v % &
RZECZPOSPOLITA
■D Z IE N N IK G O S P O D A R C ZY
12
stron
Gena 10
z ł . ROK V
/2j
WARSZAWA, N IE D ZIE LA 15 SIERPNIA 1948 ROKU
M i. 2 2 3 (1 4 3 2 )
uiiązki zauiodouue nie ufają obietnicom
M ło d zie ż z całego św iata
Reynaud gra na zwłoką
w sprawie podniesienia płac i zniżki cen
PARYŻ, 14.8 (PAP). We francuskich kolach związkowych pod
kreśla się, że propozycje uczynione przez premiera Andre Marie delegatom Force Ouvrière, chrześcijańskim związkom zawodowym i Generalnej Konfederacji Pracy (CGT), zmierzające do podnie
sienia zdolności nabywczej mas pracujących, są niewystarczające.
P re m ie r zapowiedział: 1) podnie sienie ra c ji przyd zia łu chleba do 350 gram ów dziennie od 1 września br., 2) p o w ró t do t. zw. eksperymen tu Mocha k o n tro li cen chleba. W kołach robotniczych podkreśla się, że rząd nie u d z ie li! odpowiedzi co do dwóch najw ażniejszych próbie mów, a m ianow icie z n iż k i cen i podniesienia płac. Zauważa się ró w nież, że tegoroczne z b io ry iim o ż li ' w ia ją podniesienie p rzyd zia łó w chleba do 350 gram ów dziennie na osobę. P rzypom ina się oświadczę nie m in is tra Reynaud, złożone na posiedzeniu Zgrom adzenia Narodo wego, o konieczności eksportowania zboża francuskiego do N iem iec Za c|i o dni ch.
P re m ie r w yznaczył now y te rm in , 1 w rześnia, trzeci % kolei w roku bież., dla ostatecznego przedysku tow ania problem u płac i cen, eo uważane je st za dalszą grę na zwło kę.
Stanow isko poszczególnych cen tr a ł zw iązkow ych jest następujące^
Generalna K onfederacja Pracy po stanow iła czekać do 1 września, nie podejm ując żadnej decyzji. K orni fe t w ykonaw czy Force O u vriè re uznał propozycje rządu ja ko „n ie zadawalające klasy ro b o tn icze j", ty m nie m n ie j p o sta n o w ił zwołać
»zebfhnie k o m ite tu konfederacji!
Force O uvrière na 10 września.
C hrześcijańskie z w ią z k i zawodowe powezmą ostateczną decyzję- w naj bliższych dniach. W kołach związ kow.ych podkreśla się, że „c ie rp li wość p ra co w n ikó w je st na wyczer pa n iu “ .
CGT jasno sform ułow ała swe sta now isko, żądając podw yżki plac, wyanaczeraa m in im u m egzystencji w wysokości 12.900 fra n k ó w m ie sięeznie i autom atycznej re w iz ji za
rebków . ♦
C harakterystycznym objawem je st w zrastający nacisk dołów F o r ce O uvrière i chrześcijańskich zw ią zków zawodowych na swe k ie ró w n ic tw o związkowe celem zajęcia e- ncrgicznej postawy w obronie po stu la tó w pracow niczych. O bjaw
ten m a nifestuje się w naw iązyw a n iu jedności a k c ji z CGT oraz w licznych pow rotnych przystąpieniach do CGT.
Prasa paryska zgodnie notuje nie zadowolenie p ra co w n ikó w , „L ib e ra tio n " pisze: „W Force O uvrière i w chrześcijańskich związkach zawodo w ych p o ja w iły się aktyw ne grupy, zbliżające się coraz b ardziej do sta now iska C G T ". „C o m b iit" zazna cza, że pierwsze reakcje zw iązków zawodowych nie są przychylne dla p ro je k tu rządowego, „P a risie n L i b re “ podkreśla: „P odniesienie ra c ji chleba, jest zarazem przystaw ką i głó w n ym daniem. Force O uvrière i chrześcijańskie zw ią zki zawodo we są rozczarowane“ .
„ L ‘A u ro re “ i „F rance lá b re “ s tw ie r dza: „T rze b a było znaleźć coś no wego, co u m o ż liw iło b y rządow i przesunięcie na wrzesień te rm in u zbadania problem u płac i cen".
„F ra n c T ire u r" k o n k lu d u je : „N o wa zwłoka jest dla rządu środkiem zyskania na ęzasie. K ie ro w n ic y zw iązkow i, pom im o że dzielą ich
cej zaufania do wspólnej a k c ji niż do obie tn ic rządow ych".
Prdestv urzec.wko programowi Bepaud
Z wszystkich stron F ra n c ji nad
chodzą dalsze wiadomości o p ro te stach przeciw ko p rogram ow i Rey
naud.
Na podkreślenie zasługuje fa k t w ysłania przez liczne organizacje robotnicze na ręce deputowanych kom unistycznych telegram ów dzięk czynnych za ich akcję przeciw ko p ro je k to w i Reynaud
D eputowany socjalistyczny Loen- h a rd t zgłosił rezygnację ze stanow i ska przewodniczącego k o m is ji spraw gospodarczych Zgromadze
nia Narodowego na znak protestu przeciw ko uchw a le n iu przez parła m ent p ro je k tu Reynaud. L o enhardt stoi na czele g ru p y 12-tu deputowa nych socjalistycznych, p o tę p ia ją cych obecną p o lity k ę SFIO, k ie ro waną przez B lum a i G uy M olleta.
Rezygnacja Loenhardta pozostaje w zw ią zku z m asow ym i protestam i przeciw ko p ro je k to w i Reynaud. Na leży nadm ienić, że oburzenie na k ie ro w n ic tw o p a r tii socjalistycznej p rzyb ra ło ta k ie rozm iary, że po- szczcgolpc sekcje * 6
/ / i '
Delegacje młodzieży re p u b lik a ń s k i ej H iszp a n ii (u góry) i A lg e ru (u dołu), bio rą rów nież udział w M iędzynarodow ej K o n fe re n c ji M ło d zie ży P racującej w W arszawie. (Fot. A P I)
Robertson uiezujany do Ł o n d ijn u
0 drugą konferencją ze Stalinem
nmm zabiegać przedstawiciele trzech mscazslw
LO N D Y N , 14.8 (SAP). D yplom a
tyczny korespondent agencji Reute ra, donosi, że w śród obserw atorów dyplom atycznych panuje przekona
różnice przekonań, w ykazują w ię z p a rtii.
nie, iż przedstaw iciele trzech mo ,Q; .jak n'p. w j e&istw zachodnich zwrócą. -%ię z Sauvian zgłaszają swe w ystą p ie nia i prośbą o następną konferencję z
Generalissim usem Stalinem.
Protest min. M ołotoira
i i ą d Z S R R d o m a g a s ię
uwolnienia obywateli Dorwanych w US!
MOSKWA, 148 (PAP). Jak donosi agencja Tass, dnia I I sier
pnia mwiister spraw zagranicznych ZSRR Molctow, zaprbsił amba
sadora Stanów Zjednoczonych Bedcll Smitha i złożył mu oświad
czenie następującej treści:
.,31 lip ca m iało się udać z Nowe go Jo rku do Z w ią zku Radzieckiego parowcem „P obieda“ szereg obyw a
te li radzieckich, wśród któ rych znaj d o w a li się nauczyciele szkoły ra dzieckiej w N ow ym J o rku K asjen- k in a i S am arin z żoną i tro jg ie m n ie le tnich dzieci — T atjaną, Hele-
Przuspieszenie b u d o irn ic tm a m ieszkanioinepo
810 górników radzieckich
w y k o n a ło In ż pleni 5 - le f a i
M O SK W A , 14.8 (PAP). — O p u b li /12 tys. g ó rn ik ó w w yko n u je dzien- kowane zostały u ch w a ły plenum ńie półtora — dw ie norm y. Plenum c e n tra li radzieckich zw iązków z a -I zaaprobowało plan budow nictw a wodowych, którego obrady zakoń- ¡mieszkań i in s ty tu c ji k u ltu ra ln y c h czone zostały w M oskw ie. U chwała dla górników , przedstaw iony przez podkreśla w ie lk ą ofiarność górni- m in is te rs tw o przem ysłu w ęglow e- ków radzieckich, wskazując, iż po- ¡go, któ re zobowiązało się w d ru - nad 809 g ó rn ikó w w y p e łn iło ju ż giej połow ie roku bież. wybudować 5-cio le tn i plon p ro d u k c ji, ponad .dodatkowo ponad plan 200 Tys. me
t r ó w pow ierzchni m ieszkaniow ej, 6 klubów , 4 szkoły 6 szp ita li, 12
¡przedszkoli. 16 żłobków dziecięcych, 19 łaźni, 21 stołówek oraz p ie k a r
nie.
