ojrf/łri»>
BEZPŁATNY DODATEK DO „GŁOSU WĄBRZESKIEGO"
WĄBRZEŹNO, DNIA 23 MAJA 1936 ROKU ROK 6 NR. 20
S t r o n a 2 . O P I E K U N D Z I A T W Y N r . 1 9
M A R J A Z . z B r u n s w a ł d u .
ZDROWAŚ MARJA
K i e d y ś w ia t r a n o z e s n u s i ę b u d z i A ś w it n i e j e d n y c h s e r c b ó l o s t u d z i,
J i i w • i • ’ • n i e s z c z ę ś l iw s z e d z i e c i, k t ó r y m m a m a W t e n c z a s t o n d z w o n k ó w w n i e b i e s i ę u m r z e ! W r a c a m w ł a ś n i e z m i a s t a , b y -
„ . , z , , 2 ^ ł a n i u j e d n e j n i e s z c z ę ś l i w e j r o d z i n y . Z c h o r e m o r g a n o w „ Z d r o w a ś M a r y j a . P r z e d r o k i e m u m a r ł o j c i e c , t e r a z B ó g A c z ł o w i e k p o b o ż n i e r ę c e s w e s k ł a d a . p o w oh i ł d o s i e b i e m a t k ę ,
d z i e c ię , c o l e d w o j ę z y c z k i e m w ł a d a J g ł o s m o d l i t w y r a d o s n e m „ Z d r o w a
M a r y j a“ . T o n h a r f y , o r g a n b i j e w b ł ę k i t y W t ó r z y s k o w r o n e k / w g ó r z e n l
W o ń k w i a t ó w , m i r y w n i e b o s i ę w z b i j a W j e d n e m r a d o s n e m „ Z d r o w a ś M a r y j a " .
G o t o b y ł o r a d o ś c i , g d y r a z m a l u t k a K a s iu n i a z o b a c z y ł a w s z y c z k u M r u c z u s i t r z y m a ł e k o t k i . —
B e z k o ń c a i m s i ę p r z y g l ą d a ła , s k a k a ł a w o k o ło k o s z y c z k a , a n a w e t ś p i e w a ł a i m d o s n u :
A, a, kotki dma, Szare, bure, ohyd ma.
Szare śl ipęczki miały, / sza remi patrzały.
J e s z c z e k o t k i b y ł y b a r d z o m a lu t k i e , g d y s p o t k a ł o je w i e l k ie n i e s z c z ę ś c i e , s t r a c i ły s w o j ą m a m u s i ę : w i e l k i p i e s p o d w ó r z o w y , Z a g r a j, r z u c i ł s i ę n a M r u c z u s ię i z a d u s i ł j ą w o c z a c h K a - s i u n i .
C o t o z n o w u b y ł o p ł a c z u i l a m e n t u . P ł a k a ł a K a s i u n i a , a l e w i ę c e j j e s z c z e p ł a k a ł y m a ł e k o c i ą t k a . U s ł y s z a ł a
to K a s iu n i a , i p r ę d k o p o b ie g ł a d o n i c h :
— C i c h o , c i c h o , n i e p ł a c z c i e , t e r a z j a b ę d ę w a s z ą m a t e c z k ą , j a w a m i o - p i e k o w a ć s i ę b ę d ę d
.1 o d t ą d c o d z i e n n i e o d r a n n e g o ś n i a d a n k a i p o d w i e c z o r k u o d l e w a ł a t r o c h ę m l e c z k a i z a n o s i ł a j e k o t k o m ; b i e d n e m a l e ń s t w a z p o c z ą t k u n a w e t j e s z c z e p i ć n i e u m i a ł y , w i ę c p a l u s z e k m a c z a ł a w m l e c z k u i k o t k i ł a k o m i e g o o b l i z y w a ł y , a ż z c z a s e m , g d y p o d r o s ł y i z a c z ę ł a i m m a c z a ć p y s z c z k i , n a u c z y ł y s i ę s a m e p i ć m l e c z k o ; a c h . j a k s i ę K a s i a z i c h r o z u m u c i e s z y ł a !
R a z . k i e d y K a s i a p r z y n i ó s ł s z y k o t k o m m l e c z k o , o d e s z ł a i p o c h w i l i w r ó c i ł a , p a t r z y , a ż t u n a b r z e g u s i e d z i ż u k i m l e k o s p i j a , a k o t k i s p o k o j n i e m u s i ę p r z y g l ą d a j ą , j u ż g o K a s ia c h c i a ł a s p ę d z i ć , a l e p o m y ś l a ł a s o b i e :
— A m o ż e i t e n ż u c z e k t e ż j e s t s i e r o t k ą i d l a t e g o w ł a ś n i e k o t k i m o ż e g o n i e s p ę d z a j ą ? N i e c h ż e i 6 < n s i ę n ap ij e ! I w e s o ł o , r a d o ś n ie o d b i e g ł a K a s i a d o m a m y , g d z i e w ł a ś n i e p r z y s z ł a c h r z e s t n a K a s i, k t ó r e j m a m a o d o b r e m r a n o ,
s e r d u s z k u K a s i o p o w i a d a ł a . A c h r z e -
■ s t n a n a t o :
— D o b r z e K a s i e ń k o , ż e w s p ó ł c z u - j e s z n i e d o l i k o t k ó w , a l e . p o m y ś l , o ile n i e s z c z ę ś l i w s z e d z i e c i , k t ó r y m m a m a
p o w o ł a ł d o s i e b i e m a t k ę .
