Program audytu systemu logistycznego przedsiębiorstwa

Pełen tekst

(1)Tomas z Ma/kus KłltH",. Zanłlcb:anla. Procesu. Program audytu systemu logistycznego przedsiębiorstwa 1. Uwagi. wstępne. Poszukiwanie. cyj nej przez śc i. rozwiązań prowadzących. przed siębiors two. osiągania. przewagi. konkuren ~. wobec ogran iczonych moź liw osci poprawy jako-. d o prowad zi ł o do doslr.l.cjakie można os i q g nąć, racjonalizuj ąc do konywane w zakres ie dz i a ł alnośc i log istycznej przep ł ywy materia ł ów. surowców, informacji. wyrobów gOIowyc h. pracowników itp. W początk owy m okresie (I n alizą objęty by ł tylko transfer zasobów w obrę bie przed s i ęb i ors twa , a obecnie rów n i eż te realizowane pomię d zy firmą a rynkami zaopatrzenia i zbyt u oraz w grupach za k ł a dów t worzą cyc h lal1cuchy log istyczne. K o n se kw e ncją wzrostu znacze nia wskazanej dziedzin y w funkcjonowaniu pr zeds i ę biors t wa j est koni ecz no ść opracowania odpow ied ni ch procedur g ro~ madzenia i prl.ekazywania informacji u m oż li w iającyc h oce n ę dz i a ł a ln ości logi~ stycznej. rozpozna ni e wy s t ę pujących nie s p rawno śc i. jak rów n ież wskazanie sposobów ich wyeliminowania. Re alizację wskazanych zadali um oż l iwia zasto~ sowa nie audytu logistycznego o kreś l anego również jako: " reg ularn y i sys t e~ matyczny przeg ł ąd d z iałalnośc i logistycznej w kategoriac h kosztów . uż y tk o~ wan ia zasobów i realizacji u s łu g. a tak że ś rodek monitorowa ni a i sterowania funkcj onowaniem o raz produktywnością rozpatrywanej dziedziny dz iałaln ości firm y" [Twaróg 1998, s. 154]. \V innym uj ęciu można go traktować jako nieza l eż n ą od rea li zowanego procesu i neut r alną funkcję kontro l ną w prze d s i ę. wyrobów i. obniżania. do. kosztów ich wytwarzania. że nia ko rzyśc i.. biorstwie [Pfohl 1998. s. 2931. Audyt logistyczny nie podlega dotychczas żad n ym przyj ę t y m powszec hni e normom. ani t eż o fi cj alni e zatw ierdzonym certyfikatom wskazujący m procedurę jego przeprowadzania. Celem niniej szego artyku ł u j est przedstawienie propozycji toku postępowania w tym zakresie oraz n ajważn i ejszyc h kryteriów oceny systemu logistycznego przed s i ęb i ors t wa. Ocena ta ma um oż li wić wska-.

(2) Tomasz Ma/klls za nie, a w konse kwencji e limina cję ni es prawn ości wys t ę puj ących w o brę bi e rozpatrywanej dziedziny dz i ałalno śc i oraz skupi anie szczególnej uwagi na doskonaleniu element ów syste mu , które roz s trzyg ają o pozycji konkurencyj nej firmy .. 2.. Działalność. logistyczna w. przedsięb i orstwie. System logislYCZlly firmy. POSlrzeganie funk cj i logistyki u l egł o w ciągu ostatnich kilkud z ie s ię c iu lat znacznym zmianom. Początkowo by ł a ona traktowa na jako dziedzina d zia łaln ości, której zadania realizowane były odrębni e w r óż n yc h obszarach fun kcjonalnych firmy . Obecnie coraz częśc i ej m ożna dostrzec t e nd e n cj ę do systemowego ujmowania logistyki, t raktując zarazem logistyczne m yś l en i e i d z iałani e jako jedną z kluczowych s kład owyc h ogól nej strategi i p rzeds i ęb i o rst wa lB laik 1999, s. 135]. Preze ntacja podstawowych założe ll dotycz'lcyc h podejśc i a systemowego w za kresie rozpatrywanej dziedziny dzia łaln ości wymaga na ws tępi e zdefiniowania pojęC ia systemu . W li teraturze przedmiotu występuje wie le propozycji przedstaw ianych m.in przez L. Berta tJanfy'ego czy R. Ackoffa. Syntezę może s tan ow i ć ok reś l e nie systemu jako zbioru części wzajemnie w s pó l zal eżny c h , ze wzg lędu na okreś lon y cel fMa rtyn iak 1996, s. 871. Z defini cji tej wynika , że jedną z podstawowych zasad podej ŚC ia systemowego jest uwzg l ędnia ni e zal eż n ośc i pomiędzy poszczegó ln ymi element ami, co um oż li w i a osiągn i ęcie tzw. efektu sy nergii, a w i ęc uzyskan ie wyni ku dzia ł ania c ało śc i prlewyższającego s um ę rezultatów działania składowy c h system u. S t os ując przedstawi one podejśc ie w odni es ieniu do działa ln ośc i logistycznej nie mo ż na jed nak ogran i cz ać s i ę wy ł ącznie do dokonywania zmian adaptacyjn ych. które z pu nktu widzenia rozpatrywanej dziedziny funk cjonalnej uznane zos taną za optymalne. C harakterystyka syste mu logistycznego firmy , który reali zuje klasyczne zadania przetwarzania wej ść w wyj śc i a wymaga t akże wyróż n ie ni a i uw zględ n ienia ogólnych jego s kładowy c h , do których [Nowicka-Skowron 2000, s. 27] zalicza s i ę: - ce l d z iał ania uwzględniający funk cjonowanie wszystkich podsyste mów , - rezultaty d zia łania na wyj ści u (wyroby lub u s łu g i , o b s łu g a klien ta itp .) , - elementy d ecy duj~ce o zasil aniu na wej śc iu (przede wszystkim mat e riał y, e nergia. informacj e i lud zie), - proces przetwarzania elementów na wejsci u w rezultaty na wyj śc i u , - otoczenie (k sz t a ł towan e przez dostawców, odbiorców, instytucje finan suj~ce d z i a ł alno ść pr zed się biorstwa itp .), - wy korzystywane wyposaże ni e (budynki, ma szyny i urządze ni a, ś rodki tran sport owe itp.), - pe rsonel (z pu nktu widzen ia liczby i struktury zatru dnionych, ich kwa lifikacj i itp .). W ca ło śc iowym podej śc iu do d z i ałalno śc i logistycznej mo ż na wyróż ni ć dwa podstawowe aspekt y:.

