POTENCJA£ ZASOBOWY METANU POK£ADÓW WÊGLA W POLSCE W KONTEKŒCIE UWARUNKOWAÑ GEOLOGICZNYCH
S ³ o w a k l u c z o w e
Metan pok³adów wêgla, zasoby, czynniki geologiczne, wêgiel kamienny
S t r e s z c z e n i e
Metan zwi¹zany z pok³adami wêgla kamiennego traktowany jest jako kopalina towarzysz¹ca i jego uboczn¹ eksploatacjê prowadzi siê przede wszystkim w celu redukcji zagro¿enia metanowego w kopalniach wêgla. Na pocz¹tku lat dziewiêædziesi¹tych XX w. zainteresowano siê w naszym kraju niezale¿n¹ od wydobycia wêgla eksploatacj¹ otworow¹ metanu i od tej chwili jest on traktowany równie¿ jako kopalina g³ówna. Metan pok³adów wêgla (MPW) wystêpuje w Polsce w obrêbie trzech zag³êbi wêglowych: Górnoœl¹skiego (GZW), Dolnoœl¹skiego (DZW) oraz Lubelskiego (LZW). Zag³êbia te stanowi¹ potencjaln¹ krajow¹ bazê zasobow¹ MPW, jednak najwiêkszy udzia³ w zasobach metanu ma GZW. Z uwagi na wzrost zainteresowania polskimi zasobami MPW przez polskie i zagraniczne podmioty gospodarcze, prowadzone s¹ prace zmierzaj¹ce do bardziej precyzyjnego oszacowania bazy zasobowej oraz mo¿liwoœci pozyskania metanu. W wyniku wnikliwych prac studialnych i reinterpretacyjnych zweryfikowano dotychczasow¹ bazê MPW w obrêbie niecki g³ównej – obszaru najbardziej perspektywicznego z punktu widzenia zagospodarowania metanu w GZW. Oprócz GZW zainteresowaniem cieszy siê te¿ LZW, w którym wytypowano obszar z³o¿owy metanu w obrêbie synkliny Dorohucza-Stoczek. Kon- centracja zasobów MPW w obrêbie wymienionych obszarów jest wynikiem sprzyjaj¹cych akumulacji metanu uwarunkowañ geologicznych, tj. wêglozasobnoœci górotworu, obecnoœci uszczelniaj¹cego seriê wêglonoœn¹ nadk³adu, litologii ska³ karboñskich, ukszta³towania stropu wêglonoœnego karbonu, tektoniki fa³dowej i usko- kowej itd. Wskutek znacznych rozmiarów odgazowania górnych partii górotworu, wiêkszoœæ zasobów bilan- sowych metanu ulokowana jest na g³êbokoœci wiêkszej ni¿ kilkaset metrów. Wielkoœæ zasobów bilansowych metanu, obliczonych jedynie dla GZW, wynosi ponad 95 mld m3, zasoby przemys³owe wynosz¹ nieca³e 5 mld m3. Baza zasobowa MPW powinna byæ traktowana jako uzupe³nienie zasobów gazu ziemnego w Polsce.