Plenum podkreśliło rów nież, że w łó kn ia rze radzieccy osiągnęli l?ar- dizo poważne sukcesy, w yko n u ją c w szystkie powojenne plany roczne ze znaczną nadwyżką. Plenum przy jęło do wiadomości oświadczenie m in istra przem ysłu w łókienniczego Sedina, k tó ry zobowiązał się w y konać tegoroczny plan b u d o w n ic
tw a mieszkaniowego dla ro b o tn i
ków przed term inem oraz dodątko wo zbudować w tym roku 21 żło b ków dziecięcych i 48 przedszkoli.
JEDYNY MEDAL SU POLSKI
zdobył bokser -
Antkiewicz
(Szczegóły na sir. 10- e j
j
ną i W łodzim ierzem . W ym ie n ie n i obywatele radzieccy nie z g ło sili się do c h w ili odpłynięcia parowca, ja k k o lw ie k n a b y li uprzednio b ile ty i oddali na parow iec swe bagaże.
Zasięgnięte in fo rm a cje w y ja ś n i
ły, że w ym ie n io n ych osób nie było rów nież w m ieszkaniach, p rzy czym K a sje n kin a opuściła swe m ieszka
nie 1 lip ca rano, S am arin i jego ro dżina — w nocy z 30 na 31 lipca.
Po u p ły w ie zaledwie tygodnia od c h w ili zaginięcia K a sje n kin y, dnia 6 sierpnia konsul radziecki w No
w ym Jo rk u Ł o m a k in d zię ki p rz y padkow i, o trzym a ł od n ie j notatkę, w k tó re j K a sje n kin a doniosła że znajduje się w okolicach Nowego
Jo rk u w fa rm ie Roed-Farm , nale żącej do bandyckiej o rg a n iza cji bia łogw ardzistow skiej, któ ra przysw oi ła sobie nazwę „Fundusz Tołsto- ja ‘‘.
W swej notatce K a sjenkina p ro siła konsula radzieckiego o ra tu nek z rą k te j o rganizacji, któ ra za pomocą w szelkich m ożliw ych pogró żek usiłow ała w ym usić na nie j re - rezygnację z p ow rotu do k ra ju o j
czystego i opub liko w a n ie w prasie oświadczenia, wrogiego Z w ią zko w i Radzieckiemu. Po p rzyb yciu na miejsce, wskazane w ty m liście konsul ra d zie cki w N ow ym Jorku isto tn ie znalazł tam K asjenkinę. któ ra w y ra z iła p ragnienie niezwłocz-
B ry ty js k i gubernator w o js k o w y w Niemczech, generał s ir B ria n Ro bertson, został w ezw any z B e rlin a do L o n d yn u na naradę w sprawach technicznych w zw iązku z rozmo w a m i prow adzonym i obecnie w M oskw ie, a dotyczącymi, s y tu a c ji b e rliń s k ie j.
Jak sądzą .obserw atorzy dyplom a
„tyczni, w ezwanie generała R obert .,sona do L ondynu, jest wskazówką,
¿z, problem - w a lu ty w B e rlin ie jest .głównym przedm iotem dysku sji, a m ożliw e, że b y ł rów n ie ż om aw iany na p ią tk o w e j k o n fe re n c ji na K re mlu.
P AR YŻ, 14.8 (PAP). D z ie n n ik i francuskie - w dalszym ciągu oma w ia ją rokow ania m oskiewskie.
D z ie n n ik i praw icow e, ja k „Epoque“ ,
„L e M a tin ", „L e Pays“ w yra ża ją przekonanie, że rozm ow y m oskiew sk:e prędzej czy później zakończą się powodzeniem. Jeżeli nastąpi Zerwanie — pisze „C om bat“ , to bę dzie ono m ia ło ch a ra k te r pro w izo ryczny. Zerw ane rozm ow y m usiały
by być podjęte później.
„L e M ond“ w yraża obawę, że sprawa p o rw a n ia o b yw a te li radziec k ic h -w N ow ym Jo rk u — może u - tru d n ić ro ko w a n ia m oskiew skie.
D zie n n ik zmuszony je st przyznać, że w .Stanach Zjednoczonych sza le je nagonka antykom unistyczna i sroży się psychoza szpiegowska, k tó re p rzy b ie ra ją form ę odrażającą.
„H u m a n ité " zaznacza, że jedyne rozsądne i odpowiadające F ra n c ji rozw iązanie spraw y n ie m ie ckie j
Attache amhas^y w Paryżu notera «olityke Tito
PARYŻ, 14.8 (PAP.). Pismo „N ou
velle Yougoslavie opubliko w a ło lis t attache dla spraw społecznych ambasa
dy jugosłowiańskiej w Paryżu, Antona Rupnika, do ambasadora jugosłowiań
skiego, w ktôrvm Rupnik uzasadnia swą dymisię i potępia politykę Tito. Rupnik przychyla się do zarzutów Biura Infor macyjnego partii kom unistyczni’ : ro botniczych.
Walki w JerozoFnre
TEL AVIV, 14.8 (PAP.). Jerozolima przeżyła znowu niespokojną noc, gdyż Legion Arabski rozpoczął skoncentrowa ny atak przy -użyciu moździerzy i gra natów na oddziały żydowskie. Gwałtów na walka trwała kilka godzin w dziel nicy Córy Syjon, poza północnymi mu rami starego miasta. Wojska żydowskie odparły atak, zadając straty oddziałowi arabskiemu*
nego w yja zd u w raz z n im do kon
sulatu radzieckiego. M im o to, znaj ^ zaw art e jest w d e k la ra c ji w arszaw dujący się w fa rm ie bandyci z o r- g^Jej Rząd fra n c u s k i p o w in ie n pod ganizacji „Fundusz T o łs to ja " sta
ra li się przeszkodzić je j silą w od- jeździe, co się im jednak nie po
w iodło.
D nia 7 sierpnia na k o n fe re n cji prasowej w konsulacie w N ow ym J o rk u K asje n kin a opowiedziała, ja k w ciągu tygodnia była ścigana przez nieznanych je j dotychczas osobników, z k tó rych jeden nazwa!
się doktorem K o rż iń s k im . d ru g i zaś
— Leo Kostele. i k tó rz y , u s iło w a li drogą pogróżek i g w a łtu skłonić ją do tego. by zrezygnowała z p o w ro tu do k ra ju . Kostele posunął się na
w e t do za strzyknięcia K a s je n k in e j środka narkotycznego w idocznie w celu osłabienia je j w o li oporu.
31 lip c a rano K asje n kin a została porw ana przez szofera samochodu k tó ry m p rz y b y ł do n ie j w ow ym d n iu w ym ie n io n y wyżej K orzyński.
T ym to samochodem odwieziono ją na R ive rsid e D riv e do m ie?zkan:a
b ia ło g w a rd zisty Zenzinowa,
czas trw a n ia rozm ów m oskiew skich wysunąć propozycję, aby przyszła ko n fe re n cja w spraw ie N iem iec o - p ie ra ła się na d e k la ra c ji w arszaw skiej.
Ohsuga »mostu now e trz ie tf«
zareszossa
B E R L IN , • 14 8 (SAP). Na skutek niepogody, lo ty maszyn am erykań skich zaonatrujących B e rlin w żyw ność, zostały czasowo zawieszone.
Decyzja ta zapadła po ka ta stro fie , jaka zdarzyła się w p iątek rano koło lo tn is k a T em pelhof z maszyną ty p u „S kym aster".
Odroczeni** reorganizacji teiyUr Marnieć zac^rJn.
