R E D A K C J A : W '&rsLawa, u L M a rs z a łk o w s k a 3/#.
T e le fo n y : d z ie n n y 87-682, n o c n * 83-046;
te L r e d a k c ji g o s p o d a rc z e j: 88-717 S e k re ta rz r e d a k c ji p r z y jim a jf
w g o d z in a c h o d U do 12-ej.
RZECZPOSPOLITA
1
W y d a w c a : S półdzielnia W y d a w n ic z a „ C z y t e ln i k " — W a r s z a w a , u l. Ig n a c e g o
D a s z y ń s k ie g o 14.
- 1-
D Z IE N N IK G O SPO D A R C ZY
D z i ś 12 s t r o
KOK V. N r 16. CENA 4 ZŁ4
SOBOTA, 17. 1. 1948
A D M I N I S T R A C J A ! W arszawa, Daszyńskiego la.
te le fo n : 87-112.
A d m in is tra c ja czynna w godz.
o d 9—15, w sob oty od godz. 9—12.
O
Miara naszej żywotności
M
y ś l e l i ś m yo ty m dniu od chw ili, kied y eskadry niem iec
kich bombowców i d yw izje pancer ne zdruzgotały m it o przedw rze- śniowej potędze naszego k ra ju . K ie d y przez W ol ską i G rójecką w jeżdżały do sto licy niem ieckie czołgi, m yśm y m yśleli ju ż o dniu wolności, k tó ry powrócić m ia ł do W arszaw y tą sa
m ą drogą.
Potem zaw o d ziły ro k po roku przepow iednie i m urow ane daty, te rro r o kup acyjny osiągnął p u n k t nieprawdopodobnego nasilenia, salw y egzekucyjne g rzm iały w o- pustoszałych ulicach, coraz to no
w e transporty lud zi wieziono do Pieców kre m ato ry jn y c h — a W a r szawa nie przestaw ała w ierzyć i w alczyć. Wolność m u s i a ł a Prz yjść.
1 Przyszła po pięciu latach. W o j s|m radzieckie i polskie weszły do obumarłego miasta, któ re po p o - j zarze powstania niszczone było I doSZCZe ^ te m a ty c z n ie , dom po
^ mu, ulica po ulicy, przez n ie - r ™ 6 oddziały Raumungsistabu.
..Wódz naczelny“ z św itą odjechał
■juz dawno pullm anow skim wago
nem von dem Bacha, żołnierze A K i A L u m ie ra li w obozach koncen
tracyjnych i stalagach. Na ulicach W arszaw y leżały tylko niepogrze- kane trupy.
Wówczas w ielu P olaków nie li
g a ł o sobie jeszcze uświadomić, że Pod ru in a m i W arszaw y legły w gruzy ostatecznie i niepowrotnie te koncepcje polityczne, które k a zały wydać miasto śmierci. Że Polska musi być inna niż daw niej.
Łzad „L on d yn u “ d ziałał jeszcze.
!_to, że dziś o lb rzym ia ju ż w ięk ezość narodu ocenia sytuację w ła - ciw ie i bierze czynny u dział w powszechnym w ysiłku twórczym, to jest bodaj najw iększy, n a jb a r
dziej radosny try u m f Polski z Prawdziwego zdarzenia. A jeśli, la k się mogło wydawać, obóz no- Wej Polski p rzy jednej z p ie rw - szych swoich decyzji k iero w ał się więcej sercem, niż trzeźw a roz
waga, to pokazało się, że decyzja ta powzięta z nakazu serca była Wyrazerp największego
m ilion ó w lu d zi. Bo W arszaw a to ja k b y zegar ko ntro ln y, na k tó ry m um iem y odczytać postępy w odbu dowie naszej gospodarki narodo
w ej, postępy w odbudowie człowie ka i jego wia;ry w przyszłość, bez któ rej przem ysł będzie ty lk o m a r
tw ą pozycją w bilansie — niczym więcej.
W arszawa, na któ rej odbudowę składają się wszystkie żywotne si
ły narodu, w róciła do życia jesz
cze pierwszego roku. Dlatego dziś, w trzecią rocznicę je j w yzw o le
nia, nie będziem y p rzyp om in ali tu raz jeszcze, że „na p rzekó r“, że
„ w b re w w o li F iih re ra “, że „z dnia na dzień...“ . Pow iem y sobie raczej co innego: gdy pewne siły p o li
tyczne Zachodu p atro n ują a n ty polskim dążeniom niem ieckich szo w inistów , W arszawa, któ ra żyje i odbudowuje się, daje nam p e w ność, że choć zniszczyli nas N ie m cy, „sprzym ierzeńcy“ nie zdołają zawrócić nas z obranej drogi.
(ap)
Przemówienie Premiera C^rankieiuicza m Moskwie
Współpraca nasza rozwija się
w poczuciu wspólnych interesów i bezpieczeństwa
W A R S Z A W A , 16.1 (P A P). — P rzybycie polskiej delegacji rz ą dowej do M oskw y stoi pod znakiem coraz bard ziej zacieśniającej się współpracy politycznej i gospodarczej m iędzy Polską a Z w ią z kiem R adzieckim . D a ł tem u w y ra z p re m ie r C yran kiew icz w swym przem ów ieniu p o w ita ln y m , stw ierdzając m. in., że p rsyjaźń polsko- radziecka znalazła swe potw ierdzenie w w ie lu faktach. F a k ty te świadczą o wspólnej postawie obu k ra jó w w walce o u trw alen ie pokoju. P re m ie r C yran kiew icz w y ra z ił rów nież podziękowanie n a
rodu polskiego za stanowisko Z S R R w sprawie granic zachodnich.
W c z w a rte k po p o łu d n iu p rz y b y ła s p e c ja ln y m p o cią gie m do M o s k w y delegacja rz ą d u po lskie g o z p re m ie re m Józefem C y r a n k ie w i
czem, w ic e p re m ie re m W ła d y s ła w e m G o m u łk ą i m in is tre m p rz e m y s łu i h a n d lu H ila r y m M in c e m na czele.
W skła d d e le g a c ji w chodzą w i c e m in is tro w ie G rossfeld i R óżański oraz eksperci.
D e leg acji, od g ra n ic y po lsko - ra d z ie c k ie j to w a rz y s z y ł szef p ro to k u łu d y p lo m atyczneg o rad zie ckieg o m in is te rs tw a s p ra w z ag ran icznych
M o ło c z k o w i ra d ca am basady R. P.
w M o s k w ie Z a m b ro w ic z .
N a d w o rc u b ia ło ru s k im w M o s k w ie , u d e k o ro w a n y m szta n d a ra m i p o ls k im ’ i ra d z ie c k im i p rz y b y ły c h p o w ita li: wicepremier i mini ster spraw zagranicznych ZSRR Mołotow, wiceminister spraw za granicznych Wyszyński, ambasador R. P. w Moskwie wraz z personelem ambasady oraz ambasadorowie i posłowie państw obcych, akredyto wanych przy rządzie radzieckim.
W c h w ili, gdy pociąg w je ż d ż a ł na dw orzec, o rk ie s tra w o js k o w a ode
Przjj milczącej zgodzie policji i mladz
Bezczeszczenie pamięci Roosevelta
w SlüiMfdi Z jednoczonych
N O W Y JO R K , 16.1 (A P I). — Podczas, gdy prezydent Tru m an próbuje napróżno nawiązać w swych przem ówieniach do d zia ła l
ności F. D. Roosevelta, pamięć wielkiego prezydenta bezczeszczona jest b ru ta ln ie w Stanach Zjednoczonych. Donoszą z szeregu m ie j
scowości k ra ju , że A m e ry k a przeżyw a obecnie falę antyrooseveI- tyzm u, popieraną przez elem enty reakcyjne i spotykającą się z ci
chą zgodą w ładz państwowych.
politycznego. Na ru in y W arszaw y
^araz pierwszego dnia po w y zw o -
W San F rancisco, d y re k c ja g łó w nego urzę du pocztowego nakazała zdjęcie p o rtre tu R oosevelta z h o n o row ego m ie jsca na sali po czty i za
w ieszenie ta m p o rtre tu m ie jsco w e go gu b e rn a to ra . Zarządca b u d y n k ó w rz ą d o w y c h w San Francisco, R eynolds, na kaza ł zam a lo w an ie po
staci R oosevelta na ta b lic y p a m ią t
k o w e j, o b ra z u ją c e j po w stan ie O r
g a n iz a c ji N a ro d ó w Zjednoczonych.
W obec p ro te s tu d e le g a c ji „po stę po
w y c h o b y w a te li A m e r y k i“ , w k tó r e j je dn ą z p rz y w ó d c z y ń je s t w d o w a po prezydencie, R eynolds od
p o w ie d z ia ł: „Roosevelt nie żyje, nie widzę potrzeby aby go czcić po śmierci“.