NA CZEM DAWNIEJ PISANO?
D z i ś , g d y w s z y s c y n a p a p i e r z e p i - m a ł o k t ó r e m u d z i e c k u p r z y j d z i e n a m y ś l ,
i l e c z a s u t r z e b a b y ł o i i l e d o ś w i a d c z e n i a , z a n i m l u d z i e d o s z li d o t e g o iw y - n a l a z k u , j a k i m j e s t p a p i e r .
N a j p i e r w p i s a li l u d z i e n a k o ś c i a c h z w i e r z ą t, n a c e g ł a c h , l u b n a t a b l i c z k a c h k a m i e n n y c h , p ó ź n i e j z a c z ę l i u - ż y w a ć b l a c h z o ł o w i u , m i e d z i , n a r e s z c i e k o r y z d r z e w , l u b i w d e l k i c h l i ś c i . W b o g a t y c h k s i ę g o z b i o r a c h m o ż n a d o d z i ś w i d z i e ć d z i e ł a t a k p i s a n e .
A r a b o w i e w y c i n a li o p i s y z d a r z e ń n a k o ś c i a c h z ł o p a t e k b a r a n i e l i , w i ą z a l i j e i w i e s z a l i w d o m a c h . W i d z i
c i e w i ę c d z i e c i j a k i e t o b y ł y s p o s o b y p i s a n i a i j a k n i e w i e lu b y ł o p i s z ą c y c h .
P ó ź n i e j z a c z ę t o u ż y w a ć c i e n k i c h t a b l i c z e k d r e w n i a n y c h , o b l a n y c h w o s
k i e m n a k t ó r y c h p i s a n o r y l c e m . J e - z w i e r z ą t e k , ż v j ą c y c h t y l k o iw d e n k o n i e c r y l c a b y ł k o ń c z a s t y i n i m d a c h m o r z a ,
r y s o w a n o l i t e r y n a w o s k u , d r u g i k o - 1
nje (‘ s p ł a s z c z o n y , t y m z a c ie r a n o , c z y li , to b y ć t y c h z w i e r z ą t e k , ż e a ż c a łe g ó - k r v t v s z € r ay i p a p i e r j e s t t a k i t a n i ,
k r J k ; k t ó r e m u d z i e c k u p r z y j d z i e n £
g d a d z o n o l i t e r y .
W n i e k t ó r y c h k r a j a c h p i s a n o n a k a m i e n i a c h , m u r a c h , d r z e w i e m a l u j ą c r o z m a i t e F i g u r k i i z n a k i , p i s a n o t a k ż e n a k o r z e d r z e w n e j, p ł ó t n i e i n a s k ó r a c h z j w ie r z ę c y c h .
r y t r z c in o w e j z w a n e j p a p y r u s , o k a z a ł a s i ę o n a l e p s z ą o d i n n y c h , s t a d p o c h o d z i n a z w a p a p i e r u , m a t e r j i a lu , n a k t ó r e m p i s z e m y , c h o c i a ż t e r a z w y r a b i a s i ę g o z g a ł g a n ó w l n i a n y c h i k o n o p n y c h l u b z d r z e w a . N a p a p y r u s i e p i s a n o t r z c i n k a m i s k r o j o n e m i w k s z t a ł c i e p i ó r n a s z y c h . M a c z a n o j e w f a r b a c h r o z m a i t e g o k o l o r u . T e n s p o s ó b p i s a n i a b y ł j u ż n a j w i ę c e j z b l i ż o n y d o n a s z e g o c h o c i a ż b y ł k o s z t o w n i e j s z y i ż m u d n i e j s z y .
D a w n i e j n i e s k ł a d a l i t e ż ^ k o r y a n i p a p y r u s u w k a r t k i j a k w n a s z y c h k s i ą ż k a c h , a l e n a w i j a l i n a d r e w n i a n e w a l k i, t a k . ż e b i b l jo t e k i s k ł a d a ł y s i c z s ł u p k ó w u s t a w i o n y c h n a p ó l k a c h . T y t u ł d z i e ł a p i s a n o n a w a ł k u .
J a k i ż t o p o s t ę p d z i ś o d t a m ty c h d a w n y c h c z a s ó w . N a t u r a l n i e , ż e t y l k o p o w o l i b i d z i e d o s z l i d o w y r o b u t y c h r o z m a i ty c h p i ę k n y c h p a p i e r ó w , j a k i e d z i ś p o s i a d a m y , o d n a j s k r o m n i e j s z e g o d o n a j p i ę k n i e j s z e g o .
SKĄD SIĘ BIERZE KREDA?
