Nowe władze Międzynarodowej Akademii Historii Nauki.

676

K R O N I K A Z A G R A N I C Z N A

N O W E W Ł A D Z E M IĘ D Z Y N A R O D O W E J A K A D E M I I H IS T O R II N A U K I

Ń a w a ln y m zebraniu M iędzynarodow ej A k ad em ii H istorii N au ki, które o d b yło się 28 sierpnia ¡1965 r. w K rak ow ie w gm achu C ollegium M aiu s U niw ersytetu Ja­ giellońskiego,. dokonano m . in. w yboru n ow ych w ładz A k ad em ii. Przew odniczącym A k ad em ii, po pełniącym te fu n k cje przez dw ie trzyletnie kadencji H . G uerlacu (Stany Zjednoczone), został w ybran y A d o lf Juszkiewicz, znakom ity radziecki hi­

storyk m atem atyki. '

N o w y przew odniczący A k ad em ii, A d o lf Juszkiewicz, urodził się w 1906 r. w O dessie jako syn znanego filozofa i pisarza Paw ła Juszkiewicza. Historią m atem a ­ tyki zainteresow ał się A . Juszkiew icz w czasie studiów na W ydziale F i z jk o - M a - tem atycznym U niw ersytetu M oskiew skiego i jeszcze jako student ogłosił w 1929 r.

pierw szą pracę z tego zakresu. Po uzyskaniu w tym że roku dyplom u pracow ał

w K ated rze M atem atyk i M oskiew skiej W y ższe j Szkoły Technicznej, o b e jm u ją c w 1941 r. kierow n ictw o tej katedry. Od 1052 r. do chwili obecnej pracuje w In sty­ tucie H istorii Przyrodoznaw stw a i Techniki A k ad em ii N au k Z S R R , w sp ółkieru jąc jednocześnie (od 1044 r.) sem inarium historii m atem atyki n a U niw ersytecie M o ­ skiew skim .

P race badaw cze A . Juszkiewicza dotyczą głów nie trzech dziedzin: historii m a ­ tem atyki w ieków X V I I — K V I I I , historii m atem atyki średniowiecznej, głów nie w schodniej, oraz rozw oju m atem atyki w R osji. W śród ok. 200 jego publikacji w ar­ to w ym ienić przede w szystkim H istorię m a tem a tyk i śr e d n io w ie c zn e j1; przygoto­ w a ł on rów nież rosyjskie ■ w ydania dzieł i korespondencji takich klasyków m ate­ m atyk i, jak K artezju sz, N ew ton , E u le r 2, O m ar C h a jja m i in. W 1948 r. A . Juszkie­ w icz doprow adził do założenia w ydaw nictw a ciągłego „Istoriko-M atiem aticzesk ije Issliedow anija” — ukazało się dotychczas 16 tom ów tego w ydaw nictw a — i nadal je redaguje łącznie z G. R ybk inem .

Pracę organizacyjno-red ak cyjną prowadzi A . Juszkiew icz także na terenie

m iędzynarodow ym , będąc m . in. członkiem redakcji' „A rch ives Internationales d’H istoire des Sciences” . W 1958 r. został członkiem N iem ieckiej A k ad em ii P r z y - rodoznaw ców (Leopoldyny), w 1957 r. — członkiem korespondentem a w trzy lata później członkiem rzeczyw istym M iędzynarodow ej A k ad em ii H istorii Nauki.

D ożyw otnim sekretarzem A k ad em ii na m iejsce opróżnione w skutek śm ierci E. W ic k e rsh e im e ra 3 w yb rano fra n cu sk iego 4 historyka m echaniki Pierre’a C o - stabela.

U rodzony w 1912 r. w Draguignan (południow o-w schodnia Francja), P. C ostabeł ukończył w 1935 r. W y ższą S zk ołę N orm alną w Paryżu, po czym pracow ał ja k o nauczyciel w C aen i Cherbourgu. P o w ojn ie, podczas której spędził pięć lat w obo­ zie jeńców , P. C ostabel w stąpił do zakonu oratorianów i w latach 1949— 1958 w y ­ kład ał m echanikę na W yd zia le N au k Ścisłych Instytutu K atolickiego w Paryżu. O d 1963 r. jest pracow nikiem paryskiej École Pratique des H autes Études.

1 A . P . J u s z k i e w i c z , Istorija m atiem atiki w sredn ije w ieka . M oskw a 1961; por. notatkę bibliograficzną o tej książce w nrze 2/1063 „ K w a r t a l n i k a ” .

2 Por. w nrze 2/il960 „K w artaln ik a ” notatkę bibliograficzną o w ydanej przez A . Ju szkiew icza'oraz E . W in tera książce D ie Berliner und die P etersb u rg er A k a d e­ m ie der W issen sch a ften im B r ie fw e ch se l L eonhard Eulers. T . 1. B erlin 1959.

