1
SPIS ZAWARTOŚĆ"
TECZKI
l./l. Relacja — '
1/2. Dokumenty (sensu stricte) dotyczące osoby relatora -—' 1/3.Inne materiały dokumentacyjne dotyczące delatora ----
III/l .Materiały dotyczące rodziny re la to ra ---
III/2.Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 --- III/3.Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji (1939-1945) — III/4.Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945 r. ----
III/5.Inne...c r—
IV. Korespondencja
II. Materiały uzupełniające relację
V. Nazwiskowe karty
2
3
7 - A
____________________________________________________ __________________________ _________________________ S o r & r t c *
BIULETYN IN FO R M A C Y JN Y 1 / 9 7 3 6 ^ 5 , V - s. 1 8
Dr Leon Landowski
2 9 .1 2 .1 9 9 6 roku od szed ł od nas dr Leon La nd ow ski w sp a n ia ły lek a rz i czło w iek . 3 .0 1 .1 9 9 7 roku w ko ście le parafialnym Śiv. Krzyża w Grudziądzu oprócz rodziny że g n a li u lubionego lekarza i nauczyciela licznie ze b ra n i Je g o p a c je n c i z \ rodzinam i, uczniow ie, w s p ó łp ra c o w n ic y />
p rzyjacie le . S p o c zą ł na cm entarzu w Warszawie p o śró d g ro b ó w n a jb liższe j rodziny.
D r L e o n L an d o w sk i urodził się 2 5 .0 1 .1 9 1 1 ro k u w L e m b a rg u , p o w . B rodnica. S zkoię śre d n ia ukończy! w B rodnicy.. D y p lo m le k a rz a uzyskał 2 S .0 1 .1 9 3 9 ro k u n a U n iw ersy tecie P o zn ań sk im . S taż p o d y p lo m o w y odbyw a!
w S zpitalu M iejskim w T o ru n iu . W czasie okupacji od g ru d n ia 1 9 3 9 d o lipca 1 9 4 2 p ra c o w a ł jak o lekarz dla P o la k ó w (P olenbehendler) w G ó rzn ie. W lipcu 1 9 4 2 został a re sz to w a n y p rz e z g e s ta p o i w yw ieziony do o b o zu k o n c e n tra c y jn e g o w B ucnenw alczie. O d chwili w yzw olenia - m aj 1 9 4 5 do 3 0 kw ietnia 194§> p ra c o w a ł w O ddziale W ew n ętrzn y m S z p ita la MD .P."
•’ *.vęv.!ri2trznvcł’i yj
G ety n d ze. ? o p o w ro cie do k raju - od iipca 1 9 4 6 d o 2 5 lu teg o 1 9 4 9 p ra c o w a ł ja k o lekarz dom ow y, o raz w o ś ro d k u zd ro w ia w G órznie, a n a stę p n ie w Iławie. W lutym 1 9 4 9 roku został p o w o ła n y d o czynnej służby w ojskow ej - p e łn ią c ją d o g ru d n ia 1 9 5 5 ro k u . W ty m o k re sie o d m a ja 1 9 4 9 pra c o w a ł w Szpitalu K .3 .W . w W arszaw ie - jak o asy sten t, a od 1 9 5 2 p o zd an iu specjalizacji d ru g ieg o s to p n ia ja k o starszy asy sten t O ddziału W e w n ę trz n e g o S zp itala K linicznego M .S.W ., p ro w a d z ą c je d n o cześnie g ab in e t e le k tro k ard io g raficzn y Szpitala. W dniu 3 0 . 1 0 . 1 9 5 6 zo stał zdem obilizow any. W 1 9 5 7 p rz e p ro w a d z a się do G rudziądza, g d zie zo staje o rd y n a to re m S zp itala w ię z ie n n e g o , p racu jąc jed n o c z e śn ie w P o ra d n i inter- nistyczno-kardiologicznej. W e w rześniu 1 9 5 9 zostaje p o w o ła n y n a sta n o w isk o o rd y n a to ra O ddziału W e w n ę trz n e g o S zpitala M iejskiego im. d r W ładysław a B iegańskiego w G rudziądzu, któ ry m kieruje do 1 9 7 8 roku. W ty m czasie wyszkoli! kilkunastu sp ecjalistó w w zakresie c h o ró b w e w n ętrzn y ch . O d 1 9 7 8 kieruje P o rad n ią in tern isty czn o -k ard io lo - giczną. W 1 9 8 4 p rzech o d zi n a e m e ry tu rę ałe n ad al p racu je w tej sa m e j p o ra d n i w niep ełn y m w ym iarze g o d zin aż do 9 .0 9 .1 9 9 2 roku. P ra c a d r L a n d o w sk ieg o stan o w i istotny w ą te k dziejów grudziądzkiej służby zdrow ia. Z am iło w an ie do kardiologii, d o b ra z n a jo m o ść kliniki, stały się przyczynkiem d o specjalizacji w tej dziedzinie J e g o uczniów . O ddział w ew n ętrzn y p ro w a d z o n y p rz e z d r L a n