G d y b y W a s , k o c h a n e d z i e c i , z a p y t a ć , p o c z e m o d r ó ż n i a c i e k r e d ę , k t ó r ą p i s z e m y z a d a n i a n a t a b l i c y , t o z a p e w n e p o w i e d z i a ł y b y ś c i e:
— K r e d ę p o z n a j e m y p o b i a ł e j , m l e c z n e j b a r w i e , p o b r a k u p o ł y s k u , •—
s z c z e g ó l n i e z a ś p o j e j m i ę k k o ś c i . — K r e d ę m o ż n a b o w i e m k r a j a ć , s k r o b a ć . P r z y l e k k i e m n a w e t p r z y c i ś n i ę c iu , p o z o s t a w i a b i a ł y ś l a d n a t a b l i c z c e .
K r e d ę , t a k s a m o j a k i n n e m i n e r a ł y k o p i e s i ę z z i e m i . W i w i e l u m i e j s c a c h , n a w e t n i e b a r d z o o d l e g ł y c h o d n a s , z n a j d u j ą s i ę c a l e o b s z a r y n a k i l k a m i l r o z l e g ł e , w k t ó r y c h z n a j d u j e m y k r e d ę . I s t n ie j ą c a le g ó r y k r e d o w e n p . p o d C h e ł m n e m n a P o m o r z u , l u b p o d Ł o b z o w e m n a S u w a ł s z c z y ź n i e . P o k ł a d y k r e d y , l e ż ą g ł ę b i e j w z i e m i i p o k r y t e s ą p i a s k i e m g l i n ą i z i e m i ą u r o d z ą j n ą .
J e d e n z u c z o n y c h l u d z i s p o j r a a ł r a z u p e w n e g o p r z e z s z k ł o p o w i ę k s z a j ą c e n a k a w a ł e k k r e d y i o t o c o z o b a -
P y ł e k k r e d y b y ł z ł o ż o n y z p r z e ś l i c z n y c h d r o b n y c h l a s e c z e k , k u l e k i j a k b y m a l e ń k i c h ś l i n i a c z k ó w . D a l s z e b a d a n i e w y k a z a ł o , ż e k r e d a i s t o t n i e Is k ł a d a s i ę z m i l io n ó w s k o r u p e k
w o -
Ł a t w o w y o b r a z i ć s o b i e , i l e m u s i a -
r y k r e d o w e p o w s t a ł y z i c h s k o r u p e k . Z a p y t a c i e p e w n i e , s k ą d w t z i ę ł y s i ę u n a s n a l ą d z i e m a z i e m i w o d l e g ł o ś c i s t u l u b w i ę c e j m i l o d m o r z a , o w e s k o r u p k i z w i e r z ą t e k m o r s k i c h ? O t ó ż w i e d z c i e . D z i e c i k o c h a n e , ż e p r z e d s e t k a m i l a t iw t y c h s a m y c h m i e js c a c h g d z i e d z i ś m i e s z k a m y , b y ł y d a w n i e j w o d y — w i e l k i e m o r z a . W m o r z a c h t y c h ż y ł y w ł a ś n i e o w e z w i e r z ą t k a p o s i a d a j ą c e s k o r u p k i w a p i e n n e . G d y z w i e r z ą t k a u m i e r a ł y , s k o r u p k i i c h o p a d a ł y n a d n o m o r z a , a g r o m a d z ą c s i ę t a m , t w o r z y ły o g r o m n e p o k ł a d y k r e d y .
P o s e t k a c h l a t m o r z e u s t ą p i ł o z t y c h m i e j s c , a p o k ł a d y k r e d y z o s t a ł y . W t a k i t o s p o s ó b . D z i e c i k o c h a n e p o w s t a ła k r e d a , k t ó r e j u ż y w a c i e d o p i s a n i a n a t a b l i c a c h s z k o l n y c h .
DO MŁODZIEŻY
Ż w a w o , ż w a w o d o p r a c y , p r z y j a c i e l e n d h d z i ! G o n i c h w i la , c iz a s u c h o d z i s z y b k o . A k t o w i e r n i e d o p e ł n i a p o i w i in n o ś c i s w o j e j , W e s ó ł c z e k a w i e c z o r a . ś m ie r c i s i ę n i e b o i .
Marja Wasiela
N r . 1 9 O P I E K U N D Z 1 A T W i S t r o n a 3 .
JASKÓŁKA.
G d y d o p e w n e j w i o s k i w r ó c i ł y j a s k ó ł k i i z a c z ę ł y l e p i ć g n i a z d a p o d s t r z e c h a m i w i e js k i e in i , r z e k ł a m a t k a :
— P a m i ę t a j c ie d z i e c i , a b y ś c ie n i e p ł o s z y ł y m a ł y c h p t a s z k ó w . K t o w y g a n i a j a s k ó ł k i z e s w e g o d o m u , w y g a n i a z e ń s z c z ę ś c i e .
M a ł y K r y s t ja n s p y ta ł s i ę s w e g o o j c a — s ł y s z ą c to — c z y b y t a k r z e c z y w i ś c i e b y ł o .
O j c i e c p o w i e d z i a ł m u n a t o :
— N a S z s ą s i a d p o w y g n a n i u o d s i e b i e j a s k ó ł e k p o p a d ł w b i e d ę , m o ż e r z e c z y w i ś c i e s w o j e j n i e c h ę c i d o p t a k ó w to p r z y p i s y w a ć , g d y ż o j c o m ie j e g o w s t a w a l i z a w s z e d o p r a c y r a z e m z e ś w i e r g o t e m b u d z ą c y c h s i ę j a s k ó ł e k i w c z e ś n i e z a c z y n a j ą c p r a c ę , o t r z y m a li z n i e j p l o n o b f i ty .