W m ieście G re a t B end w stanie Kansas, w ła d z e m ie js k ie na ka za ły przesunięcie p o m n ik a R oosevelta z ___„ j głów nego p la c u m iasta, na je dn ą r e a liz m u z boczny ch u lic . D o pie ro energiczne
W Liano w stanie Texas doszło do rozruchów, gdy oburzony tłum rzucił się na funkcjonariusza m iej
skiego, zmieniającego tablicę z naz
wą ulicy Roosevelta. Dopiero inter-
wencja policji uratowała go od po
bicia.
W A n d e rs o n w S ta n ie In d ia n a , m ie js c o w y ksią dz a n g lik a ń s k i po
tę p ił p u b lic z n ie pam ięć prez. R oo- sevelta, n a z y w a ją c go „n ę d z n y m k ra m a rz e m ż o łn ie rz y a m e ry k a ń s k ic h “ . O b u rz e n i w ie r n i o p u ś c ili g re m ia ln ie kap licę .
Korespondenci podkreślają, że ca
ła ta kampania antyrooseveltowska prowadzona jest przy milczącej
| zgodzie policji i władz centralnych w Waszyngtonie.
p ro te s ty m ieszkańców z m u s iły b u r m is trz a do co fn ię cia te j de cyzji.
i . c --- vv.yi.wi, W m. Decetur w stanie Illinois
6ruu m iasta zjechał rząd Rzeczy- zakazano wyświetlania filmu o Pospolitej i u lokow ał się w domu Roosevelcie, nakręconego na pod- Przy ulicy O tw ockiej. Te.cm same- stawie kronik miejscowych. Potni- go dni-, „i- „r, ' ■ . mo protestów miejscowej ludności, go dma na ulicach miasta p o ją -| władze m!ejsk!e zakazu nie cofnelv.
S i l S1.ę z ZaT lą tk a m . w r ę k u i w E ng le w oo d (stan C olorado) t w s i o o w r a ę a ją c y z tu ła c z k 1 .m ie js c o w a org an izacja K u - K lu x - W a rs z a w ia c y . Z a c z ę ła s ię o d b u d o - K la n ro z w .e s iła . p la k a ty , k tó re m a -
Wa. ją z d y s k re d y to w a ć pam ięć w ie lk ie
go p re z y d e n ta i gdzie n a zyw a ny je s t on „o p ie k u n e m M u rz y n ó w , Ż y d ó w i k o m u n is tó w “ .
Po muborze prezydium Zgrom N ar.
Sktóeenin kadencji RnrlnKntn
domatnfu się z wale m V / de Gamli’a
To nip jest t. zw. radosna tw ó r
czość. To jest ciężki, mozolny tru d
Powódź ip o zi K odzku
We wszystkich miejscowościach, Położonych w zdłuż brzegu Nysy łrvra ostre pogotowie przeciwpowo hziowe Służbę pełnią jednostki mi heji w P oraz straży pożarnej.
. Najgo-ze.i sytuacja przedstawia sję w okoli.w K ło d z k a , gdzie po
®iom w o d y osiągnął 2 m. 90 cm.
Zwiększenie poziomu wody o dal
sze 10 cm. groziłoby zalaniem niżej położonych części miasta.
P ołączeni^ tele fo n iczn e m iędzy B ys trz y c ą a in n y m i m ia sta m i, zo stało p rz e rw a n e na skute k zalania k a b li.
W ezbrane w o d y za la ły w K rosn o w icach pięć zagród oraz k ilk a do mów w D usznikach, (cz).
PARYŻ, 16.1 (PAP). Wybór no wych władz Zgromadzenia Narodo wego we Francji jest przedmiotem ożywionych komentarzy prasowych.
Dzienniki zwracają uwagę na nie obecność deputowanych komunis
tów podczas ogłaszania listy władz, oraz na fakt, że nazwiska komunis tów figurują na tej liście, jakkol wiek zgłosili oni swoją dymisję.
N iezależn y „ O r d r e “ p rz y z n a je słuszność s ta n o w is k u zajętem u przez de p u to w a n ych k o m u n is ty c z - Marshall broni swego planu
Murshnll bfonl
s w e j f o n l n o n
PITTSBURG, 16.1 (API). Amery kański sekretarz stanu, Marshall, wygłosił wczoraj nowe przemowie nie radiowe w obronie swego „pla nu pomocy“ dla Europy. M a rs h a ll, k tó r y w y s tę p o w a ł prze d p itts b u rs k ą Iz b ą H a n d lo w ą , p o d k re ś lił, że po zycja S ta n ó w Z jed n. w św iecie bę dzie zagrożona, je ż e li K on gre s bę dzie n a le g a ł na p rze pro w ad zen ie w ię k s z y c h zm ia n w rz ą d o w y m p ro je k c ie p lan u, p rz e d s ta w io n y m przez
prez. T ru m a n a ,
P rag ną c odeprzeć a ta k i re p u b li ka n ó w , M a rs h a ll ośw iad czył, że p la n je s t w y n ik ie m p ra c y „n a jle p szych m ózgów S ta n ó w Z je d n .“ i że u w z w ę d n ia w sz y s tk ie n a jw a ż n ie j
sze a m e ry k a ń s k ie in te re s y narodo we.
nych, pisząc na te n te m a t: „Dęba ty, poprzedzające wybór władz, by ły wynikiem przygotowanych od dawna manewrów p o lity c z n y c h . W iększość d e p u to w a n y c h p rz e k re ś li ła ' zasadę p ro p o rc jo n a ln o ś c i, obo
w ią z u ją c ą p rz y w y b o rz e w ła d z Z g ro m a d z e n ia “ .
„F ra n c T ir e u r “ s tw ie rd z a zaś:
„K o n s ty tu c ja je s t dla w s z y s tk ic h F ra n c u z ó w p o d s ta w o w y m p ra w e m a p ie rw s z y m o b o w ią z k ie m deputo w a n y c h je s t je j poszanowanie.
W iększość p o w in n a albo zm ie nić a rt. 11. k o n s ty tu c ji, albo po dporząd k o w a ć się zasadzie p ro p o rc jo n a ln o ści. Kłótnie i wszelkie manewry są wodą na młyn degaullistów.
D z ie n n ik i zauw ażają zgodnie, że przebieg ob rad Z grom a dze nia ’ m o że być w y z y s k a n y przez z w o le n n i k ó w de 'G a u lle ‘a w ic h k a m p a n ii w y m ie rz o n e j p rz e c iw k o o b ow iązku ją c y m in s ty tu c jo m re p u b lik a ń skim .
P ism a p ra w ic o w e dom agają się n a ty c h m ia s to w e j r e w iz ji k o n s ty tu c ji. N a leży na d m ie n ić, że ju ż w cza Sie posiedzenia Z grom a dze nia Na rodow ego g a u lliś c i w y s tą p ili z p ie rw s z y m i w n io s k a m i w ty m k ie ru n k u , dom agając się skrócenia te r m in u urzę d o w a n ia obecnego par lam entu. Jeden z w n io s k ó w doma ga się w ygaśnięcia m a n d a tó w de p u to w a n y c h z d n ie m 1 m arca br.
drugi zaś z dniem 25 maja br
g ra ła p o ls k i, a n a s tę p n ie ra d z ie c k i h y m n 'p a ń s tw o w y , po czy m p re m ie r C y ra n k ie w ic z o d e b ra ł ra p o r t do w ó dcy k o m p a n ii h o n o ro w e j w o js k g a rn iz o n u m oskiew skiego.
P re m ie r C y ra n k ie w ic z w y g ło s ił prze d m ik ro fo n e m p rz e m ó w ie n ie do m ie szka ń có w M o s k w y , w k tó r y m o ś w ia d c z y ł m. in .:
„Obywatele Moskwy! Przyjeżdża my do rządu radzieckiego, jako przedstawiciele narodu polskiego i rządu polskiego. Od ostatniej na szej wizyty minęło 10 miesięcy. Ten ostatni okres, ja k i poprzednie la ta po odzyskaniu wolności spod hitlerowskiego najazdu był okre
sem jeszcze bardziej pogłębiającej się przyjaźni pomiędzy naszymi na rodami. Przyjaźń ta była pogłębia na przez rzecz najważniejszą — przez fakty. Jednym z takich wiel kich faktów jest wspólna postawa naszych krajów w dziedzinie polity ki zagranicznej, jest wspólna posta wa w realizowaniu dzieła najważniei szego, jakiego oczekują od nas naro dy — dzieła budowania, utrwalania pokoju i walki o pokój.
Realną rzeczywistością stała się pogłębiająca się wciąż współpraca wszystkich narodów słowiańskich, o- parta na podobieństwie przeszłoś ci historycznej, na wspólnych doś wiadczeniach, na wspólnej walce o wolność. Ta przyjaźń i współpra ca wynikają z tego faktu, iż ży
wotnym siłom tych narodów, wal ezących o wolność, udzieliła nie
zbędnej i decydującej pomocy W wyzwoleniu bohaterska armia ra dziecka.
