Rolnik : bezpłatny rolniczy dodatek do "Głosu Pomorza" 1938.05.15, R. 20[!], nr 6

BEZPŁATNY, ROLNICZY, DODATEK DO „GŁOSU POMORZA"

BMMBBMMMaMMHmMMMMWmWBaMBBRMmWMMBBOaMBWMMWMBMeMBWWBBaBMWMMmMWWBBWBMMWMHWPMeaMMtoaBMmMMWWMMMMMMMB

Role 20 Wąbrzeźno, EDCBA d n ia 15 m a ja 1 9 3 8 r. Nr 6

Pilne postulaty rolnictwa w sprawie i W a rsza w ie .

kredytów na melioracje rolne

W ró ż n y c h o k o licach k ra ju o d b y ły p rz e k y ż sz y 10 p ro c e n t su m y k o sz to ry - się o statn io w sp ó ln e k o n fe re n c je sa m o ­

rz ą d u ro ln ic ze g o i o rg a n iz a c y j ro ln i- , czy ch . p o św ięco n e sp ra w ie k re d y tó w n a m e lio ra c je ro ln e (z w ła zc z a n a d re n o - i w a n ie). Z u w a g i n a to , że w b ieżący m ! ro k u b u d ż e to w y m P a ń stw o w y B a n k R o i- j n y u ru c h am ia p e w n ą su m ę n a u d z ie la n ie k re d y tó w , w y su n ię to w to k u k o n fe re n c ji n a stę p u jąc e p o stu la ty :

so w ej, p o w in n y b y ć p o k ry w a n e z fu n d u ­ szó w p u b liczn y ch .

4 ) B a n k R o ln y n ie p o w in ien sp ra w o­

w ać n a d z o ru n a d u rz ą d ze n iam i m e lio ra ­ c y jn y m i.

U czestn icy k o n fe rn c ji p o d n o sili ró w ­ n ież k o n ieczn o ść z o rg a n iz o w an ia n a sz e rsz ą sk a lę d o św ia d c ze ń m e lio ra c y j­

n y ch , n ie z b ę d n y c h d la ra c jo n a ln e g o w y - 3 ) K red y ty w in ny b y ć p rz e p ro w a d z a

n e p rz e z p ro w in c jo n a ln e o d d z ia ły B a n - k o n y w a n ia m e lio ra q i w r te re n ie .

aa

Ciekawy sposób zwalczania mrówek

p rz e k ro c z y ć 1) K re d y ty m e lio ra c y jn e w in n y b y ć u d z ie la n e ja k o 2 5 — 3 0 -le tn ie p o ży czk i k tó ry c h ro c z n a sp ła ta łą c z n ie z o p ro c en to w a n ie m n ie p o w in n a p rz e k ro c z y ć 4 — 5 p ro c e n t u d z iela n ej k w o ty .

2) P la n y i k o sz to ry sy w y k o n a n y c h ro b ó t, ja k ró w n ież w y k o n a n ie k o sz to w ­ n ie jz y c h o d p ływ ó w , k tó ry c h w y k o n a n ie

w sadzie

M ró w k i są sz k o d liw e w sa d z ie , p o ­ n ie w a ż p rz y c zy n ia ją się d o ro z w o ju m sz y c n a m ło d y c h d rz e w ac h o w o co ­ w y ch . T a m g d zie n ie m a m ró w e k w sa­

d z ie , m szy c e ta k że n ie w y stęp u ją .

G d y b y istn ia ł ła tw y sp o só b zab ez- p o trz e b n e ,

p ie cz e n ia d rz e w o w o co w y ch o d m ró w ek , W je d n y m sa d z ie d o ch od o w y m w p o ­ w iecie w o łk o w y sk im z o sta ł z a sto so w a n y i w u b, ro k u ty tu łe m p ró b y b. p ro sty z a - I b ieg, p o le g a ją c y n a ty m , że n a p n ia c h d rz e w e k , w m ie jsc u m o żliw ie g ła d kim , w y tarto d o k ła d n ie k o rę m ięk k ą sz m a tk ą . z w a lc z an ie m szy c w sa d a c h n ie b y ło b y ta k k ło p o tliw e i u c iąż liw e i n ie b y ło b y z w ią z an e z ta k im i k o sz ta m i, ja k o b e c n ie W sz elk ie śro d k i c h e m ic z n e d o z w alc za­

n ia m szy c w sa d a c h b y ły b y p ra w ie n ie -

Wylęg jaj indyczych w aparacie

P rz y w y lę g u w a p a ra c ie w y lęg o w y m w y lę g u o d g ry w a d u ż ą ro lę. T y lk o ja ja P o w y g ła d zo n y m ja k b y w y p o lero w a - ja j in d y c z y ch n a le ży p rz e strze g a ć te sa - św ie że p o c h o d z ą c e p o z d ro w y c h m a t- n y m w ty m m ie jsc u sz e ro k im n a 10 cm m e p rz ep isy , ja k i p rz y w y lę g u ja j k u - k a c h sta rsz y c h , łą cz o n y c h z in d o ra m i o -■ p ie rście n iu jk o ry . m ró w k i z u p e łn ie n ie rz y c h d o 18 d n ia w łą c zn ie . b e c ne g o p o c h o d z e n ia , d a ją d o b re w y n ik i, m o g ły d o sta ć się d o k o ro n y d rz e w a , W

T e m p e ra tu ra lęg ó w w y n o sić p o w in n a P rz y ch o w ie in d y k ó w h o d o w ca d ą ż y d o k ilk a d n i p o z a sto so w a n iu teg o z a b ie g u 1 0 2 sto p n i F . a lb o 3 9 sto p n i C . O d 19 d o w y p ro d u k o w a n ia d u ż y c h c ięż k ich o k a - , m ró w k i z u p e łn ie w y n io sły się z sa d u . 2 6 d n ia o b ra c a się ja ja d w a ra z y d z ien n ie zó w , co w łaśn ie d a je się o sią g n ą ć c z ę stą ! P o d a n y sp osó b z w a lc z a n ia m ró w e k i o c h ła d z a w ciąg u 10 d o 15 m in ut. Z a- z m ia n ę in d o ró w . S y stem te n d a ł ju ż re -;d a d o b re re z u lta ty ty lk o w ó w czas, o ile le cą się p o z a ty m o p ry sk iw ać w ty m o - a ln e w y n ik i w h o d o w la c h , k tó re im p o rt© , z a b ie g w y k o n a n y z o sta n ie d o k ład n ie , k re sie ja ja w o d ą le tn ią p o o c h ło d ze n iu , w a ły m a te ria ł h o d o w la n y , c e le m d o - N a le ż y p rz y ty m z a sto so w a ć g o w cze-