S ą s ia d n a s z , n i e l u b i ą c z w i e r z ą t , s ą d z i ł , ż e j a s k ó ł k i b ę d ą m u w e ś n i e p r z e s z k a d z a ł y , p o n i s z c z y ł g n i a z d a . O d t e g o c z a s u c o r a z p ó ź n i e j z a b i e r a ł s i ę d o p r a c y , p r a c o w a ł c o r a z m n i e j, a z d o m u j e g o o d e s z ł o s z c z ę ś c ie i d o s t a t e k .
P a m i ę t a j c ie , ż e i z w i e r z ę d o b r z e p r z y j ę t e j e t n a jl e p s z y m p r z y j a c i e le m c z ło w i e k a .
wężami
D l a e u r o p e j c z y k a n i e c o d z i e n n a p r z y j e m n o ś c i ą j e s t s p ę d z i ć l e t n i ą n o c w p o ł u d n i o w e j A f r y c e p o d w y i s k r z o - n e m n i e b e m , n k a t ó r e m b ł y s z c z y i ś w i e c i K r z y ż P o ł u d n io w y . S p o k ó j i f t - c y o d c z a s u d o c z a s u z a k ł ó c o n y z o s t a j c w o ł a n i e m p r z e b u d z o n e j m a łp y - ł u b s k r z e c z ą c y m g ł o s e m n o c n e g o p t a k a p o s z u k u j ą c e g o z d o b y c z y.
T a p o e z j a p o ł u d n i o w e j n o c y m a j e d n a k o w o ż s w o j ą n i e b e z p i e c z n ą s t r o n ę i o te r n c z y t a m y w 7 j e d n m z p i s m a n g i e l s k ic h .
„ P e w ie n f a r m e r z b u d z o n y z o s ta ł w n o c y s y k i e m , k t ó r y s ię r o z l e g a ł t u ż u j e g o u c h a . W p r z e r a ż e n i u c h c i a ł p r z e - d e w s z y s t k ie m z a ś w i e c i ć z a p a ł k ę , le c z j a k z w y k l e w7 t a k i c h w y p a d k a c h , n ic m ó g ł o d r a z u z n a l e ź ć p u d e ł k a . G d y w r e s z c i e o d n a l a z ł p u d e ł k o , k i l k a p i e r w s z y c h z a p a ł e k n i e z a p a l i ł o s ię , g d y ż z p r z e s t r a c h u r ę k a m u d r ż a ła . W r e s z c i e z a ś w ie c i ł z a p a ł k ę i z p r z e r a ż e n i e m u j r z a ł n a p o d u s z c e z w i n i ę t e g o w ę ż a z n a j b a r d z i e j n i e b e z p i e c z n e g o g a t u n k u M a m b a . W ą ż p r z e s t r a s z y ł s i ę ś w i a t ł a , z e ś l i z g n ą ł s ię z ł ó ż k a i p r z e z o t w ó r w e d r z w ia c h w y d o s t a ł s ię d o o g r o d u , g d z i e z n i k ł w c i e m n o ś c i a c h n o c y .
S p o t k a n i e w d z ie ń z w ę ż e m M a m b a n i e n a l e ż y d o p r z y j e m n y c h s p o t k a ń , a c ó ż d o p i e r o p o c z u ć w n o c y o b o k s i e b ie n a k o ł d r z e z i m n e , o ś l iz g ł e k r ę g i
w ę ż a . J e d n a z m i e s z k a n e k p o ł u d n i o w e j A f r y k i z b u d z o n a z o s t a ł a z e s n u c z e m ś c i ę ż k ie m . k t ó r e s p a d ł o z s u f i t u n a n a k r y w a j ą c ą j ą k o ł d r ę . Z a n i m z w o ł a ł a d o m o w n ik ó w , s z y b k i m r u c h e m ś c ią g n ę ł a k o ł d r ę n a z i e m i ę . G d \ z a p a l o n o ś w i a t ł o , z a u w a ż o n o 'w ę ż a 'w g r y z i o n e g o w r ó g k o ł d r y . Z a n i m w ą ż z d o ł a ł w y p l ą t a ć s ię z k o ł d r y , z a k a t r u p i o n o g o m o c n e m u d e r z e n i e m w łe b . W n a s z y c h w a r u n k a c h t r u d n o s o b i e w y o b r a z i ć ś m i e r t e ln y p r z e s t r a c h m a t k i , z b u d z o n e j g a w o r z e n i e m d z i e c k a w k o ł y s c e , b a w i ą c e g o s ię j a d o w i t ą ż m i j ą . l a k i e w y p a d k i s ą w k r a j a c h p o d z w r o t n i k o w y c h n a p o r z ą d k u d z i e n n y m i t a k s a m o t r u d n o u s t r z e c s ię p r z e d p r z e n i k a n i e m w ę ż y d o m i e s z k a ń . j a k u n a s n i e s p o s ó b u s t r z e c s ię o d m y s z y .
