Jan Tomczak
"Dein Reich komme : ein
katechetischer Kurs zur Firmung :
Handreichung für den Katecheten
und Arbeitsblätter für den
Jugendlichen", Hermine König, Karl
H. König, Karl J. Klöckner, München
1976 : [recenzja]
Collectanea Theologica 47/3, 204-205
2 0 4 R E C E N Z JE
egzegeza u w a ru n k o w a n a dzisiejszym sta n em w iedzy i p ły n ący m i stą d p y ta n ia m i człow ieka, a n ie a b so lu tn a i ponadczasow a, gdyż ta k a je st niem ożliw a. Zeszyt sugeruje, że nasze w nioski nie są ostateczn e, m ogą ulec zm ianie, gdy pogłębi się w iedza odnośnie do tych spraw .
Oba zeszyty d la u cznia podiają odpow iednie tek sty , fotografie, obrazy, r y sunki, zestaw ienia i tab ele.
A utorzy w y k az u ją specyficzne podejście do m a te ria łu . T w orzą zestaw je d n o ste k n astw ionych na jeden zasadniczy cel.
ks. Ja n T o m c za k S J W arszaw a
H erm in e K ÖNIG, K a rl H. KÖNIG, K arl J. KLÖCKNER, D ein R eich ko m m e.
Ein ka tec h etisch e r K u rs zu r F irm ung. H andreichung fü r den K a tec h ete n und A rb e itsb lä tte r fü r den J u g e n d lic h en , M ünchen 1:976, K ösel—V erlag, s. 46 +72.
S a k ra m e n t b ie rz m o w an ia p rz y jm u ją ludzie, k tórzy w chodzą w okres d o j rzałości c h rz eśc ija ń sk iej w y m ag ającej odpow iedzialnego p o dejm ow ania d e cyzji. S tąd w y n ik a n iezw ykłe znaczenie p rzy g o to w an ia m łodzieży do b ierzm o w ania. Z pom ocą w w y k o n an iu ta k tru d n eg o i odpow iedzialnego zad an ia p r a gną p rzy jść au to rz y om aw ianej pracy.
N a o p rac o w a n ie s k ła d a ją isię dw a zeszyty. Je d e n za w iera k ró tk ie om ó w ienie bierzm ow ania pod asp ek tem teologicznym i antropologicznym . P o d aje uw agi m etodyczne p rz y d a tn e do p rze p ro w ad z en ia przygotow ania. M a teria ł p rze d staw ia w siedm iu b lo k a ch czy je d n o stk a ch tem atycznych. W każd ej jednostce p o d a je cele, om aw ia dośw iadczenie i sposób przeży w an ia przez młodzież problem ów danego te m atu . P rzy g o to w an ie je st mocno zw iązane z życiem gm iny, w k tó re j się odbyw a. A utorzy n ie podają gotow ych k a te chez, lecz ra c z e j obszerny m a te ria ł w form ie szkiców. P rz ep ro w a d za jąc y p rzygotow anie przy pom ocy o m aw ian y ch m a te ria łó w m a ją pole do w łasnej inicjaty w y .
D rugi zeszyt stan o w i u zu p ełn ien ie pierw szego. O bejm uje m a te ria ły z a rów no słow ne, ja k i w izualne, a w ięc re p ro d u k c je obrazów czy rysunków , fo to g ra fie i ilu stra cje. Je st przeznaczony dla p rz y stę p u ją cy c h do b ie rz m o w a nia. T en d ru g i zeszyt został ta k ułożony, że m ożna z niego k o rzy stać zarów no system atycznie w edług przew id zian ej k o lejności tem atów , ja k i w edług w ła s nego w yboru zgodnie z k o n k re tn ą sytuacją.
W ypada zaznaczyć, że gm ina n ie tylko p rzep ro w ad za przygotow anie, ale rów nież w a ru n k i do rozw oju życia religijnego, do którego moc i p o trzeb n e ła sk i daje sa k ra m e n t bierzm ow ania. P rzep ro w ad zo n a w N iem czech Z achod nich w 1971 r. a n k ie ta w ykazała, że k ato lic y uczestniczą w E u ch ary stii, gdy ich pozytyw ny sto su n ek do K ościoła był pielęgnow any od m łodych lat, gdy op iera się on na k o n k re tn y c h k o n ta k ta c h z gm iną, gdy człow iek w idzi problem y dotyczące sensu życia i szuka ich rozw iązania. Te stw ierd zen ia m ieli p rze d oczym a auto rzy om aw ianych k atechez. T ak je pom yśleli, żeby o d pow iadały tym trzem w aru n k o m , k tó re za p ew n ia ją żywy udział c h rz eśc ija n w życiu religijnym .