O d 2 6 d n ia d rz w ic z e k w lę g a rn ik u św ia d c ze n ia k rw i w sw y ch sta d ac h . ■ śn ie ta k , a b y m ró w k i n ie m ia ły c z a su z a -

n ie o tw iera ć . O dp ow ie d ni d o b ó r jaj d o — o O o — o p ie k o w a ć się m szy c a m i.

ROLNIK 1 '

(Praktyczne informacje gospodarcze •- rolnicze)

I

li iM

I lil

M

P1 1 ■ mr ■ • ny >Tiir ri' •nr^r>waww

»i>ii am ■!! 11 !!■■ i« Ml 1 ■■nTTi

NMLKJIHGFEDCBA

W in o r o ś l w y m a g a o p ie k i

W in o r o ś l z d o b y w a s o b ie u n a s k a ż d e - i g o r o k u c o r a z to w ię k s z ą p o p u l a r n o ś ć . ; M o ż n a ją z p o w o d z e n ie m u p r a w i a ć n a I s ł o n e c z n y c h ś c i a n a c h i p a r k a n a c h , p r z y c z y m p e w n ie js z e w y n ik i d a j ą o d m ia n y w c z e s n e , d o j r z e w a ją c e d o s k o n a le n a w e t w l a ta c h o m n ie j s p r z y ja j ą c y c h w a r u n k a c h k l im a ty c z n y c h . J e d n a k ż e ju ż n i e je d e n z a - m a to r ó w lu b g o s p o d a r z y r o l n y c h s t w ie r ­ d z ić z s m u tk ie m m u s ia ł, ż e s k o r o ty lk o j e ­ g o p i e c z o ł o w i c i e p ie lę g n o w a n y k r z e w r o z ­ r o ś n ie s ię p i ę k n ie i z a o w o c u je , p o k r y w a ją c s ię o b f ic ie g r o n a m i, t o w t r a k c i e w z r o s t u p o s z c z e g ó l n e ja g ó d k i g r o n , a n a w e t c a łe g r o n a z a c z y n a j ą m a rn i e ć , k u r c z ą s ię , z a s y ­ c h a j ą , a o c z e k i w a n y z r a d o ś c ią p lo n p r z e ­ p a d a c z ę ś c io w o lu b c a łk o w ic ie .

J e s t to d z i e ł o b a r d z o p r z y k r e j c h o r o b y w in o r o ś li, z w a n e j m a c z n ia k i e m lu b t r ą d e m p o z o r n y m .

P o c z y m p o z n a ć tę c h o r o b ę i ja k s ię o n a r o z w i ja ?

M ą c z n i a k w y w o łu je g r z y b e k p a s o r z y t n ic z y t e j s a m e j n a z w y . O p a d a z w y k le n a j­

p ie r w liś c ie , r o s n ą c e b liż e j z ie m i, a s t o p ­ n io w o o g a r n i a c o r a z to w y ż s z e p a r ti e k r z e ­ w u . W p o c z ą tk a c h r o z w o ju c h o r o b y n a p i e rw s z y r z u t o k a n a z a a t a k o w a n y c h l i­

ś c ia c h n ie w id a ć ż a d n y c h z m ia n , a p r z y ­ n a j m n i e j n ie s p o s t r z e ż e ic h te n , k to z c h o ­ r o b ą n ie j e s t o b e z n a n y . P r z y b a c z n e j o b ­ s e r w a c j i z a u w a ż y ć m o ż n a j e d n a k m n ie j- w ię c e j z p o c z ą tk i e m lip c a , c z a s e m ju ż w c z e ś n ie j, p o g ó r n e j s t r o n i e o p a d n ię t y c h p r z e z c h o r o b ę liś c i b l a d e lu b ż ó łta w e , m n ie js z e lu b w ię k s z e p la m y n i e r e g u la r ­ n y c h k s z t a ł t ó w .

J e ż e l i t a k i e p o d e j r z a n e liś c ie o d w r ó c i­

m y , z a u w a ż y m y p o d o ln e j ic h s t r o n i e , p r z e w a ż n i e w z d łu ż n e r w ó w g łó w n y c h , b i a ­ ł a w ą p le ś ń , k t ó r e j r o z m i a r y o d p o iw a d a ją w ie lk o ś c i j a s n y c h p la m , w i d z i a n y c h z g ó ­ r y . P le ś ń t a r o z r a s t a s ię d o ś ć s z y b k o i p r z e r z u c a s ię n a c o r a z to n o w e liś c ie . Z a - a t a k o w c p a r ti e liś c i p o p e w n y m c z a s ie b r u n a t n i e ją i z a s y c h a ją , a liś c ie t a k i e o p a ­ d a j ą . N a s t a r s z y c h liś c ia c h , s z c z e g ó ln ie p o d k o n ie c l a ta , c h o r o b a o b ja w ia s ię c z ę ­ s t o w te n s p o s ó b , ż e n a b la s z k a c h liś c io ­ w y c h p o w s t a je m n ó s tw o d r o b n y c h b r u n a t­

n y c h , z a s y c h a j ą c y c h p la m e k o k o n t u r a c h o s t r y c h n i e r e g u l a r n y c h , t a k ż e liś c ie t e w y ­ g l ą d a ją ja k b y u p s t r z o n e .