S z e s n a s tu Z u l u s ó w n o c o w a ło w d u ż e j c h a c i e c z y l i t. z w . k r a a l u . D r z w i b y ł y s z c z e ln i e z a m k n i ę te , a p o ś r o d k u c h a t y p a l i ło s ię o g n i s k o . \ \ i- d o c z n i e c i e p ł o z w a b i ło u k r y t e g o w s ł o m i a n e j s t r z e s z e w ę ż a , k t ó r y s p a d l n a j e d n e g o z c z a r n y c h . Z u l u s p o d n i ó s ł k r z y k , r e s z t a Z u l u s ó w z e r w a ła s ię . a l e w i d o k w ę ż a M a m b a t a k ic h p r z e r a z i ł , ż e b ą d ź n ie m o g li t r a f i ć d o w y j ś c i a , b ą d ź s t ł o c z y l i s i ę w e d r z w i a c h . Z s z e - s n a s t u Z u l u s ó w ż a d e n n ie o c a l a ł. N a z a j u t r z z a s t a n o w c h a c i e s z e s n a ś c i e
t r u p ó w.
W ą ż M a m b a je s t n i e b e z p i e c z n i e j
s z y o d i n n y c h w ę ż y . Z a p a s j a d u w g i u - c z p le u w ę ż a M a m b a je s t n i e w y c z e r p a n y . P o m i m o to m u r z y n i w d z i e ń ło w i ą je i ż y w c e m d o s t a r c z a j ą d o o d d a l o n y c h m i e j s c o w o ś c i, s k ą d n i e k tó e o - k a z y w ę d r u j ą d o o g r o d ó w z o o l o g ic z n y c h .
GENJALNY CHŁOPIEC
Ś w i a t m u z y k a l n y P a r y ż a m a o b e c n i e n e r w ą s e n s a c j ę w o s o b i e 1 5 - l e in i e - g o A l b e r t a B e a u c a m p a , s y n a o r g a n i s t y k o ś c i o ł a k a t e d r a l n e g o w R o u e n .
P i ę t n a s t o l e i tn i t e n c h ł o p i e c m a w t y c h d n i a c h w y s t ą p i ć z w ł a s n y m k o n c e r t e m n a w d e lk i c h o r g a n a c h k a t e d r y p a r y s k i e j N o t r e D a n i e , p o d c z a s k t ó r e g o w y k o n a u t i w o r y B a c h a , t u d z ie ż w ł a s n ą k o m p o z y c j ę p . t. „ W s p o m n i e - n i e“.
J u ż p r z e d d w o m a l a t y t o n o w e c u d o w n e d z i e c k o w y s t ą p i ł o z w ł a s n y m
k o n c e r te m n a o r g a n a c h k a t e d r y s w e g o r o d z i n n e g o m i a s t a R o u e n , w z b u d z a ją c p o d z i w p r z e d w c z e s n ą d o j r z a ł o ś c i ą i d o s k o n a ło ś c i ą t e c h n ik i . T r z y n a s t o l e tn i c h ł o p i e c j u ż w ó w c z a s o k a z a ł s i ę p r a i w d z i w y m m i s tr z e m g r y n a o r g a m a c h o 4 m a n u a ł a c h i 6 0 p i s z c z a ł
k a c h . W p r z e c i ą g u z a ś d w u o s t a t n i c h
la t n a p i s a ł 4 w ł a s n e u t w o r y n a o r g a n y .
N a u c z y c i e l e m j e g o w g r z e n a o r g a n a c h b y ł o < l 7 - g o r o k u ż y c ia c h ł o p c a , w ł a s n y j e g o o j c i e c , o r g a n i s t a .
..( z \ w y r o ś n ie z t e g o . 1 5 - l e tn i e g o a r t y s t y n o w y , w i e lk i k o m p o z y t o r ''? p y t a j ą d z i e n n i k i p a r y s k ie . T o d o p i e r o p r z y s z ł o ś ć o k a ż e . d z i s i a j z a ś A l b e r t
j e s t z u p e ł n i e n o r m a l n y m c h ł o p c e m , u - e z e s ! n i l c z ą c y m z z a p a ł e m , z w y k ł y m s w e m u w i e k o w i w z a b a w a c h i z b y t k a c h k o l e g ó w s z k o l n y c h , a p r z y t e m
j e s t g o r l i w y m r o w e r z y s t ą i p ł y w a k i e m . D o p i e r o , g d y z a s i a d a d o o r g a n ó w s t a j e s i ę n a g l e i n n y m i s p r a w i a w r a ż e n i e c z ło w i e k a z u p e ł n ie d o j r z a łe g o . n i e z a ś k i l k u n a s t o le t n i e g o , w e s o ł e g o c h ł o p a k a .
O p r ó c z j e d n a k t a l e n t u m u z y c z n e g o . A l b e r t B e a u c a m p ( w y k a z u j e t e ż w i e l k i e z d o l n o ś c i n a p t d u m a l a r s t w a t a k j a k b y ł ą c z y ł s i ę w n im n i e z w y k ł y d a r w y r a ż a n i a s w y c h m y ś l i t a k d ź w i ę k a m i , j a k i p l a s t y c z n i e .