(3) - poszukiwanie rozwiązań stanowią cyc h kor zyść dla ca ł ośc i , a ni e wy l ącz nie dl a poszczególnych części, co wynika z przekonania , że bardzo częs to dzialanie racjonalne z punktu widzenia jednego elementu systemu jest zarazem nieracjonalnym ze wzg lędu na ca łość - przyk ladem może być poszukiwanie przez d z iał zakupów dostawcy oferują cego najniż szą ce nę , nie uw zg lędniając poziomu jak ośc i jego produktów , co mo że spowodować utrudnienia w rea lizacji zadall produkcyjnyc h, - integracja pol eg ają c a na harmonizacj i działań logistycznyc h w laki sposób, aby uniknąć przestojów, wolniejszego przepływu materiałów, produktów i informacji - pr zy kładem może by ć zastosowanie koncepcji " JU S! in Time" um oż liwiają ce obniżenie poz iomu zapasów, kosztów s t ałych magazynowania, planowania i kontroli , osiągnięcie wyższego poziomu obs ług i klienta, wyższej jakośc i i produkt yw n ośc i itp . [Milewski 1998, s. 1931 Dokonując charaktery styki prezentowanej dziedzin y d z iałalno ści, nal eży uwzg l ęd ni ć zarówno relacje pomięd zy obszarem logistyki a jej podsystemami , jak również wys t ępujące pomięd zy ro zpatrywaną dziedziną funk cjo nalną a innymi podsystemami firmy , a także za l eżności w y nikają ce z moż l iw ośc i uczestni ctwa systemu logistycznego firmy w szerszym syste mi e, jaki stanowi lallcuch dostaw. Pod stawowe relacje wys tępujące mi ędzy podsystemami rozpatrywanego obszaru d z iałalno śc i ilustruje rys. l , natomiast koncepcja łań c u cha dostaw zostani e pr.tedstawiona w kolejnej części nini ej szego artykułu .. r-, ł aterialy. Pun ~ty wysyłki. Pro<". Zespoly Opakowania. produ~cji. Pakowanie. strum ienic matcrialów M ontaż. Surowce Impon. ,strumienie, informiK"ji. Produ ~cja. Kompietacja. w lOku Cą~i. I. Wyroby pn.eplywy gotowe przeplywy Centra trans portl"llMpordystrybucji lOwe tnwe RcjIJnnwe strumienic punkty strumienic Zapasy informacji dystl)·bucji infom13cji Lokalne punkty dystrybucji. Gospodarka matcrialowa. OSb -. leCZ";. I Dystrybucja. I. I. Klienci i użyt kownicy. Logistyka. Rys. 1. Schemat systemu logistycznego. przed s iębiorstwa. 1.r6<1lo: [Skowronek, Sarjusz-Wolski t999, s. 251 _. I I.

(4) Tomasz MaIklIs Na l eży. w tym mi ejsc u zw rócić u wagę na szczegó ln ą rol ę, ja k ą odgrywa sprawny strumi eli informacji od wyjśc i a do w ej śc i a systemu logistycznego , który pozwa la reg u l o wać fi zyczny p rze pł y w towarów, d os t osow uj ąc pod aż do aktu alnego popytu. Nie m oż na rów ni eż za p o minać o znaczeniu odwrotnego przeplywu in form acji skierowanych do kl ientów, a dot yczącyc h zwł aszcza c ha ~ rakteru oferty. Po ni eważ d z i a ł a n ie syste mu log istycznego jest uwarunkowane zarów no w ł a śc i wośc i a m i wew n ęt rzn ym i p r ze d s i ę b ior s t wa, ja k rów n ież wa ru nka mi pa n ujący m i w ot oczeniu, b ad aj ą c poszczególn e s kł ad owe nal eży ró wn ież rozpoznać przyczyny zmian zew n ę trz n yc h i pra w i d ł owości wys tę p uj ą cyc h w tym zakresie. Z a s a d n icz ą tr u d n ośc ią w proces ie anal izy d z i a łaln ośc i logistycznej przeds i ęb i o rs t wa przy uw zg l ędn ie niu jej syste mowego c harakt eru jest identyfikacja poszczegó lnych podsyste mów, która ma za pew ni ć większą p rzejrzys t ość oraz z reduk ować s t o p ie ń ko mp l e k sowośc i do poziomu . który um ożli w i a w ł aśc i we kszt a łt owa n i e da nego systemu i zarazem sku teczne sterowan ie nim . W lite raturze przed miotu spotyka s i ę wiele prób wyod rę bn i an i a i klasyfik owa nia podsystemów w ramac h system u log istycznego przy wy korzystaniu róż n yc h kryteriów. T abe la I prezentuje kilka przy kład ów kryteriów i wy róż ni o n e na ich podstaw ie podsystemy .. Tabela l.. P rzykła d y. klasyfi kacj i podsystemów w systemie logistycznym. Kryteria klasyfikacji. Wyodn;bnione podsystemy. Kryterium funkcjon alne (ze wzgtędu na tresć zadali. Podsystemy: transportu, ksztaltowania zapasów, gospod<lrki magazynowej, opakowań, reali7.aeji, zamówień. obsługi nabyweów logi.stY.~·l.nych) ...... ..... . Kryterium pacdmiotowoPodsystemy: zintegrowanych przepływów towarów. zintegro-strukturalne (uwzględniaj,lce wanych przeplywów informacyjno-decyzyjnych. regulacji rodzaj procesów i struktur) i zabezpieczenia w sensie organizacyjnym i instytucjonalnym ~.~.ła~?w i pr~esów I~~i.~tycznyeh Kryterium eFektywnościowe Podsystemy: kosztów logistycznych (nak ł adów). uslug (uwzględniające komponenty i obs ł ugi logistycznej (efe ktÓW). ...... ....... efektywności). 1:r6<l10: [Blllik 1999. s. 69J.. W zw i ąz k u z permane ntnymi zmianami zac h od zący m i we ws pomn ianym otoczeniu i w y nikaj ąc y mi z tego adaptacyj nymi zmianami w fun kcjonowaniu przed s i ę bi orst w rów n i eż granice systemu logistycznego wykazuj.) róż n o rodny c harakt er. Mozna j ed n ak że s t wi e rd z i ć. żc zawszc s ą one wyznaczo ne przez przestrzeli o bję t ą u s łu ga m i log istycznym i. Sku t ecz n ość dziala nia k ażdego systemu logistycznego podlega ok resowej ocenie. Może ona zos t ać przeprowadzona w dwóch wymi arach:. już.