W przeszłości współpraca ta zro dzila się z poczucia wspólnoty w złej doli i z poczucia niebezpieczeń stwa. Dziś rozwija się ona w po czuciu wspólnych interesów i bez pieczeństwa, obrony pokoju, współ nej odbudowy gospodarczej państw najbardziej zniszczonych przez woj nę. Tak pojmują tę współpracę wszystkie narody miłujące wol
ność, widząc w niej wzmocnienie solidarności sil pokojowych całe
go świata.
Jeszcze jednym faktem, który potwierdza pogłębianie się przy jaźni między naszymi narodami jest utrwalenie współpracy gospo darczej, będącej czynnikiem zasad niczym w odbudowie naszego pań stwa w przeszłości i jeszcze waż niejszym czynnikiem tej odbudo wy w przyszłości.
Obywatele Moskwy! Możemy wam oświadczyć, że minionego okresu nie zmarnowaliśmy, ani pod wzglę dem politycznym, ani gospodar
czym Utrwalamy nasz ustrój, u- trwalamy podwaliny gospodarcze demokracji ludowej w Polsce. Nie szczędząc sił. odbudowujemy na sze państwo w poczuciu bezpieczeń stwa przyszłych losów naszego na rodu w oparciu o sojusz ze Zwiąż kiem Radzieckim.
J
Dziękujemy Związkowi Radziec 1 kiemu za stanowisko w sprawie| naszych granic zachodnich, wielo krotnie podkreślane przez Waszego Wielkiego Wodza i naszego w iel
kiego przyjaciela — Generalissimu sa Stalina i przejawiające się w po lityce naszego przyjaciela — mini stra Molotowa.
Wierzymy, że nasz obecny przy jazd przyczyni się do utrwalenia współpracy politycznej i gospodar czej, a także do utrwalenia w naj szerszych kolach i to nie tylko na szych narodów — świadomości, jak bardzo przyjaźń ta jest cenną i twórczą i jak wzmacnia przyjaźń naszych narodów oraz sprawę bez pieczeństwa i pokoju.
Niech żyje sojusz Polski i Zwiąż ku Radzieckiego!**
R Z E C Z P O S P O L IT A J. D Z IE N N IE G O S P O D A R C Z Y N r 16. S tr. 2
Konsternacja we Francji
Między P aryżem i L o n d y n e m o d - ) cow a o p in ia fra n c u s k a konieczność bywa się o so b liw a w y m ia n a zdań. j zjednoczenia N ie m ie c ja k o w a ru n - A m ba sad or fra n c u s k i M a s s ig li w y - I k u bezpieczeństwa, ja k o je d y n e j raża w Foreign Office zdziwienie,
iż rząd francuski nie został powia
domiony i konsultowany w sprawie postanowień konferencji frankfur
ckiej. Ale rzecznik francuskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych zaprzecza, jakoby rząd francuski u- ozynił jakiekolwiek demarche w tej sprawie.
Z kolei rzecznik Foreign Office i brytyjskie kola polityczne wyrażają Zdziwienie, iż rząd francuski uwa
żał za stosowne protestować prze
ciw postanowieniom reorganizują
cym Bizonię.
Więc jak jest naprawdę?
Ale i w opinii prasowej obu kra Jów panuje w tej sprawie chaos i zakłopotanie. Dzienniki brytyjskie wyrażają zdanie, iż należy jak n a j
szybciej uzyskać zgodę Francji na i reorganizację Bizonii i rozpocząć rozmowy w sprawie utworzenia T ri zonii. Im prędzej uzyskamy akces Francji — taki jest tenor prasy bry i tyjskiej — tym mocniejszą będzie- , my mieli pozycję w rozmowach z ■ Rosjanami
Prasa francuska natomiast, zdają ca sobie sprawę z istoty postano
wień frankfurckich, znajduje się w odmiennej sytuacji. Pisać prawdę, zająć stanowisko zgodne z interesa m i Francji, to znaczy potępić po
rozumienie Clay — Robertson. Kon cepcja federacyjnych Niemiec, któ
re j min. Bidault formalnie jeszcze nie porzucił, na oczach Francuzów przeradza się w koncepcję Trizonii.
Dlatego, gdy Bium jako rzecznik
„Trzeciej siły“ najbardziej powol
nej żądaniom amerykańskim kapi
tuluje, powtarzając jedynie mgliste komunały o gwarancjach, jakie Francja musi otrzymać wzamian za zgodę na odbudowę Niemiec w myśl dyrektyw Departamentu Sta
nu — większość prasy prawicowej podobnie jak i prasa lewicowa po
tępia postanowienie frankfurckie.
Prawica francuska, rzeczniczka federacji niemieckiej, widzi, ja k sa ma uwikłała się w sprzecznościach.
Gen. Koenig oraz stojąca za nim finansjera i przemysł francuski wy rażają podobnie jak przemysł i fi
nansjera brytyjska i amerykańska nie mniejsze tendencje do podpo
rządkowania strefy francuskiej in teresom francuskim. Lecz to, co się już udało Amerykanom, co wym y
ka się z rąk Brytyjczyków nie osią
galne jest dla Francuzów. Z konce
pcji autonomii gospodarczej i poli
tycznej państewek niemieckich w strefie francuskiej pod kontrolą Francji pozostała już tylko alterna
tyw a Trizonii i skromne miejsce dla przedstawiciela francuskiego w instytucji kontrolującej.
Ta alternatywa spowodowała, iż prawica francuska protestuje.
Z innych założeń wychodzi lew i
cowa prasa francuska. Prasa ta od początku zdawała sobie sprawę i nierealności i szkodliwości koncep
cji federacyjnej. Więcej, podobnie ja k prasa polska, podkreślała lew i-
fo rm y u s tro jo w e j g w a ra n tu ją c e j
Państma arabskie organizują pomoc
Arabowie chcą zająć Palestyną
i chwilą wycofania się wojsk brytyjskich
L O N D Y N , 16.1 (P A P). — Agencja R eutera donosi z K a iru , że ____ ^ ^ _____ _____ _ szef w yd ziału prasowego L ig i A rab skiej, Assad Dagher, oświadczył m ożliw ość u trz y m a n ia k o n tro li nad j na konferencji prasowej, iż A rabow ie m ają zam iar zająć zbrojnie N iem cam i, gdy po z re a liz o w a n iu ca}ą P a le s ty n ę z c h w ilą e w a k u a c ji w o js k b r y t y js k ic h .
f u z ji dw ó ch s tre f obecnie m ó w i się [ 1 —--- -
D a gh er p o d k re ś lił, że a ra b s k i i kie go K o m ite tu A ra b s k ie g o w Pa o u tw o rz e n iu T r iz o n ii ja k o fa k tu
n ie podlegającego d y s k u s ji —- le w ic a fra n c u s k a stw ie rd za , iż n ie t y l k o z ig n o ro w a n e zostały in te re s y F ra ń o ji, lecz zagrożone są także in teresy p o k o ju . Z a ró w n o je ś li id zie 0 s tr u k tu r ę p o lity c z n ą i gospodar
czą re a liz o w a n ą w B iz o n ii, ja k i o ne go w an ie w s p ó łp ra c y czterech mo c a rs tw w k o n tr o li nad N ie m c a m i
Z ro z u m ia łe w ięc, że w ty m s ta n ie rzeczy, b y osłabić s iłę p ro te s tó w 1 usunąć w a h a n ia na w e t ta k ic h p o li ty k ó w ja k m in . B id a u lt, ja k B iu m , m u s ia ł p rz e m ó w ić W aszyngton.
P rz e m ó w ił w fo rm ie zaproszenia F ra n c ji na k o n fe re n c ję trzech pa ń s tw w B e rlin ie . T a m w y ja ś e io no będą F ra n cu zo m p ia n y anglosa
skie i podane koncesje, ja k ie o trz y m a ją w za m ia n za p o d p o rz ą d k o w a n ie się p o s ta n o w ie n io m f r a n k f u r c k im oraz zajęcie w spólnego stano w is lia w S ojuszniczej R adzie K o n t r o li p rz e c iw k o Z w ią z k o w i R adzie
c k ie m u b ro niącem u U c h w a ł Pocz
d a m skich , p o g w a łco n ych przez p o s ta n o w ie n ia fr a n k fu r c k ie , g w a łc o n y c h system atyczn ie i coraz ja s k r a w ie j.
(hk)
sztab w o js k o w y is tn ie je ju ż i dzia | le s ty n ie , J a m a l B e y H u sse in i, k to ła na te re n ie P a le s ty n y . Sztab ten
będzie k ie ro w a ! w s z y s tk im i opera c ia m i. W ciągu dw óch n a jb liż szych m iesięcy A ra b o w ie będą do statecznie u z b ro je n i, b y m óc opa
now ać całą P alestynę. Pom oc p a ń s tw . a ra b s k ic h dla A ra b ó w pa le s ty ń s k ic h będzie się w y ra ż a ła przede w s z y s tk im w dostaw ach no woczesnego u z b ro je n ia .