JAK SPĘDZIĆ POPOŁUDNIE NIEDZIELNE?
Kubuś i Jakubuś. — (iru na dworze.
O t o g r a b a r d z o ł a d n a , k t ó r ą p o l e c a m y n a s z y m m a ł y m c z y t e l n ik o m :
( i d y n a d w o r z e z b i o r z e s i ę w i ę k s z a g r o m a d a d z i e c i, t w o r z y m y w d e lk ic k o ło t r z y m a j ą c s ię z a r ę c e . Z p o ś r ó d d z i e c i w y b i e r a m y d w o j e : K u b u s i a i
J a k u b u s i a . K u b u s i o w i k ł a d z i e m y p r z e p a s k ę n a o c z y , a d o u s t g w i z d e k . J a k u b u ś t a k ż e z z a w i ą z a n e m i o c z a m i t r z v m a s k r ę c o n ą c h u s t k i,• w r ę c e i g d y t y l k o u s ł y s z y g w i z d e k K u b u s i a , m u s i g o g o n i ć z z a w ią z a n e m i o c z a m i . K u b u ś s t a r a s i c u c i e c p r z e d J a k u b u s i e m i w c i ą ż u c i e k a , g w i ż d ż ą c r a z p o r a ź , a b v w s k a z a ć m i e js c e , g d z i e s i ę z n a j d u j e . Z a K u b u s i e m b i e g n i e J a k u b u ś i s t a r a s ię s k r ę c o n ą c h u s t k ą u d e r z y ć t o w a r z y s z a , a l e n a t u r a l n ie n i e s i ln i e , a b y n i c b o l a ł o . J e ż e li K u b u ś u d e r z y
J a k u b u s i a . w t e d y w y b i e r a s ię i n n e d z i e c i, n a ic h m i e js c e .
C a ł a g r a o d b y w a s ię w k o k ', k t ó r e t w m r z ą d z i e c i i p o z a k o ło n i e w o l n o w y b ie g a ć . D z i e c i t r z y m a j ą c e s ię z a r ę c e w k o l e ś p i e w a j ą n a m e l o d j ę ..P i j e K u b a d o J a k ó b a " n a s tę p u ją c ą p i o
s e n k ę: ł
Stoi nas tu wiele dzieci I (mórzfi my kolo
Zmyka Kubuś, goni Jakób.
Hej. toż nam mesoto.
A ten Jakób pytę ma.
Kubusiowi klapsa da:
Łupu-cupu! Łupu-cupu!
Klapsa pyta da!
0 1 0 4 9
S tr o n a 4 O P I E K U N D Z I A T W Y N r. 1 9
PRZYJACIELE PTASZKÓW
K a z io i J a d z ia b a r d z o k o c h a li p ta k i. P a m ię ta li o n ic h w z im ie s y p ią c p ta s z y n o m o k r u s z y n y ia c z a s e m i z ia rn k a g d y m a te c z k a d a w a ła d z ie c io m tr o c h ę p r z y k a r m ie n iu d r o b iu . W ró b le , g ile , s z c z y g ły , w p ro st ja k b y z n a ły s w o ic h m a ły c h o p ie k u n ó w i w c a le o d d z ie c i n ie u c ie k a ły , n a w e t, g d y te c o d z ie n n ie p r z y c h o d z iły d o z a s y p a n e g o ś n ie g ie m o g r ó d k a , z a w s z e w je d n e m m ie js c u s y p ią c p o k a r m . A g d y n a d e s z ła w io s n a , K a z io i J a d z ia c ie s z y li s ię b a rd z o , ż e jjta s -z ę ta m a ją ju ż c ie p ło i p o ż y w ie n ia w b ró d i z r a d o ś c ią s łu c h a li ś w ie rg o tó w p ta s z ę - c y c h . C z ę sto te ż p o o d r o b io n y c h le k c ja c h b ie g li w p o le i d o la s u p o k w ia ty i ja k ż e c z ę sto z n a jd o w a li to n a z ie m ie w tra iw ie , to w k r z a k a c h u k r y te g n ia z d k a p ta k ó w . P ta s z e k z r y w a ł s ię p r z e s tr a s z o n y , a d o b r e d z ie c i u s p o k a ja ły g o m ó w ią c :
— N ie b ó j s ię , n ie b ó j, p ta s z k u d ro g i n ic c i z łe g o n ie z ro b im y , j a j e c z e k n ie z a b ie rz e m y , a n i tw o ic h m a ły c h d z ia te k , m ie s z k a j tu s o b ie s z c z ę ś liw ie .
Z d a le k a . o s tro ż n ie p o p a trz y li in a g n ia z d k o i o d c h o d z ili ś p ie s z n ie , b o ją c s ię ż e b y ja je c z k a n ie o s ty g ły b e z p ta s z k a lu b m a łe n ie p ła k a ły . W ie d z ia ły te ż d z ie c i ja k s ię g n ie ż d ż ą p r a w ie w s z y s tk ie n a s z e p ta k i, b o s a m i c z ę s to z n a le ź li g n ia z d e c z k o . a c h ę tn ie te ż c z y ta li o te rn i p y ta li n a u c z y c ie li n a le k c ja c h p r z y r o d y .