(5) Program al/dym syJlemll logist)'c:nego przedsiębiorstwa. - finan sowym - ustala się wartość mająt k u , źródła i możliwośc i zasil ania itp ., - rzeczowym - dotyczy to przede wszystkim ustalenia powierzchni magazy nowej, s prawno ści przep ł ywu strumien i ma t eriałów i informacji wielkości i rodzajów zapasów itp. [Now ic ka -Skowron 2000. s. 291. Wzrost znaczenia działa l ności logi stycznej w funkcjonowaniu przedsię biorstw p rzejawiający s i ę wspom nianym już na wstęp i e potraktowaniem podstawowych za t ożell dotyczącyc h lej dziedzi ny dz i ałalności jako kluczowych w ksztaltowaniu ogó lnej strateg ii dzia lania firmy powod uje, że za równo poszczególne elementy systemu,jak i zależności pomiędzy nimi poddawane S,] często wie lu szczegó ło wym analizom. Umożliwia to dokładne poznanie prezentowanej dziedziny dzia ł alności, a wraz z uwzględn i eniem efektu synergii dostarcza podstaw do podejmowan ia działań harmonizującyc h w tym obszarze. Za pewn ia to większą int egrację elementów systemu , co w konsekwencj i prowadzi do osiągania wyższej s prawn ości funkcjonowan ia. Założenia kOllcepcji Imlwcha dostaw. Znaczne nasilenie konkurencji w ciągu ostatn ich kilkunastu lat s powodowało. że wiele przeds i ę bi o r stw w d ,}że n iu do osiągnięc i a przewagi konkurencyjnej sku pił o s ię przede wszystkim na poszuk.iwaniu mo żliwości ograniczenia kOSZIÓW, poprawy j akośc i wyrobów i usług oraz skrócenia czasu trwania procesów rea li zowanych w sferze logistyki. z apewn i ając tym samym wyższ~ wa rto ść oferty dla klientów. Osiągnięcie tych ce ł ów ma zapewnić integracja działalności firm w ramach łańcucha dostaw, klóry zdefiniować można jako: "sieć przepływów od pi erwszych dostawców do ostatecznych odbiorców" [Ciesie lski 1999, s. 21. Obejmuje on wspomniane przepływy w sferach zaopatrzenia. wytwarzania, dystrybucji oraz inne skierowane na obs łu gę klienta, a t akże dz i ałalność w zakresie badań i rozwoju produktu. Przedmiotem przepływów są zarówno materiały, surowce i wyroby gotowe,jak równie ż informacje i pieniądze. Systemy logistyczne przedsiębiorstw u czes tni czących w lak postrzeganym l ańcuchu dostaw stają się tym samym jego podsystemami. Potwierdzeniem wzrostu znaczenia prezentowanej koncepcj i jest jedna ze sformułowanych w latach 90. definicji logistyk i, która wskazuje. że: "log istyka jest procesem za rządzania ca ł y m ł a llcuchem dostaw" [Sarjusz-Wolski 1998, s. 141, Zgodnie z przytoczonym ujęciem termincm tym należy objąć dostawców surowców, mate ri ałów, częśc i itp .. gromadzenie zapasów mate ria ł owyc h i sterowanie nimi , wsze lkic fazy produkcji, magazy nowanie wyrobów gotowych, dystrybucję lowarów, tran sport itp. Łańcuch dostaw tworLony jest na podstaw ie przekonania, że sprawnie funkcj on ujący system logistyczny sianow i zasadniczy warunek skutecznego reagowania na zmien i ającą się sytuację na rynku , a dokonuje s ię poprzez al ians ni eza l eżnyc h partnerów dążących do współpracy w cel u osiąg ni ęcia przewag i konku re ncyjnej . Po między uczestn ikam i zachodzi wówczas wspomniany już przepływ produktów, informacji j środk ów finansowyc h, co iluslruje rys. 2..

(6) Toma.sz Malkus. Produ.. transport. Hunow.. ccnci. trnnsp<ln. przepływ. informacji. przepływ. produktów. przepływ środków. Rys. 2. Procesy integracyjne w. łańcuchu. tródło : opracowanie wlasne na podstawie :. Deta. liści. nicy. fimUlwwych. dostaw. lwww.pelrus.z.pll .. Jedny m z podstawowyc h celów integracji działan w mmach łan c u c h a dostaw jest koordynacja poziomu zapasów obejmująca wszystkich uczestn ików, co stanow i orientację odmie nn ą wobec często spotykanej tendencj i do przesuwania obowiązku utrzymywania zapasów pomiędzy ws pół p rac uj ącymi firmami. Zapewnienie sprawnego dwukierunkowego prze pł ywu rzetelnych i dokładnych informacji przez wszystkie ogni wa powoduje. że odpowiadające plan om produkcj i w i elkości zakupów i zapasów materi a ł ów oraz surowców mogą zostać ograniczone do minimum , co w konsekwencji prowadzi do obniżenia poziomu kosztów. Bard zo isto tną rolę w funkcjonowaniu lanc uc ha dostaw peln i tzw. koordynator działan, którym jest firma będąca liderem łancu cha , o czym decyduje jej si ła ekonomiczna, wieł kość i autorytet na rynku. Zadaniem takiej firmy jest zapewniani e, aby d z i ałania niezbęd n e do log istycznej integracji la ńcucha dostaw przyporządkowane poszczególn ym ogniwom zosta ly przez nie praw id łowo zrea li zowane przy jednoczesnym zapewnieniu realizacji ce lów nadrzęd n ych ca ł ego Imicucha dostaw. Dokonując analizy procesów rea lizowanych w poszczególnych firmach, moż n a w znacznym stopniu uniknąć dublowania fun kcji, przekazują c ty powe dla każdego ogniwa zadania firmie, która jest uczest niki em tego sa mego lal1 cucha i zarazem specjalizuje się w okreś l onej dziedzinie. Przykł adem mo że być outsourc ing obs łu gi magazynowej i przewozowej um oż liwiający ob n iże ni e poziomu kosztów i sk upi enie uwagi każdego z uczestników na jego podstawowej działalności. Równocześ ni e firma , której prz.ekazano rea l izację zadall we wskazanym zakresie, może poza dy stryb ucją przejąć równ i eż obowiązek zaopat rywania producenta zarów no w surowce,jak i w pó ł produkly. Strategia zarządzania łańcu c hem dos taw stanowi obec nie jedną z podstawowych strategii log istycznych . Jej zastosowan ie umożłi wia sprawni ej szą obs l ugę rynku i zarazem ni ższy poziom kosztów logistycznych. Uczestnicy mogą dzielić się k orzyśc iami, a cal y ukł ad od dostawcy do ostatecznego.