Z n i s z c z e n ie d u ż e j ilo ś c i p o w o d u je o b ­ n i ż e n i e z d o ln o ś c i a s y m il a c y j n e j , a ty m s a ­ m y m n i e d o ż y w i e n ie g r o n i c a łe g o k r z e w u . W s k u te k te g o p ę d y t e g o r o c z n e s ła b o d r e w n i e j ą i ł a tw ie j p r z e m a r z a j ą , z a ś p ą c z ­ k i p o z o s t a ją n i e d o k s z t a ł c c n e . c o o d b i ja s ię u j e m n i e n a o w o c o w a n iu w r o k u n a s t ę p ­ n y m .

P r z y s iln ie js z y m w y s tą p ie n iu c h o r o b y , g r z y b e k p r z e r z u c a s ię t a k ż e n a g r o n a . N a m ło d y c h g r o n a c h p o j a w i a s ię w p o s t a c i b ia łe g o m e s z k u . S t a r s z e g r o n a k u r c z ą s ię , z a s y c h a ją i c a ły p lo n p r z e p a d a .

G r z y b e k p r z e z im o w u je n a o p a d n i ę ty c h liś c ia c h , w z g lę d n ie w z ie m i i p o w o d u j e n a w io s n ę p o n o w n e z a k a ż e n ie g r z e w ó w . D l a ­ te g o t e ż liś c ie c h o r y c h k r z e w ó w t r z e b a w je s ie n i s t a r a n n i e z b ie r a ć i p a lić . W s t a d i u m r o z w o ju le tn ie g o p o w s t a j ą w o p is a n e j b i a ­ łe j p le ś n i w z g lę d n ie m e s z k u o lb rz y m ie i lo ­ ś c i z a r o d n i k ó w g r z y b a , k t ó r e u n o s z o n e p r z e z w ia tr , p r z e d o s ta j ą s ię n a z d r o w e k r z e w y i p o w o d u ją ic h z a k a ż e n ie . M o k r e l a to s p r z y j a s z y b k ie m u r o z r o s t o w i g r z y b a , s u c h a s ł o n e c z n a p o g o d a t a m u j e je g o r o z ­ w ó j.

J a k z w a l c z a c h o r o b ę w in o r o ś li?

G d y c h o r o b a o p a n u j e w le c ie c a ły k r z e w , w a lk a z n ią w ty m s a m y m r o k u j e s t ju ż b e z n a d z i e j n a . T r z e b a z a te m n ie d o p u ś c ić w o g ó le d o je j r o z w o ju , s t o s u ją c z a w c z a s u o d p o w ie d n ie ś r o d k i z a p o b ie g a w ­ c z e . N a js k u t e c z n i e j s z y m ś r o d k ie m , s t o s o ­ w a n y m w e w s z y s tk ic h w in n ic a c h , je s t c o ­ r o c z n e o p r y s k iw a n ie k r z e w ó w j e d n o p r o - c e n t o w ą c ie c z ą b o r d o s k ą b e z w z g lę d u n a to , c z y z a u w a ż o n o n a n ic h o b ja w y c h o r o ­ b o w e lu b n ie .

K r z e w y , k t ó r e w z e s z ły m r o k u c h o r o ­ w a ły , m u s z ą b y ć k ilk a r a z y o p r y s k a n e p r z y p o m o c y d o b r e g o o p r y s k i w a c z a , r o z ­ p y l a j ą c e g o c ie c z n a k s z t a l t m g ły . P o r a z p i e r w s z y o p r y s k u je s ię je . g d y p ą c z k i z a c z ­ n ą s ię r o z w ija ć , p o r a z d r u g i p o d k o n ie c m a j a , p o r a z t r z e c i t u ż p r z e d z a k w it n ię ­ c ie m . P o r a z c z w a r ty p o z a w i ą z a n i u o w o -

N a ile p ę d ó w p r o w a d z ić p o m id o r y ?

P o z a s a d z e n i u p o m i d o r ó w n a l e ż y s ię z a s t a n o w i ć n a d d a l s z y m i p r a c a m i o k o ł o ł y c h r o ś l in . C z y n n o ś c i ą k o ł o t y c h r o ś l i n b ę d z i e p r z y w i ą z a n i e ic h d o p a l ik ó w , r ó ­ w n o c z e ś n ie p r o w a d z e n i e n a 1 , 2 a n a j­

w y ż e j 3 p ę d y . P r z e w a ż n i e p r o w a d z i s ię p o m i d o r y n a j e d e n p ę d t. z n . p o z w a l a s ię r o s n ą ć j e d y n i e p ę d o w i g ł ó w n e m u , u - c i n a j ą c w s z y s t k ie p ę d y b o c z n e , k t ó r e w y r a s t a j ą z k ą t ó w l i ś c i o w y c h . W ó w c z a s • w s z y s t k ie s o k i s k i e r o w a n e s ą d o p ę d u g ł ó w n e g o , k t ó r y d z ię k i t e m u t w o r z y c o ­ r a z t o n o w e k w i a t o s t a n y . W s i e r p n i u u c i n a s ię w i e r z c h o ł e k p ę d u z o s ta w i a ją c n a d o s t a tn i m k w i a t o s t a n e m j e d e n liś ć . W ó w c z a s w s z e lk i e m a t e r i a ł y p o k a r m o ­ w e z o s t a j ą z u ż y t e j e d y n i e n a w y k s z t a ł­

c e n i e o w o c ó w , k t ó r e w c z a s d o j r z e w a j ą . P r o w a d z e n i e p o m i d o r ó w n a je d e n p ę d m a j e s z c z e tę k o r z y ś ć , ż e o w o c e m a ja w i ę c e j ilo ś c i ś w i a tł a , w o b e c te g o d a j ą t o w a r j e d n o l i t y , z b i o r y z a ś w y p a d a j ą w c z e ś n ie j n iż u r o ś l i n p r o w a d z o n y c h n a w i ę c e j p ę d ó w . P r z e d e w s z y s t k i m p r o w a ­ d z e n i e p o m i d o r ó w o p ł a c a s ię w ty c h m i e js c o w o ś c i a c h , w k t ó r y c h b a r d z o w c z e ś n i e n a s ta j ą p r z y m r ó z k i je s ie n n e .