A g e n c ja R e utera donosi z Bagda du, że w ic e p rz e w o d n ic z ą c y W yso-
r y p rz y b y ł ta m w środę z D a m aszku, o z n a jm ił, że m a on n a k ło n ić p a ń stw a arabskie, do „o m ó w ię n ia sposobu“ oka zan ia pom ocy A - rab om p a le s ty ń s k im , w a lczą cym d la u ra to w a n ia Z ie m i Ś w ię te j“ . Ja m a i H u s s e in i z a k o m u n ik o w a ł, że ara bska k o m is ja do s p ra w P alesty n y u s iln ie p ra c u je w ty m k ie r u n ku . K o m is ja ta skła d a się z b.
szefa sztabu a r m ii ir a c k ie j, gen.
T aha A l H a s h im i. zastępcy szefa
N o w e z w y c i ę s t w a
^reskie! mmii demokrßStyexr&el
R Z Y M , 16.i (PAP.). W edług k o m u n ik a tu ag en cji E le fte r i E lla d a je d n o s tk i a r m ii d e m o k ra ty c z n e j z a a ta k o w a ły pod V ro n to u k o ło Ser res 200 ż o łn ie rz y i 170 ża n d a rm ó w a te ń s k ic h . O d d z ia ły rz ą d u a te ń skiego zo s ta ły zm uszope do opusz
czenia w y m ie n io n e j m ie jscow ości, p o z o s ta w ia ją c n a p o lu w a lk i 13 za b ity c h i 21 ra n n y c h .
W ojska d e m o k ra ty c z n e w e szły do
Po trzecim dniu g ło dów ki
Krytycziiy stan zdrowia S u ita ? *
LON DYN , 16. 1. (PAP). Agencja Reutera donosi z New D e lh i, że według oświadczenia lekarzy z n a j
bliższego otoczenia Gandhiego, stan zdrowia Mahatmy pogorszył się znacznie po trzecim dniu postu.
G a n rh i n ie m ó g ł ju ż w y g ło s ić m o d lit w y do zgrom adzonych w ie rn y c h . Tysiące H in d u s ó w prze cho dziło prze d łó ż k ie m G andhiego d la zło
żenia h o łd u g ło d u ją c e m u .
N a zapytanie, czy zam ierza peś- cić w c h w ili, k ie d y spra w a Kasz
m ir u została przekazana do R ady Bezpieczeństwa, G a n d h i o d p o w ie dział, że jego post nie m a n ic w sp ół nego z ty m , co się dzieje na te re nie O NZ.
Na s k u te k k ry ty c z n e g o stan u z d ro w ia G andhiego m aharadża B i- k a n n e ru o d w o ła ł b a n k ie t, k t ó r y m ia ł b yć w y d a n y na cześć ge ne ral
nego g u b e rn a to ra I n d ii, lo rd a M o u n tb a tte n a .
N E W D E L H I 16.1 (U N IP R E S S ).
Do G andhiego p rz y b y ł zn a n y le k a rz z B o m b a ju , b y czuw ać n a d je go z d ro w ie m . M a h a tm a n ie m óg ł się w c z o ra j w y k ą p a ć o w ła s n y c h siłach i do ła z ie n k i p rze niesio no go na rękach. W czoraj p rze d dom em G andhiego p rz e d e filo w a ł m od lą cy się tłu m , lecz M a h a tm a n ic n ie s ły szał i n ie w id z ia ł, po niew a ż spał przez c a ły czas. J e d y n y m je go po ż y w ie n ie m są duże ilo ś c i gorącej w o dy.
’ G a b in e t i n d y js k i; z e b ra ł się w czo r a j n a sesji n a d z w y c z a jn e j, i w o - b a w ie ś m ie rc i G andhiego, postano w i ł p o n o w ić w y p ła tę p ie n ię d z y Pa k is ta n o w i. P ieniądze te na le żały się P a k is ta n o w i n a s k u te k u k ła d u za w a rte g o zaraz po po dziale In d ii, lecz dru g ie g o stycznia p re m ie r H in d u s ta n u N e h ru z a w ie s ił w y p ła tę Po n a d to g a b in e t in d y js k i p o s ta n ó w ił
"prżeprówcEHżić' p le b iś ć y '" w in n y m ‘ s p o rn y m o k rę g u Junagadh.
W k o m u n ik a c ie w y d a n y m dziś w nocy, g a b in e t w y ra ż a nadzieję, że G a n d h i p rz e rw ie sw ó j post po o s ta tn ic h decyzjach.
W razie śmierci Gandhiego, w i
na spadłaby zarówno na Pakistan ja k i Hindustan, i oba kraje pra gną uniknąć tego za wszelką cenę.
m ia s ta N ig r ita w Ś ro d k o w e j M ace d o n ii. O d d z ia ły w o js k d e m o k ra ty c z n y c h ro z p ro s z y ły pod M e g a li P on a d g ia b a ta lio n w o js k a te ńskich , b io rą c je ńcó w W ^ród k tó r y c h znaj d ę w a ł się k o m e rtd a n t b a ta lio n u .
W o js k a de m o k ra ty c z n e za a ta ko w a ły m iejscow ość K e r k in i b ro n io ną p rze z o d d z ia ł w o js k a te ńskich . Sam ochody w o js k o w e , wiozące, żoł n ie rz y a te ń s k ic h n a pom oc oddzia łó w , b ro n ią c y c h K e r k in i zosta ły w ysadzone w p o w ie trz e . K e r k in i zostało z do byte prze z w o js k a de
m o k ra ty c z n e .
O d d z ia ły g re c k ie j a r m ii de m o kra ty c z n e j po stoczeniu z-wycięskięj b i tw y z w o js k a m i ą te ń s k im i w e s z ły do m ia s ta A ra h p w a położonego n a d z a to k ą K o ry n c k ą . G a rn izo n m u s ia ł w y c o fa ć się pod n a p o re m a r m ii d e m o k ra ty c z n e j m im o iż o- b ro n a m ia s ta w s p ie ra n a b y ła a ta k a m i lo tn ic z y m i.
W e d łu g ra p o rtó w , nadch od zą- eyeh z T r a c ji do A t e n o d d z ia ły ,-ar mi-i- d e m o k ra ty c z n e j skute cznie a- ta k u ją p ie rw s z ą lin ię o b ron ną
m ie jscow ości S id irik a s tro n .
R a dio stacja W o ln e j G re c ji ko m u n ik u je , że w y s u n ię ty o d d z ia ł grec k-iej a r m ii d e m o k ra ty c z n e j, o p e ru ją cej w A tty c e w z ią ł do n ie w o li l i beralneg o deputow anego L e o n id a
sa Coutsopetalosa, k tó r y je s t osobi
s ty m p rz y ja c ie le m S ofu lisa . ______ L .
• »
a r m ii ir a c k ie j gem. Is m e ila S e fw a ta, p u łk . M a h m u d a H in d u z a r m ii s y r y js k ie j i S u b h i A l K h e d ra h a , rep re ze n tu ją ce g o e g z e k u ty w ę K o rn i te tu .
Jam e l B ey H u s s e in i za p o w ie d zia ł w y b o ry now ego K o m ite tu , k t ó r y re p re z e n to w a łb y w s z y s tk ie p a rtie . N o w y K o m ite t z e b ra łb y się ja k o Z grom a dze nie N a ro d o w e i w s p ó ł
p ra c o w a łb y z L ig ą A ra b s k ą , w ce T i niedopuszczenia d o p o d z ia łu P a le s ty n y . W reszcie H u s s e in i w y r a z ił p rze ko n a n ie , że m u f t i J e ro z o lim y p o w ró c i w k ró tc e do B e jr u tu , w ca lu ponow nego ob ję cia k ie r o w n ic tw a p o lity c z n e g o n a d s w y m i z w o le n n ik a m i w P a le s ty n ie . __
O rg a n iz a c ja S te rn a oś w ia d c z y ła w środę wieczorem ,, że w ś ró d w y s a dzonych w p o w ie trz e do m ów w a- ra b s k ie j d z ie ln ic y J e ro z o lim y , S he l k a J a rra h a , z n a jd u je się dom m u l tic g o J e ro z o lim y .
Im m atak arabski
O rg a n iz a c ja H a ga nah k o m u n ik u je, że w n o c y ze śro d y n a c z w a r
te k A ra b o w ie z a a ta k o w a li osiedle żyd o w s k ie K f a r E tz io n . Po s tro n ie Ż y d ó w b y ło 2 z a b ity c h i 4 r a n n y c h . W o js k a b r y ty js k ie n ie in te r
w e n io w a ły .
Z ktnfsji palestyńskiej
OHZ
N O W Y J O R K , 16.1 (PAP.). S ta
ły d e le gat b r y t y js k i w O N Z S ir A le x a n d e r Cadogan u ja w n ił n a ś ro d o w y m po sie dzen iu K o m is ji Pa le s ty ń s k ie j w s tę p n y z a rys po g lą d ó w rz ą d u b ry ty js k ie g o na p r z y szłość P a le s ty n y . C z ło n k o w ie k o rn i s ii z g o d z ili się po dobno na żądanie S ir A le x a n d ra Cadogana zachow a nia a b solutne j d y s k re c ji co do te go, k ie d y W ie lk a B r y ta n ia z ło ży szczegółowe ośw iad czen ie na te m a t sw ych p rz y s z ły c h p la n ó w .