BERLN, 14.8 (PAP). Z F ra n k fu r tu donosi agencja Reiftera, że w la dze okupacyjne przedłużyły te rm in o re k lu z y jn y przedstaw ienia przez skąd ! prem ierów 11 k ra jó w niem ieckich K a sje n kin a została skierowana do zaleceń w spraw ie reorganizacji te Reed-Farm. i ry to ria ln e j z 1 września do 15 paź
1 dziennika.
(Dokończenie na str. 2-giej)
RZECZPOSPOLITA I D ZIEN N IK GOSPODARCZY Nr. 223. Str. 2
'14^-cUzivri/V m tm M m m m n w m
Za plecami O R Z
Uchwała Rady Bezpieczeństwa zlecająca hrabiem u Bernadotte u- stalenie w a ru n kó w zakończenia działań w ojennych w Palestynie na zasadzie planu podziału — za w i
sła w pow ietrzu. Natom iast B ern a dotte przekraczając udzielone mu pełnom ocnictw a i w ogóle deza
w u u ją c plan podziału zaaprobowa
n y przez ONZ, rozpoczął z obiema stronam i rokow ania, któ rych celem je st nie ty lk o zmiana ustalonych w planie podziału granic Izraela, ale w ogóle realizacja całkiem in n e j koncepcji — koncepcji sfederowa- n ia Palestyny z T ransjordanią. Z tego względu Bernadotte zaw iesił także na ko łku uclrwalę ONZ doty czącą statutu międzynarodowego Je rozolim y,
W c h w ili obecnej sytuacja jest ta ką, że Rada Bezpieczeństwa bez
czynnie przygląda się robocie Ber nadotte, a ten używ ając w szelkich zakulisow ych w p ły w ó w u s iłu je w y musie na rządzie Izraela zgodę na sw ój plan. Jeśli idzie o stronę arab ską, to podobno E g ip t zgłosił już go towość scedowania na rzecz Trans jo rd a n ii praw do okupowanej przez siebie części Negcwu, Ir a k zaś i Syria, niechętne planom A b d u lla - cha, niezbyt w iele mogą uczynić, zwłaszcza gdy ten ostatni dogadał się jakoś z władcą A ra b ii S audyj
skie j Ib n Saudem. Także W ielka B ry ta n ia i Stany Zjednoczone zwią zane niedawno zaw artym porozum ie nicm n ie przedsiębrały żadnej od
rębnej a kcji, w yczekując zakończe
nia m is ji B ernadoite‘a. Stosownie do tego M arshall zagroził por.oć n a w e t T ru m a n o w i swą dym isją, gdy ten chciał złamać układ i udzielić Izra e lo w i efektywnego poparcia p rz y n a jm n ie j drogą przyznania o- biecanej pożyczki.
Powodzenie planów Bernadotte'a to, ja k tw ierdzą koła polityczne, je dyna realna możliwość usunięcia anglo-am erykańskich k o n tro w e rsji w Palestynie. B evin m usiał w łdocz nie przekonać M a rs h a ll. v* * rudera cja transjordańsko-palesty. N ta k i w a ria n t rozw iązania spraó : przy pomocy którego Stany Z je d noczone w yw iązując się fo rm a ln ie ze swych zobowiązań wobec Iz ra e la i Żydów am erykańskich nie na
rażą swych w łasnych interesów w święcie arabskim . M usiał także do b itn ie dać M a rsh a llo w i do zrozumie nia, że jest to je d yn y sposób u n ik nięcia ostrego zatargu anglo-am ery kańskiego na B lis k im Wschodzie.
To, co pozostawałoby bow iem \m e rylia n o m do zrobienia w wypadku rozb icia m is ji Bernadctte'a, to k o nieczność zniesienia embargo na broń, którego utrzym anie i tak już dość drogo kosztuje Trum ana. Ko rzyści W ie lk ie j B ry ta n ii dla k tó re j federacja Palestyny i Trans Jorda
n ii oznacza zachowanie pozycji i w p ły w ó w w Palestynie, są ta k ■wi
doczne. że nie trzeba udowadniać, skąd Bernadotte czerpie natchnie
nie i w skazówki,
Jeśli idzie o stosunek rządu Iz raela do planów B ernadotte‘a, to je st on nadal fo rm a ln ie negatyw ny. T a ki w a ria n t rozw iązania ko n flik tu ja k u tra ta na rzecz T ra n s jo r d a n ii Negewu, stanowiącego dumę p io n ie rs k ie j pracy koloni żacy jn e j Żydów w Palestynie, nie jest do przyjęcia nie ty lk o ze względów po lityczn ych i gospodarczych. Poza tym , to co powstałoby w w y n ik u re a liza cji planów B crnadotte‘a — fa ktyczn y p ro te k to ra t W ie lk ie j B ry ta n ii nad państwem federacyjnym
— z b yt drastycznie gw ałci dążenia Ż yd ó w do suwerenności państwo
w ej, b y ktoś w Izraelu mógł się z ty m nie liczyć. Dlatego też bodźcem, k tó ry dopinguje rząd izra e lski do odrztftem a planu B em adotte‘a, jest w g łów nej mierze stanowisko le w i cy walczącej o Istotną niepodległość k ra ju , ż tych w łaśnie k ó ł w ysuwa ne też jest żądanie, żeby Rada Bez płeezeństwa odw ołała BernarIotte‘a, i ja k o następny kro k, w razie w y padku niezastosowania gię A rabów do planu podziału, zastosowała w o bec n ich sankcje ekonomiczne. W ty m w ypadku arm ie arabskie, po
zbawione pomocy b ry ty js k ie j b y ły by zdane ty lk o na własne siły, a wyższość żydow skiej ta k ty k i w ojen nej, ro z w ija ją c y się potencjał prze
m ysłu zbrojeniowego, a przede wszy s tk im wyższe morale żołnierza l i mo żl hvi loby Iz ra e lo w i wywalczenie re a liza cji podziału d<'ogą orężną.
Czy do‘ tego dojdzie? N ie w ą tp li
w ie każda decyzja, k tó ra b y u m o ż li
w iła zakończenie k o n flik tu w Pa
lestynie na zasadzie uchw ały ONZ o podziale i utw orzeniu suwerenne go państwa żydowskiego, zyskałaby poparcie tych ezłonków Rady Bez
pieczeństwa, którzy uważają u - chwałę tę za obowiązującą. Ale o- bowiązelc zastosowania sankcji o- barczyłby w głów nej mierze W ie l
ką B ry ta n ię i Stany Zjednooczone, a to oznaczałoby nie ty lk o zatarg tych państw z rządam i arabskim i, ale ze względów wyłuszezcmych w y żej także zatarg między sobą. Moż
na w ięc przypuszczać, że W ielka B ry ta n ia za cichym poparciem USA użyłaby w szystkich środków, nic wyłączając veta, by uchwalenie iftn k c ji uniem ożliwić.
Wszystko w ięc co da się na razie przewidzieć, to wspólne anglo-am e
ry kańskie w y s iłk i przewleczenia m is ji Bernadotte'a, a w międzycza
sie szukanie ta kich środków p re sji na rząd Izraela, by uzyskać jego zgodę na plany federacyjne. W ie l
ka B ry ta n ia gotowa byłaby ponoć uznać nawet de facto i de ju re rząd Izraela, co nie jest do pogardzenia dla tych kó ł żydowskich w Pałesty nie, któ re misję swoją w idzą w przeszczepieniu tzw. demokracji!
zachodniej na B lis k i Wschód.
(h.k.)
Odrzucenie dalszych popramek brytyjskich
Tylko kraje naddunajskie
weida w skład komisji dunajskiej
B E L G R A D , 14.8 (P A P ). N a o s ta tn ic h posiedzeniach K o m ite tu G eneralnego k o n fe re n c ji d u n a js k ie j, to c z y ła się d y s k u s ja n ad a r t y k u łe m 2 ra d zie ckie g o p r o je k tu k o n w e n c ji w s p ra w ie że g lu g i na D u n a ju .
Zgodnie z tym a rytku łe m , kon
wencja ma dotyczyć jedynie te j czę ści D unaju, któ ra nadaje się do że glugi, a m ianow icie od U lm do Morza Czarnego' poprzez kanał Su- liń s k i. Delegacja b ry ty js k a w niosła poprawkę do tego a rtyku łu , propo
nując aby konw encją zostały objęte rów nież w szystkie dopływ y, odno
gi i ka n a ły D unaju. W edług propo
zy c ji b ry ty js k ie j w szystkie te dro
gi wodne m ia ły b y być uznane za
„um iędzynarodow ioną“ sieć rzecz
ną.