(7) odbiorcy staje się bardziej konkurencyjny. Należy w tym miejscu zauważyć, że najbardziej rozwin i ę ta forma za r ządzan ia łań cuc hem dostaw ma pos t ać podobną do integracj i pionowej fir my. Zastosowanie tej strategii umożl i w i a wykorzystanie korzy śc i związa n yc h z integ racją pionową, ale zarazem pozwala uniknąć z agroień wynikających ze s kupien ia w jednym p rzed siębio r stw i e kolejnych faz procesu wy twórczego.. 3. Fazy audytu w zakresie. działalności. logistyczne). D ostrzeże ni e p otencja łu k orzyści wy n ikającyc h. z racjonalizowania przes urowców, informacji, wyrobów gotowych , pracowników itp . d la os ią ga nia przewagi konkurencyjnej s powod owa ło, że kon ieczne stalo s i ę opracowanie nowych metod i instrumentów oceny rozpatrywanej dziedziny dz i ał al ności. Ro zw i ązaniem uzupeł niającym w znacznym stopniu to zapotrzebowani e jest aud yt log istyczny, który wobec wspomn ianego już braku powszechnie przyjętych norm , czy o ricjalnie zatwierdzonych certyrikatów chapł ywów mater i ałów,. Tabela 2. Fazy audytu logistycznego i wyróżnione. ważniejsze. zadania w ich zakresie. Fazy audytu logistycznego Wainiejs7.c zadania Opracowanie koncepcji Ustalenie prlycZyn prleprowadzania audytu audytu logistycznego Określanie celów realizacji audytu Wybór audytorów (s~cjalistów z pncdsii;biorstwa lub wynajętych z ~ewrlątrz) .. Realizacja audytu logiIdentyfikacja stanu aktualnego systemu (na podstawie zgromadzanych szczególowych informacji dotyczących nasti;pujących obiekstycznego tów badawczych: pozycja służb logistycznych w struktul7.C organizacyjnej przedsiębiorstwa, polityka personalna w 7.akresie służb logistycznych. funkcja założeń dotyc7.ących działalności logistycznej w kształtowaniu ogólnej strategii działania firmy. innowacyjność w badanej dziedzinie, zaopatl7.Cnie w materiały i surowce, współpraca z dostawcami. obsługa odbiorców, stan wyposażenia w dyspozycji slużb logistycznych, gospodarka zapasami materiałów i surowców, produkcji w toku oraz wyrobów gotowych) Określenic stanu pożądanego systemu Porównanie stanu bieżącego ze stanem proponowanym oraz identyfikacja różnic na podstawie Pr"lyji;tych krytcriów oceny .l!?PO. ~Y9~..~~~ł ~ń ..~.?~gujących rozbieżn.?S~.i .. .... Wcryfikacja wyników Weryfikacja prLCbiegu postępowania badawczego ze względu na audytu przyczyny wystąpienia ewentualnych zak/ócen Porównanie zakrcsu zgromadzonych informacji z potrLCbami wynikającymi z prlyjętych celów audytu Sprawdzenie res~ktowania zasad podejścia systemowcgo Wskazania dla rozwoju audytu w tej dziedzinie :l.ródło :. opracowanie. w ł asne..

(8) Tomasz MaikI/ s. rakteryzuje s i ę znacz ną s wobo dą zarówno w zakresie projektowan ia, jak równi eż rea li zacji i kont roli wykonania . Do zape wnieni a wła śc iw ego por ządku wdra ża ni a w a ż n a jest w i ęc ident yfikacja etapów, które zapew nią odpowiedni e przygotowani e i re ali zacj ę prezentowanej procedury badawczej, a tak że umoż li w ią os iąg nię c i e rzeteln ych wy ników oceny . W tabeli 2 zos t a ła zapreze ntowana propozycja faz przebi eg u audytu logistycznego w y róż niony c h na podstaw ie kl asy ki organi zatorskiej oraz ważni ej szyc h zadań reali zow anych w o brę bi e ka żd ej z ni ch. Wyszczególnione w tabeli fa zy zos taną szczegó ł owo opisane w kolej nych rozd z iałac h niniejszego artykulu. W ce ł u zapewnienia r.tetc ln ośc i wyników p ostę pow an ia badawczego istotne znaczenie ma zestaw pra widłowo dobran ych kryteri ów, które mają s łu żyć za równ o obec nej , jak rów ni eż przysz ł ej ocenie syste mu logistycznego. C harakterystyka tych kryte riów oraz ich przy kł ady zosta n ą zapreze ntowane w kolejny m rozdziale .. 4. KrYteria oceny systemu logistycznego Opracowanie listy kryteri ów, kt óre będ ą wykorzystywane do porówn ani a stanu aktualnego rozpatrywanego systemu ze stanem postulowanym, wymaga okreś l e ni a ich w ob rę bi e ka żd eg o z obi ekt ów badawczych prezent owanej dziedziny fun kcjonalnej prz ed s i ęb i o rs t wa . W y róż ni o ne obiekty wraz z odpowiednio pogrupowanymi przy kłada mi kryteri ów ich oceny zaprezentowano w tabeli 3. Do za pew ni enia identyfikacji ka żd ej istotn ej roz bi eż n ośc i i wska zani a wszystkic h obszarów d z iał a nia rirm y wy m ag ają cyc h u s pra w nień waż n e jest rów ni eż, aby przygotowany zestaw kryteriów by ł kompletny. N al eży w tym miejscu zw róc i ć u wagę, że li sta w s każnik ó w ni e jest uniwersalna dla k ażd ego przed s i ę bi o rs t wa. Dobór u za l eż ni o ny jest przede wszystkim od przedmiotu dz i a l a l n ości firm y oraz rynkowych determinant jej funk cjonowania. Pod o bi e ń stwo dot yczy jedynie wy róż nian ych obiektów badawczyc h w zakresie systemu logistycznego. Cec h ą c harakte rys t ycz ną li sty kryteriów oceny opracowa nej dla potrzeb audytu logistycznego w o kreś l on y m przed s i ę bi o rs t wi e jest moż liwo ść jej wi elokrotnego wykorzystywania w dokonywanych okresowo anali zach rozpatry wa nego syste mu. Ewentualn e zmian y w zestawie wprowad za ne s ą dopie ro w odpow iedzi na wew nę trz n e lub ze wn ę trz ne zmiany warunków d z i a ł ani a. Warto rów ni eż u z upe ł ni ć, że w ś ród w s ka ź nik ów s tan o wiącyc h kryt eria oceny. a odn oszącyc h s i ę przede wszystkim do tak ich obi ektów badawczych, jak : ws półprac a z dostawcami , gospodarka zapasami , o bs łu g a odbiorców oraz stan w ypos ażenia w dyspozycji s łu ż b logistycznych nal eży zwróc i ć szczegó l n ą u w a gę na taki e, kt óre powinn y zos ta ć przeanali zowane w dł u ż szym okres ie, p o ni ew a ż okreś l e ni e ich stanu w wybranym momencie mo że doprowad z i ć do fo rmuł ow ania bł ę dny c h wniosków o jako śc i funk cjonowania systemu logistycznego . W ś r ó d prz ykładów tak ich w s ka ź nik ó w m oż na w y ró żn i ć; li czbę.

