, Warszawa 1963.
12. M a 1 i now ski J. - Budowa geologiczna i wlas -nosci geotechniczne less6w Roztocza i Kotliny Zamojskiej mi~y Szczebrzeszynem <j Turo.binem. IG. Prace, T. XLI .. Warszawa 1964.
13. Pr i k Ion ski W. A. - Gruntowiedienije. Cz. 2, 1952.
14. T r 0 i c k a M. N. - Posobie k laboratornym
rabo-tarn po mechanlkie gl'untow. Moskwa 1961.
PE3IOME
B CTaTbe aHaIDf3HPYeTCll BeJIWilfHa K03<p~eHTa npoca,zurn (MaKpOnopucToCTIf) no AaHHbIM JIa6opa'1'Op -HbIX pa60T. AB'1'Op IIlPHx,oAH'I' K BbIBOAY, '1'1'0 AJIlI HY1KA Ha3eMHOrO CTPOHTeJIbCTBa KOSCPIPHlIl1'eHT npo-ca,llJrj.f CJIeAYeT Onpe,lleJI1ITb np'" HarpY3Ke 2,0 KT/CM2, a lie IlP'" 3,0 KT/c~, KaK 3TO np0w.3BO~I1'JIOCb AO cmc
M~ .
KpoMe rorp, aBrop AeJIae-r 3aKJIIO':IeHJ1e, '1TO rrpH
JIa60paTopHo~ Ol'(eHKe TeKcTYPHo~ BOCnp~OCTIf
JIeCCOBbIX nopOA BPeMR 6 '!aCOB RBJISleTCJl ,Il;UCTaTO'l-HbIM ~JIlI nOJIY'l6IDfll npaKTl1'IeclUf nOJIHO~ BeJIH'U1Hbl
npoca,llXH.
)J;OKa3bIBaeTCR, "ITO MaKPOnOPbl He m.telOT CYlQe-CT.BE!'HHOrO 3Ha'!eHHSI B' npol'(ecce npoc8,lJ,Jrj.f, BeJl11'Uma
KOTOPO~ 38BMOI1T, rJIaBHbIM 06pa30M, OT 06~e~ UOPH
-CTOC'l'M, BJIaJKHOCTH H CTPYKTYPHO-TeKCTyipHoro xapax -Tepa ~ccJIeAYeMoro rpy~a, .