A utorzy są zdania, że przygotow anie do b ierzm o w an ia n ajlep iej u d aje się w m ałych grupach, liczących od 8 do 10 osób m łodzieży pod k ie ru n k ie m kogoś dośw iadczonego z gm iny. P rzy g o to w u jąca się do b ierzm o w an ia m ło dzież w sw ojej m ałej grupie, n aw ią zu je k o n ta k ty z in n y m i g ru p a m i czy po szczególnym i osobam i z gm iny. K ierow nicy tych m ałych g ru p są p rzy g o to w y w an i pod w zględem teologicznym i pedagogicznym n a specjalnych k u r sach organizow anych przez gm inę. T am o p rac o w u ją w spólnie k u rsy przed bierzm ow aniem , k tó ry m i m a ją kierow ać. W ty m chcą im pomóc au to rzy om aw ianych m a teria łó w . Oczywiście w ychow anie do dojrzałości w w ierze nie m oże się obejść bez w spółpracy rodziców , św iadków b ierzm ow ania i z a
R E C E N Z JE
205
M łodzież na k u rsa c h p o zn a je bliżej siebie. R ozm aw ia o swoich p ro b le m ach życiow ych. P rzez w yw iady, przez k o n ta k ty z dorosłym i, przez czytanie gazet, przez w iadom ości z ra d ia i te lew iz ji pogłębia znajom ość sy tu a cji ży ciow ych innych ludzi. P o zn aje b la sk i i cienie życia ludzkiego.
A utorzy k atechez sta w ia ją przed m łodzieżą postacie k o n k retn y c h ludzi, k tórzy m ieli lu b m a ją różne pro b lem y życiow e i s ta ra ją się n a nie odpo w iedzieć w duchu ch rześcijań sk im . U k az u ją znaczenie Je zu sa C h ry stu sa, jego orędzie o Bogu i za angażow anie się w d ziała n iu dla d obra ludzi. P o d k re śla ją obow iązek n a ślad o w a n ia Go.
K o n k re tn y m m iejscem , w k tó ry m m łody c h rz eśc ija n in pow inien do św iad czyć d ziałan ia D ucha Św iętego, m a być c h rz eśc ija ń sk a gm ina. W niej sta je się obecne K rólestw o Boże tw orzone m ocą D ucha Świętego.
A utorzy katech ez k ła d ą szczególny nacisk n a to, by m łodzież sam odziel nie i w sposób w olny p o d ję ła decyzję p rzy ję cia b ierzm o w an ia i w szystkich zobow iązań stą d płynących.
Z om aw ianym i k atec h ez am i m ogą z niem ały m p ożytkiem zapoznać się w szyscy, k tó rzy in te re su ją się przyg o to w y w an iem m łodzieży do sa k ra m e n tu bierzm ow ania.
' k s . Ja n T o m c za k S J , W arszaw a
R eligionspädagogisches P r a k tik u m , w yd. D ietrich Z i l l e s s e n , F ra n k fu rt am M ain — M ünchen 1976, V erlag M oritz D iesterw eg — K ösel—V erlag, s. 224.
K siążka z a w iera ta k w iele problem ów dydaktyczno-pedagogicznych, że w k ró tk ie j recen zji niełatw o je st zasygnalizow ać choćby najw ażn iejsze z nich. S k ła d a ją się n a tę pozycję a rty k u ły d ziew iętn astu au to ró w i a u to rek, w y b itn y c h znaw ców p rz e d staw ia n y ch zagadnień. N ależą do nich p ro fesorow ie, docenci, d y re k to rz y in sty tu tó w pedagogicznych. J e s t w śród nich k ilk u w y zn a n ia ew angelickiego. Z ap o zn aje nas zatem ta k siążk a z poglądam i i o p iniam i specjalistów od k sz tałcen ia i w ychow ania zarów no katolickiego, ja k i protestan ck ieg o . P rzez u k az an ie doro b k u dośw iadczenia, m yśli i r e f le k sji dw óch w yzn ań sta je się b ogatsza w sw ej treści.
U kazyw ane p ro b lem y zostały zg rupow ane w pięciu rozdziałach: p rac a przygotow aw cza czyli p ro je k to w a n ie lekcji; sposoby p ro w ad zen ia le k cji czyli różne form y działania; nau czan ie w e w spólnocie gm iny; k o n tro la e fe k ty w ności le k cji i zagadnienie w sp ó łp rac y z rodzicam i.
K siążka została n a p isan a z m yślą o k atec h eta ch , d u szp asterzach i s tu dentach, a w łaściw ie o w szystkich, k tó ry m zależy n a przem y ślen iu d o ty c h czasowego postęp o w an ia dydaktyczno-pedagogicznego, n a od k ry ciu now ych m ożliw ości działania, w zględnie na w y p ró b o w a n iu ich i u zy sk an iu pom ocy dla sw ej p rac y w ychow aw czej. T e m a ty k a obraca się koło zagadnień ja k n a j b ard z iej prak ty czn y ch . O czywiście au to rz y nie byli w sta n ie rozw iązać w szy stkich problem ów . D latego z a p ra sz a ją czytelników , by razem z nim i szukali dalszych przem yśleń i rozw iązań.
A rty k u ły zasadniczo o m a w iają stro n ę p ra k ty c z n ą zagadnień, ale w tych, w k tó ry ch p a n u je jeszcze pew ien n iedosyt d y sk u sji teoretycznych, ukazano tak że i te aspekty.
W głów nych zarysach poszczególne a rty k u ły zostały ta k pom yślane, aby ich ro zw ażania czytelnicy m ogli bez w iększych tru d n o ści przenosić n a różne k la sy i przedm ioty. Nie m ów i się w ięc w nich o k o n k re tn y c h k lasach i k o n k retn y c h p rzedm iotach, lecz p o d aje się ogólne reflek sje. W te n sposób ukazane zag ad n ien ia n a k ła n ia ją do tw órczego stosow ania w p ra k ty c e m yśli