P r z y p r o w a d z e n i u p o m i d o r ó w n a d w a p ę d y , z o s ta w i a s ię o p r ó c z p ę d u g ł ó ­ w n e g o j e s z c z e j e d e n b o c z n y p ę d , k t ó r y r ó w n i e ż p r z y w i ą z u j e s ię d o p a l ik a . W d a l s z y m c ią g u p o s t ę p u je s ię j a k w y ż e j o p i s a n o . P r z e z t w o r z e n i e s ię d r u g i e g o p ę d u o p ó ź n i a s ię n i e c o k w i t n i e n i e , r ó w ­ n ie ż z b i o r y o w o c ó w s ą n i e c o p ó ź n i e j ­ s z e n iż u p o m i d o r ó w j e d n o p ę d n y c h . P o ­ c ó w . g d y ja g ó d k i o s ią g n ą w ie lk o ś ć d o b r e j g łó w k i s z p ilk i, a o s t a tn i r a z w d w a d o t r z y ty g o d n ie p ó ź n ie j. G d y b y z a r a z p o o - p r y s k a n iu n a s t ą p i ł s iln y d e s z c z i s p łó k a ł o s a d c ie c z y z liś c i, o p r y s k a n ie t r z e b a p o w ­ tó r z y ć .

N a j w a ż n i e j s z e j e s t z r a s z a n i e t u ż p r z e d । z a k w itn ię c ie m . J e ż e li k r z e w y b y ły d o t y c h ­ c z a s z u p e łn ie z d r o w e , to n a w s z e lk i w y ­ p a d e k p r z y n a jm n i e j to je d n o o p r y s k a n ie t r z e b a p r z e p r o w a d z i ć . O p r y s k iw a ć n a le ż y w d n ie p o g o d n e p o z n ik n ię c iu r o s y z liś c i, p i l n u j ą c , a ż e b y w s z y s tk ie p ę d y i liś c ie z o ­ s t a ły z w ilż o n e , a liś c ie p r z e d e w s z y s tk im o d s t r o n y d o ln e j

J a k s p o r z ą d z a ć c ie c z b o r d o s k ą

C ie c z b o r d o s k ą je s t ś r o d k ie m ta n im , k t ó r y s o b ie k a ż d y a m a t o r w in o r o ś li m o ż e s p o r z ą d z i ć z ł a tw o ś c i ą . J e d n o p r o c e n to w a c ie c z p r z y g o to w u je s ię w n a s t ę p u j ą c y s p o ­ s ó b : A ż e b y o t r z y m a ć 1 0 litró w c ie c z y , n a ­ le ż y w n a c z y n iu 1 0 - łitro w y m z g a s ić 1 0 d k g . d o b r e g o w a p n a , p a lo n e g o w k a w a łk a c h , d o l e w a j ą c z r a z u ty lk o ty le w o d y , a b y s ię w a p n o z u p e łn ie z g a s iło . P o z g a s z e n iu d o ­ le w a s ię je s z c z e t a k ą ilo ś ć w o d y , b y u z y ­ s k a ć p ię ć l it r ó w m le k a w a p ie n n e g o . P o d o ­ b r y m r o z m i e s z c z e n iu t r z e b a m le k a w a p ie n ­ n e p r z e c e d z ić p r z e z g ę s te s ito w c e lu o d ­ d z i e l e n ia w s z e lk ic h n ie c z y s to ś c i, z n a c h o - d z ą c y c h w w a p n ie . W r a z ie b r a k u w a p n a p a lo n e g o , m o ż n a d a ć p o d w ó j n ą ilo ś ć , to je s t 2 0 d k g . c z y s te g o , t łu s t e g o w a p n a g a ­ s z o n e g o , r o z m i e s z a ć je d o b r z e w 5 l i tr a c h w o d y , a n a s t ę p n i e p r z e c e d z ić ja k w y ż e j.

W te n s p o s ó b u z y s k u je s ię p ie r w s z ą c z ę ś ć s k ła d o w ą j e d n o p r o c e n t o w e j c ie c z y b o r d o - s k ie j: 5 l it r ó w c z y s te g o m le k a w a p ie n n e g o .

W in n y m n a c z y n iu r o z p u s z c z a s ię w 5 l it r a c h z im n e j w o d y 1 0 d k g s i a r c z a n u m ie ­ d z i ( s in e g o k a m ie n i a ) n a j le p s z e j ilo ś c i.

S i a r c z a n r o z b i j a s ię n a d r o b n e g r u d k i, u - m ie s z c z ą w w o r e c z k u z r z a d k ie j m a te r ii i w ie s z a w n a c z y n iu p o d p o w ie r z c h n ią w o ­ d y , g d z ie m n ie j w ię c e j p o 1 2 g o d z in a c n r o z p u ś c i s ię s z y b k o , p o c z e m d o r o z tw o r u

| ś p ie c h , m o ż n a z a la ć s i tr e z a n m ie d z i j e d ­ n y m litr e m g o r ą c e j w o d y . W te n s p o s ó b r o z p u ś c i s ię s z y b k o . p o c z e m d o r o z tw o r u d o le w a s ię c z t e ry l it r y w o d y z im n e j.

N a s t ę p n ie w le w a s ię w o ln y m s t r u m ie ­ n ie m r o z t w ó r s i a r c z a n u m ie d z i d o m le k a w a p ie n n e g o — n ie o d w r o t n ie — m ie s z a ją c w c ią ż d r e w n i a n y m p a ty k ie m . O b ie c ie c z e p r z y ł ą c z e n iu m u s z ą b y ć z im n e .

J e ż e li s p o r z ą d z a s ię w ię k s z ą ilo ś ć c i e ­ c z y , n a le ż y s to s u n k o w o p o w ię k s z y ć d a w k i w a p n a i s i a r c z a n u m ie d z i. P r z y w y r o b ie p o s łu g iw a ć s ię t r z e b a n a c z y n ia m i d r e w n ia ­ n y m i. g lin ia n y m i lu b b e to n o w y m i, p o n i e ­

w a ż p r z y s t o s o w a n i u n a c z y ń m e ta lo w y c h ( n i e e m a l io w a n y c h ) n a ś c ia n a c h ic h o s a ­ d z a ła b y s ię m ie d ź i s iła r o z tw o r u u le g ła b y o s ła b ie n iu .