- Cadogan po do bn o w ie lo k r o tn ie
¿ a p e w n ił k o m is ję , że rząd b r y t y j
s k i chce p e łn ić sw e fu n k c je w Pa le s ty n ie w o k re s ie m ię d z y w y g a śnięciem m a n d a tu i p rz y b y c ie m do P a le s ty n y k o m is ji O NZ. Jednakże o kre s te n w in ie n trw a ć n a jw y ż e j 2 ty g o d n ie . N a stę pn ie Cadogan m ia ł p rz e d s ta w ić k r ó t k i plan w y co fa n ia w o js k b r y ty js k ic h z p e w n y c h
obszarów .
Intro koniec; walk w Indonezu
N ou iy num er organu B. 1, G.
Jednolity front robotniczy
L O N D Y N , 16.1 (PAP.). K o m is ja m e d ia c y jn a R a d y B ezpieczeństw a O N Z o g ło s iła k o m u n ik a t o uzgod m ie niu zaw ieszenia b r o n i m ię d z y H o la n d ią i R e p u b lik ą In d o n e z y j
ską. W D ż o d ż a k a rta to c z y ły się od n ie d z ie li p e r tr a k ta c je m ię d z y człon k a m i k o m is ji, a p rz e d s ta w ic ie la m i
R e p u b lik In d o n e z y js k ie j.
P o s ta n o w ie n ia o zaw ie sze n iu b ro n i p rz e w id u ją , że t.z w . lin ia v a n M o o k a m a s ta n o w ić lin ię d e m a rk a c y jn ą po m ię d z y w o js k a m i h o le n d e r s k irn i i in d o n e z y js k im i. L in ia ta prze cho dzić będzie p rze z s tre fę zde m ilita ry z o w a n ą , w k tó r e j będą czu
w a ć n a d bezpieczeństw em o d d z ia ł y p o lic y jn e h o le n d e rs k ie i in d o n e
wæmnciua mą
B E L G R A D , 16.1 (P A P ), N o w y n u m e r d w u ty g o d n ik a „O t r w a ły po
k ó j i o lu d o w ą d e m o k ra c ję “ orga n u B iu r a In fo rm a c y jn e g o , u k a z u ją cego się w B e lg ra d z ie je s t pośw ię c e n y z a g a d n ie n iu je d n o ści k la s y ro b o tn ic z e j.
A r t y k u ł w s tę p n y d w u ty g o d n ik a s tw ie rd z a , że d z ię k i a k ty w n o ś c i p a r t i i k o m u n is ty c z n y c h jedność k la s y ro b o tn ic z e j p o m im o w y s ik ó w im p e r ia lis t ó w i p ra w ic o w y c h s o c ja l- s tć w . z m ie rz a ją c y c h do je j r o z b i
c ia została jeszcze w zm o cnio na . W e W łoszech ru c h , z m ie rz a ją c y do u tw o rz e n ia f r o n t u lu do w eg o je s t
co ra z s iln ie js z y . W R u m u n ii nastą p iło zjednoczenie obu p a r tii ro b o tn i
czych. W e F r a n c ji o lb rz y m ia w ię k szość r o b o tn ik ó w p rz e c iw s ta w ia się p o lity c e B lu m ó w . W Polsce g ru d n io w y ko n g re s PPS w y p o w ie d z ia ł sie za w z m o c n ie n ie m je d n o lite g o f r o n tu robotniczego. F a k ty te do
w o d z ą w z m a c n ia n ia się je d n o lite go f r o n tu robotniczego.
O m a w ia ją c tezę „trz e c ie j s iły “
sow anie w ła ś n ie ty c h zasad u to ro w a ło drogę H itle r o w i do w ła d z y , u m o ż liw iło M o n a c h iu m i d o p ro w a
d z iło do d ru g ie j w o jn y ś w ia to w e j.
D w u ty g o d n ik p o w o łu je się na prze m ó w ie n ie p re m ie ra C y ra n k ie w ic z a i p rz y ta c z a jego sło w a, że n ie spo sób p ro w a d z ić z w y c ię s k ie j w a lk i p rz e c iw im p e ria liz m o w i n ie w y s tę p u ją c zd e cyd o w a n ie p rz e c iw te o rii i p ra k ty c e osław o ne j „trz e c ie j s i
ł y “ .
Poza a r ty k u łe m o je dn ości k la s y ro b o tn ic z e j d w u ty g o d n ik zaw ie ra a r ty k u ły m in is tr a s p ra w zagra niczm ych R u m u n ii A n n y P a u k e r o p o w s ta n iu je d n o lite j p a r t ii ro b o t
n ic z e j w R u m u n ii oraz re fe ra t T o g lia ttie g o n a 6 -ty m k o n g re s ie p a r t i i k o m u n is ty c z n e j W łoch. P o n a d to d w u ty g o d n ik zamieszcza a r t y k u ł o w a lc e z w ią z k ó w zaw o d o w ych w e F ra n c ii p rz e c iw r o z b ija n iu je dn oś
ci ro b o tn ic z e j W reszcie zam iesz
czony je s t w tym że d w u ty g o d n ik u a r t y k u ł o osiągnięciach o rg a n iz a c ji m ło d z ie ż y ju g o s ło w ia ń s k ie j i o w y
z y js k ie po d k o n tro lą c z ło n k ó w k o m is ji m e d ia c y jn e j O N Z.
P o u p ły w ie 6 m ie s ię c y lu b ro k u p rz e p ro w a d z o n y zostanie p le b is c y t w ś ró d lu d n o ś c i, k tó ra w y p o w ie się za R e p u b lik ą In d o n e z y js k ą lu b ież za t.z w . S ta n a m i Z je d n o c z o n y m i In d o n e zji, m a ją c y m i p o w sta ć pod p ro te k to ra łe m H o la n d ii.
A g e n c ja F ra n c e Presse donosi, że p rz e d s ta w ic ie le R e p u b lik i In d o n e z y js k ie j w y p o w ie d z ie li się zasadni
czo za p rz y ję c ie m w a r u n k ó w ho le n d e rs k ic h , p rz e d s ta w io n y c h prze z k c m is ję m e d ia c y jn ą R a dy B ezpieczeń stw a. U k ła d o za w ie s z e n iu b r o n i m a b y ć p o d p is a n y w sobotę 17 stycznia.
Walki
In try g i USA me Francji
Brown p ła c i d o la ra m i
za walkę z COT
PARYŻ, 16.1 (PAP). W paryskich kolach związkowych zwraca się uwagę na dalszą intensywną akcję Amerykanina ■— Irvinga Browna—
który finansuje frapcuski ruch rozłamowy, Brown zwrócił się do działacza związku zawodowego pra cowników elektrowni w Lyonie — Brunota — proponując mu dolary na prowadzenie walki z CGT. Pro pozycja Amerykanina została jed nakowoż odrzucona.
Rów nocześnie o trz y m a n o w ia d o mości, p o tw ie rd z a ją c e k o n ta k ty pra cod aw ców z ro z ła m o w ą F o rc e O u v riè re . I ta k np. 13 s ty c z n ia ^ y r e k to r fa b r y k i w łó k ie n n ic z e j w L ille p rz e p ro w a d z ił ro z m o w ę te le fo n ic z ną z s e k re ta rz e m CG T, któ re g o w z ią ł o m y łk o w o za ro z ła m o w c a Go d in o ta , i z a w ia d o m ił go o zarządzę n iu zeb ran ia o rg a n iza cyjn e g o Force O u v riè re .
Na życzenie USA
Konferencja 16 krajów
z e s t a l a o d r a r a c r a n L O N D Y N , 16.1 (PAP.). W czoraj
sze ośw iadczenie zastępcy sekre ta rze stanu L o v e tta nadeszło do L o n d y n u ;'1 c h w ili, gdy to c z y ły się c h o w a n iu ideow o
głoszoną przez p ra w ic o w y c h so cia -
lis tó w d w u ty g o d n ik s tw ie rd z a , że j c z ło n k ó w czechosłow ackiej n ie je s t to te o ria n o w a gdyż sto I k o p iu n is ty c z n e j.
p o lity c z n y m j r e i- iw a n is > rvtyisko fra n c u s k ie p a r t ii j v spraw - ¿wołań k o n fe re n c ji 16 k r a jó w , o b ję ty c h p ia n e m M a r -
sha lla . W to k u ro z m ó w usta lo n o ju ż te rm in i p o rz ą d e k d z ie n n y kom fe re n c ji.
Po o p u b lik o w a n iu ośw iad czen ia L.ovetta p o s ta n o w io n o zastosować sie do żądania S tanów /¡e d tro c z o n y eh i od roczyć k o n fe re n c ję . i
z banderowcami
w Słowacji
W IEDEŃ, 16.1 (BS). „Wiener Ta geszeitung“ donosi, że w Parlamen cie Słowackim generał Ferjencik oświadczył, iż w starciach, jakie miały miejsce na pograniczu, zosta ło zabitych 30 i ujętych 139 bandę rowców, z których część oddano do rąk władz polskich. R esztkom g ru p b a n d e ro w s k ic h ud a ło się p rze do
stać do A u s tr ii G órne j.