Z poparciem w niosku b ry ty js k ie go w y s tą p ili przedstaw iciele F ra n c ji i Stanów Zjednoczonych, k tó rz y u s iło w a li dowieść, że p ro je k t b ry ty js k i zmierza do zapewnienia nale żytej swobody żeglugi na D unaju co stanowi rzekomo główną jego treść.
W dyskusji nad popraw ką b ry ty j ską zabrał głos szef delegacji ra dzieckiej W yszyński, k tó ry poddał propozycje b ry ty js k ie szczegółowej analizie, w ykazując, iż są one cał k o w icie nieuzasadnione zarówno
Represje i terror w Finlandii
MrTrrTTTrT-»CT^ r i iiiiWBinniiiiimi nim iiiiiiin wiiiir i miT n --- -
Rząd Fagerholma orędownikiem
inimsów reakcji
M OSKW A, 14.8 (PAP.). Agencja TASS donosi, że w Helsinkach odbył się wielki wiec, na którym wystąpił de putowany komunistyczny Murto.' Poru szając aktualne zagadnienia życia poli
Przjj poparciu djyiplomatóin brjjtuiskięh
G enerałow ie ateńscy
chceg powrócić do władzy
(API). Radio ateń do zagarnięcia w ładzy, walcząc jed, A TE N Y, 14.8
skie podało do wiadomości, że k ró l Paweł odroczył sesję parlam entu.
K orespondent Telep,re&su daw ia duje się, że za tą decyzją k ry ją się in try g i polityczne monarcho-faszys tów. Tsaldaris, zastępca prem iera, m in is te r spraw zagranicznych i is to tn y szef rządu, u s iłu ję w yw ołać now y kryzys, skierow any przeciwko 87-letniem u p re m ie ro w i Sophouliso
Wi. ,, , .¡Uj
Podczas,- gdy in try g i* gabinetowe
’ ~bom powszednim ateńskiej k l ik i rządzącej, generałowie
noczesme z grecką arm ią demokra tyczną. Gen. Nicolas F lastiras, a - gent C hu rch illa , k tó ry w y b ra n y zo stał prem ierem w r. 1945, przygo to w u je się do p o w ro tu a pomocą dyplom atów b ry ty js k ic h w Atenach.
K lik a rządowa, otaczająca k ró la Pawła, w o li jednakże generała A le ksandra Papagosa ja ko kandydata na prem iera. Papagos b y ł p u p ilk ie m b. dyktatora,, gen. Metaxasa, k tó ry
— jaki wiećfomo — sarn o trzym a ł władzę z rą k k lik i rządowe), oba
w ia ją c e j" się „k o m u n iz m u “ .
Próba zamachu stanu
Bunt w arm ii tnirm nńskiei
Rebelianci po stronie partyzantów
do miejscowości Promc, położonej w odległości 130 m il na północ od Rangun.
NO W Y JORK, 14.8 (PAP). Jak w y n ik a z depesz Associated Press z Rangun, ba ta lion żołnierzy w peł nym uzb ro je n iu przeszedł na stronę partyzantów , prowadzących w alkę zbrojną z rządem B urm y,
Żołnierze u d a li się na 26 samo chodach ciężarowych do okręgów, zajętych przez powstańców. Po dro dze samochody te b y ły bombardowa ne przez samoloty rządowe. Należy zaznaczyć, że arm ia rządu burm ań skiego jest kontrolow ana przez o - fic e ró w b ry ty js k ic h . Okazało się, że w pobliżu Rangun zbuntowało się 350 żołnierzy, k tó rz y w ezw ali rów nież inne oddziały rządowe do obalenia rządu burmańskiego. Do
szło do w a lk, w w y n ik u k tó ry c h zbuntow ani żołnierze w y c o fa li się
tyęznęgo Finlandii, Murto oświadczył, i i, sformowanie rządu Fagerholma ozna cza zwrot w polityce powojennej Fin
landii, stosowanej do ostatniego czasu.
Masy pracujące oceniły ten fakt w spo śób należyty.
Murto podkreślił rolę socjal-demokra tów w ofensywie którą prowadzi obeĘ nie reakcja prseciwko klasie robotniczej w Finlandii. Mówca zaznaczył, że so- cjabdemokrad prowadzą politykę zdra dy wobec mas pracujących już od ro
ku 1918. Powszechnie znany jest rów nież wrogi stosunek socjal-demokratów fińskich do Związku Radzieckiego, któ
ry chce żyć z narodem fińskim w zgo dzi,e i przyjaźni.
W tej sytuacji rząd Fagerholma, w którym prawicowi socjal-demokracl będą odgrywali rolę decydującą, nie może rzecz oczywista zapewnić przeprowadzę nia takiej polityki wewnętrznej i zagra nieśnej, która odpowiadałaby interesom mas pracujących. W ielu członków rza du Fagerholma udzielało aktywnego po parcia elementom antyradzieckim, i, an tydemokratycznym w czasie wojny i ha
•wet po jej zakończeniu. Sformowanie ga binetu z udziałem tych działaczy .ozna cza, że reakcja zamierza skierować po litykę Finlandii na tory, które w swo
im czasie doprowadziły naród do kata strofy.
Murto ostrzegł, że kapitaliści skorzy
stają niewątpliwie z sytuacji, która wy tworzyła się obecnie i rozpoczną akcję 'w celu pogorszenia sytuacji materialnej mas pracujących i pozbawienia ich pew nych zdobyczy politycznych-, osiągnięt- W a lk i ze zrew oltow anym i żołnierza w ° ‘<ri“5,e powoi^nnym. Rząd l a gemolma zamierza uisac reparacje wo m i toczą się na terenie całego kra
ju.
RAN G U N, 14.8 (BS). — Rząd B u r m y o p u b liko w a ł o fic ja ln y k o m u n i
kat, w k tó ry m tw ie rd z i, że dezerte rzy z a rm ii burm e ń skie j pla n ow a li w d n iu 10 bm. atak na stolicę i oba lenje rządu T h a kin a Nu. Zamach został uprzedzony. Rząd przedsię
w z ią ł zdecydowaną akcję, a dla staw ienia czoła sytu a cji m ianow a
no nowego naczelnego dowódcę, gen. S m ith Dun. W kolach b r y t y j
skich uważa się k o m u n ik a t burm eń ski za dowód, ja k poważna je st sy
tu a cja w ty m k ra ju . '
__,--- , ... -
W kilku wierszach
— Władze anglosaskie nie udzieliły przedstawicielom młodzieży Triestu ze
zwolenia na wyjazd do Warszawy na Konferencję Młodzieży Pracującej.
*
— w Bernie poseł radziecki w Szwajca rii Kułajenkow i radca związkowy Pe- titpierro, dokonali wymiany dokumen
tów ratyfikacyjnych umowy handlowej między ZSRR a Szwajcarią.
— W dniu 13 bm. wrócił Piętro Nennl do Wlpch ze swej podróży po krajach Europy Wschodniej-
— Czechosłowacki Czerwony Krzyż od
mówił wzięcia udziału w Międzynarodo
wej Konferencji Czerwonych Krzyży w Sztokholmie, na znak protestu przeciw zaproszeniu przedstawicieli rządu madryc kiego.
*
— Państwa arabskie ustaliły, że w miejsce ustępującej z Rady Bezpieczeń
stwa Syrii zgłoszony zostanie Ira k jako nowy członek Rady
mi
— Wojska holenderskie przygotowują się do nowej ofensywy przeciwko Repu
blice indonezyjskiej. Sytuacja na Jawie Zachodniej w dalszym ciągu pozostaje naprężona a Holendrzy kontynują na
pady na Indonezyjczyków.
*
— z różnych miejscowości Stanów Zjednoczonych donoszą o strajkach go
spodyń domowych, które protestują w ten sposób przeciwko zwyżce cen.
— Na zebraniu pracowników'Hollywo*
od, w którym wzięło udział przeszło 500 działaczy filmowych, aktorów * pisarzy, powzięto rezolucję piętnującą kampanię antykomunistyczną w USA.