G o l o w a c ie c z m u s i je s z c z e b y ć w y p r ó ­ b o w a n a , c z y n ie je s t z a o s tr a ( z a k w a ś n a ) , to z n a c z y , c z y n ie z a w i e r a z a d u ż o s i a r ­ c z a n u m ie d z i, b o w te d y m o g ła b y s p a lić l i­

ś c ie . p ą c z k i w z g lę d n ie o w o c e . W n a j p r o s t­

s z y s p o s ó b m o ż n a to s p r a w d z ić , z a n u r z a ­ ją c w c ie c z y o s t r z e n o ż a . J e ż e li o s t r z e w c ią g u m in u ty p o k r y je s ię le k k im o s a d e m m ie d z i, s ta n o w i to d o w ó d , iż c ie c z je s t z a k w a ś n a , m a n a d m i a r s i a r c z a n u m ie d z i ( t.

j. s in e g o k a m ie n ia ) i p o w in n a b y ć z o b o ­ j ę tn i o n a p r z e z d o d a t e k m le k a w a p ie n n e g o . O s t r z e n o ż a m u s i b y ć j e d n a k z u p e łn ie c z y ­ s te , n i e z a t łu s z c z o n e . B a rd z o d o b r z e d a s ię w y k o n a ć p r ó b ę p r z y p o m o c y c z e r w o n e g o p a i e r k a la k m u s o w e g o , k t ó r y m o ż n a n a b y ć w k a ż d e j d r o g e r ii. C z e rw o n y p a p ie re k l a k ­ m u s o w y . z a n u r z o n y d o g o to w e j c ie c z y , p o ­ w in ie n s ię z a b a r w ić n a n ie b ie s k o . J e ż e li to n ie n a s t ą p i , t r z e b a c ie c z z o b o ję tn ić , d o l e ­ w a ją c p r z y c ią g ły m m ie s z a n iu ty le m le k a w a p ie n n e g o , a ż c z e r w o n y p a ie r e k la k m u ­ s o w y z m ie n i k o l o r n a n ie b ie s k i.

M le k o w a p i e n n e i r o z tw ó r s ia r c z a n u m ie d z i m o ż n a p r z e c h o w y w a ć w o s o b n y c h n a c z y n ia c h p r z e z c z a s d łu ż s z y , le c z g o t o ­ w a c ie c z b o r d o s k ą m u s i b y ć z u ż y t a z a r a z p o je j s p o r z ą d z e n i u . A ż e b y z w ię k s z y ć je j p r z y c z e p n o ś ć i u m o ż liw ić p r z e c h o w a n i e je j p r z e z k ilk a d n i, z a l e c a s ię d o d a ć d o g o to w e j c ie c z y t r o c h ę c u k r u , m n ie j w ię c e j 1 d k g n a 1 0 litr ó w c ie c z y . W ię k s z a d a w k a n ie s z k o d z i. C u k i e r t r z e b a n a j p i e r w r o z ­ p u ś c ić w m a łe j ilo ś c i c ie c z y

P o le c a s ię r ó w n ie ż ja k o b a r d z o s k u ­ t e c z n y ś r o d e k p r z e c iw k o m ą c z n ia k o w i tr z y - d o c z t e r o k r o t n e o p r y s k a n i e k r z e w ó w 2 ° /o - o w y m r o z c z y n e m z w y k łe j s o d y w p o ­ d a n y c h w y ż e j t e r m i n a c h , a lb o s m a ro w a n ie p ę d ó w w in o r o s ś li w c z e s n ą w io s n ą r z a d k ą p a p k ą , p r z y g o t o w a n ą w n a s t ę p u j ą c y s p o s ó b : 7 l i tr ó w w o d y , 2 k g k w ia tu s ia r c z a n e g o . 1 k g w a p n a , 1 k g s o d y , 1 k g d o b r e j g lin y , 1 k g k le ju s t o l a r s k i e g o , 1 k g s z a r e g o m y d ła , p ó ł k g c u k r u i 1 k g s i a r c z a n u m ie d z i, z m ie - p u s z c z o n e g o w 1 l i t rz e w o d y n a le ż y z m ie ­ s z a ć i z a g o to w a ć p r z e z je d n ą g o d z in ę . P o o s t u d z e n i u o t r z y m a s ię c ie m n ą , s z a r a w o - n ie b ie s k ą , g ę s tą c ie c z , k t ó r ą m o ż n a b a r d z o ła tw o w y s m a r o w a ć c a łe k r z e w y w je s ie n i lu b n a w io s n ę . P a p k a w te n s p o s ó b p r z y ­ r z ą d z o n a m a tę z a le tę , ż e tr z y m a s ię ta k d łu g o , d o p ó k i w p r z y s z ły m r o k u n ie z e ­ d r z e s ię je j w r a z z e s t a r ą k o r ą .

I n n e z a b ie g i w io s e n n e .