Próiia dywersji zbro'siei
na granicach Jugosławii
B E L G R A D , 16.1 (PAP.). A g e n c ja T a n ju g urzę d o w o donosi, że d n ia 6 s ty c z n ia w o js k a a m e ry k a ń s k ie n a w o ln y m obszarze T rie s tu u s iło w a ły p rz e rz u c ić na te r y to r iu m ju g o s ło w ia ń s k ie d w ie u z b r o jo n e 'b a n d y ju g o s ło w ia ń s k ić h prze stę pcó w w o je n n ych . D z ię k i cz u jn o ś c i i zde cydo
w a n iu ju g o s ło w ia ń s k ie j s tra ż y gra tu c z n e j, p ró b a ta n ie u d a ła się.
W k ilk a g o dzin po ty m in c y d e n cie agencja a m e ry k a ń s k a „ U n ite d Press“ o p u b lik o w a ła p ro w o k a c y jn y k o m u n ik a t ja k o b y w o ln y obszar T rie s tu b y ł o s trz e liw a n y ze s tro n y ju g o s ło w ia ń s k ie j.
W y d a rz a n ia z d n ia 6 s ty c z n ia — p o d k re ś la T a n ju g — w s k a z u ją , że na w o ln y m obszarze T rie s tu , po d p ro te k to ra te m a m e ry k a ń s k ic h w ła d z o k u p a c y jn y c h o rg a n iz o w a n e są b a n d y U staszi i c z e tn ik ó w d la z b ro d n ic z e j a k c ji n a p o g ra n ic z u T rie s tu i J u g o s ła w ii.
USA nie clicą zwrcać
IngosSawi! złoto
W A S Z Y N G T O N , 16.1 (PAP.) De p p rta m e n t S ta n u op \J k o w a l no
tę o d rz u c a ją c ą żądanie J u g o s ła w ii od m ro że n ia ie j fu n d u s z ó w z n a jd u ją cych się w S ta n a c.i Z jed no czo
n y c h oid czasu w o jn y .
RZECZPOSPOLITA l DZIEN N IK GOSPODARCZY N r 10. S tr. 3
Warszawa po trzech latach wolności
Prezydent Tołwiński o osiągnięciach Samorządy Stołecznego
m o um ieszczone no w e dom y w cen feralnych p u n k ta c h m ia s ta p rz y p o szerzonej u l. M a rs z a łk o w s k ie j. Z a po czą tko w a n a 1 w rze śn ia y. ub.
ak c ja z b ió r k i społecznej na F u n dusz O d b u d o w y S to lic y u w ie lo ik ro t- n iła w p ły w y i p o z w o li w ro k u b ie żącym co n a jm n ie j na p o d w o je n ie w k ła d ó w w o m a w ia n e założenia
zasadnicze.
Inwestyre nanstwowe
In w e s ty c je fin a n s o w e
1 9 4 5
T rz y la ta m ija od c h w ili w y z w o le n ia W a rsza w y spod o k u p a c ji h it le ro w s k ie j. Z a s ta liś m y stolicą, w gru zach — pustą, w y m a rłą . Dziś m ia s to tę tn i życie m , lecząc swe ra n y .
O do tychczaso w ych o m ig n ię c ia c h naszych w d zie d zin ie o d b u d o w y W arszaw y, p o in fo rm o w a ł naszego p rz e d s ta w ic ie la P re z y d e n t m . st.
W arszaw y inż. St. T o łw iń s k i.
Dziś po 3 latach od chwili W y
zwolenia trudno jest przedstawić sobie obraz, jaki przedstawiała Warszawa w dniu jej Wyzwolenia, tj 17 stycznia 1945 r. Zbyt mocno jesteśmy pochłonięci aktualnymi problemami odbudowy — mówi Prezydent Tołwiński — tempo, któ re wzrasta z roku na rok, zbyt mocno pochłania nas,, a problemy, Wynikające z zaspokojenia potrzeb ludności, walka z usterkami, bra
kami i niedomagam ami, pochła-
■aiają nas całkowicie. Pochłaniają nas sprawy życia prawie 600.000- nego miasta. Trudno sobie dziś Wyobrazić, że w dniu Wyzwolenia Warszawa wyglądała jak pusty
nia, że 84 proc. budynków nie na
dawało się w ogóle do mieszkania ani użytkowania, że wszystkie urzą dzenia miejskie, zarówno kanali
zacja, elektrownia, gazownia, sieć komunikacyjna i sieć łączności by
ły niemal całkowicie zniszczone, że w ruinach Warszawy mieliśmy po
grzebanych kilkadziesiąt tysięcy jej obrońców, że groźba epidemii mo
gła zupełnie uniemożliwić decyzję Rządu i pragnienia ludności dla przywrócenia Warszawie jej stołecz nego charakteru i głównego osie
dla w Państwie.
P o w y m i e n i u
Po pierwszych 2-ch latach oba
wy te i troski przestały istnieć — arszawa stała się znowu miastem ywysm, tętniącym pracą i ośrod- lem dyspozycyjnym — stolicą, za- -swej ludności warunki Tnn, . °dfoiegłe od ogólnych wa-
życia w kraju.
en n i 1947, Pie rw s z y r o k 3 -le tn ie -
• P lanu gospodarczego, z n a m io n u - I auzy postęp w do tychczasow ych Urzeczywistnieniach odbudowy mia sta i normalizacji jego życia. Obok odbudowy zniszczeń przez Państwo 1 samorząd w roku tym bierze bar dzo duży udział w inwestowaniu kapitałów na odbudowę inicjatywa Prywatna. Wkład je,' przekracza 50 prop. ogólnych funduszów państ Wowycb, włożonych w odbudowę Warszawy.
N a p o d s ta w ie dośw iadczeń la t u b ie g ły c h lu d z ie p rz e k o n a li się, że W łasny w y s iłe k da je pe łn e m o ż li
w o ści k o rz y s ta n ia z jego re z u lta tó w . I to je s t w ła ś n ie c h a ra k te ry styczne d la tego okresu. W ro k u
1947 p rz e c h o d z im y ró w n ie ż od p la c ó w n o w e j W a rsza w y do w iz ji tw o rz o n e j w p ra c o w n ia c h B iu ra O d b u d o w y S to lic y , k tó re m u ta k czę
sto zarzucano n ie p ra k ty c z n o ś ć i b ra k re a liz m u . P rz e c h o d z im y do
u rz e c z y w is tn ie n ia g łó w n y c h zało- ai e są to ró w n ie ż in w e s ty c je w bu- n v za
3 61
,W f ^ W y‘. Ro\ k le r ° w -j
d j n k i m ieszkalne. N iedostępne są c z S lo r, I 1 l Zi t dzi m e s? ełn!a N a ‘ 1 one w p ra w d z ie dla lu d n o ś c i p r a - k K o m - t f ° dbud0W y W arszaw y, cu ją ce j, a le '\ je d n a k w znacznymI
J5 0mitet
W y k o n a w c z yi
Społeczj
s to p n iu p o z w łla ją n a od cią żenie go s p o d a rk i k w a te ru n k o w e j od tro s k i P ły n ą o f i a r y zao pa trze nia w lo k a le lu d n o ściProblem m eszkaniimy w Stoi cy
N ie w ą tp liw ie n a jb a rd z ie j p a lą cym zag ad nie niem d la lu d n o ś c i W a rsza w y je st k w e s tia m ieszkań.
N ie da się zaprzeczyć, że p ro b le m ten w h ie i-a rc h ii in n y c h jest naj c ji L u d o w e j. G m ach K o m is ji Cen
tra ln e j Z w ią z k ó w Z a w o d o w ych ,
od bu do w a pa łacu Staszica, p ro je k - i b a rd z ie j pa lą cą po trze b ą i b y ł w t y do m ów — Chłopa i Ż o łn ie rz a I p e w n e j m ie rze p o s ta w io n y d o ty c h - m a ją ju ż o kre ślo ne m ie jsca i są ! czas n a dalszym miejscu,, a obecnie re a liz o w a n e bądź przez w y k o rz y -1 s ta ł się p ię tą ach ille so w ą o-dbudo- sta n ie d a w n y c h b u d y n k ó w z a b y t - ! w y , k tó r a pod tym - w zględem b y ła k o w y c h , bądź też będą o d p o w ie d - n a jb a rd z ie j atakow a na .