(9) Program al/dytl/. ~)'Sleml/. logistycz.nego prz.edsiębiorSlwa. Tabela 3. Obiekty badawcze sys temu logistycznego Przyk łady. Obiekt badawczy. i. przyk ł ady kryte r iów ic h oceny. kryteriów oceny. Pozycja służb logistycznych w strukturze organizacyjnej prledsiębiorstwa. ObecnoŚĆ. w strukturze organizacyjnej komórek wyspecjalizowanych w zakresie działalności logistycznej, komunikacja między nimi, stopień integracji, podział kompetencji i obowiązków na poS7.Czeg61nych stanowiskach, zakres swobody decyzyjnej kierownictwa logistyki, komunikacja pomiędzy komórkami logistyki a funkcjonujący mi w obrlO'bie pozostałych dziedzin funkcjonalnych fimly. Poli tyka personalna w zakresie s ł użb logistycznych. Poziom kwalifikacji i doswiadczenia prJcowników s ł użb logistycznych, dążenie do podnoszenia ich kwalifikacji. motywowanie, ocenianie, uwzględnianie wyników occn pracowników w ich bicżąccj. Funkcja 1.ałożcń dolycz,). cych dzialalności logistycznej w ksztahowaniu ogólnej strategii działania finny. Zakres dzial ań logistycznych realizowanych prlez prloosiębiorstwo, pozycja kierownictwa logistyki w hierarchii struktury organizacyjnej firmy, stopień integracji działalności logistycznej z pozost ałymi podsystemami funkcjonalnymi prtcdsiębiorstwa, stopień uwzględnienia zalo7.eń dotyez,'JCych logistyki w wyrnaczaniu celów stratcgicznych, zakres wsp6lprJcy w dzicdzinie logi5lyki z pannerami w l ańcuehaeh dostaw. ł nnowacyjność. Dążen ia do pozyskiwania rozwiązań innowacyjnych, c1J;stotliwość wprowadzania innowacji, poziom korlyści uzyskanych dzięki wdrożonym innowacjom, motywowanie pl"JCowników do wprowadzania innowacji. świadomość potrl.cby innowacji wśród pmcowników sfery l<:,.g.isty~! ... Lokalizacja iródc ł zaopatrzenia,temlinowość realizacji zamówień, kompletność dostaw. ochrona materialów i surowców pl"lOO US1.kOdzcniem w trakcie dostaw, wykorzystywana tech.nologia transportu. działalności. w zakresie. logistyki. Zaopatrl.enie w i surowce Wsp6łpraca. Obsługa. materiały. z dostawcami. odbiorców. Dł ugość okresu wsp6lpracy, 7.akres wsp6lpl"JCy na r/.tCz usprawniania procesów logistycznych i obniżania kosztów w tym zakresie. stopień zaspokojenia potrtcb logistycznych firmy 1.c strony dostawców, rekompensaty dostawców z tytulu reklamacji, zadowolenie dostaw· ców z~ współpracy _,_... ,_ ... _ Stopien 7.aspokojenia potrl.eb logistyclllych odbiorców, rekompensata niezadowolenia odbiorców, odsetek zamówień zrealizowanych kompletnie z zapasów na .~kładzie. elastyczność dostaw. 7A1pcwnienie serwisu pos.pnedażnego,. Stan wyposażenia w dyspozycji służb logistycznych. Wielkość powienchni magazynowej,stopicń wykorlystania wła snych Srodków transportu, stan techniczny środków transportu i wyposażcnia magazynowego, technologia składowania. zaplecze obsługowo-naprawcze srodków transportu i wyposażenia rnagazyno-. Gospodarka zapasami materialów, surowców, produkcji w toku i wyrobów gotowych. Ochrona zapasów przed uszkodzeniami lub kradzież:l, rolacja zapa· sów. stan do~.-umentacji magazynowej, optymalizacja dróg przep ły wu m~tcrialów w procesach prooukcji. we~o. Żródło: opracowanie własne..

(10) I. .. Mafkll s. za leg lych zam ów i eń, wystcpujące braki w zapasach. a ta k że s t o pi e ń wykorzystan ia pos iadanyc h ś rod ków transportu. Wymienione w s k aź ni ki okreś lone dla wybranego punktu czasu m ogą k sz tałtowa ć się niekorzystnie, a przeana lizowanie ic h w dluższym okresie umożliwi stworzenie od miennego obrazu funk cjonowania badanego systemu. R eas umują c, osiąg-nię c i e wiarygodnych wyników oceny rozpatrywanej dziedziny d z i a ł aln ośc i jest uwarunk owa ne nie tylko poprawnym doborem wskaźników. a le również w l aściwą interpretacją tyc h s po ś ród ni c h, które wymagaj'j monitorowa nia w dłu ższy m okresie. Wymaga to znacznej wiedzy i doświadczen i a audytorów.. 5. Opracowanie koncepcll audytu Przygotowan ie audytu w odniesien iu do działalnosci logistycznej przedsię biorstwa wymaga na ws t ępie okreś l enia przyczyn oraz ce lów jego realizacji, a t akźe doboru audytorów. Wśród zasad ni czych powodów wdrażan i a audytu we wspomnian ym obszarze wyróżn ia się przede wszystkim poszukiwanie możliw ośc i św iad cze nia u s łu g logistycznyc h na wyższy m poziomie prly jednoczesnym obniźa niu kosztów oraz dążenie do uzyskania cert yfikat u potwi erd zającego zgodn ość ja kości oferowanych produktów z normami ISO serii 9000. D zi ałania taki e maj ., zapew ni ć m oc ni ej szą pozycję firmy na rynk u. Konieczne jest jednak u z upeł nienie. że audytlogistyczny wykorzystywany jest również do oceny sprawności funk cjonowania partnerów koope rującyc h w ramach łań c u c h a dostaw. Ce le staw iane przed alldytem logistycznym uzależnione s ą w domi nuj'lcej mierze od przyczyn jego wdrożenia. Do najwa ż ni ejszyc h zawsze zalicza s i ę jednak occ nc jakości funkcjonowania syste mu z punktu widzenia w ys t ę p owa ni a bł ędów w działaniu i jego ostatecznej s kut eczn ośc i . jak równi eż poprawę warunków podej mowania decyzji, szczegó ln ie w zakresie redukcj i czasu realizacj i za m ów i e ń i p rzep ł yw u mate riał ów. o bniżania poziomu zapasów i z w i ą zanyc h z tym kosztów. a l akże d o ty czącyc h popraw y o b s łu g i kli entów. Konieczne jest rów ni eż zwrócenie uwagi na cele wynikaj'lce z syste mu zapewn i e niajako śc i ISO serii 9000. W y róż nia s i ę w tym zakres ie prlede wszystkim: - zapew ni en ie jakości procesów logistycznych na takim poziomie. kl óry gwara ntuj e jakość ofe rowanego produktu umoż łiwiajil cą trwa le zaspokajanie obecnych lub prognozowanyc h pOlrzeb nabywców. - przygotowanie warun ków za rząd za n ia 10g istyk:1 w przedsicb iorstwie za pew niającyc h permanentne osiąganie i utrzy mani e zamierzonego poz iomu jakości,. - pozyska nie za ufania naby wcy w zakresie dobrej jak ośc i dostarczonego produktu i poziomu ś w i ad czonyc h u s łu g log istycznych, co zapewni da l szą współpracę..