— Partie 1 organizacje lewicowe na Cyprze wydały proklamację, w której potwierdzają swe żądanie autonomii i wzywają naród do walki o osiągnięcie celu. Proklamacja wzywa rząd do zor
ganizowania plebiscytu, który byłby wy rązem dążeń narodu i apeluje do ele
mentów postępowych W. Brytanii, jak również do wszystkich postępowych członków parlamentu,
*
— Osławiony dowódca Legionu Arab
skiego, Anglik, Gloubb Pasza spędzi urlop w W ielkiej Brytanii- Gloubb Pasza przybędzie samolotem do Londynu, w towarzystwie żony i rodziny, w sobotę lub niedzielę,
vc
— Sąd w Garmisch Partenkirchen ska
zał na 10 lat obozu pracy Elisabeth Rup- pert, która w obozach w Ravensbrueck 1 Oświęcimiu wybierała ofiary do komór gazowych.
*
— Węgierski minister spraw zagranicz
nych Rejk Laszlo. z okazji Objęcia urzę
dowania podejmował akredytowany kor
pus dyplomatyczny,
•k
— Żydzi pTzywlęzlenl w ubiegłym ro
ku do Hamburga po nieudanym lądowa
niu w Palestynie, umieszczeni następ
nie w obozie pod Oldenburgiem - znikli 10 sierpnia z obozu i udali się w nie
wiadomym kierunku.
jenne i urzeczywistnić różne projekty gospodarcze kosztem klasy robotniczej.
Socjal-demokracja stosuje obecnie te sa me metody co i kapitaliści, nie kryjąc się z tym wcale.
Już w chwili obecnej nowy r,ząd za czyna stosować represje i terror prze ciwko ludności w różnych częściach kra .ju. Lewicowych działaczy ruchu zawo
•dowego zwalnia się z pracy, Mimo, iż ceny wzrastają, rząd zaoowiada obniż kę plac zarobkowych. Kapitaliści przy gotowują' się do tego, ażeby wyciągnąć jak największe korzyści z faktu reduk cji reparacyj wojennych.
Jednocześnie reakcja usiłuje rozbić jedność elementów demokratycznych.
M urto we,zwał naród fiński do prze ciwstawienia się tej polityce, do zjedno czenia swych szeregów i do walki o u- rzeczywistnienie postulatów, wysunię
tych przez siły postępowe Finlandii
pod wzglądem pra w n ym ja k i gospo darczym.
Następnie W yszyński w skazał na":
liczne sprzeczności w stanow.iśku delegacji m ocarstw zachodnich, przypom inając, - że przedstaw iciele USĄ, F ra n c ji i W ie lk ie j B r y t a n ii- w czasie tebrad ko n fe re n c ji w ysu n ę li w te j spraw ie k ilk a pozbawią t nych konsenkw encji w n io skó w i v n ie je d n o kro tn ie z m ie n ili swój p u n k t w idzenia. Oznacza to, Że V przedstawiciele ę lf odczuwają iż po zycja ich nie jest dość mocna. N ie jest przypadkiem , że w tra k ta ta c h >
pokojow ych z R um unią, W ęgram i i B u łg a rią m ó w i się je d y n ie o fD u -A n a ju bez, d o p ływ ó w i kanałów.ł. Jest to w y n ik ie m d łu g otrw a łych rozw a
żań Rady M in is tró w spraw zagra
nicznych i porozum ienia, k tó re o- siągnięto pod ty m względem m ię dzy uczestnikam i p a ry s k ie j ko n fe re n c ji pokojow ej.
Pow ołując się na w y b itn y c h p rzedstaw icieli prawa, m iędzynaro
dowego, delegat ra d zie cki s tw ie r
d z ił w dalszym ciągu, iż zgodnie z zasadami tego prawa, r z e k i1 w r p ‘ dzaiu dopływ ów D u n a ju n ie należą do k a te g o rii rzek międzyparodo- wyęh, na k tó rych sp ra w y żeglugi regulowane są w drodze‘ ko n w e n c ji m iędzynarodowej. K w e s tie że g lu g i^
na tych rzekach rozstrzygane są »„w drodze porozum ienia m iędzy ' bezpo średnio zainteresow anym i k ra ja m i? ', gdyż dotyczą one przeważnie żęglu ' tg i ograniczonej interesam i państw
przez któ ry c h te ry to riu m płyn ą te rzeki- Tego rodzaju punkt_ w idzenia popierają m iędzy in n y m i rów n ie ż p ra w n ic y brytyjscy, A w ięc a p i ' z p u n ktu w idzenia praktycznego ani z gospodarczego i prawnęgo.
nie ma żadnych podstaw do rozciąg nięcia ko n w e ncji obecnej na dopły w y i kanały D unaju,
Wychodąc z tego założenia, dele
gacja radziecka w ypow iada się prze ciw ko poprawce do a rty k u ły 2 kon w e n cji, w niesionej przez delegację b $ ty js k ą I propon uje1' ażeby a rty Ą ; k u ł ten zgodnie z pro je kte m ufe za w ie ra ł żadnych zw m ianek o dopły
wach i kanałach.
W w y n ik u głosowania poprąw ką b ry ty js k a została odrzucona przez K o m ite t Generalny, k tó ry zaaprobo w a ł a rty k u ł 2 w b rz m ie n iu p ro je k tu radzieckiego. Za popraw ką gło
sowali je d yn ie delegaci USA i W lel k le j B ry ta n ii. Delegat F ra n c ji n ie brał udziału w głosowaniu.
Powszechna uwagę zw ró ciło za
chowanie się p rze d sta w icie li . państw zachodnich podczas głoso
w ania nad a rty k u ła m i p ro je k tu r a dzieckiego. Delegacja U SA głosowa
*a p rzeciw ko p rz y ję c iu a rty k u łu 2, W ielka B ry ta n ia i F ra n c ja nato
m ia st o d m ó w iły u d zia łu w głoso
w aniu. W głosowaniu nad a rty k u łem 3 p ro je k tu radzieckiego, do którego nie było żadnych popra
wek, przedstaw iciel F ra n c ji ró w nież n ie b ra ł udziału, a delegacja USA i W ie lk ie j B ry ta n ii w strzym a
ły się od głosowania, Bo uchw ale
n iu a rty k u łu 3 K o m ite t G eneralny p rz y s tą p ił do om aw iania następne
go, 4 a rty k u łu .
B E LG R A D 14.8 (PAP). — Na kon ferencji d u n a js k ic j zapadła w ię k szością głosów uchw ała, na podsta
w ie k tó re j w skład k o m is ji dunaj- skiej w ejdą je d yn ie przedstaw icie
le k ra jó w , położonych nad D una
jem.
Protest m iiustro Molasowa
(Dokończenie ze str. 1) Podczas pobytu w te j fa rm ie Ka sjenkina słyszała od A leksandry Tołstoj, uczestniczki bandy biało*
gw ardzistow skiej, p rzybierającej m iano „Funduszu Tołstoja“ , że Sa
m a rio z rodziną rów nież znajduje sie w pobliżu.
W edług doniesień now ojorskiego korespondenta agencji ..United Press“ , A leksandra Tołstoj p o tw le r dziła wobec niego fa k t udziału swej organizacji w p o rw a n iu Sa
m arina.
10 sierpnia zastępca sekretarza stanu L o v e tt stw ie rd z ił wobec am.
basadora radzieckiego w Waszyng tonie, że S am arin został przesłucha n y przez Federalne B iu ro Śledcza, znajdujące się w ten sposób w ko n takcie z organizacją, któ ra porw a
ła Sam arina, jego żonę i 3 dzieci, W uzupełnieniu oświadczenia, ja kie złożył ambasador radziecki w
W aszyngtonie protestuję z polece
nia rządu radzieckiego przeciw ko to le ro w a n iu przez władze Stanów Zjednoczonych w y m ie n io n y c h po
w yżej przestępczych czynów w sto
sunku do o b yw a te li radzieckich — K a s je n k in e j i Sam arina oraz jego ro d zin y Rząd radziecki domaga się niezwłocznego zw o ln ie n ia Sam arina i jego ro d z in y oraz przekazania ich, do czasu s kie ro w a n ia do k ra ju , do generalnego konsulatu ZSRR w No w y m Jorku, ja k ró w n ie ż u ka ra n ia w szystkich osób, któ re b ra ły udział w p o rw a n iu o b yw a te li radziec
k ic h “ .