J a k o k r z e w n a d z w y c z a j p ło d n y , w in o ­ r o ś l w y m a g a o b f ite g o n a w o ż e n ia . T r z e b a s ię j e d n a k w y s tr z e g a ć j e d n o s t r o n n e g o n a ­ w o ż e n ia a z o to w e g o , k t ó r e w y w o łu je z b y t

b u jn y r o z r o s t k r z e w ó w , a w p ły w a u je m n it n a d r e w n ie n ie p ę d ó w i w y k s z t a ł c a n i e o c z e l n a o w o c o w a n ie . D o s k o n a ły m , b o w s z e c h s t r o n n y m n a w o z e m , je s t o d p o w ie d n io s p o r z ą d z o n y k o m p o s t, d a n y w je s ie n i lu b m w io s n ę . N a w o ż e n ie d o b r z e p r z e g n iły m g n o je m p o w in n o s ię o d b y w a ć p r z e d z im ą . O b e c n ie m o ż e b y ć w in o r o ś l z a s ila n a s u p e r f o s f a t e m i s o lą p o t a s o w ą w ilo ś c i m n ie w ię c e j 5 d k g n a 1 m e tr k w ., p r z y c z y n z n a w o z ić n a le ż y z ie m ię w p r o m ie n iu p a r t m e tr ó w o d k r z a k a , a to d la te g o , ż e w in o r o ś l p u s z c z a k o r z e n ie d a le k o w te r e n . D o ­ b r z e d z ia ła z a s ila n ie g n o jó w k ą b y d lę c ą r o z w o d n io n ą w s to s u n k u 1 d o 4 . o r a z g n o ­ jó w k ą z p r z e f e r m e n t o w a n e g o k r o w ie ń c n lu b z o d c h o d ó w d r o b iu , s iln ie r o z w o d n ić n ą . W g le b ie o m n ie js z e j w a r to ś c i w a p n a k o n e ic z n e j e s t w a p n io w a n ie z ie m i c o 2 lu b 3 la ta . T r z e b a j e d n a k p r z e s t r z e g a ć p r z y ty m z a s a d y , ż e b y n ie d a w a ć w a p n a r ó w ­ n o c z e ś n ie z g n o je m a n i z e s u p e r l o s f a t e m . W in o r o ś l k o n s u m u je d u ż o w o d y , w ię c w c z a s ie d łu ż s z e j s u c h e j p o g o d y p o ż ą d a n e j e s t s iln e p o d l a n i e c o k ilk a d n i w o d ą o d - s t a łą W c e lu u t r z y m a n i a w ilg o c i w g le b ie n a l e ż y p o w i e r z c h n i ę z ie m i s p u lc h n ia ć n a d r u g i d z ie ń p o o b f ity m d e s z c z u w z g lę d n ie p o s iln y m p o d la n iu .

B a r d z o w a ż n ą c z y n n o ś c ią j e s t c o r o c z n e c ię c ie w in o r o ś li. O ile n ie z o s ta ło w y k o n a ­ n e w je s ie n i lu b p o o d k r y c iu w c z e s n ą w io ­ s n ą , to o b e c n ie t r z e b a p r z e c z e k a ć d o c h w i­

li, a ż p ą c z k i s iln ie n a b r z m ią i z a c z n ą p ę ­ k a ć . W te d y b o w ie m w in o r o ś l ju ż n ie p ł a ­ c z e i n ie t r a c i c e n n y c h s o k ó w .

Pytania i odpowiedzi rolnicze

Nagła zmiana w pożytku z krowy Pytanie: M a m k r o w ę m ł o d ą , ś w ie ż o w y c i e lo n ą , k t ó r a p o c z ą t k o w o d a w a ł a 1 5 l i t r ó w m l e k a d z i e n n i e , a o b e c n i e z m l e k i e m s p a d ła t a k , ż e d z i e n n i e d a w a ł a t y lk o 1 l it r m l e k a , p r z y c z y m n ie j a d ł a i d r ż a ła . P o k ilk u d n i a c h z a c z ę ło je j z n o w u m l e k o p r z y b y w a ć , le c z n ie d u ż o , k t ó r e g o z m i a n y n a o k o z a u w a ż y ć n ie m o ż n a ; j e d y n i e m a ś l a n i e m a s ł a p o te j z m i a n i e t r w a d ł u ż e j . P o z a ty m m a s ło i s e r m a j ą s m a k g o r z k a w y , a s e r je s t k w a - ś n a w y i m o c n o f e r m e n t u j e .

P r ó b o w a n o ju ż p r z e r ó ż n y c h ś r o d ­ k ó w d o m o w y c h i z a w s z e b e z s k u t e c z n i e . P a s z y k r o w a d o s t a je p o d d o s t a t k ie m . P o d o b n i e d z i a ło m i s ię z i n n y m i k r o - I w a m i , k t ó r e z a w s z e t r z e b a b y ło s p r z e ­

d a ć .

Z w r a c a m s ic d o R e d a k c ji o p o r a d ę . M . K . w C . ^ 7

Odpowiedź: W ty m w y p a d k u w c h o ­ d z ą t r z y m o ż liw o ś c i w r a c h u b ę :

1. Krowa mogła się przeziębić, stąd

d r e s z c z e s p o w o d o w a n e g o r ą c z k ą , a

z a ty m o w o c e p o m i d o r ó w d w u p ę d n y c h o t r z y m u ją m n i e j m a t e r i a ł ó w p o ż y w n y c h i ś w ia t ł a , p r a c y j e s t n ie c o w ię c e j, l a f o r m a k u l t u r y p r z y n o s i j e s z c z e d o b r e k o r z y ś c i w o g r ó d k u d o m o w y m , g d z ie n ic c h o d z i w p i e r w s z y m r z ę d z i e o t o ­ w a r d u ż y j e d n a k o w y i d o b r y .

N a j p r o s t s z a k u l t u r a p o m i d o r ó w , p r o ­ w a d z o n y c h n a k i l k a ( t r z y ) p ę d ó w . R o ś ­ lin y s a d z ą s ię w o d s tę p a c h i r a z y 1 2 m . b e z p a l i k ó w i p o z w a l a im r o s n ą ć s w o - j b o d n i e . W ó w c z a s t w o r z y s ię k i lk a p ę - i d ó w . P o n i e w a ż j e d n a k n a s k u t e k c ię - i ż a r u o w o c ó w c a ł a r o ś l in a le ż y n a z ie - I m i. o w o c e s ą b a r d z o ł a t w o p o b r u d z o n e i i g n i j ą . P lo n y ty m s a m y m s ą n i e p e w n e .