(11) wyznaczonych celów od noszącyc h się do działal z wymaganiami stosownych norm, - zapewnienie komp l etnośc i dokumentacji systemu logistycznego oraz systemu zarządza nia jakośc i ą, - ocena realizacji ce łów i osiąga ni a założeli wynikających z przyjętych procedu r [Twaróg 1998, s. 155]. W przypadku, gdy audyt logistyczny wykorzystywany jest do wspomnianej już kwalifikacj i partnerów kooperujących w łań cuc hu dostaw , ważnym zadaniem jest również standaryzacja sprawnośc i logistycznej wśród wszystkich jego uczestników. Ze wzg l ędu na wybór audytorów w praktyce można wyróżnić dwa sposoby realizacji: we własnym zakresie (okre ś lany jako autoaudyt) lub przez specjal istów z zew nątrz [Pabian ł 998, s. 234]. Pierwsza z wymienionych form może zos tać zastosowana przede wszystkim w sytuacjach, ki edy przedsiębiorstwo znajduje się w trudnej sytuacji i nie posiada ś rodk ów umożliwiających wynaję cie specj ali stów z zewną trz. Podejście takie ma jednak pewne mankamenty , wśród których wymien ia się przede wszystkim brak obiektywizmu w ocenie oraz stronniczość. J eżeli w p rzedsiębiorstwie zostanie podjęta decyzja o wykorzystani u tej fo rmy audytu, należy utworzyć odpowiedni zes pół zadaniowy, w którego s kład z i e znajdą s i ę specja li śc i z różnych komórek funkcjonujących w zakres ie działalności logistycznej. Po zakOIlczeniu prac zespól taki ulega rozwiązaniu, ajego członk owie pow racają na dotychczasowe stanowi ska pracy. Korzystniejszym rozw i ązan i em jest powierzenie wykonan ia prac z tego zakresu wynajętym specjalistom z zewnątrz. W następstwie wyznaczenia audytora konieczne jest przedstawienie mu celów, zakresu, sposobów działan i a i efek tów,jakich przedsiębiors t wo oczek uje po zlecanym audycie. Należy równ i eż zwrócić uwagę na konieczność uwzględnienia przez aud ytorów zew nętrz ~lyc h znaczenia,jakie dla zapew ni enia właściwej jakośc i i zakresu pozysk iwanych informacji ma współ u czes tni c two specjalistów z dziedziny logisty ki badanego przeds i ę bior stwa dysponujących odpow ied nim doświadczeniem i znającyc h s pecyfikę firmy. - zapewnienie. zgod no ści. ności łogistycznej. 6. Real1zacia audytu Zasadnicza rola audytu logi stycznego polega, jak już wspomniano, na dokonani u oceny systemu. Przyjmując , że s kł ada się on z podsystemów zaopat rzenia, przepływu materiał ów i informacj i oraz dystrybucj i, aby u zys ka ć pe ł ni ej szą i nformację o ca l ości, n a l eży każdy z nich poddać od ręb n ej i zarazem wnikliwej analizie. Konieczne jest równi eż, aby audyt by ł zorga nizowany i rea li zowany w sposób systematyczny w określonym czasie. Jako post ępowa nie badawcze prowadzące do o kreślen i a poziomu świadczo n ych u s łu g logistycznych i identyfikacj i ewentualnych wad w funk cjonowaniu syste mu powinien zostać poparty przez kierow nictwo przed sięb ior s t wa, a przekonani e.

(12) Tomasz Markus o ko ni eczności przeprowadze nia audytu zarówno wykonawców, jak r ów ni eż samyc h audytowanych sta nowi równie istotny warune k jego powodzenia. Z punktu widzenia r ze teln ośc i wyników prezentowanego postępowania badawczego istot ne znaczenie ma w ła śc i we okreś l e n ie stanu aktualnego systemu, które dokonywane jest na podstawie zgromadzonych przez audytorów informacj i o jego fu nkcjonowaniu . Należy pamiętać o zapew nieniu ich m oż li wie najwyższego stopnia szczegółowośc i oraz wiedzy o d z iałalnośc i we wszystkich wy różn i onych obie ktach badawczych. Stosowne wiado m ości pozyskiwane są m i ędzy innymi poprzez badania ankietowe i wyw iady kwest ionariu szowe zarówno z pracownikam i badanej sfery,jak również z przedstawi cielami podmiotów wys t ępuj ącyc h w otoczen iu, a wspó łprac ujących z rozpa trywaną firmą. Dokonanie oceny polega na ok reś l eni u od c h yleń pomiędzy stanem i stni eją cy m syste mu, a stane m przyję t y m jako optymalny. W związ ku z tym wiarygod n ość wyników u zależ ni ona jest w dominuj ącej mierze od wyznaczeni a od pow ied niego punktu odni es ienia. D ążąc do jego ustalen ia, można pos łuż yć s i ę obow i ązujący mi normami w zakres ie ochrony ja k ośc i , ale uzyskanie wia rygodnyc h wyników jest w tym wypadku utrud ni one, p o ni eważ wskazane normy nie obej mują wszystkich obszarów w zakresie d z ialaln ośc i logistycznej przedsięb i orstwa [Stolzle 2000, s. 10] . T wo rząc obraz stanu pożądanego systemu , który umożliwi obiektywną i zarazem kom pletn ą oce n ę sytuacji bieżącej m oż n a wykorzystać koncepcję trójkąta Nad le ra. Przebieg audytu przedstawia s i ę wówczas nas tę pująco: - w pi erwszej fazie form uł ow an e są zasady dotyczące sta nu idea lnego syste mu - po lega to na tworze niu jego obrazu , który jest optymalny z punktu wi dzen ia powszechni e obowiązującyc h zasad i regu l dzia ł ania w dziedzinie logistyki. - ko lejny ctap polega na za projektowan iu tzw. stanu perspek tyw icznego systemu uwzg l ędni ającego specyficzne, ramowe uwarunkowa nia przeds i ę biorstwa, - na stę pn a fa za dOlYczy opracowani a stanu proponowanego systemu , który znacznie odb iega od p rzyjętego we wstęp nej faz ie optimu m, ale uwzg l ęd n ia ju ż dodatkowe, aktualnie w ys tępujące ograniczeni a związa n e z implem e nt acją. a wś ród nic h również te wy ni kające z aktualnej polityki przeds iębiorst wa, - ostat ni etap polega na porównaniu zaprojeklowanego stanu proponowanego ze stane m i st ni ej ącym obi ektu audyt u, co umożliwia id e nt y fikacj ę wystę pujących ró ż ni c - wy korzystuj e s i ę w tym celu kryteria uznane za g ł ów ne z pun ktu widzenia funkcjonowania systemu log istycznego, a zidentyfi kowane na podstawie informacj i zawartych w ankiecie audytoryj nej. Zaprezen towana metoda oceny pozwala wn i oskować, że pow inna ona b yć dokonywana indywidualnie dla ka żd ego obiek tu . Wynika to z wys t ępowan i a od mi enn yc h warunków funkcjonowan ia przed sięb i o r s t w na róż n yc h rynkach , j ak rów ni eż ze znacznego z ró ż n icowania specyfi ki ich oferty. W dąże niu do zapewnienia obiektyw izmu wyni ków anali zy ważne jest także, aby nie doko-.