3 Por. nekrolog w nrze 3/1065 „K w artalnik a” .

4 Poniew aż siedzibą A k ad em ii jest P aryż — sekretarzem je j z reguły jest uczo­ n y francuski.

Kronika

₆₇₇

Zebranie ogólne A k ad em ii pow ołało zarazem je j w iceprzew odniczących; zo ­ stali n im i: A listair C. Crom bie, historyk nauki z O ksfordu znany czytelnikom p o l­ skim z przełożonej książki Nauka średniow ieczna i początki nauki n o w o ż y t n e j 5; Charles Coulston G illispie z uniw ersytetu w Princeton (Stany Zjednoczon e), a utor m . in. zarysu rozw oju now oczesnego przyrpdoznaw stw a T h e Edge o f O b je c tiv ity (Princeton 1960); W illy H artn er, historyk nauki średniow iecznej z F ra n k fu rtu nad M enem .

Z d ysk u sji nad ogóln ym i zagadnieniami historii nauki i techniki

A S P E K T Y S O C J O L O G IC Z N E I P O R Ó W N A W C Z E U JĘ C IE H IS T O R II N A U K I N A P R Z Y K Ł A D A C H Z X V I I I W .

C Z E S K O - S Ł O W A C K O - P O L S K I E S P O T K A N I E N A U K O W E

W łączenie do treści i zakresu badań historycznonaukow ych, obok m on ogra­

ficznych badań rozw oju nauki w poszczególnych krajach (w edług epok czy dyscy­

plin) oraz badań syntetyzujących powszechną historię nauki czy odpow iednich

nauk, także badań porów naw czych, podejm ow anych w e w spółpracy m ię d z y n a ro -t dow ej, pozw alających trafniej i dokładniej precyzow ać poglądy n a specyfikę roz­ w o ju nauki w określonym kraju , a przede w szystkim poglądy na ogólne_ p ra w i­ dłow ości i podstaw ow e praw a rozw oju nauki — taki w spólnie sform ułow any p o ­

stulat doprow adził do czesk o-słow acko-p olsk iego spotkania naukow ego (Strażne

w C zechosłow acji, 26— 28 I X 1964) ł.

M ateriały do w stępnej dyskusji przygotow ali ną to spotkanie: prof. K azim ierz O pałek o rozw oju nauki w Polsce w X V I I I w . oraz dr Luboś N o v y i dr J ose f Sm olka o rozw oju nauk m atem atycznych, przyrodniczych i technicznych w ty m sa­

m ym w ieku w Czechach. Otw arcie spotkania m etodologicznym referatem prof.

P a w ła R ybickiego A s p e k ty socjologiczne w historii n a u k i2 uw ydatniło, że history­

cy nauki postulujący badania porów nawcze koncentrują uw agę na społecznych

5 W a rszaw a 1960; por. recenzję o tym dw utom ow ym dziele w nrze 3/1962 „K w artaln ik a ” .

* Zain icjow an a przez m iędzynarodow e sy m p ozju m pośw ięcone ogólnym zagad­ nieniom historii nauki i techniki w Jabłonnie w 1963 r. (17— 2 1 I X ) dyskusja zatacza szerokie kręgi i znajduje kontynuację na forum różnych kon ferencji i spotkań naukow ych. P rzykładem są m .in cztery konferencje, które odbyły 's ię w latach 1964— 1965 w C zechosłow acji, N R D i Z S R R ; sprawozdania z tych konferencji zesta­ w iliśm y w n iniejszym num erze.

1 Por. w stępne sprawozdanie z tego spotkania w „K w artaln ik u H istorii N a u k i i Techniki” , nr 3/1965, ss. 489— 490.

2 Por. w ypow iedzi na ten tem at: P. R y b i c k i, O n iek tórych problem ach historii nauki. ,¿Kw artalnik” , nr 2/1957, ss. 349— 353; i d e m , T h e Sociological Standpoint in the G eneral H istory o f Science. W zbiorze: A c te s du I X e Ccm gres International d’H istoire des Sciences. Barcelona— Madrid 1— 7 S e p te m b re 1959. B arcelona— P a ris 1960, ss. 690— 693; por. też: i d e m , O zastosow aniu n iek tórych k on cep cji socjolog ii w ie d z y do historii nauki [om ów ienie referatu i dyskusji nad n im w in fo rm a cji! I. S t a s i e w i c z i L. H a j d u k i e w i c z , Posiedzenia Z es p o łó w : M etod ologii, Odrodzenia i O św iecenia]. „K w artaln ik ” , nr 3— 4/1960, ss. 543— 544,