R a z u p e w n e g o , g d y w r a c a li d o d o m u z e s w o ic h z w y k ły c h p r z e c h a d z e k , z a jr z e li n a c m e n ta r z p r z y d ro d z e , b o 'w ie d z ie li o te rn , ż e ta m s ię g n ie ź d z iły w d z iu p li d z ię c io ły , p r z y g lą d a li s ię te ż n ie r a z , ja k ś lic z n y d z ię c io ł o p u k i- w ia ł s o s n y . W e sz li w ię c o d w ie d z ić s w o ic h s k r z y d la ty c h z n a jo m y c h i p a c io re k o d m ó w ić ra z e m , a ż (u p a tr z ą , ż e c h ło p c y z ic h s iz ik o ły jó z ie k i M a r
c in s to ją p o d d r z e w e m w ła ś n ie g d z ie b y ło g n ia z d o d z ię c io łó w . P o d c h o d z ą d z ie c i i w id z ą , ż e J ó z ie k tr z y m a m a lu tk ie p is k lę ta w r ę k u , a M a rc in p a k u je im p a lc e d o o tw a rty c h d z io b - k ó iw ...
K a z io a ż p o c z e r w ie n ia ł z o b u r z e n ia , a J a d z ia a ż r ą c z k i z a ła m a ła .
lo w y s ię B o g a n ie b o ic ie , ż e b y m a łe p is k lę ta z g n ia z d k a w y b ie r a ć — k r z y k n ą ł K a z io n a c h ło p c ó w .
— A c o to b ie d o te g o , to n ie tw o je !
— o d p o w ia d a ją m u h a r d o c h ło p c y .
— O d łó ż c ie n a ty c h m ia s t — w o ła K a z io — p a tr z c ie ja k ic h b ie d n a m a t
k a la ta i p ła c z e ! w te j c h w ili o d łó ż c ie , b o p o w ie m p a n u n a u c z y c ie lo w i j u tro .
( h lo p c y , p ro s z ę w a s . o d łó ż c ie p ta s z k i, z e łz a m i p ro s i J a d z ia .
W y n o śc ie s ię s o b ie , to n ie w a s z a rz e c z ! k r z y c z ą ź li c h ło p c y .
A le K a z io , n ie c z e k a ją c d łu g o , c h w y ta J ó z k a z a k o łn ie r z , g d y ż w id z i ż e te n c h c e u c ie k a ć z p ta s z k a m i i k to w ie c o b y ta m z a sz ło d a le j, a le o to n a s z c z ę śc ie , n ie s p o d z ie w a n ie z b o c z n e j a le i n a d sz e d ł n a u c z y c ie l z ic h s z k o ły .
Ź li c h ło p c y p o c z e r w ie n ie li z e w s ty d u , g d y n a u c z y c ie ) d o w ie d z ia ł s ię c o o n i z r o b ili.
l o w y z a m ia s t s ię o p ie k o w a ć p ta s z k a m i, ta k ą im k rz y w d ę w y r z ą d z a c ie ? - m ó w i z w y r z u te m n a u c z y c ie l, w s z a k u c z y c ie s ię ju ż i w ie c ie ż e p ta k i s ą p o ż y te c z n e . — c z e m u m a c ie ta k ie z łe s e r c a ?
W k o ń c u je d n a k ż e J ó z ie k i M a rc in o b ie c a li n a u c z y c ie lo w i, ż e ż a d n e g o g n ia z d k a n ie ru s z ą , i p r z y z n a li s ię ż e ju ż d u ż o p is k lą t i ja je c z e k w y b r a li...
M a łe d z ię c io łk i o s tr o ż n ie w ło ż o n o z p o w r o te m d o g n ia z d k a a c h ło p c y i z K a z ie m s ię p o g o d z ili i p rz y r z e k li. ż e n ig d y p s u ć g n ia z d n ie b ę d ą .
P o te m ra z e m p o w r a c a li w s z y s c y d o d o m u , a p a n n a u c z y c ie l o p o w ia d a ł d z ie c io m o p ta k a c h i o te rn , ż e J ó z ie k i M ia rc in te ż p o w in n i k o c h a ć p ta s z k i ja k K a z io i J a d z ia . P s o tn ic y 7 p r z y p o ż e g n a n iu o b ie c a li, ż e s ię p o p r a w ią n a - p e w n o .
A K a z io i J a d z ia (w r a c a ją c d o d o m u sw re g o m y ś le li o m a ły c h b ie d n y c h
d z ię ć io łk a c h . A.
NIEGRZECZNA ZOSIA
P ła k a ła Z o s ic ń k a o d s a m e g o r a n a , G r y m a s iła 'w ie lc e , g n ie w n a z a d ą s a n a Z łó ż e c z k a s w o je g o w s ta ć w c a le n ie
c h c ia la . B o c z e g o p r a g n ę ła , s a m a n ie w ie
d z ia ła ..N ie c h c e s ię u b ie r a ć , n ie c h c ę s ię
m y ć w d a ile ! J a w o lę s p a ć je s z c z e ! T u m i d o s k o
n a le ! K r z y c z a ła d z ie w c z y n k a , to z n o w u n a
z m ia n ę : ..W s ta ć ju ż c h c ę !‘' w o ła ła , o c z y (Z a
p ła k a n e .