S pis lu d n o ś c i w lu ty m 1946 r.
w y k a z a ł w W arszaw ie 210.000 izb zam ieszka łych, p r z y czym 20 proc.
ty c h iz b z n a jd u je się w b u d y n k a c h zagrożonych lu b też n ie o d p o w ie d n ic h do zam ieszkania. P rz y ro s t izb m ie s z k a ln y c h w 1946 r. w y n ió s ł ok. 32.000, w 1947 r,
22.000 izb . P rz y jm u ją c śred nie za gęszczenie p rz e d w o je n n e 1 iz b y (2,1 osób) i b io rą c pod uw agę iz b y I n ie n a d a ją c e się do zam ieszkania,
w ła d a ją c y m tego ro d z a ju a k c ji p o służyć na m może z n ó w ludność w o j. śląskiego. D rogą d o b ro w o ln y c h s k ła d e k całej lu d n o ś c i, o fia ro w a n e j p ra c y i o fia r w n a tu rz e z m o b iliz o w a n o fun dusz, sięgający 709 m il.
zł. na b u d o w n ic tw o szkolne. D w ie trz e c ie tego fu n d u s z u przekazane zostało na bu dow ę szkół na Z ie
m ia c h O dzyska nych, co p rz y s p o rz y
(375 łóżek). P ojem ność 5 h o te li m ie js k ic h prze krza cza dziś 100i m .ejsc.
. o m o c z a s r a ń c y
O siąg nięcia ro k u ub ie głe go są re
z u lta te m ę ra w ie w y łą c z n ie nasze
go w łasnego w y s iłk u bez pom ocy z a g ra n icy. W ro k u u b ie g ły m pom oc tę o g ra n ic z a się p r a w ie i w y łą c z - . , „ . , . , , , nie do p o m ocy m. S z to k h o lm u , m e ty lk o 784 sale le k c y jn e w bu - j kosetem któ re g 0 zosta ł o d b u d o w a : dym kach od re m o n to w a n y c h , ale w y
budo w an e będzie b u do w a n o w y c h i
n y Z a k ła d P ołożm iczo -G ine kolo gicz- lu b rozpoczęta w s zpj t alu n a C zystem . P ró cz c a łk ie m n o w o -
tego p rz e ję ło m ia s to s a n a to riu m czesnych b u d y n k ó w szkolnych . T e n , d i e c i w O tw o c k u u fu n d o w a n e p rz y k ła d ‘ a k c ji z b io r k i n a b u d ó w - 1
n ic tw o szkolne, zo rg a n izo w a n e j prze z ludność Śląska, m u s i b yć i przez nas zastosow any.
Komunika? a
D a le k a od doskonałości kom u-ni- zaś ponad j k a c ja m ie js k a je s t s ta ły m p rz e d
m io te m tr o s k i Z a rzą d u M ie js k ie g o
prze z szw edzkie o rg a n iz a c je cha- ry ta ty c z n e .
P a ń s tw a d e m o k ra c ji lu d o w e j, biorące u d z ia ł w M ię d z y n a ro d o w y m K o n g re s ie Z w ią z k ó w S am orządo
w y c h , a n a s tę p n ie w p o s ie d z e n iu B iu ra stałego tego Z w ią z k u (K o n
gres w lip c u — P a ryż, posiedzenie
z ośrod- 1 w y c h o d z im y n a d e fic y t m ie szkan io ' n o w y c h a u tobu sów w e F ra n c ji. W
i w y k a z u je n ie w ą tp liw ie s to p n io w ą j w lis to p a d z ie — ^ B ru k s e la ) d o p ro - p c p ra w ę . W ro k u 1947 u s p ra w n i- , w a d z iły do po w zię cia przez Z w ią - liś m y ją znacznie przez zakup 40 ze,k u c h w a ły w z y w a ją c e j m ia s ta ca
1 9 4 8
Już zapomnieliśmy o trzęsących wózkach, które Wóz na nieogumionych kolach, zaprzęgnięte doń dwie w 1945 roku były jedynym taborem komunikacyjnym chude „szkapy“, a nad tym — dziurawa „buda“ ze
starych worków — oto środek masowej komunikacji w Warszawie w roku 1945. Daleko już odbiegliśmy
od tych czasów.
dla mieszkańców Warszawy. Dziś kremowo-czerwone, nowiutkie autobusy m arki „Chausson“ pośpiesznymi liniam i łączą krańce miasta. A poza nimi mamy jesz
cze sieć trolleybusową, tramwajową i paręset taksó
wek.
k ó w p a ń s tw o w y c h , o b ję te p lan em gospodarczym , p rz e k ro c z ą 8 m i
lia r d ó w z ł. O bok prze w a żają cej jeszcze w ty m okre sie b u d o w y gm a chó w a d m in is tra c y jn y c h pow aż ne m ie js c e z a jm u je b u do w a m ie
szkań d la p ra c o w n ik ó w i u rz ę d n i
k ó w in s ty tu c y j społecznych oraz zap oczą tko w a na o d bu do w a p rz e m y s łu w a rszaw skieg o. I z n o w u w te j d z ie d z in ie p la n in w e s ty c y jn y 1948 r. k ła d z ie w z m o c n io n y n a c is k na in w e s ty c je p rz e m y s ło w e i k o m u n ik a c y jn e ora z n a b u do w ę m iesz
kań . Z aan gażow anie się k a p ita łu p ry w a tn e g o w o d bu do w ę W arsza
w y p rz e k ra c z a w ro k u ub. 4 m i
lia r d y zł. W b re w og ólnem u m n ie m a n iu n ie -są to ty lk o in w e s ty c je w? s k le p y i u rzą dza nia ha n d lo w e ,
w y w p o c z ą tk u r o k u bieżącego — 48.000 izb. W zm ożone b u d o w n ic tw o m ie s z k a n io w e w r o k u bieżącym p iz y p rz e w id z ia n y m p rz y ro ś c ie lu d ności z re d u k u je te n d e fic y t zaled-
r o k u 1948 lic z b a ty c h autobusów będzie p o dw ojo na . U ru c h o m io n a zo
sta n ie trz e c ia lin ia tro lle y b u s o w ą i w r o k u bież. ró w n ie ż w y b u d u je m y c z w a rtą lin ię o b słu g iw a n ą prze z w ie o 7.000 izb. T a k w ię c p ro b le m
j
n o w y ta b o r z a k u p io n y w e F ra n c ji, te n cią żyć będzie jeszcze p rze z d łu żj
N a jcię że j p rz e d s ta w ia się spra w a szy czas ¡ako o g n is k o w y p rz y a k c ji j z dostosow aniem l i n i i tra m w a jo - o d b u d o w y W arszaw y. W ro k u u b ie I w ych , teg o najtańszego środ ka k o - g ły m n ie d a ł się on ró w n ie ż w sa- m undfcacji m ie js k ie j, przewożącego m ej t y lk o od b u d o w ie i n a p ra w ie ponad 70 pro c. lu d n o ś c i s to lic y . W b u d y n k ó w rozw iązać, ale m u s ie liś -j
te j d z ie d z in ie ró w n ie ż w r. b.m y w k ro c z y ć n a z a k ro jo n ą na sze- z w ię k s z y m y znacznie tab or, p rz y - ro k ą skalę b u do w ę n o w y c h d o m ów I będzie n a m b o w ie m 60 n o w y c h w a -
®y F u n d u sz O d b u d o w y S to lic y .
ofiary
500.000.000 zł, z e b ra n y c h z dobro W olnych o f ia r społeczeństw a u lo kow an o w re a liz a c ję ty c h w ła ś n ie 2alożeń. Po o d b u d o w ie M o stu P o
n ia to w s k ie g o p rz y s tą p iliś m y do P rzeb icia a r te r ii P ółno c— P ołud nie .
s e k to ra p ry w a tn e g o .
l«*łSI»)ŚĆ
R u ch lu d n o ś c i w W a rsza w ie zna m ionu,je w ro k u ub. po w ażna sta
b iliz a c ja . P rz y ro s t ogólnej lic z b y _.--- — — -x w u u r n c . m ie szkań ców n ie p rz e k ro c z y ł 30.000 w y tk n ię to i oczyszczono w dużej wobec 66.000 w r. 1946 je s t rze-
^ ś c i poszerzoną u l . ' M a rs z a łk ó w - czą c h a ra k te ry s ty c z n a że ok. 30 ,3- O pra co w a n o p la n y i p rz y s tą - proc. tego p rz y ro s tu p rz y p a d a na P^ono do re a liz a c ji m ostu Ś lą s k ie - p rz y ro s t n a tu ra ln y , a n ie n a p ły - 8°. daw nego m ostu K ie rb e d z ia , o- w o w y . N ie n o rm a ln a śm ie rte lno ść sfk- tra s y W schód— Zachód W szy- | w śró d lu d n o ś c i W arszaw y została k ie te prace, p rze pro w ad zon e z p ra w e c a łk o w ic ie opanowana, a
“ użym rozm achem , z a p e w n ia ją o d - p rz y ro s t n a tu ra ln y w y n o s i w ty m P o w ie d n ią prze lo tn ość ru c h u w no- okre sie 11,9 proc. wobec 4,2 proc.
d o cze sn ym m ieście. j w ro k u 1946 i 5.9 proc. w r. 1945 j Dość po w a żn ie zaznaczyła się P la n p o trze b na r o k 1948 może
^T O o c z tó n ie działa ln ość Funduszu ju ż być o p a rty ze ścisłym dostoso- '-'o b u d o w y S to lic y w zapoczątko- w a n ie m do p rz y ro s tu lu d n o ści, n ie Wanej b u d o w ie gm achów , znam ien prze kracza jące go p rz y ro s tu z ro k u ńych dla n o w e j p o ls k ie j D e m o kra ubiegłego.
m ie s z k a ln y c h , k tó ra w ro k u bież.
z a jm ie ba rdzo pow ażne m iejsce.