‘ M a te r ia ł y p o k a r m o w e id ą p r z e w a ż n i e w s p ę d y , r o z w ó j o w o c ó w j e s t b a r d z o n ie r ó - i w n o m ie r n y . I ę m e t o d ę m o ż n a u le p s z y ć

। o t y l e , ż e p r z y w i ą z u j e s ię w s z y s t k ie p ę - j d y d o p a l i k a o r a z , ż e w y c i n a s ię r a z lu b

* d w a r a z y p o d c z a s w z r o s t u r o ś li n y lic z - 1 n e m a ł e p ę d y , u c i n a j ą c r ó w n i e ż w s ie r p - j n i u w s z y s t k ie w i e r z c h o ł k i p ę d ó w . M im o

! te j p r o s t e j u p r a w y n ie p o w i n n o s ię je d - : n a k t r z y m a ć w o g r o d z i e d o m o w y m , i g d z ie n i e t r u d n o o n a l e ż y tą p i e lę g n a c ję 1 p o m i d o r ó w k i l k u p ę d n y c h , le c z p r o w a - ł d z ić je t y l k o n a 1 lu b 2 p ę d y , p r z y c z y m p o w o d z e n i e u p r a w y j e s t p e w n e . Czysto

’ p r a k t y k u j e s ię c a ł k o w it e w y c i n a n i e łiś -

\ c i w o k r e s i e d o j r z e w a n ia p o m id o r ó w 5 D o ś w ia d c z e n i a j e d n a k w y k a z a ł y , ż e u -

; s u n i ę c i e liś c i n ie je s t k o r z y s t n e a n i d la I d o j r z e n i a , a n i d la d o b r e g o r o z w o j u p o -

• m i d o r ó w .

p r z e z t o s p a d e k m le k a .

2 . O d ż y w i a n i e z e p s u t ą p a s z ą , w k t ó ­ r e j z n a j d o w a ć s ię m o g ły z a r a z k i c h o r o ­ b o t w ó r c z e , k t ó r e w y t w o r z y ł y o g ó l n ą o g ó l n ą z m i a n ę w o r g a n i z m i e k r o w y . A w ię c w y t w o r z e n i e c h o r o b y i g o r ą c z k i .

3 . M o ż li w e , że krowa mieści się w

chlewie (oborze) mało przewietrzanej i oświetlonej, g d z ie n a p e w n o z n a j d u ją s ię w p o w i e tr z u b a k t e r ie c z y li z a r a z k i c h o ­ r o b o t w ó r c z e , k t ó r e s p o w o d o w a ły c h o r o ­ b ę k r o w y . T y m w ię c e j j e s t to b a r d z o p r a w d o p o d o b n e , ż e ju ż i p r z e s z łe k r o w y z te g o p o w o d u m u s ia ł y b y ć s p r z e d a n e . Z a r a z k a m i ty m i n ie z a r a z i ł a s ię ty lk o s a m a k r o w a , a le z a r a ż a s ię m i c k o p r z .y u d o j u ( d o j e n iu ) , k t ó r e ty m s a m y m n ie m o ż e b y ć j u ż p e ł n o w a r t o ś c i o w y m .

J e ś li c h o d z i o d łu g ie d z i a ła n i e to

■■ m o ż n a t o r ó w n i e ż t ł u m a c z y ć m o c n o o - z i ę b io n ą ś m i e ta n ą , w l a n ą d o m a s ic lm c y . z a ś f e r m e n t a c j ę s e r a m o ż n a s p o w o d o ­ w a ć p r z e z p r z e z w ię k s z e c i e p ł o w n tie j- J s c u , w k t ó r y m s ię s e r p r z e c h o w u j e , a l-

1 b o t e ż j e d n o i d r u g i e p o w o d u j e c h o r o ­ b a k r o w y , lu b z e p s u ta p a s z a .

W t y m w y p a d k u n a l e ż y p r z e w i e ­ t r z y ć , w y c z y ś c ić i w y d e z y n f e k o w a ć c z y ­ li w y b ie lić w a p n e m p a l o n y m ś w ie ż o g a ­ s z o n y m z d o m i e s z k ą d o j e d n e g o w i a d i a

’A d o y 2 l i t r a l is o lu a lb o k r e o l i n y i tą m i e s z a n i n ą p r z y n a j m n i e j d w a r a z y / r z ę d u ( r a z p o r a z ) d o b r z e w y b ie lić c h i e w . ż ło b y , a p o d ł o g ę , je ś li j e s t b e t o ­ n o w a a lb o z c e g ły , w y s z o r o w a ć g o r ą c ą w o d ą z d o m ie s z k ą k r e o ł i n y i lis o lu J e ­ ś li p o d ł o g a j e s t z g lin y a lb o p i a s k u , z la ć s il n ie ty m w a p n e m , k t ó r y m b i e l o n o ś c i a ­

ny. ____ .

01049

S tr. 4 .ROLNIK" _{N r 6}

Wychów i żywienie gąsiąl

M ałe gąsiąta są na ogół w rażliw e na wą, osypaną otrębam i pszennym i, goto- Po 2 tyg. gąsięta otrzym uje pożyw ie- chłody i słoty. Tegoroczna w iosna przeto : w ane ziemniaki, tw aróg, tartą, surow ą,nie w postaci parzonego śrutowanego a zw łaszcza kw iecień, nie sprzyjały roz- m archew. ; ziarna, osypki z m aślanką lub m lekiem w ojowi tego ptactw a. Rozsądnie postępu W końcu drugiego tygodnia gąsięta | odw irow anym , gotow anych ziemniaków ją w ięc ci producenci gęsi, którzy prze- w dnie słoneczne m ożna już w ypuszczać!

trzym ują gąsięta w takim czasie w cią- na trawę. K orzystanie z pastwiska w pły- gu pierw szego m iesiąca ich życia w po- J — --- - m ieszczeniu zacisznym w idnym i suchym ,

dając obfitą ściółkę.