Ambasador Bedell S m ith p rz y rzekł, że za ko m u n iku je rządow i Sta nów Zjednoczonych oświadczenie rządu radzieckiego i zapew nił m i
n istra Mołotowa, iż w ładze am ery kańskie przeprowadzą ścisłe docho dzenia w sprawie fa k tó w przedsts w ionych w ty m oświadczeniu.
Delegat Polski piętnuje stanowisko okupantów anglosaskich
Żądamy natychmiastowej repatriacji
uchodźców i dzieci z Nisnrec
GENEWA, 14.8 (PAP) Komitet socjalny Rady Gospodarczo- Społecznej ONZ rozpatrzył sprawozdanie sekretarza generalnego
"NZ ° sytuacji uchodźców wojennych i osób przesiedlonych.
Sprawozdanie sekretarza generał nego ONZ stwierdza, iż w ostatnim okresie rocznym nie zm ieniła się zasadniczo sytuacja tych grup. W obozach uchodźców wojennych i osób przesiedlonych znajduje się dziś jeszcze około jednego m ilio n a Ipdzi. Z n a jd u ją się oni w nader Ciężkich w arunkach m aterialnych i . ('higienicznych.
W dyskusji nad tym sprawozda
n ie m dłuższe przem ówienie w ygło s ił przedstawiciel Polski, dyr. Hen r y k A ltm an. D yr. A ltm a n s tw ie r
dził, iż Polska jest jednym z naj bardziej tą sprawą zainteresowa
nych kra jó w , gdyż odbudowując swe życie gospodarcze, oczekuje po w ró tu do ojczyzny dziesiątków ty sięcy obyw ateli, przebyw ających jeszcze — w skutek w o jn y — za gra nicą.
"Powołana prze® ONZ specjalna organizacja w spraw ie uchodźców mie spełniła swego głównego zada atia, zleconego je j przez ONZ., a m ianow icie nie p o tra fiła zorganizo w ać i przeprowadzić masowej re p a tria c ji uchodźców do k ra jó w ich pochodzenia. W obozach na terenach zachodnich s tre f okupacyjnych, u- p raw iana jest przez quislingow ców 3 zdrajców zbrodnicza propaganda i agitacja przeciw ko re p a tria c ji.
Władze okupacyjne w szelkim i spo sobami sabotują p ow rót uchodźców i . osób przesiedleńczych do k ra jó w ojczystych, chcąc skłoMć uchodź
ców do .em igracji do k ra jó w za m orskich, celem uzyskania taniej
siła wniosek o zaproszenie do tej ko m is ji re p u b lik i indonezyjskiej i re p u b h ki vietnam skiej w charak terze członków z głosem doradczym.
Nad w nioskiem delegacji r a d z ic k ie j w yw iązała się obszerna dysku sja, w k tó re j b ra ł udział przedsta w ic ie l Polski, ambasador Lange.
W swym przem ówieniu ambasa dor Lange podkreślił, że będzie gło sował za w nioskiem radzieckim , po nieważ rząd polski popiera wszyst k ie rządy, któ re w yznają zasady demokratyczne i swoją działalność opierają na postępowych zasadach społecznych. Ambasador Lange wspomniał, iż rep u b lika indonezyj ska została zaproszona do udziału w pracach ko n fe re n cji hawańskiej.
Przedstawiciele F ra n cji, Stanów Zjednoczonych i innych k ra jó w sprzeciw ili się w nioskow i radziec
k i emu. ,
Aprobata karły hawasm
GENEWA, 14 8 (API). Rada Gos podarczo - Społeczna ONZ aprobo wała całkow icie Międzynarodową K a rtę Handlową, opracowaną w zim ie w Hawanie.
Jak wiadomo, podczas debaty w H aw anie przedstawiciele ZSRR, Polski i B ia ło ru si poddali ostrej kry ty c e p ro je k t K a rty , podkreśla
jąc», że nie uwzględma on dostatecz nie różnych aspektów gospodar
czych poszczególnych kra jó w , a przeciwnie, ham uje rozw ój prze mysłu w gospodarczo słabszyeh kra jach na korzyść Stanów Zjedn^czo nych.
chw ał K o n fe re n cji
W godzinach popołudniow ych dele gaci M iędzynarodowej K on fe re n cji Młodzieży .Pracującej u d a li się do KCZZ, któ ra podejm owała ich, in te resując się żywo współpracą młodzie ży pracującej w związkach zawodo
w ych na terenie różnych kra jó w . W godzinach wieczornych delegaci
: " , . ' zagraniczni Międzynarodowego Kon
» * • < « « * Pracującej b y ,i So.ść terenem a k c ji m l ' ns' y t“ c ii ^ t o c z n y c h w . j l w erbunkow ych, n m c ljt a lc a ją ® ° ' 1C:L J„ed" a 7' gruj> P fdejm ow ana cych te ebozy w nowoczesny t a S , FranCUSk!> w
n ie w o ln ikó w . warszawie.
VI dzień obrad
Roiaierencli Mtoiirfsiy Ilrn£ii’ii89’
W szóstym d n iu M iędzynarodowej zbiórka młodzieży, biorącej udział w K o n fe re n cji Młodzieży Pracującej w ko n fe re n cji, na Placu T eatralnym , piątek 13 bm. K om isje kontynuow a- Uczestnicy obrad, w ra z ze zgroma ły swe prace nad przygotowaniem dzoną już na placu młodzieżą polską, p ro je któ w rezolucji i końcowych u - przemaszerują następnie u lic a m i
i/* I ! 'Vi Î , Nr, ¿573. STT. 3
Dzień marynarki wojenne! w ZSRR
D yr. A ltm a n napiętnow ał szcze golnie ostro stanow isko w ładz oku
W godzinach wieczornych odbył się dla delegatów pokaz radzieckie
go kolorowego film u pt. .Ballada Sy narvînv/>h hrT,K,;nn „ i , i „ Kuioruwego m m u px. .rsansaa
S z : » ™ * “ . « «
mu z życia młodzieży bułgarskiej.
Plenarne obrady M iędzynarodow ej K o n fe re n c ji M łodzieży Pracującej w sobotę 14 bm odbędą się w gmachu Z w ią zku Nauczyc?elstwa Polskiego,
początek o gódz. 9.30.
Po porannych obradach plenarnych skich, które w szelkim i sposobami
przeciw działają pow rotow i do kra ju około 100 tysięcy dzeci polskich, porw anych przez Niemców w cza
sie okupacji, uprowadzonych do Niem iec i do dziś pozostających w rozłące z m atkam i i domami ro dzihnym i.
Mówca przytoczył fa kty, świad czące o b ru ta ln y m stanow isku w ładz okupacyjnych, uniem ożliw ia jącym z lik w id o w a n ie tragicznego losu tysięcy polskich dzieci.
Kończąc, delegat polski zażądał
najrychlejszego w yko n a nia uchw ał U tw orzony za aprobatą rządu R.P., Kgromadzen’a Generalnego ONZ w , P olski K o m ite t A pelu ONZ Pomocy spraw ie re p a tria c ji uchodźców w Dzieciom podpisał umowę z sekre- ogole, a w pierwszym rzędzie re ( ta ria te m generalnym ONZ w spra- pa ^ ja c i dzieci. ¡w ie zużytkow ania środków, zbiera-
.N a plenarnym posiedzeniu Rady 1 nych przez K o m ite t na terenie Pol- Gospodarczo - Społecznej ONZ. do ski, na akcję pomocy dzieciom, tyczącym działalności k o m is ji eko 1 Zgodnie z tą umową, w szystkie da normcznej dla A z ji i Dalekiego ( ry i pieniądze uzyskane ze zb ió rki Wschodu, delegacja radziecka zgło na terenie k ra ju , zużyte będą na po
W ierzbową, Placem zwycięstwa P la cem Małachowskiego, K redytow ą, Ja sną, Zgoda, . now ą1’' Kruczą, A l. S i
korskiego, A l. Jero zo lim skim i i Pan kiew icza — do gmachu „R om a“ .