d o w sk ieg o był jednym z najw iększych odd ziałó w w Polsce, iiczył 8 0 łóżek, a z
"kozetkam i" często p o n a d 9 0 . O ddział był p ro w a d z o n y spraw nie, zyskując so b ie d o b rą opinię w śród p a c je n tó w i k o n su ltan tó w . Z oddziału te g o w yw odzą się późniejsi specjaliści w kardiologii, reu m ato lo g ii. pulm onologii. Z te g o oddziału p ow stają dzisiejsze dw a oddziały w e w n ę trz n e , oddzia! dializ, oddzia!
kardiologii. D r Landow ski za sw oją p ra c ę otrzy m u je: S reb rn y Krzyż * Zasługi, B rązow y M edal "Siły Z brojne w Służbie O jczyzny”, Krzyż K aw alerski O rd e ru O d ro d z e n ia , M edal 4 0 -lecia, K rzyż Oćjyięeirr.sk:.
J e s t to sk ro m n e curriculum v itae w d a ta c h i faktach. S k ró c o n e b o d o ty c z ą c e — w głów nej - m ierze życia za w o d o w e g o w służbie lekarskiej p rzez 5 3 lata. A przecież w ta d aty w pisało się życie ro d zin n e, p:2yjaźnie, n ad zie je sp e łn io n e i te zaw iedzione, trud p ra c y lekarskiej w ta k cię.ikicn w o jen n y ch ja k i p o w o je n n y c h czasach. Nie s p o s ó b c h o ć by w najszczerszym w sp o m n ien iu p o śm ie rtn y m d ać tem u w yraz. Z atrz y m am się je d n a k nieco n a o k resie w o jen n y m . W ięziony i to rtu ro w an y p rzez g e s ta p o w G rudziądzu. N astęp n ie w sta n ie k ra ń c o w e g o w y czerpania ze złam an ą rę k ą przew iezio n y do obozu w B ucnenw aldzie, gdzie d o k o ń c a w ojny pracuje p o c z ą tk o w o jak o ro b o tn ik w k am ien io ło m ach ro b o tn ik , k tóry ważył zaledw ie 4 0 k g . Pó źn iej pracu je jako p ielęg n iarz, n a s tę p n ie już jako lekarz. Z o g o lo n ą głow ą w łach m an ach w ięzien n y ch d o w o ż o n y jest do Szpitala dla ro b o tn ik ó w ro ln y ch R zeszy. N iechętnie d r L andow ski w racał do teg o czasu, w okół w szystko n a sta w io n e byio n a zagładę ludzi, kiedy s tra c h i głód odczłow ieczał n a w e t n ajszlachetniejszych, a tęsk n o tę za d o m e m p rz e sła n ia ł dym z p ieca k re m a to ry jn e g o . W ty ch nieludzkich w aru n k ach zdobyw a przyjaźń w ięźniów , a n-ektórym udaje Mu się p o m ó c w ucieczce. S taje się p o śre d n ik ie m m iędzy w iedzą m ed y cz n ą a życiem . W ypełnia, a n a w e t p rz e k ra c z a zo b o w iązan ia przysięgi H ip o k ratesa, k tó ry to w sw ojej wielkiej m ądrości n ie p rz e w i
dział o b o z ó w zagłady i bard zo z ró żn ico w an ej w nich roli lekarzy. W tym o k ru tn y m czasie d r L andow ski p o zn aje w s p a n ia łe g o człow ieka, sw oją przyszłą żo n ę z k tó rą ta k przykładnie przeżył życie. W ychow ał dw oie w spaniałych dzieci i d o czek ał się u k o ch an y ch w n u k ó w . J e s t to w szystko niezw ykłe, ale dla m n ie niezw ykłe jest rów nież to. że z tym i przejściam i nie obnosi! się, nie e p a to w a ł nim i sw oich adw ersarzy. Mówi!