(13) nywa ć oceny funkcjonowania poszczególnyc h s kład owyc h system u w sposób odizolowany od pozosta ł yc h . Koncepcj a audytu realizowanego w odniesieniu do systemu logistycznego wskazuje rów ni eż na możliw ość przygotowania przez audy torów propozycj i d z i ał ań korygujących zide nt yfik owane rozbi eżn ości pom i ędzy stanem przyję tym jako pożądany , a sIane m i s tni eją cy m. W związku z ty m o raz z systemowym postrzegani em rozpatrywanej dziedzi ny działaln ości do zada ń wykonawców audytu logistycznego powi nno n ależeć również: - poszuk iwani e przyczyn stwierdzonych ni esp ra wnośc i , d ot yczących np . opóż ni e ll w dostawach mater i a ł ów, zbyt wysoki ego poziomu zapasów itp ., - przewidywanie wpływu decyzji dotycz ących rozpatrywanego elementu na s prawno ść c ałego systemu , - rozstrzygan ie problemów logistycznych , za pewniając równoczes ną integrację czasowych i przestrzennych częśc i sk ładowyc h systemu. Realizacja wy mi enionyc h zad ań wymaga uw zg lędnienia rynku jako zasadniczej determinanty decyzji logistycznych oraz zapewnienia wysokiej jak ośc i i krótki ch terminów ś wiadczonych usług , d ąże nia do obniżen i a kosztów w ła snych i cen wyrobów,jak równi e ż okreś l enia czynników poprawy jak ości realizacj i z l ece ń , optymalnego wy korzystania posiadanego po te ncj ału o raz obniż ki kosztów w zakresie magazynowania, transportu i adm in istracji [Twaróg 1998, s. 156J. W sy tuacj i. kiedy podczas ocen iania wy stąpi zbyt wielki e zróż n icowanie pom i ędzy wyróż ni o n y mi stanami system u, powinno się wprowadzić ko re kty do perspektyw, z którymi porównuje s i ę stan obecny. W celu zapewnienia skut ecz n ości audytu logistycznego istotne jest ró w n ież, aby kom p l etując inform acje doty czące sytuacji b i eżącej, nie og rani czać s i ę wyłącznie do przed s i ęb i o r stwa, a le objąć równi eż kl ientów, dostawców oraz inne instytucje w s półpra cujące z firmą. Po przeprowadzeni u audytu n ależy s por ządz i ć raport, w którym zo s laną zawarte informacj e zarówno o wyznaczonych ce lach , jak również o zakre sie i przeb iegu anal izy o raz wnioski i s p os tr zeżenia doty czące ewentu alnych z akł óce ń w fu nkcj onowaniu systemu logistycznego .. 7 . Weryfikacja koncepcji audytu W praktyce funk cjonowania przed sięb i orstw k oni ecz n ość każdora zowego przygotowyw ania procedury a udytu logistycznego wy n ikająca z braku stosownych norm w tym zakresie stanowi istotny problem. W zw ią zku z tym poza weryfikacją wyników d o kon ywaną w n as tę p stwi e diagnozy systemu wys t ępuj e rów n ie ż potrzeba o kre ś l ania ws k azań dla pr zysz łe go rozwoju aud ytu i sto pniowej standaryzacji procedur wykonawczych . M oż l i we j est to d z i ęki wni kli wej analiz ie zag adni e ń zw ią za n yc h z przygotowaniem audytu log istycznego.