O godz. 17-ej rozpocznie się w sa
l i ,Romy“ w ie lk i w iec młodzieży, k tó ry zamknie 7-dniowe obrady M ię dzynarodowej K o n fe re n c ji Młodzieży Pracującej.
Wieczorem dnia 14 bm. uczestnicy K o n fe re n cji Wyjadą z W arszawy na zwiedzanie różnych strcn Polski,
( \ cjólna długość granic morskich ZSiRR wynosi 47 tysięcy kilome
trów.
Na straży tych 'granic stoi potężna flota wojenna. W skład radzieckiej ma rynarki wojennej wchodzą najnowo- czcśniejsze jednostki bojowe. Jednostki marynarki wojennej ZSRR — jak zresztą marynarki handlowej — budo wanc są wyłącznie w stoczniach ra
dzieckich. Przemysł okrętowy w ZSRR uniezależniony jest całkowicie od ka
pitału zagranicznego. Produkcja dwu
stu czterdziestu wielkich fabryk i za kładów przemysłowych nastawiona jest wyłącznie na wyrób części okręto
wych.
Potężna baza budowy okrętów bo«’
stała w ZSRR w czasie pięciolatek przedwojennych, iNie tylko utworzono nowe floty na oceanie Spokojnym i Północnym (Lodowatym}, tęcz uzbro iono również w nowoeirssny sprzęt bojowy jednostki istniejącej już Ploty Bałtyckiej i Czarnomorskiej. Nad brze gami Amuru powstało ,.miasto mło
dzieży" — X .'’-'somołsk. ośrodek hu downictwa okrętów pcłnowodnych.
Pięćset jednostek bojowych zbudował przemysł radziecki w czasie pierw
szych dwóch pięciolatek — czterokrot nie więcej, niż otrzymała flota Rosji carskiej w czasie dziesięciolecia po
przedzającego pierwszą wojną świato
wą. Pcmpo rozwoju budownictwa ło
dzi podwodnych, lotnictwa morskiego, artylerii pfzybrzeżnej wzrastało z ro ku na rok.
PV czasie ostatniej wojny sowieckie
siły morskie współdziałały ściśle z śi- łami lądowymi, nie było ani jednego wypadku, nawet w okresie ofensywy wojsk hitlerowskich, by flanki radziec kich wojsk lądowych uległy napadom ze strony morza. Niemcy nie odważy U się zaatakować twierdzy morskiej'i w Kronsztacie pod Leningradem, za
słynęli z bohaterskich walk marynarze Odessy, którzy przez 70 dni odpierali ataki 20 dywizji nieprzyjacielskichn cały świat wie o obronie Sewastopola, kiedy to nieprzyjaciel pozostawił na po lach bitew 300 tysięcy zabitych i ran nych. 250 dni stracili Niemcy na zda bycie 16 km dzielących zewnętrzny pas fortyfikacyjny Sewastopola od miasta, a wojskom radzieckim wystar
czyły trzy doby na zdobycie tego tere nu w maju 1944 r. Żelazny pierścień Ploty Północnej zamknął wrogowi do stęp do Murmańska.
Do przeszłości należą już śmiałe ref sy bojowe, bohaterskie operacje desąn towe na flankach i zapleczu przeciU?
nika. Radzieckie krążowniki, liniowce, kontorpedewce, łodzie podwodne, pro- wadzą teraz spokojny żywot,, o nie dawnych walkach świadczą tylko ordę ry przypięte na bluzach marynarzy, i pamiątki po przyjacirlam, poległy eh - w boju.
IV święto radzieckiej marynarki wo
jennej hołd jej zasługom składa nie tylko społeczeństwo ZSRR, ale wszy- stkie narody, które w wojnie z hitle
ryzmem ocalały dzięki bohaterskiemu wysiłkowi kraju Rad, dzięki jego bra
terskiej pomocy.
Paul Rancour wyraża podziw
dta a?mli
PARYŻ, 14.8 (PAP.). Podczas obrad nad budżetem wojskowym w Radzie Re publiki b. premier i minister spraw za granicznych Paul Boncour, podkreśliw szy, że Francja nie może wzorować się na armii amerykańskiej, oświadczył, że nie waha się powiedzieć, iż Francuzi powinni skierować wzrok w stronę ar mii radzieckiej. „Choć nie jestem komu nislą — powiedział Paul Boncour —
Ł ó d zk) ś u lo l o w c y nośni
Oïzedsînw’c5®!! i szwrcsrsklch
Do Łodzi przybyła delegacja B u ł garskiej P a rtii Robotniczej. W skład delegacji wchodzą m. in.: K a tia A b ramowa członek K C B u łg a rskie j P a rtii Robotniczej i jedna z czoło
w ych postaci partyzanckiego ruchu narodowo wyzwoleńczego, Iw a n Raj kow członek KC BPR, G eorgij Can K o n fe re n cji — nastąpi o gedz. 15.30' kov, sekretarz K o m is ji C entralnej
U ^ o w a * ONZ o z b 'a rc e
no panine liwJeciom noIsk?nt
moc dzieciom w Polsce.
P olski K o m ite t A pelu ONZ Porno cy Dz.eciom zorganizował już swo
je oddziały wojew ódzkie i p o w ia to we w oparciu o aparat Zw iązków Zawodowych, korzystając z w y d a t
nej pomocy KCZZ. K o m ite t ro b i przygotowania do przeprowadzenia na terenie całego k ra ju a k c ji zbiór k i na pomoc dla dzieci.
Zw. Zaw. B u łg a rii oraz Peko Ga
kov — sekretarz zarządu głównego Z w iązku Samopomocy Chłopskiej w B u łg a rii.
Goście z w ie d z ili Państwowe Zakła dy Przemysłu Bawełnianego N r 1, Ośrodek: K o n fe k c y jn y N r 5 i Pań
stwowe Zakłady Przemysłu W ełn ia nego N r 4 oraz P olitechnikę Łódzką.
W godzinach .popołudniowych od
było się spotkanie działaczy b u łg a r
skich z działaczami P olskiej P a rtii Robotniczej w Łodzi. W spotkaniu w z ię li rów nież udział lic z n i przodo
w n ic y łódzkiego przem ysłu w łó k ie n niczego.
Jednocześnie z wycieczką b u łg ar
ską, p rzyb ył do Łodzi sekretarz gene ra in y związku zawodowego w łó k n ia rzy w S zw a jca rii p. E rw in Lang.
W yra ził on specjalne uznanie dla u- rządzeń żłobków, przedszkoli i Sta
c ji O p ie ki nad M atką i D zieckiem w łódzkim przemyśle w łó k ie n n i
czym.
rodzienklei
nie mogę ukrywać swego ..podziwu dla radzieckiej armii, która nas wyzwoliła.' Nie przeczę, że lądowanie w Norrnan dii było wspaniałą operacją wojskową Anglików i Amerykanów, ale nie było ono możliwe bez zwycięskiego pochodu armii radzieckiej, bez zwycięstwa pod Moskwą i Stalingradem, bez jej 7 mi lionów poległych i 2 milionów inwaii dów wojennych. Armia radziecka pobi-1 la armię hitlerowską zarówno ze wzglę dów technicznych, jak i dlatego, że — jak tego domagał się Jaurès — użyła ona odpowiednich rezerw. Dzięki se
lekcji radzieckiej, kadry rezerwistów sto ią na wysokim poziomie, innym powo dem wyższości armii radzieckiej iest mło dy wiek radzieckiego korpusu oficerskie go“ .
Nawiązując do roli, jaką powinni od grywać w wojsku byli członkowie fran cuskiej armii podziemnej, Paul Bon
cour zapytał, co uczynniono .z oficerami, którzy wyszli z ruchu oporu. Stosunek wobec nich jest często podejrzliwy,. a jednocześnie wybiela się ko la b o ra n t nistów.
lar Picasso dla Po'ski
PARYŻ, 14.8 (PAP.). Słynny malarz Pablo Picasso oświadczy! koresponden towi PAP, że zamierza ofiarować Polsce kolekcję swych ostatnich ceramik, jako wypraż hołdu dla naszego kraiu. Picas
so od roku pracuje w malei osadzie garncarskiej Vallauris, niedaleko Nicei, gdzie poświęcił się całkowicie pracy nad sztuką ceramiczną.