Sztuki m iesięczne byw ają już na ty­

le m ocne i rozw inięte, że bez w zględu na stan pogody m ogą przebyw ać na pastw i­

sku. N ie m niej jednak należy uznać za

celowe i w tym okresie urządzenie sza- , , ,

łasów na pastwisku, dokąd m ogą się nym grochem , zm ieszanym z chlebem o- schronić gąsięta podczas nieoczekiw anej raz m lekiem zsiadłym lub m aślanką, słoty. Zw łaszcza, gdy prow adzi gąsięta; dodając siekany szczypiorek lub inną zie indyczka lub kura, takie pom ieszczenia leninę.

stają się w prost niezbędne; bo i cóż po-, cznie podczas ulew y albo i deszczu ze

w a niezmiernie dodatnio na rozw ój gą- ‘ siąt, jako na ptactw o z natury traw ożer-;

;ne. Z drugiej strony producent w ten!

'sposób zaoszczędza na karm ie.

1 N iektórzy producenci gęsi są tego

!zdania, że naw et jajeczną karm ę poda-i w aną gąsiętom, jako stosunkow o droższą, ‘ należy jak najprędzej zamienić m ielo- j

z osypką oraz siekaną zieleniną, korzy­

stając przy tym z pastw iska.

Po dw óch m iesiącach gąsięta przecho dzą już kom pletnie na karm ę, którą o- trzym ują stare gęsi, korzystają głów nie z pastwiska. W okresie tym dobre pa­

stwisko stanowi podstawę żyw ienia gą- siąt. Pam iętać należy jednak, że gęsi pa­

stwisko niszczą, w ydeptując i zanieczy szczając sw ymi odchodam i. W skutek po­

w yższego pastwisko przeznaczone dla gę­

si nie nadają się dla innego inv/entarza.

śniegiem taka przybrana m atka — przed ■ a - ■ B * ■' *1 ,

stawicielka ptactw a grzebiącego Zresz- jSlClCil TOSlin nOFlTIBlme 1116 235113111/

tą i gąsiętom długotrwała słota i chłód dobrze nie zrobią, choć to niby ptactw o w odne i zdawałoby się. odporne na tego

rodzaju w pływy atm osferyczne. Przy ,

braku odpow iedniego schronu zapewne kow e (s^rąCzkOw e), które dzięki brodaw - rozwiniętych brodaw ek korzeniow ych,

sam e przyw ędrują do domu, o ile blis- - . . .

kość pastwiska na to pozw ala.

Pierwsze pożyw ienie gąsiętom podaje się po 36 godzinach od w ykłucia, dając bułkę m oczoną w słodkim m leku oraz serek jajeczny, zm ieszany z tłuczonym w ysuszonym chlebem oraz siekaną ziele­

niną. D o tego celu nadaje się doskonale siekany szczypiorek oraz m łoda siekana pokrzyw a. W pierw szym dniu żyw ienia gąsiąt karm ę podaje się cztery razy, na drugi dzień natom iast już pięć razy, na trzeci dzień 6 razy. Jak w idzimy gąsięta początkow o jedzą m niej, w ięcej nato­

m iast w ypoczywają i w ygrzewają się, bo są jeszcze słabe.

Po 3 lub 4 dniach pożyw ienie urozm a ica się przez dodanie tw arogu, zm iesza­

nego z siekaną zielenią, oraz ciasto, za- gniecane z jęczm iennej m ąki. }

azotem

Do grupy tej należą w szystkie m otyl siada jeszcze w dostatecznym stopniu - 1 kom znajdującym się na korzeniach a tym samym nie posiada zdolności po- tych roślin, m ogą pobierać azot z pow ie- bierania azotu z pow ietrza, okazuje się trza i dlatego też, najw iększego zapotrze potrzeba zasilenia także i tych roślin bow ania tego składnika,-zasadniczo na­

w ożenia azotem nie potrzebują. .

Zdarza się jednakże, że rośliny m o- padku najw łaściwszą jest saletra w ap- tylkow e dajem y na polach, gdzie przed niowa, stosow ana po w zejściu roślin w tym m ało upraw iano te rośliny; w tych ilości około 60 kg na 1 ha.

w arunkach w okresie, gdy roślina nie po . '

niedużą daw ką azotu, celem pobudzenia . początkow ego ich w zrostu. W tym w y-

Nawożenie lnu i konopi

Len w ymaga naw ozów w olno działa­

jących i dlatego w inien otrzym ać około 100 kg azotniaku 21 procentow ego i 120 kg supertom asyny 30 procentowej na 1 , ha, o ile przychodzi w dalszych latach W drugim tygodniu m ożna już daw ać po oborniku. Jeśli natom iast siejem y go gąsiętom rozparzoną drobną śrutę zbożo blisko po oborniku, to w ystarczy w ysiać

około 80 kg azotniaku 21 procentow ego i około 100 kg supertom asyny 30 proc, na 1 ha.

K onopie potrzebują do w zrostu du­

żych ilości azotu i dlatego w inny być ob­

ficie naw ożone tym składnikiem pokar­

m ow ym . Przy upraw ie bez obornika da- jem y przedsiew nie na 1 ha około 200 kg azotniaku 21 procentowego i około 100

Uprawa trawy sudańskiei kg supertom asyny 30 procentowej, a przed m otyczeniem roślin dodatkowo o- xkoło 150 kg saletrzaku m iędzy rzędy.

Traw a sudańska odznacza się dużą w ego i 51,9 kg tlenku potasu. Jeśli upraw ia się na oborniku, daw ka odpornością na suszę i stosunkow o m a-! N ależałoby w ięc dać jej na 3 — 4 przedsiewna w ynosić pow inna około 100 łym i w ym aganiam i w odniesieniu do gle- dni przed siewem w stosunku na 1 ha: kg azotniaku 21 procentow ego i 100 kg by. ; ok. 250 kg supertom asyny azotniakow ej supertom asyny 30 procentow ej, a przed

Z plonem siana, w ynoszącym 45 q z lub 100 kg azotniaku i 100 kg supertom a (m otyczeniem około 120 kg saletrzaku na ha, pobiera traw a sudańska z 1 ha roli: syny 30 procentow ej oraz 200 kg soli 1 ha.

105,8 kg. azotu, 22,5 kw asu fosforo- potasowej 20 procentow ej. —oOo —

Książnica Kopemikańska

w Toruniu