(14) Tomasz MaikI/S. oraz doświadczeniom nabytym poprzez dotychczasowe przyklady jego realizacji w przedsiębiorstwie, Na tym etapie weryfikuje się przede wszystkim: - przebieg postępowania badawczego ze wzg l ędu na przyczyny pojawiania s i ę ewentualnych za kł óceń natury technicznej, organizacyjnej itp., - zakres zgromadzonych wiadomośc i o fu nkcjonowaniu badanego systemu w odniesieniu do zalożo n ych celów audytu i wynikających z nich potrzeb informacyjnych , - stosowanie się do podstawowych zasad reali zacji tej procedury (np.: systemowe uj ęcie obiektu badawczego, uwzględn i a n ie żródeł informacji znajdujących s i ę poza przedsiębiorstwem itp.), - ws ka żniki s ł użące do oceny system u względem sIanu przyjętego jako punkt odniesienia ze względu na trafność doboru oraz komp l etność zestawu. co dOlYczy jednak sytuacji. kiedy opracowuje się nową li stę kryteriów w zw iąz k u ze stwierdzonymi wewnę t rzn ymi lub zewnętrznym i zmianami warunków funk CJonowama. Weryfikując wyniki audytu logistycznego należy również uwzg l ędnić moż l iwość pojawienia s i ę już w faz ie opracowywania koncepcji pewnych problemów mogących wpłynąć na rzetel n ość diagnozy systemu, a wyni k ających ze specyfiki obszaru badawczego, do których na l eżą przede wszystkim: - znaczną kompleksowość obiektu audytu w postaci wyodręb n ionych podsystemów systemu log istycznego, procesów logistycznych. a także struktur zarządza nia logistycznego. Kon sekwencją jest możliw ość · pominięcia w ana lizie któregoś ze wskazanych wymiarów; - trudn ośc i zw iązan e z w ł aściwą identy fik acją ob iektu audytu ze względu na zakres usług log istycznych. Dotyczy to zw ła szcza audytu realizowanego w odniesieniu do kilku partnerów w ł ańcuc h u dostaw; - ukierunkowanie audytu na zagadnienia zw i ąza n e z norm am i zapewni enia jakości. Sytuacja taka może wystąpić, kiedy w real izacja prezentowanego postę powania badawczego jest powierzona specjali stom w zakresie audytu jakośc i ; - ut ożsam iani e audytu z tradycyj nie ujmowaną proced urą kontrolną , co nie jest zgodne z za ło że niami tej koncepcji. Dotyczy to sytuacji , kiedy inicjatywę w zakres ie audytu logistycznego przej m ują pracownicy komórek specjalizują cych się w kont roli [S tolzle 2000, s. 10]. Ponieważ występowanie wskazanyc h komplikacji może doprowadz i ć do znieksz t ałcen i a wyników oceny systemu weryfikacja audytu logistycznego w praktyce powinna zostać zapoczą tkowana j uż w fazie jej wypracowywania. co um oż l iwi odpowied nio wczesne przeciwdziałanie wymienionym zagroże niom .. 8.. Zakończeni e. Zaprezentowan y program audytu logistycznego, jak równ i eż wyróżnio n e kryteria oceny funkcjonowania badanego sys temu mają charakter propozycji, które zos t aną zweryfikowan e w toku dalszych badań..

(15) Należy zwrócić uwagę na znaczną trudność, jaką we wdrażan iu prezentowanej procedury badawczej stanowi wspominany już brak powszechn ie przyjętych nonnją określających. W związku z tym rozwój koncepcji audytu logistycznego w kierunku standaryzacj i procedur wykonawczych jest w znacznym stopniu uzależniony od wskazówek wynikających z dośw i adczeń dotychczasowych przy kład ów jego realizacji. W porów nywaniu stanu aktualnego rozpatrywanego systemu ze stanem postulowanym bardzo ważnym etapem jest równ i eż dobór kryteriów, które pow inny zostać określo ne we wszystkich wyróż nion ych ob iektach badawczycll. Na l eży t akże wziąć pod uwagę, że niektóre ze wskaż n ików powinny być monitorowane w dł u ższym okresie, ponieważ okreś lani e ich w wybranym momencie może prowadz ić do formułowania błędnych wniosków o jakości funkcjonowan ia systemu logistycznego. Przygotowana lista kryteriów ma umożl i wiać jej wielokrotne wykorzystanie, a dokonywana na jej podstawie diagnoza wymaga zgro madzenia możliwie najbard ziej szczegółowyc h informacji o sian ie aktualnym badanej dziedziny funkcjona lnej. Podsumowując, nal eży zwróc i ć uwagę, że dokonanie rzete lnej diagnozy prezentowanej dziedziny działalności uzależnione jest przede wszystkim od przyjęc ia w początkowej fazie audytu w l aśc i wych za ł oże li do ukształtowania stanu proponowanego syste mu jako docelowego, ale równie istotne jest zgromadzeni e komplet nego zestawu informacji o stanie ak tual nym jego funkcjonowania, na s tępni e w ł aśc i wy dobór oraz opracowanie kompletnej łisty kryteriów, li w końcowej fa zie przyjęc i e odpowiedniego punk tu odn ies ie nia umożliw i ające wskazanie właśc i wych odchylen.. Literatura. 81aik P. II9991, Logistyka. PWE, Warszawa. Ciesielski M. [ I999J. Zi./rządulf/ie la/kllchem doslaw jako element strategii firmy. ,.Gospodarka Malcrialowa i Logistyka", nr I. Many niak Z. [1996J. Organizacja i zarządzanie. 60 problemów teorii i praktyki. Antykwa, Kluczbork . Milewski 0.1 t998J. Logi.rtyka - podej.~cie systemowe. czyli calokiowe, "Gospodarka M<lterill lowa i Logistyka". nr 9. Nowicka-Skowron M. [2000]. Podstawowe elementy systemu logistycznego w przedsię biorstwie, .. PrLegląd Organizacji". nr ]. Pabian A. [19981. Audyting logistycl/IY przedsiębiorsMa. "Gospodarka Materiałowa i logistyka", nr II. Pfohl t-l . 11998], Zi.lrządza/lie logi.rt)'ką. 8iblioleka Logistyka, Poznali. Sarjusz-Wotski Z. l 1998J, Strategia zarządzania zaopatrzeniem . Praktyka logistyki bil/lesu. Placet. warszawa. Skowronek C., Sarjusz-Wolski Z. [1999J. Logi.\·f)'ka w przedsiębiorstwie. rWE. Warszawa. Stolzle W. [2000], AI/flyt logistyczny - insfntme11l ocelly parlllerólII w Ia/icuclzach dostaw, cz. I i 2. ,.Logistyka", nr 3 i 4..

(16) Tomasz MatkI/s Twaróg 1. [J998J, Koncepcja zastosowania al/dylU logistycznego w przedsiębiorstwie przemyslowym, "Gospodarka Materi a łowa i Logistyka", nr 7-8.. A Programme for Auditing the Logistics System of on Enterprise Alongside ralionalising Ihe tlow of resources (materials. raw materials. informatioll. ready-madc producIs and empJoyces), anolhcr factor which has becomc imponant as a means of incrcasing an enlcrprisc's compelitivcncss is Ihc preparation of appropriate proccdu res for gathering and lransferring dctailed informalion about the currem stale of an cnterprisc's logist ics system . Such an approach makes il possible lo evaluate Ihe operations of an enterprise and identify irregularities. These airns can be achieved wit h Ihe help of a logistics audi!. As there ex ist no universally accepted norms or cenificates to specify a procedure for carrying Oli! such an audit, one needs 10 be devised. The audiling process in Ihe case or logistics operat ions should be divided into three main slages: the preparation of a plan. its execUlion and. consequently, Ihe verification of results, wh ich should :lIso provide us wilh an indication of how Ihe audi! should deveJop in future . Appropriate criteria arc also requircd to evaluate a logistics system. The seJcclion of such criteria shou ld ensure vcrification of al1 major problems arising in each part or a logistics system. The reliabililY of the resuUs obtained in this way greall y depends on properly identifying the Slate of the model system, on gathering as much deta iled information as possible in Ihe appropriale areas. and. as a resul t, on compiling an exhaustive lislor key assessment critcria ..

(17)