Koligacje kartelowe
za ¡piecami narodów
D ieniądz jest władzą. Od w ła ści- 1 _ cielą w ie lk ie j firm y są zależni je j pracow nicy. Gdy tw o rzy się k a r t ek jego rada postanawia o losach p ro d u k c ji, tj w ie lu firm , z któ rych losami jest związany b y t tysięcy.
Gdy powstają nadbudowy, ogromne h o ld in g i i międzynarodowe kon
cerny — wówczas od postanowienia jednego człowieka zależy nie ty lk o los ludzi, lecz państw. Ton, kto przewagą swego ka p ita łu zdobył większość, może w jednym państwie rozpocząć produkcję a w in n ym za
niechać, może popierać lin ie kole
jow e i okrętowe, może budować no w e a zatrzymać stare fa b ry k i. Je
go władza nie znosi sprzeciwu. K u p u je prasę, zakłada stronnictw a po lityczne, robi wybory... jest obecny za k u lisa m i wszystkich wydarzeń.
N ie wkracza o fic ja ln ie do h is to rii, ale robi h is to rię
O tym w szystkim należy pamię
tać, gdy dow iadujem y się o losach w ie lk ic h koncernów i m onopoli Polska była zbyt uboga. aby. u nas pow staw ały samodzielnie te poteż ne organizacje, lecz jako k ra j ka p i
ta listyczn y byliśm y objęci siecią m iędzynarodow ych k a rte li. Nieraz w y tw a rz a ły się zależności, z k tó rych nie zdaw aliśm y sobie sprawy.
jdzieś daleko, w w y n ik u ja k ie jś v a lk i „N o b e l“ przeszedł pod kontro ę jakiegoś międzynarodowego kon ernu — i oto przychodzą in s tru k - :je dla polskiego Zarządu, któ re nie nają nic wspólnego z interesem kra u. Nasz cynk b ył w ręku H a rrim a - ia, nasze telefony w rę ku Ericsso
na lu b Thomsona, zapałki przez dłu
;i okres sta n o w iły fragm ent K re u - erowskiego monopolu itd.
To wszystko są rzeczy znane — ile było nieznanych. Gdy po raz iorwszy polski statek pojechał /zdłuż wybrzeży A fry k i — okazało ię, że nic sprzedać nie może. choć eny podaliśm y przystępne. A to po ziedziano że kw arantanna, a to że owar m ehygieniczny, a to tra sa - zom ktoś (!)zakazał przenos‘ć «0<J roza u tra ty pracy. D opiero d v
polak.es« S c h i c h t a zw ró il sie do w ie lk ic h a n ie ls k ic h im - orte ro w ko p ry z prośba o pomoc wszystko się zm ieniło Schieht był zęścią angielskiego koncernu w ięc a jego protekcią w yładow ano ool ią. sól i polskie tk a n in y na a fry - ańskim wybrzeżu, ostrzegając:
ale uw ażajcie na przyszłość“ . Han el na wybrzeżu a fryka ń skim b y ł M ęty układem k ilk u tow arzystw.
Organizacja przem ysłu i h a ndlu
J międzynarodowego jest dużo dalej posunięta, niż to się w ydaje prze
k ą tn e m u obserw atorow i. N aw et im p o rt bananów do Europy jest skon centrow any w rę ku ty lk o dwóch fir m i ongi nasza skromna dojrze- w a ln ia bananów w G dyni była jed nej z nich podporządkowana. Outsi der ów było coraz m niej. K a p ita ł w y kazuje coraz to dalej idący prąd koncentracyjny. Samodzielność go
spodarcza polega na wyborze ponre dzy k ilk u p rz e ciw n ika m i — coraz częściej zaś nie ma w yboru, mamy do czynienia ty lk o z ka p ita listycz
nym monopolem.
O tym w szystkim trzeba pamię
tać zwłaszcza dziś gdy w w y n ik u w o jn y zostało o tw arte posteoowanie soądkowe po kapitale niem ieckim . O ficja ln a o o lity k a m iała swoje kon cepcje, k a p ita ł międzynarodowy swoją Z biegiem czasu coraz m n ie j się m ów i o koncepcii politycznej.
v/ im ię k tó re j prowadzono w ojnę z hitleryzm em , a coraz więcej o kon cepcji ka p ita łu. W ytw arza to pew na dwoistość p o lity k i w ie lu państw Zachodu, k tó re i nie rozum ieją ich obywatele, a cóż dopiero zagranica.
Szczególnie jaskraw ym p rz y k ła dem tej dwoistości może być stosu
nek do potężneeo koncernu IG . Far benindustrie, na k tó ry zwrócono baczniejszą uwagę po eksplozji w Łudw igshafen.
K oncern to nie b y le ja k i — obej- muje oficjalnie 380 firm niemiec
kich i ok. 500 zagranicznych. N ie należy zbytnio upraszczać zagadnie nia i uważać, że cementem spajają cym tę budowę jest ty lk o p :eniądz
— aby ją utw orzyć, trzeba było du żo w iedzy i ta lentu organizacyjne
go. K oncern tych rozm iarów zairud nia bezpośrednio i pośrednio m ilio ny ludzi. To małe państwo a p o li
tyka jego znaczy więcej niż p o li
tyka niejednego państwa rzeczyw i stego.
Trzeba było w iedzy Nauka i prze m ysł niem iecki b y ły z sobą śc;ś!e związane, praca la b o ra to riu m p o li
te ch n iki i u n iw e rsyte tu była uzgod njona z pracą la b o ra to riu m fa b ry cznego.
W w y n ik u sojuszu z nauką, co- . roczna cyfra ogłaszanych patentów była imponująca. W iele odkryć nie było opatentowanych, pozostało ta jem nicą fabryczną. W ten sposób różne a rty k u ły mogły być w y ra b ia ne ty lk o w Niemczech, bądź na pod staw ie niem ieckiej lice n cji. Od l i cencji do ściślejszego porozum ienia ieden ty lk o kro k. L ice n cja to ro w a ła drogę i koncern rozrastał się szoj-oko.
W ten sposób już w 1919—20 r.
rozpoczęły się p e rtra kta cie am ery- kańsko-niem ieckie. W 1919 — jak pisze H ow ard A m bruster — prezy
dent firm y ..S terlm g“ zawiera u- kład na lat, 50 o sprzedaż w Am e
ryce baie ro w skie j aspiryny. W 1923 uczyniono k ro k dalszy: powo
łana przex S te rlin g a f-m a W in tro p
otrzym ała praw o w yko rzystyw a n ia licznych M o n ie c k ic h patentów dla północnej i południow ej A m e ryki- Szczególnie cenne b yły przepisy na preparaty owadobójcze, dzięki cze
mu udało się Steidingow i wejść w porozum ienie z Dupontem. O cięża
rze gatunkow ym tych porozum ień świadczyć może fa kt, iż w 1935 r.
f-m a S te rlin g w ydała na reklam ę 150 m ilio n ó w dolarów.
Suma ta zachwiała niejeden k ie runek redakcyjny. D zie n n ik dla am erykańsk;ego w ydaw cy jest in te resem, a m ilio n y dolarów za ogło
szenia to pozycja, nad k tó ra trzeba się poważnie zastanowić. W ten.
sposób subtelnie w yrastała sieć’ pro pagandy n ie m ie ckie j, w ten sposób agenci, firm , spece polecani przez IG F a rbenindustrie, swobodnie k rą żyli po państwach am erykańskich w przeddzień w ybuchu najstrasz
liw szej w o jn y świata... a nieraz po je i wybuchu.
B y ł to tednak ty lk o dobry począ tek. W 1925 r. rozpoczęły się per
tra kta cje koncernu nienreckiego z w ie lk im trustem n a fto w ym Stan
dard O il o f Jersey Na początek po szły patenty Standard nie zm ie rn ie interesow ał się w yrobem syntetycz nei benzyny z węgla, no i n o w ym i metodami przerobu ropy Jest coś niezm iernie charakterystycznego w tym. że N iem cy nie odgryw ając żad nej ro li w wvdoM m ju ropy. m ie li głos tak w ie lk i, gdy ehodzbó o j ej
(Dokończenie na str. 4-ej)