0 ty c h p rzezy ciach n ie c h ę tn ie , n ie tylko ze w zględu n a c h a ra k te r tych przejść, ale z o b aw y aby nie k reo w ać się na m ę c z e n n ik a i b o h a te ra m inionych czasów . J a k b ard zo różnii się tym od sw o je g o o to c z e n ia . Dziś m y J e g o uczniow ie je s te śm y w dzięczni losow i, że pozw olił n a m sp o tk a ć "Mistrza" n a naszej życiow ej d ro d z e . J e g o sk ro m n o ść, etyka sta ra n n ie m a s k o w a n a d o b ro ć se rc a - sp raw iały , że n ie tylko przyciągał wieiu lekarzy n a sw ój oddział, ale był w n ie k tó ry c h p rz y p a d k a c h niew idocznym re ż y se re m ich życia. N asz D o k to r uczy:
m ed y cy n y , ale w s p o s ó b szczególny, w ręcz ujm ujący. J e g o oso b o w o ść le k a rsk ą c e c h o w a ła d uża w iedza, o g ro m n e d o św iad czen ie. Z d y stan sem
o d n o sił się d o w szelkich
n ie sp ra w d z o n y c h m e to d leczenia. Nie w iem jak-eśsboko- ©yi v.-.cres ey?n. a£e sie ludzkiej w iedzy i ludzkich m ożliw ości zach o w a! d y sta n s n ależn y człow iekow i, k tó ry g ió w n ą siłę sp raw czą d o strzeg a p o z a ^m ożliw ościam i- lu d z k ie g o umysłu.
K o lejn e lata p rak ty k i u jeg o boku uczyły n a s p o k o ry dla zaw odu, k tóry w y k o n u jem y . P o za au to ry te te m m ed y cz n y m był dla n a s d r L andow ski w z o re m d o n a ślad o w an ia. N ie p a m ię ta m nigdy, a b y o n ie o b ec n y ch m ów ił źle, o b e c n y m zaw sze przebaczał. Był dla n as w z o re m o jc a rodziny. O swojej żonie, synu, c ó rc e , p ó źn iej w n u k ach - zaw sze m ów ił z m iłością. N a tle teg o czasu, który d a n y n a m był razem przeżyć p o strz e g a liśm y G o jak o w ielkiego człow ieka i lekarza. Dziś dla m nie jest zaszczy tem i p rzy jem n o śc ią pow iedzieć, że w pisał się w p a m ię c i sw oich uczniów ja k n ajp ięk n iej i najtrw alej. T ak jak w pisuje się najbliższy przyjaciel, ojciec, d o b ry nauczyciel. J e g o d o b re uczynki jak p ereik i są n a n iz a n e w p am ięci o N im . To nim i w pisa! się n a trw ale w h istorię P o m o rz a , n a k tó ry m się urodzi!, k tó rem u pośw ięci! p ra w ie cale zaw odow e życie.
Z e g n a m y C ię w żalu i nadziei drogi n auczycielu i przyjacielu D oktorze L eonie L andow ski. C hcielibyśm y C ię sp o tk a ć w
"o c e a n ie sp o k o ju " z którym T w oja "rzeka życia" już się połączyła. P g rążo n ej w sm u tk u rod zin ie sk ła d a m w yrazy głęb o k ieg o w spółczucia w im ieniu sw oim 1 c a łe g o śo d o w isk a m ed y cz n eg o w G rudziądzu.
Henryk Danielewicz