Błidiremy szkoły
D ru g i p o w a ż n y p ro b le m — to b u dow a gm a chó w szkolnych . Pod ty m w zględem s tw ie rd z ić na le ży: W a r
szawa z n a jd u je się bodaj w n a j
cięższych w a ru n k a c h ze w s z y s tk ic h m ia s t w c a ły m k r a ju . N a 1 izbę szkolną p rz y p a d a u nas 110 dzieci i w s k u te k tego zajęcia od b yw a ć się m uszą na 2 i 3 z m ia n y. A trzeba dodać do tego, że z lo k a li sz k o l
n ych , szkół p o d s ta w o w y c h , k o rz y -
gonó w o ra z p rz y ś p ie s z y m y znacz, n ie ru c h .
N a 1 s tyczn ia rb . c z y n n y c h b y ło w 'W a rs z a w ie 274 w a g o n y tra m w a jow e, 77 autobu sów i 13 tro lle y b u - sów. Dużą tro s k ą Z a rz ą d u M ie j
skiego je s t ró w n ie ż odbu do w a i zw ię ksze n ie p o je m n o ści zajezdni, w ym a ga jące dużego n a k ła d u p ra cy i ś ro d k ó w fin a n s o w y c h .
Komunika ca, oazowa a, hotele
Ilo ś ć w o d y , ja k ą do starczyła D y re k c ja W odociągów i K a n a liz a c ji
stale w zra sta . D obow e zużycie w o - s ta ją jeszcze szkoły śred nie i całe J d y n a m ieszkańca w y n io s ło w r.
s z k o ln ic tw o dla do rosłych. A k c ji 1947 113 Itr . p rz y 80 I t r w ro k u b u d o w y szkół m usi b yć n a d a n y I 1939. To zużycie w o d y w s k a z u je szeroki rozm ach i zastosowane dla
j
na znaczną p o p ra w ę stanu h ig ie n y je ’ re a liz a c ji n a d z w y c z a jn e ś r o d k i. ) lu d n o ś c i s to lic y T ysią c n o w ych W ro k u 1948 poza re m o n te m | n ie ru c h o m o ś c i dołączono do sieci gm achów szko ln ych p rz e w id z ia n a k a n a liz a c y jn e j w ro k u u b ie g ły m , jest b u d o w a 4 n o w y c h gm achów Z m n ie js z y ła się ró w n ie ż znacznie szkół p o d s ta w o w y c h . D w ie z ty c h ilość s tra t w o dy, w y ń k a k ą c a ze szkół będą w y b u d o w a n e w śród- z}eSo stanu sieci (26 proc. w r.m ie ściu z fu n d u s z ó w o b ję ty c h p a ń - I 946 — 11,6 proc. w r. 1947).
s tw o w y m p la n e m in w e s ty c y jn y m . P ro d u k c ja gazu w zro sła z 13 m il.
a 2 zaś na M o k o to w ie i Ż o lib o rz u , j m w y b u d o w a n e będą z d o b ro w o ln y c h I w
s k ła d e k lu d n o ś c i ślą skiej (szkoła ! n y c h gazom ierzy w y n io s ła ok im M a ria n a B uczka) i lu dn ości
3 w ro k u 1946 do 20 m il. m 3 ro k u u b ie g ły m . Ilość c z y n -
b ra tn ie j na m C ze chosłow acji.
W s p a n ia ły m p rz y k ła d e m
25 000 szt. i w zro sła p ra w ie o 30 pro c. w sto su n ku do r. 1946.
D u ży sukces osiągnęło m ia sto w gospodarce h o te la m i, szczególnie po odpo- o d d a n iu do u ż y tk u h o te lu B ris to l
ł
O d I I 1945 SPB P IO N IE R E M
O D B U D O W Y S T O L I C Y i K R A J U
łego ś w ia ta do w y k a z a n ia m ię d z y n a ro d o w e j s o lid a rn o ś c i w o k a z a n iu pom ocy n a jb a rd z ie j zniszczonym m ia s to m E u ro p y , k tó re w y k a z a ły n ie u g ię tą w o le o p o ru w w a lc e z
| h itle ry z m e m , ze szczególnym u - I w z g lę d n ie n ie m W arszaw y. K o n -
; k re tn e ro z m ia ry te j pom ocy od
c zu je m y do piero w ro k u bieżącym . Dziś p rz y k ła d e m służyć 'uż n a m może rozpoczęta a k c ja z b ió rk i na budow ę szkoły w b ra tn ie j nar»
C zechosłow acji.
hwestyc e w r. b.
P a ń s tw o w y p la n In w e s ty c y jn y przeznacza w ro k u bieżą cym p o d w ó jn y w k ła d w odbudow ę. W arsza
w y w s to s u n k u do r. 1947. Na od
bu do w ę W a rsza w y p re lim in o w a n o w p la n ie 19 m ilia r d ó w zł., co s ta n o w i ok. 10 proc. całego p a ń s tw o wego p la n u in w e s ty c y jn e g o na r o k 1948.
Sam p la n in w e s ty c y jn y g m in y na in w e s ty c je m ie js k ie p rz e k ra c z a 3 m ilia r d y zł. B io rą c z grubsza z p o d z ia łu te j s u m y n a in w e s ty c je sto łeczne p rz y p a d a ok. 5,5 m ilia r d a zł.
O gó lnie b io rą c , n a cel ten, w łą czyw szy w to k o m u n ik a c ję o zna
czeniu og ólnym , przeznacza się o k.
7 m ilia rd ó w .
N a in w e s ty c je z w iązan e z o d b u dow ą w ę zła w a rszaw skieg o i s ie d k o m u n ik a c y jn e j o znaczeniu og ól
n y m p r e lim in u je m y ok. 6 m ilia r d ó w zł.
Fundusz społeczny
In w e s ty c je Stołecznego F und uszu O d b u d o w y S to lic y p rz e k ra c z a ją 1 m ilia r d zł., a in w e s ty c je s e k to ra p ry w a tn e g o szacowane są na 5 m i
lia r d ó w zł. Jeże li cho dzi o in w e s ty c je g m in y --- n a jw ię k s z ą naszą tre s k ą je s t b u d o w a m ie s z k a ń i szkół, a poza ty m dalsza ro z b u d o w a p rz e d s ię b io rs tw m ie js k ic h . Po ra z p ie rw s z y w ty m r o k u p r z e w i
dziane są po w ażne s u m y n a b u d o w n ic tw o m ie szkań zastępczych celem p rz e n ie s ie n ia s z e ro k ic h m as lu d n o ści p ra c u ją c e j zam ieszka łej do tą d w do m ach zagrożonych, o ra z b u dow a m ie szkań d la p ra c o w n ik ó w sam orządow ych.
N a s z k o ln ic tw o gm in a p rz e w id u ją w y d a tk o w a ć ok. 400 m il. zł. O czy
w iś c ie — w p la n a c h naszych na ro k bież. po w ażne m ie js c e z a jm u je spra w a u s p ra w n ie n ia naszej go
s p o d a rk i sam orządow ej.
Usprawniamy samorząd
U c h w a lo n y p rze z M ie js k ą Radę N a ro d o w ą b u d ż e t a d m in is tra c y jn y na r o k bieżący za m y k a się k w o tą 2,6 m ilia r d a zł. i p rz e w id u je b a r
dzo po w ażną lik w id a c ją p rz e ro s tó w a d m in is tra c y jn y c h w sam orządzie i zw iększone w y d a tk i na a k c je c e low e, zw iązan e z p a lą c y m i p o trz e b a m i s to lic y . W pra c a c h naszych m u s im y w r o k u bieżą cym u s p ra w n ić b a rd z ie j działa ln ość w ła d z k w a te ru n k o w y c h , działa ln ość sam orzą
d ó w d z ie ln ic o w y c h oraz gospodar
kę g ru n to w ą , k tó r a w y b ija się w p la n ie na r. b. na p ie rw s z e m ie'sce.
D la z o rie n to w a n ia się w o g ó ln y m zakre sie g o s p o d a rk i m ie js k ie j trz e ba w zią ć po d uw agę jeszcze b u d żety p rz e d s ię b io rs tw i ..zakładów m ie js k ic h oraz budżet in w e s ty c y j
ny co łą cznie w sum ie da je pomad 12 m ilia r d ó w zł. Ś w iad czy to w y b itn ie o w y s iłk u go spo da rki m ie j
skie,, m a ją c y m w p ie rw s z y m rz ę - dzie na celu zasp oko jen ie p o trz e b i szerokich mas ludności stolicy,