I KROWA PRACUJE GŁOWĄ...
D o je d n e g o z n o ta r ju s z y w m a łe m m ia ste c z k u M a ło p o ls k i W s c h . p r z y s z e d ł w ie ś n ia k z p r o ś b ą o z a ła tw ie n ie w p is u d o k s ią ż k i h ip o te c z n e j. P o z a ła tw ie n iu s p r a w y . — n o ta rju s z w y s ta w ił m u r a c h u n e k , k tó r y d la w ie ś n ia k a w y d a ł s ię z b y t w y g ó ro w a n y , w o b e c te g o z m ie js c a z a p ro te s to w a ł, ż ą d a ją c o b n iż k i. N a to o d p o w ie d z ia ł m u n o ta r ju s z :
„ M ó j k o c h a n y p a n ie , to je s t p r z e c ie ż p r a c a u m y s ło w a , w ię c m u s i ty le
k o s z to w a ć . P r a c a g ło w ą , to n ie je st to s a m o , c o p r a c a r ę k o m a “ .
W ie śn ia k n ic n ie o d p o w ie d z ia ł, z a p ła c ił i w y s z e d ł. P o ja k im ś c z a s ie te n s a m n o ta rju s z z a m ó w ił u te g o s a m e g o w ie śn ia k a c a ły w ó z k a r to f li. C h ło p p rz y w ió z ł te k a r to f le , z a p r z ę g a ją c d o w o z u z a m ia s t k o n i — p a r ę k ró w , w y w o łu ją c te rn d u ż e z d z iw ie n ie .
P rz y b y w s z y d o n o ta r ju s z a . w y s ta w ił m u r a c h u n e k , ż ą d a ją c p o d w ó jn ie w y s o k ie j s u m y , ja k w y n o s iła w a rto ś ć k a r to f li. Z d z iw io n y 7 n o ta rju s z z a p ro te s to w a ł. p y ta ją c s ię. c o g o s k ło n iło d o w y s ta w ie n ia ta k w y s o k ie g o r a c h u n k u . W ie śn ia k o d p o w ie d z ia ł n a to :
..P a n c h c ia łb y . a b y z a k a r to fle i p r z y w ie z ie n ie ty c h p o b ie ra ć p ła c ę ty lk o z a p ra c ę r ą k ? T o je s t r ó w n ie ż p r a c a g ło w ą . P a n n o ta r ju s z u w a ż a , ż e k ro w y , k tó r e m i p r z y w io z łe m k a r to fle , c ią g n ę ły w ó z o g o n e m ? U p r z ą ż p r z e c ie ż m u s ia łe m z a ło ż y ć n a g ło w ę k ró w ’, p ra c o w a ły’ o n e z a te m g ło w ą 1’.
C o z ro b ił n o ta r ju s z , o te rn ju ż n ie s te ty n ie w ie m y .
HłJMOREK
PREZENT NIE NA CZASIE
M a ła H e la sto i p rz y o k n ie i p ła c z e . C io c ia . k tó ra p rz y sz ła ją o d w ie d z ić , p o d c h o d z i d o n ie j i p y ta :
— D la cz e g o p lą c z e sz , H e le n iu ?
A b o ta tu ś k u p ił m i d e s z c z ó w k i i p a ra s o lk ę , a n ie m a d e sz c z u a n i b ło ta .... U -h u -h u !
TEŻ ^KWALIFIKACJA!
— C h c e p a n d o s ta ć p o s a d ę w m o je m b iu rz e ? A c o p a n u m ie ?
R o z m a w ia ć p rz e z te le fo n !
— o —
— E lż u n iu , c z y ś rz e c z y w iś c ie p r z e c z y ta ła trz y 7 r a z y to o p o w ia d a n ie , ta k ja k c i k a z a ła m ?
— T a k je s t m a m u s iu !
— A le ż ty w c a le te g o n ie u m ie sz !
— B o w id z is z m a m u s iu . J a s ię p o d c z a s c z y ta n ia ta k b a r d z o te m u n ie p r z y s łu c h iw a ła m ...
—o —
S z e śc io le tn i S ta s iu ś w ię c i w ła ś n ie u ro d z in y . O jc ie c s k ła d a m u z te j o k a z ji s e rd e c z n e ż y c z e n ia .
S o le n iz a n t w y s łu c h u je ic h u w a ż n ie . a w k o ń c u p y ta to n e m w y r z u tu :
— B a rd z o c i d z ię k u ję , ta tu s iu , a le d la c z e g o w ła ś n ie n ie n a u c z y łe ś s ię ja k ie g o ś w ie rs z y k a z ż y c z e n ia m i?
—o—
S y n d y r e k to ra te a tr u id z ie p o ra z p ie r w s z y d o s z k o ły .
— J u lk u , ja k ie m a s z m ie js c e w k la s ie ? — in f o r m u je s ię m a tk a .
— K rz e s ła : d r u g i r z ą d p o le w e j s tro n ie — b rz m i o d p o w u e d ź .
K siążn ica K o p em ik ań ska w T o ru n iu
